آزادی

خلق و تجربهٔ رهایی اجتماعی

آزادی در فلسفه، اختیار (آزادی اراده) در تضاد با جبرگرایی را در برمی‌گیرد؛ در سیاست، به آزادی اجتماعی و سیاسی که حقِّ همهٔ اعضای جامعه است، اشاره دارد؛ در الهیات، به رهایی از «اثرات گناه، بندگی معنوی و روابط دنیوی» وابسته است.

«همهٔ افراد بشر آزاد به دنیا می‌آیند و از لحاظِ حیثیت و حقوق با هم برابرند. همه دارای عقل و وجدان هستند و باید نسبت به یکدیگر با روح برادری رفتار کنند.» اعلامیه جهانی حقوق بشر، مادّهٔ اول
«چنگ در رشتهٔ بندگی کسی بزن که تو را آفریده و روزی ات بخشیده. پس تنها بندهٔ او باش و روی به سوی او آر و تنها از او بیم دار... بندهٔ دیگری مباش که خدا تو را آزاد آفریده». علی بن ابی‌طالب


آ - الف - ب - پ - ت - ث - ج - چ - ح - خ - د - ذ - ر - ز - ژ - س - ش - ص - ض - ط - ظ - ع - غ - ف - ق - ک - گ - ل - م - ن - و - هـ - ی

آ ویرایش

  • «آزادی ارزش دارد که بهایش را بپردازی. »
  • «آزادی فرد تابعِ امنیّت عمومی است؛ در آمریکا و بریتانیا با از میان رفتنِ حمایتِ جغرافیایی، استقلالِ فردی رخت بر می‌بندد. بی‌بندوباری جنسی نیز با زیاده‌روی‌های خود، به درمانِ خویش خواهد پرداخت؛ شاید فرزندان بی‌لجام ما در طولِ عمر خود شاهد باشند که نظم و نجابت خواهان پیدا کرده است، و سرانجام پوشیدگی دلپذیرتر از برهنگی خواهد شد.»
    • ویل دورانت درس‌های تاریخ (نشر ققنوس، ۱۳۸۵) فصلِ «اخلاق و تاریخ»
  • «آزادی از جمله تجملاتی است که هرکسی توان کسب آن را ندارد.»
  • «آزادی اندیشه و قلم و زبان و مجامع و شغل و منزل و غیره موجب آبادی و عمران ممالک است.»
  • «آزادی در غرب مخالف سنن انسانی و مخالف با اخلاق است و در حصار محدود کنندهٔ قواعد و قوانین قرار نمی‌گیرد.»
  • «آزادی یک مسئله‌ای نیست که تعریف داشته باشد. مردم عقیده شان آزاد است. کسی الزامشان نمی‌کند که شما حتماً باید این عقیده را داشته باشید. کسی الزام به شما نمی‌کنی که حتماً باید این راه را بروید. کسی الزام به شما نمی‌کند که حتماً باید این را انتخاب کنی. کسی الزامتان نمی‌کند که در کجا مسکن داشته باشی، یا در آنجا چه شغلی را انتخاب کنی. آزادی یک چیز واضحی است.»
    • سید روح‌الله خمینی در مصاحبه با اوریانا فالاچی، موردِ دهم، برگرفته از کتاب «مصاحبه‌های تاریخی اوریانا فالاچی، نشر مرکب سپید، چاپ ۱۳۸۶ ص ۱۲»
  • «آزادی باده‌ای است که هزاران تن آن را برای بدمستی می‌نوشند و یک تن برای سرمستی.»
  • «آزادی برای بسیاری از مردم سرمایه دکان است و برای یک تن از هزاران، سرمایه جان.»
  • «آزادی، دریایی متلاطم و طوفانی است، مردان ترسو آرامش استبداد را بر این طوفان ترجیح می‌دهند.»
  • «آزادی عبارت است از حق انجام هرکاری که قوانین اجازه می‌دهد و انجام ندادن آنچه قانون منع کرده‌است.»
  • «آزادی عبارت است از دست‌زدن به‌هرکاری که به‌وسیله قوانین موضوعهٔ حکومتی که تفکیک قوا در آن به‌حقیقت پیوسته است، منع نشده باشد. حکومتی که در آن قانون را هیئت مقننه تدوین، قوه مجریه بصورت مجزا اجرا و قوه قضاییهٔ مستقلی آن را قضاوت می‌کند.»
  • «آزادی فقط در عالم خیال وجود دارد.»
  • «آزادی فکر را با آزادی اغفال و آزادی منافق‌گری و آزادی توطئه کردن که نباید اشتباه بکنیم. همان‌طور که ما صریح و رک و پوست کنده داریم با شما حرف می‌زنیم و می‌گوییم آقا! رژیم حکومت ایده‌ال ما غیر از حکومت ایده‌ال شماست؛ رژیم اقتصادی ایده‌ال آیندهٔ ما غیر از رژیم اقتصادی مطلوب شماست؛ نظام اعتقادی و فکری ما، جهان بینی ما، غیر از نظام اعتقادی و فکری و جهان‌بینی شماست.»[۲]
  • «آزادی قلم و لسان از جهات کثیره منافی با قانون الهی است. اگر نه، تو بگو فایده این آزادی چیست که این کلمه قبیحه را نشر می‌دهی، و بنای قرآن این است که آزادی نباشد. اگر فردا یهود و نصاری و مجوس و بابیه آمدند پای منبر و محراب ما، القای شیطنت کردند، نشر کلمه کفریه خود را کردند، ایجاد شبهه کردند و قلوب صافیه مؤمنین را تضلیل کردند؛ تو می‌خواهی چه کنی؟»
  • «آزادی ما از نقطه‌ای شروع می‌شودکه آزادی دیگران پایان می‌یابد.»
  • «آزادی، مذهب جدید است، مذهب زمان ما.»
  • «آزادی مستلزم مساوات است، در مقابل قانون همه برابریم.»
  • «آزادی نه دادنی است و نه گرفتنی؛ آزادی یادگرفتنی است.»
  • «آزادی، هرگز به معنی مجوز برای اعمال استبداد نبوده است.»
  • «آزادی همان آشوب است، فقط با نورپردازی بهتر.»
  • «آنان که آزادی را فدای امنیت می‌کنند، نه شایستگی آزادی را دارند و نه لیاقت امنیت را.»
  • «اگر منظور و مقصودتان از مشروطیت اجرای قانون الهی و حفظ احکام اسلام بود، چرا خواستید اساس آن را بر حریت و مساوات قرار دهید؛ در حالی که هر یک از این دو موذی رکن قویم قانون الهی است. قوام اسلام بر عبودیت است نه به آزادی. بنای اسلام به تفریق و جمع مختلفات است نه به مساوات.»
  • «آزادی معبود من است.»
  • «آزادی عقیده که اسلام می‌گوید یعنی این که کسی الزام به تو نمی‌کند که حتماً این راه را باید بروی. کسی الزام به تو نمی‌کند که باید این را انتخاب کنی. آزادی یعنی این که آنها که خلاف تو فکر می‌کنند اینها را بیایی دعوت کنی، صحبت هایشان را بکنند. منطق شاه این بود که آن‌هایی که خلاف ما فکر می‌کنند، اینها را را باید خفه کرد.»
  • «آنها اسلامی را می‌خواستند که آزادی را ولنگاری می‌دانست. اسلامی را می‌خواستند که مردم‌سالاری را شرک می‌دانست و مخالف را معاند و معاند را برانداز و برای نابودی آن برانداز هر عملی را مجاز می‌دانست. آنها اسلامی را می‌شناختند که تحمل و مدارا را ضد دین می‌دانست و با تحریک احساسات دین‌داران و تئوریزه کردن خشونت و ترور، جوانان متدین و دین‌دار را به اعمال‌خشونت در جامعه ترغیب می‌کرد.»
  • «آن‌ها بر ساحل رودخانهِ زندگی... یا بهتر بگویم در کنارِ اقیانوس زندگی، قلاب را در آب افکنده تا موفقیت را شکار کنند. اما اگر عاقل باشند و به درگاه خدا دعا کرده و طلب آمرزش نمایند، آن وقت نامشان عوض می‌شود و به نام: فاحشه نجیب، مدیر دلسوز و اجتماعی بانک، ارتش دموکراتیک و روزنامه‌نگار آزاد و حقیقت‌جو خوانده می‌شوند. آن‌ها دعاگویان، شکار می‌کنند.»
  • «آزادی یعنی آزادی دگراندیشان»
  • «آزادی بزرگ‌ترین عطیه و موهبتی است که به انسان عطا شده و در قبال آن تمام نعمات و عطایای دیگر پوچ و ناقابل و بی‌مصرف می‌باشند.»
    • اپیکتیتوس بدون منبع
  • «آزادی را فقط در مجسمه آن یافتم.»
  • «آزادی متعلق به یک نفر نیست. مال همه است.»
  • «آزادی مذهب نوینی است، مذهب عصر ما!.»
  • «آبادی یک کشور از روی نسبت آزادیش سنجیده می‌شود نه از روی حاصل‌خیزیش.»
  • «آزادی حقیقی آن نیست که هرچه میل داریم انجام دهیم، بلکه آن است که آنچه را حق داریم بکنیم.»
    • ویکتور کوزن بدون منبع
  • «آه اگر آزادی سرودی می‌خواند / کوچک / همچون گلوگاه پرنده‌ای، / هیچ کجا دیواری فروریخته بر جای نمی‌ماند.»
    • احمد شاملو، ترانهٔ بزرگ‌ترین آرزو، دفتر دشنه در دیس
  • «آزادی مفهومی پیچیده است. شما یا از چیزی یا کسی آزادید و یا با چیزی یا کسی. آزادی همچنین چیزی است که شما باید آنرا با خودتان تمرین کنید. آزاد از ویژگی‌های شخصیتی تان، از پیش داوری‌ها و حتی آزاد از کارهایی که شما در گذشته انجام داده‌اید.»

الف ویرایش

  • «استبدادزدگی تاریخی و حکومت‌هایی که تحمل آزادی بیان و نقد را ندارند موجب آن شده که مطبوعات در این کشورها به موضوعی تشریفاتی تبدیل شوند.»
  • «اگر ایجاد پیوند آزاد باشد، با آزادی همراه باشد، شادی از راه خواهد رسید، چون آزادی ارزش غایی است، چیزی از آن بالاتر نیست. اگر عشق تو سوی آزادی رهنمونت کند، عشق تو عین برکت است، و اگر سوی بردگی براندت نه برکت که لعنت است.»
  • «اگر قوه قضاییه از قوه مقننه و مجریه جدا نباشد بازهم از آزادی نشانی نخواهد بود.»
  • «اگر ما چیزی هم از اسلام باید بیاموزیم آن‌چیز درس آزادی و عدالت اجتماعی نخواهد بود؛ ما خود در این مقوله کارشناس و خبره هستیم.»
  • «اگر ما نتوانیم همانند مردان و زنان آزاد زندگی کنیم، باید از مردن خوشحال باشیم.»
  • «انسان، آزاد شده‌است اما همه‌جا به بند است.»
  • «انسان به مقداری جنون هم نیاز دارد، وگرنه هرگز به پاره‌کردن بندهایش برای کسب آزادی خطر نمی‌کند.»
  • «انسان در لحظه تصمیم‌گیری اگر آزاد باشد آزاد است.»
  • «انسان روشمند از آزاداندیشی به دور است.»
  • «انسان محکوم به آزادی است.»
  • «ایران را ایرانی باید آزاد کند.»
  • «ای مردم آتن، چه مرا بی‌گناه شمارید و آزاد کنید، و چه نکنید، من هرگز از راه خویش باز نمی‌گردم، حتی اگر صدبار کشته شوم.»
  • «آزادی یعنی گشت و گذار در دنیای هستی با آنچه که خداوند متعال امر فرموده!»
  • «ای آزادی؛ چه جنایت‌ها که به نام تو مرتکب می‌شوند!»
  • «ای آزادی؛ چطور با تو بازی کرده‌اند!»

ب ویرایش

  • «باید آزادی را موقتاً از دست داد تا بتوان برای همیشه آن را حفظ نمود.»
  • «برای آن‌که بتوان خوب نوشت، باید در یک کشور آزاد زندگی کرد.»
  • «بزن دل به دریا، نظر سوی اعماق کن!// به شادی تن خویش را از غم آزاد کن!// چو آن خـُردماهی که در ژرف آب// فرو شسـته تن از بلا، ترک آلام کن!»
  • «بسیاری از استعدادهای بشری در نتیجه غفلت و نادانی پدر و مادرها از میان می‌رود. بسا کودکانی که ممکن بود اگر ایشان را آزاد بگذارند و دنبال فنی بفرستند، مردان بزرگی در فن خود بشوند، و اما استبداد رأی و یک‌نوع خودخواهی که در مربیان و راهنمایان ایشان بوده، آن‌ها را به رشته‌ای راهنمائی کرده است که با کمال بی‌میلی و اکراه آن را پذیرفته‌اند.»

پ ویرایش

  • «پس از هر غمی نوبت شادی است// گرفتار را رخ در آزادی است»

ت ویرایش

  • «تجارت آزاد یک قانون اساسی نیست بلکه یک راه نجات موقت است.»
  • «تمام مردم آزادی را دوست می‌دارند ولی مهارت عجیبی در معدوم کردن آن به کار می‌برند.»

ج، چ ویرایش

  • «جائی‌که مردم از دولتشان بترسند، ظلم حاکم است؛ جائی‌که دولت از مردم بترسد، آزادی وجود دارد.»
  • «چنگ در رشتهٔ بندگی کسی زن که تو را آفریده و روزی‌ات بخشیده. پس تنها بندهٔ او باش و روی به سوی او آر و تنها از او بیم دار... بندهٔ دیگری مباش که خدا تو را آزاد آفریده».
  • «جای شک و شبه نیست که فضائل انسانی همه بسته به آزادی است. در خاک حاصلخیز آزادی است که ملکات فاضله انسانی ریشه می‌گیرد و پرورش می‌یابد.»

ح، خ ویرایش

د ویرایش

  • «درخت آزادی را باید گاه‌گاه با خون میهن‌پرستان و ستمکاران آبیاری کرد.»

ر ویرایش

  • «رسانه‌ای در فضای پر از نفرت روزگار ما، پا را از معیارهای اخلاقی و انسانی فراتر می‌نهد و با اهانت به‌مقدسات مسلمانان، احساسات آنان را که به‌ارزشهای خود پای‌بندند جریحه‌دار می‌کند و در همان‌حال به آزادی بیان و اندیشه که ارزشی جهان‌شمول است نیز خیانت می‌کند.»

ز ویرایش

  • «زنده باد ملتی که برای زنده داشتن آزادی، زندگی را دوست دارد.»
  • «زینت انسان سه‌چیز است: علم، محبت، آزادی.»

ش ویرایش

  • «شعار من این است: اگر هوای آزادی را داشته باشی، حقیقت هوای خودش را خواهد داشت. گفته من مبتنی بر حقیقت، گفته‌ای است که جمعی از مردمِ آزاد و آزاده برسرِ حقیقت بودنش توافق کرده‌اند. اگر ما زحمتِ برقراریِ آزادی سیاسی را بکشیم، حقیقت هم خودش به عنوان پاداش نصیب‌مان می‌شود.»

ف ویرایش

ق ویرایش

  • «قیام مشروطه‌خواهی ما، قیام آزادی‌خواهی (به‌معنی اروپائی آن) نبود، نهضت استقلال‌طلبی بود؛ مقالات عروةالوثقی، قانون، پرورش، حبل‌المتین کلکته، کتاب ابراهیم‌بیک و غیره و غیره همه شاهدهای زنده این دعوی می‌باشند.»

ک ویرایش

  • «کشور در صورتی دارای آزادی و استقلال است که افرادش آزاد و مستقل باشند.»
  • «کسانی که مخالف آزادی دیگرانند، خود لیاقت آزادی را ندارند.»
    • لینکلن بدون منبع
  • «کسی که حفظ جان را مقدم بر آزادی بداند لیاقت آزادی را ندارد.»

م ویرایش

  • «ما درباره آزادی فرهنگ خیلی حرفها زده‌ایم ولی نباید فراموش کنیم که تأمین آزادی هم محتاج به بسط فرهنگ و دانش است، پس ما این وظیفه را هم برای خود مسلّم بدانیم که باید در پی بسط یک نوع فرهنگ آزادی باشیم.»
  • «مالکیت زمین از اهمیت خاصی برخوردار است. چنانچه مقرر گردد که زمین متعلق به هیچ‌کس نباشد مگر آن‌کس که روی آن کار می‌کند، آن‌گاه می‌توان آزادیِ پایدار را تضمین کرد.»
  • «مردم به جبران آزادی فکر که بندرت از آن استفاده می‌کنند، خواستار آزادی بیان هستند.»
  • «مردم پاریس، آزادی را به جهان ارزانی داشتند بدون این‌که انعامی طلب کنند.»
  • «مسلمانان باید امروز با تمسک به کتاب آسمانی و سنت دینی خود، مبشّران صلح و امنیت و آزادی و عدالت باشند و قدرت‌های بزرگ نیز نباید با تحریک گروهی که جز حقد و کینهٔ مسلمانان را در سینه ندارند جنگ تبلیغاتی و نظامی علیه مسلمانان را ادامه دهند.»
  • «ملتی که آزادیش غصب شده، هر قدر در ثروت و رفاه غوطه‌ور باشد از نظر بشریت به اندازه یک پادو مغازه ارزش ندارد.»
  • «من اعلام می‌کنم که دنیا تحت رهبری من خیلی آزادتر و صلح‌آمیزتر، و آمریکا هم امن‌تر شده است.»
  • «من به‌صراحت اعلام می‌کنم، امروز هرکس سخن از جنگ‌های صلیبی بگوید و نظرش تحریک مسیحیان و مسلمانان یا غرب و شرق باشد و یا اهداف خاص و وهم‌آلود خود را در پسِ پرده دفاع از آزادی و دموکراسی پنهان کند و با این نام و عنوان، اصول مسلّم حقوق بشر و اخلاق را زیرپا بگذارد، عملی غیراخلاقی و ناپسند انجام داده‌است و باید محکوم شود.»
  • «من دشمن تو و عقاید تو هستم اما آماده‌ام در راه آزادی عقیده‌ات جان خود را فدا کنم.»
  • «ملتی که حقوق یک ملت دیگر را غصب می‌کند هرگز خود از نعمت آزادی بهره‌مند نیست.»

ن ویرایش

  • «نهال آزادی فقط وقتی رشد می‌کند که با خون ستمکاران آبیاری شود.»
    • براتراند بارر بدون منبع

و ویرایش

  • «وظایف واقعی دولت کارگری این نیست که به دور اذهان عمومی قلادهٔ پلیسی بیندازد، بلکه بر عکس این است که آن را از یوغ سرمایه آزاد کند.»
  • «وقتی که نهال آزادی ریشه گرفت به سرعت رشد و نمو می‌کند.»

هـ ویرایش

  • «هر انسان آزادی، هرجا که زندگی کند شهروند «برلن» است و من به عنوان انسانی آزاد، با غرور اعلام می‌کنم: من یک برلنی هستم.»
  • «هم‌میهنان آمریکایی من: نپرسید کشورتان برای شما چه خواهد کرد، بپرسید برای کشورتان چه کاری می‌توانید انجام دهید. هم‌وطن جهانی من: نپرسید آمریکا برای شما چه کار خواهد کرد، بنگرید که چگونه می‌توانیم به اتفاق برای آزادی انسان اقدام کنیم.»
  • «هنر نوعی رستگاری است، ما را از خواستن، یعنی درد و رنج، آزادی می‌بخشد، تصاویر زندگانی را دلربا می‌کند.»
  • «هنگامی‌که در یک شخص یا یک دستگاه حاکم، قدرت تقنین با قدرت اجرایی جمع گردد، دیگر از آزادی اثری نیست، زیرا بیم آن است که همان شهریار یا همان سنا، قوانین خودکامه‌ای وضع کنند و با خودکامگی به موقع اجرا گذارند.»
  • «هیچ‌کس مخالف آزادی نیست؛ حداکثر مخالف آزادی دیگران است.»
  • «هیچ‌وقت درخت پرثمر استقلال و آزادی بی‌آشامیدن خون، بارور و برومند نشده است و من هزاربار بیشتر ترجیح می‌دهم که در راه استقلال و آزادی و آسایش مردم کشته شوم تا مانند عجزه در رخت‌خواب بیماری جان بسپارم.»
  • «هیچ نیروئی قویتر از میل به آزادی نیست.»
  • «همهٔ افراد بشر آزاد به دنیا می‌آیند و از لحاظِ حیثیت و حقوق با هم برابرند. همه دارای عقل و وجدان هستند و باید نسبت به یکدیگر با روح برادری رفتار کنند
  • «همه کشمکش‌ها و تحمل آلام و مشقات انسان روی عرصه گیتی، خواه این کشمکش موافق یا مخالف عقل باشد برای آزادی است.»
  • «هرکس باید سعی کند در حیات خود خشتی محکم براساس کاخ آزادی بنهد.»
    • ربرت سیسیل بدون منبع

ی ویرایش

منابع ویرایش

  1. «Jules Verne Quotes». Brainyquote. 
  2. «راه شکست جمهوری اسلامی/ مرتضی مطهری». 
  3. «گفتگوی یورونیوز با اینگیرید بتانکور، نویسنده و گروگان سابق فارک». یورونیوز، ۲۳/۰۷/۲۰۱۴. 
  4. نراقی، احسان. (1339). آزادی فرهنگ، یغما، شماره ۹ (پیاپی ۱۴۹)، صفحه‌ی 452
  5. http://www.un.org/en/documents/udhr/

پیوند به بیرون ویرایش

ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ
آزادی
دارد.
معنای واژهٔ
آزادی
را در ویکی‌واژه ببینید.