قرآن

قرآن، کتاب مقدّس مسلمانان دارای ۱۱۴ سوره و ۶۱۷۰ آیه است که هر کدام می‌تواند یک نقل قول باشد. در این نوشتار گزیده‌ای از آیات مشهور و مهم و دیدگاه‌ها دربارهٔ قرآن جای دارد.

به ترتیب جزء : یکم - دوم - سوم - چهارم - پنجم - ششم - هفتم - هشتم - نهم - دهم - یازدهم - دوازدهم - سیزدهم - چهاردهم - پانزدهم - شانزدهم - هفدهم - هجدهم - نوزدهم - بیستم - بیست و یکم - بیست و دوم - بیست و سوم - بیست و چهارم - بیست و پنجم - بیست و ششم - بیست و هفتم - بیست و هشتم - بیست و نهم - سی اُم

سخنادربارهٔ قرآن

آیات

بر پایهٔ جزء

۱

• «سپاس خداوند را که پروردگار جهانیان است‏ .خدای رحمان مهربان‏.دادار روز جزا . تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌خواهیم‏.ما را بر راه راست استوار بدار. راه آنها که بر آنان نعمت دادی نه آنها که بر ایشان غضب کردی و نه گمراهان».
  • سوره ۱: الفاتحة

۲

• «ماه رمضان ماهی است که در آن قرآن فرو فرستاده شده است، کتابی که مردم را راهبر و [متضمن] دلایل آشکار هدایت و [میزان] تشخیص حق از باطل است. پس هر کس از شما این ماه را درک کند باید آن را روزه بدارد و کسی که بیمار یا در سفر است [باید به شماره آن] تعدادی از روزهای دیگر [را روزه بدارد] خدا برای شما آسانی می‌خواهد و برای شما دشواری نمی‌خواهد تا شماره [مقرر] را تکمیل کنید و خدا را به پاس آنکه رهنمونیتان کرده است به بزرگی بستایید و باشد که شکرگزاری کنید (۱۸۵)»
  • سوره ۲: البقرة

۳

• «خدایی که معبودی جز او نیست، زنده و برپادارنده است، نه خوابی سبک او را فرو می‌گیرد و نه خوابی گران، آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن اوست، کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند، آنچه در پیش روی آنان و آنچه در پشت سرشان است می‌داند و به چیزی از علم او جز به آنچه بخواهد احاطه نمی‌یابند، کرسی او آسمانها و زمین را در بر گرفته و نگهداری آنها بر او دشوار نیست و اوست والای بزرگ.»
  • سوره ۲: البقرة، آیهٔ مشهور به «آیة الکرسی»
• «در دین هیچ اجباری نیست و راه از بیراهه بخوبی آشکار شده است، پس هر کس به طاغوت کفر ورزد و به خدا ایمان آورد به یقین به دستاویزی استوار که آن را گسستن نیست چنگ زده است و خداوند شنوای داناست (۲۵۶).»
  • سوره ۲: البقرة
• «گفتاری پسندیده (در برابر نیازمندان‏) و گذشت (از اصرار و تندیِ آنان‏) بهتر از صدقه‌ای است که آزاری [منّت] به دنبال آن باشد ...(۲۶۳)»
  • سوره ۲: البقرة
• «هنگامی را که فرشتگان گفتند ای مریم خداوند تو را برگزیده و پاک ساخته و تو را بر زنان جهان برتری داده است (۴۲) ای مریم فرمانبر پروردگار خود باش و سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع نما (۴۳)... [یاد کن] هنگامی [را] که فرشتگان گفتند ای مریم خداوند تو را به کلمه‌ای از جانب خود که نامش مسیح عیسی بن مریم است مژده می‌دهد در حالی که [او] در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان [درگاه خدا] است (۴۵) و در گهواره [به اعجاز] و در میانسالی [به وحی] با مردم سخن می‌گوید و از شایستگان است (۴۶) [مریم] گفت پروردگارا چگونه مرا فرزندی خواهد بود با آنکه بشری به من دست نزده است گفت چنین است [کار] پروردگار خدا هر چه بخواهد می‌آفریند چون به کاری فرمان دهد فقط به آن می‌گوید باش پس می‌باشد (۴۷)
  • سوره ۳: آل عمران
• «..و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن زیرا خدا توکل کنندگان را دوست‌دارد(159)
  • سوره ۳: آل عمران
• «بگو بار خدایا تویی که فرمان‌فرمایی هر آن کس را که خواهی خوار گردانی همه خوبی‌ها به دست توست و تو بر هرچیز توانایی(۲۶)
  • سوره ۳: آل عمران

۸

• «...و بهترین جامه تقواست..(۲۶)»
  • سوره ۷: اعراف

۱۱

• «مسجدی که از روز نخستین بر پایه تقوا بنا شده سزاوارتر است که در آن [به نماز] ایستی [و] در آن مردانی اند که دوست دارند خود را پاک سازند و خدا کسانی را که خواهان پاکی اند دوست می‌دارد (۱۰۸). آیا کسی که بنیاد [کار] خود را بر پایه تقوا و خشنودی خدا نهاده بهتر است‌ یا کسی که بنای خود را بر لب پرتگاهی مشرف به سقوط پی‌ریزی کرده و با آن در آتش دوزخ فرو می‌افتد و خدا گروه بیدادگران را هدایت نمی‌کند (۱۰۹)»
  • سوره ۹: التوبة

۱۲

• «ما آن را قرآنی عربی نازل کردیم باشد که بیندیشید (۲) ما نیکوترین سرگذشت را با این قرآن که به تو وحی کردیم بر تو حکایت می‌کنیم...(۳)»
  • سوره ۱۲: يوسف

۱۳

• «آگاه باش که با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد.(۲۸)»
  • سوره ۱۳: الرعد

۱۴

• «هر کس عملِ صالح کند، در حالی که مؤمن است، خواه مرد باشد یا زن، به او حیات پاکیزه می‌بخشیم، و پاداش آن‌ها را به بهترین اعمالی که انجام دادند خواهیم داد. (۹۷)»
  • سورهٔ ۱۶:نحل
• «هنگامی که قرآن می‌خوانی از شرِّ شیطانِ رانده شده، به خدا پناه بر. (۹۸)چرا که او تسلطی بر کسانی که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکل می‌کنند ندارد. (۹۹)تنها تسلط او بر کسانی است که او را به سرپرستی خود برگزیده‌اند ... (۱۰۰)»
  • سورهٔ ۱۶:نحل

۱۵

• «و انسان [همان گونه که] خیر را فرا می‌خواند [پیشامد] بد را می‌خواند و انسان همواره شتابزده است (۱۱)»
  • سوره ۱۷: الإسراء
• «نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکی شب برپادار و [نیز] نماز صبح را، زیرا نماز صبح همواره همراه با حضور فرشتگان است (۷۸)»
  • سوره ۱۷: الإسراء
• «این قرآن به آیینی که استوارتر است، راه می‌نمایاند و به مؤمنانی که نیکوکاری می‌کنند بشارت می‌دهد که برای آنان پاداش بزرگی هست ﴿۹﴾»
  • سوره ۱۷: الإسراء
• «هر کس به راه آمده تنها به سود خود به راه آمده و هر کس بیراهه رفته تنها به زیان خود بیراهه رفته است و هیچ بردارنده‌ای بار گناه دیگری را بر نمی‌دارد(۱۵)»
  • سوره ۱۷: الإسراء
• «هر کس خواهان [دنیای] زودگذر است به زودی هر که را خواهیم [نصیبی] از آن می‌دهیم آنگاه جهنم را که در آن خوار و رانده داخل خواهد شد برای او مقرر می‌داریم﴿۱۸﴾ و هر کس خواهان آخرت است و نهایت کوشش را برای آن بکند و مؤمن باشد آنانند که تلاش آنها مورد حق‌شناسی واقع خواهد شد﴿۱۹﴾هر دو [دسته] اینان و آنان را از عطای پروردگارت مدد می‌بخشیم و عطای پروردگارت [از کسی] منع نشده است﴿۲۰﴾»
  • سوره ۱۷: الإسراء
• «چیزی را که بدان علم نداری دنبال مکن زیرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد ﴿۳۶﴾»
  • سوره ۱۷: الإسراء

۱۷

• «و از [میان] مردم کسی است که در باره خدا بدون هیچ دانش و بی‌هیچ رهنمود و کتاب روشنی به مجادله می‌پردازد (۸)»
  • سوره ۲۲: الحج

۱۸

• «آیا ندانسته‌ای که هر که [و هر چه] در آسمان‌ها و زمین است برای خدا تسبیح می‌گویند و پرندگان [نیز] در حالی که در آسمان پر گشوده‌اند [تسبیح او می‌گویند] همه ستایش و نیایش خود را می‌دانند و خدا به آنچه می‌کنند داناست (۴۱)»
  • سوره ۲۴: النور

۲۱

• «از زندگی دنیا ظاهری را می‌شناسند و حال آنکه از آخرت غافلند (۷)».
  • سوره ۳۰: الروم
• «هیچ کس نمی‌داند که فردا چه به دست می‌آورد، و هیچ کس نمی‌داند که در کدامین سرزمین می‌میرد﴿۳۴﴾».
  • سوره ۳۱: لقمان

۲۴

• «بگو من بشری چون شمایم، جز اینکه به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی یگانه است؛ پس مستقیماً به سوی او بشتابید و از او آمرزش بخواهید ... (۶)»
  • سوره ۴۱: فصلت

‫ «بزودی آیات خود را هم در آفاق و هم در نفوسشان به ‌آن‌ها نشان خواهیم‌داد تا آشکار شود که قرآن حق است، آیا این شهادت برای پروردگار تو کافی نیست که او ناظر و گواه بر هرچیز است؟(53)‬»

سوره ۴۱: فصلت

۲۷

• «بدانید که زندگی دنیا در حقیقت بازی و سرگرمی و آرایش و فخرفروشی شما به یکدیگر و فزون‌جویی در اموال و فرزندان است [مَثَل آن‌ها] چون مَثَلِ بارانی است که کشاورزان را رستنی آن [باران] به شگفتی اندازد سپس [آن کشت] خشک شود و آن را زرد بینی آنگاه خاشاک شود و در آخرت [دنیا پرستان را] عذابی سخت است و [مؤمنان را] از جانب خدا آمرزش و خشنودی است و زندگانی دنیا جز کالای فریبنده نیست (۲۰)»
  • سوره ۵۷: الحدید
• «و بسا فرشتگانی که در آسمان هایند [و] شفاعتشان به کاری نیاید مگر پس از آنکه خدا به هر که خواهد و خشنود باشد اذن دهد (۲۶) در حقیقت کسانی که آخرت را باور ندارند فرشتگان را در نامگذاری به صورت مؤنث نام می‌نهند (۲۷) و ایشان را به این [کار] معرفتی نیست جز گمان [خود] را پیروی نمی‌کنند و گمان در [وصول به] حقیقت هیچ سودی نمی‌رساند (۲۸)»
  • سوره ۵۳: النجم
• «و اینکه برای انسان جز حاصل تلاش او نیست (۳۹)»
  • سوره ۵۳: النجم
• «آیا پاداش نیکی جز نیکی خواهد بود؟ (۶۰)»
  • سوره ۵۵: الرحمن

۲۸

• «هنگامی که آنها را می‌بینی جسم و قیافه آنان تو را در شگفتی فرو می‌برد، و اگر سخن بگویند به سخنانشان گوش فرا می‌دهی، اما گویی چوب‌های خشکی هستند که بر دیوار تکیه داده شده، هر فریادی از هر جا بلند شود بر ضد خود می‌پندارند... (۴) »
  • سوره ۶۳: المنافقون
• «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، چون برای نماز جمعه ندا در داده شد، به سوی ذکر خدا بشتابید و داد-و-ستد را واگذارید ... (۹)»
  • سوره ۶۲: الجمعة

۳۰

• «سوگند به فرشتگانى كه [از كافران] به سختى جان ستانند (۱)و به فرشتگانى كه جان [مؤمنان] را به آرامى گيرند (۲)و به فرشتگانى كه [در درياى بى‏مانند] شناكنان شناورند (۳پس در پيشى گرفتن [در فرمان خدا] سبقت‏ گيرنده ‏اند (۴) و كار [بندگان] را تدبير مى‏كنند (۵) ... »
  • سوره ۷۹: النازعات
• «همانا همراهِ دشوارى، آسانى است‏ (۵)»
  • سوره ۹۴: الشرح
• «ما [قرآن را] در شب قدر نازل كرديم (۱) و از شب قدر چه آگاهت كرد (۲) شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است (۳) در آن [شب] فرشتگان با روح به فرمان پروردگارشان براى هر كارى [كه مقرر شده است] فرود آيند (۴) [آن شب] تا دم صبح صلح و سلام است (۵)»
  • سوره ۹۷: القدر
• «سوگند به شب چون پشت گرداند (۱۷)سوگند به صبح چون دميدن گيرد (۱۸) ».
  • سوره ۸۱: التكوير
• «چون یاری خدا و پیروزی فرا رسد (۱) و ببینی که مردم دسته‏-دسته در دین خدا درآیند (۲) پس پروردگارت را نیایشگر باش و از او آمرزش خواه که وی همواره توبه پذیر است (۳)».
  • سوره ۱۱۰: النصر
• «بگو اوست خدای یگانه (۱) خدای صمد [ثابت متعالی] (۲) [کسی را] نزاده و زاده نشده است (۳) و هیچ کس او را همتا نیست (۴).»
  • سوره ۱۱۲: الإخلاص
• «بگو پناه می‌برم به پروردگار سپیده دم (۱) از شر آنچه آفریده (۲) و از شر تاریکی چون فراگیرد (۳) و از شر دمندگان افسون در گره‌ها (۴) و از شر [هر] حسود آنگاه که حسد ورزد (۵).»
  • سوره ۱۱۳: الفلق
• «بگو پناه می‌برم به پروردگار مردم (۱) پادشاه مردم (۲) معبود مردم (۳)از شرِّ وسوسه گر نهانی (۴) آن کس که در سینه‌های مردم وسوسه می‌کند (۵) چه از جن و [چه از] انس.»
  • سوره ۱۱۴: النّاس

دربارهٔ قرآن

«بر شما باد به کتاب خدا که ریسمان استوار و نور آشکار است، و درمانی است سود دهنده، و تشنگی را فرو نشاننده. چنگ در زننده را نگهدارنده، و در آویزنده را نجات بخشنده. نه کج شود، تا راستش گردانند، و نه به باطل گراید تا آن را برگردانند. کهنه نگردد به روزگار، نه از خواندن و نه از شنیدن بسیار. راست گفت آن که سخن گفت از روی قرآن، و آن که بدان رفتار کرد پیش افتاد از دیگران.» علی بن ابی‌طالب

• «بدانید که این قرآن پندگویی است که فریب ندهد، و راهنمایی است که گمراه نکند، و حدیث خوانی است که دروغ نگوید، و کسی با قرآن ننشست جز که چون برخاست افزون شد یا از وی کاست: افزونی در رستگاری، و کاهش از کوری و دل بیماری، و بدانید کسی را که با قرآن است نیاز نباشد، و بی قرآن بی‌نیاز نباشد. پس بهبودی خود را از قرآن بخواهید، و در سختیها از آن طلب یاری نمایید، که قرآن بزرگترین آزار را موجب بهی است و آن کفر و دورویی و بیراهه شدن و گمرهی است. پس، از خدا بخواهید به وسیلت قرآن، و بدان روی آرید به دوستی آن، و به قرآن خیری مخواهید از آفریدگان، که بندگان روی به خدا نکردند با وسیلتی مانند قرآن، و بدانید که قرآن میانجیی پذیرفته است، و گوینده‌ای گواهی شده. هر که را روز رستاخیز قرآن میانجی شود، بپذیرند، و آن را که سعایت کند، گواهیش به زیان او گیرند .»
  • علی بن ابی‌طالب نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶
• «بر شما باد به کتاب خدا که ریسمان استوار و نور آشکار است، و درمانی است سود دهنده، و تشنگی را فرو نشاننده. چنگ در زننده را نگهدارنده، و در آویزنده را نجات بخشنده. نه کج شود، تا راستش گردانند، و نه به باطل گراید تا آن را برگردانند. کهنه نگردد به روزگار، نه از خواندن و نه از شنیدن بسیار. راست گفت آن که سخن گفت از روی قرآن، و آن که بدان رفتار کرد پیش افتاد از دیگران.»
  • علی بن ابی‌طالب نهج البلاغه، خطبه، ۱۵۶
• «و زودا، که پس از من بر شما روزگاری آید، که در آن چیزی پنهان‌تر از حق، و آشکاراتر از باطل نباشد، زمانی که دروغ بستن بر خدا و پیامبر بر هر چیز فزونی گیرد و نزد مردم آن زمان، کالایی زیانمندتر از قرآن نیست، اگر آن را چنانکه باید بخوانند؛ و باز کالایی پرسودتر از قرآن نخواهد بود، اگر معنیش را تحریف کنند. و در شهرها چیزی از معروف ناشناخته تر نباشد، و شناخت ه‌تر از منکر. حاملان قرآن آن را واگذارند، و حافظانش آن را به فراموشی بسپارند. پس در آن روزگار قرآن و قرآنیان از جمع مردمان دورند، و رانده و مهجور. هر دو با هم در یک راه روانند و میان مردم پناهی ندارند. پس در این زمان قرآن و قرآنیان میان مردمند و نه میان آنان، با مردمند نه با ایشان. چه، گمراهی و رستگاری سازوار نیایند، هرچند با هم در یکجا بپایند. پس آن مردم در جدایی متّفقند، و از جمع گریزان. گویی آنان پیشوای قرآن اند، نه قرآن پیشوای آنان. جز نامی از قرآن نزدشان نماند، و نشناسند جز خطّ و نوشته آن. و از این پیش چه کیفر که بر نیکوکاران نراندند، و سخن راستشان را دروغ بر خدا خواندند، و کار نیک را پاداش بد دادند.»
  • علی بن ابی‌طالب نهج البلاغه، خطبه، ۱۴۷
• «آیه‌های قرآن، هر کدام گنجینهٔ علوم اند، هر گاه گنجی باز می‌شود شایسته‌است که خوب در آن بنگری. ‏» (به عربی:آیاتُ الْقُرْآنِ خَزائِنُ الْعِلْمِ، کُلَّما فُتِحَتْ خَزانَةٌ، فَیَنْبَغی لَکَ أنْ تَنْظُرَ ما فیها.)
  • علی بن حسین زین العابدین مستدرک الوسائل: ج ۴، ص ۲۳۸، ح ۳.
• «قرآن، کتابی است که باید به آن عمل بشود. این کتابِ مقدّس اصلِ نزولش برای عمل است. صرفاً برای خواندن نازل نشده است که انسان همین طور آن را بخواند و به کنار بگذارد. بلکه در اصل، قرآن برای عمل است؛ برای انسان سازی است و انسان باید از راهنمایی‌ها و هدایت‌های قرآن، هم در امرِ اعتقادات و هم در امرِ اعمال، استفاده بکند و البته همهٔ افراد هم نمی‌توانند به یک اندازه از قرآن کریم استفاده بکنند ...»
  • سید روح‌الله خاتمی از «روزهٔ راستین، شرحِ دعاهای روزهای ماهِ مبارک رمضان»، شابک:۹۶۴-۴۲۲-۰۶-۹، چاپ ۱۳۷۹، اردکان، ص ۲۶
• «قرآن خنثی و بی طرف نیست. متنی چند صدایی است. سنت گرایان، بنیادگرایان/سلفی‌ها و تجددگرایان صداهای متفاوت و متعارضی از آن بلند کرده و “اسلام‌ها”ی گوناگون را ساخته‌اند. همه اسلام‌ها موجه نبوده و نیستند و هر یک از آنها باید نشان دهد که دارای اعتبار هرمنیوتیکی هستند.»
  • اکبر گنجی
• «هیچ زبانی نباید با زبان قرآن و هیچ کتابی نباید با خود قرآن مقایسه شود و به صراحت می‌گویم که از نظر خود من، قرآن یکی از تاثیرگذارترین کتاب‌ها بر میلیون‌ها انسان در سراسر گیتی بوده و بر ادبیات جهان، به ویژه ادبیات عرب و ترک و فارس و ده‌ها جا و زبان دیگر تاثیر گذاشته و در این هم تردیدی نیست.»
  • رضا براهنی
• «قرآن کتاب تکوین و تشریع، جنگ و صلح، تعلیم و تربیت، طبیعت و شریعت، تاریخ و تربیت، قیامت و آخرت و به‌طور کلی راهنمای عمل در زندگی است.»
  • عبدالعلی بازرگان ۳۱ ژانویه ۲۰۱۷/ ۱۲ بهمن ۱۳۹۵؛ در مصاحبه با وبگاه زیتون

وابسته

• ذکر
• اسلام
• حدیث
• شب قدر
• سنت
• انفاق
• اسراء و معراج
• عمل صالح

پیوند به بیرون

گلستان قرآن