ضرب‌المثل‌های لاتینی

پیشنهاد شده است که ضرب المثل های لاتین با این نوشتار یا بخش ادغام گردد. (گفتگو).

ضرب‌المثل‌های لاتینی و مترداف آن به‌فارسی

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y

A

• Amicus Plato, sed magis amica veritas.

• «حق بالاتر از دوستی با افلاطون است.» ارسطو

• Aquila non captat muscas.

• «نکند باز، موش مرده شکار.»

• «صید ملخ شیوه شهباز نیست.»

• Audacter calumniare, semper aliquid haeret.

• «چون گِل بر دیوار زنی اگر در نگیرد، نقش آن لامحاله بماند.» پلوتارخ

C

• Consuetudo est quasi altera natura.

• «عادت طبیعت ثانوی است.» سیسرو

• Contra vim mortis non est medicamen in hortis.

• «مرگ چاره ندارد.»

D

• De mortuis nil nisi bene.

• «پشت سر مرده بد نباید گفت.» شیلون

• «به‌رگ مرده نیشتر نزنند.»

• «کسی بر مرده لگد نمی‌زند.»

• Dum spiro, spero.

• «آدم به‌امید زنده‌است.»

E

• Errare humanum est.

• «بشر جایز الخطا است.»سیسرو

F

• Fortes fortuna adiuvat.

• «هرکه از خطر بگریزد، خطیر نشود.» ترنس

• «تا خطر نکنی خطیر نشوی.»

• «هرکه از مخاطره بهراسد به بزرگی نرسد.»

H

• Hic Rhodus, hic salta! ازوپ

• «همدان دور است؟ کر دوش نزدیک است!»

• «اگر یزد نیست، گـَز هست!»

• «سیستان دور است، میدانش نزدیک است.»

I

• In cauda venenum.

• «سر گنده اش زیر لحاف است.»

• In vino veritas.

• «مستی و راستی.»

M

• Manus manum lavat.

• «دست، دست را می‌شوید.»

N

• Nullus est liber tam malus, ut non aliqua parte prosit.

• «هر نبشته به یک بار خواندن ارزد»

• «هیچ نبشته نیست که به یک بار خواندن نیرزد.»

P

• Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus. ازوپ

• «کوه کندن و موش بر آوردن.»

• Plenus venter non studet libenter.

• «اندرون از طعام خالی دار// تا در او نور معرفت بینی// تهی از حکمتی به علت آن// که پُری از طعــام تا بینی» سعدی

• Punctum saliens. ارسطو

• «شاید که همین بیضه بر آرد پر و بال.»

Q

• Qui desiderat pacem, bellum praeparat.

• «آن‌که خواهان صلح است، باید برای جنگ تدارک ببیند.»
  • فلاویوس وجتیوس رناتوس (Flavius Vegetius Renatus)، وقایع‌نگار ارتشی امپراتور روم، در حدود سده چهارم میلادی در مقدمه کتابش بنام "De re militari" آنرا نوشت.

S

• Si vis pacem, para bellum

• «اگر طالب صلح هستی، برای جنگ مسلح شو!»
  • در عصر جدید لغت "پارابلوم" از طریق این ضرب‌المثل وارد صنعت اسلحه‌سازی شده‌است.

بدون متن اصلی

• «ازدواج مانند نردبان است؛ هر چه او را بیشتر خم کنید، بهتر می توانید بالا بروید.»
• «زبان یک حیوان وحشی است، یک بار که آزادش کردی از مقیدکردنش عاجز خواهی شد.»