عنایت‌الله رضا

عنایت‌الله رضا (۸ ژوئن ۱۹۲۰، رشت - ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۰، تهران) تاریخ‌نگار، استاد فلسفه و مترجم ایرانی؛ عضو حزب توده ایران و برادر فضل‌الله رضا بود.

دارای منبع

• وقتی استالین مُرد برخی در ایران راهپیمایی کردند و برایش ختم گرفتند و گریه و زاری‌ها کردند. شما آن روزها نبودید. ای کاش بودید و می‌دیدید. البته من هم ندیدم. اما وصفش را شنیدم. من در آن زمان شوروی بودم. هنوز اعتقاد داشتم. من برای مرگ استالین گریه هم کردم. در آن زمان از نظر من او انسانی بزرگ بود. هر چند هنوز هم معتقدم انسان بزرگی بود که توانست ماشین نظامی هیتلر را به زانو درآورد، اما این‌ها همه با ملت و کار ملت بود. از این گذشته جنایت‌های استالین فراموش‌نشدنی است. تاریخ استالین را تبرئه نمی‌کند، هرچند او دروازه مدرنیته را به سوی ملت روس گشوده باشد.
• وقتی تاریخ بخواهد در مورد رهبران شوروی حکم صادر کند به نظر من با لنین و استالین به صورت برابر برخورد نخواهد کرد. تا اندازه زیادی به نظر من لنین تبرئه خواهد شد. او بیشتر بیمار بود و درثانی او رهبری تاسیس‌گر بود که در نوع خود بسیار خوب عمل کرد. او شخصیتی داشت که بدون ارتش قدرتمند بود. جاذبه او و توان و قدرت شخصی‌اش چنان بود، بدون حضور هیچ‌کس دیگری همه را مبهوت کرده، و تحت تأثیر قرار می‌داد. رهبری در ذاتش بود. تحلیل رفتار و کردار او یک مسئله دیگر است. اما استالین شخصیتی به کلی متفاوت داشت. استالین بدون ارتش سرخ هیچ نبود. برای همین تمام رهبرانی را که به‌صورت بالقوه می‌توانستند رقیبی برای او باشند از میان برداشت.