سید حسین طباطبایی بروجردی
مرجع تقلید شیعه (۱۲۵۴–۱۳۴۰)
سید حسین طباطبایی بروجردی (۱۲۵۴ / ۱۸۷۵م -۱۳۴۰ / ۱۹۶۱م) فقیه، عالم و مرجعِ شیعهٔ ایرانی.
گفتاوردها
ویرایش- «هر کس از کیفیّت نزول قرآن و حفظ آن خبر داشته باشد حتّی احتمال تحریف در آن را نمی‌دهد و خواهد دانست که امکان تحریف وجود نداشته است. به مجردی که آیه‌ای یا سوره‌ای نازل می‌گردید و رسول اکرم آن را بر مردم تلاوت می‌فرمود صدها نفر آن را از بر می‌کردند و مرتباً آن را تکرار نموده و هر روز و شب تلاوت می‌کردند، بطوری که اگر در محیط اسلامی مدینه و جاهای دیگر، کسی یک کلمه را زیر و رو می‌کرد، همه او را تخطئه می‌کردند، نظیر شعر یا قصیده معروفی که اگر کسی آن را به غلط بخواند مردم بخصوص ادیبان، خطای او را می‌گیرند. روایات تحریفیه، سه چهارم آنها را یک نفر بنام احمد بن محمد سیاری اوائل قرن سوم، جعل کرده است.»
- محمد واعظ زاده خراسانی. زندگی آیتالله العظمی بروجردی. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی. ۳۶۵.
دربارهٔ او
ویرایش
- «مرحوم آیت الله العظمی بروجردی، از شخصیّت‌های نادری بود که تاریخ شیعه در شرایط خاصّی، نظیر آن را به خود دیده است. او در عین ژرف نگری در فقه و احاطه به فروع، استاد بی نظیر حدیث، رجال، درایه و تاریخ بود.»
- جعفر سبحانی، تهوری، مسلم، منادیان تقریب (۳) ص ۱۵۶
- «شاید جمله‌ای که بتواند، سیمای اخلاقی و ابعاد معنوی آن بزگوار را نشان بدهد این عبارت معروف باشد :«لوکان ملک یتمثل فی صورة الادمیین، هو هذا الرجل»اگر بنا بود، خداوند فرشته‌ای را در زمین، به صورت آدمی، قرار دهد آن آدم فرشته صفت، آیت الله بروجردی بود.»
- مجتبی عراقی مجله حوزه، چاپ دفتر تبلیغات اسلامی، شماره ۴۳-۴۴، صص۲۸ ـ ۲۹ .
- «در بین فقهایی که در این قرن زیستهاند از نظر جامعیت و علم به مباحث فقهای پیشین، چون شیخ طوسی و سید مرتضی و امثال آنها و نیز رشد علمی و آشنایی با آرای اهل سنّت هیچ کس به گرد پای آیتالله العظمی بروجردی نمیرسد؛ او با نگاه به مضامین احادیث اهل سنت، صحت و سقم آنها را تشخیص می‌داد.»
- ابوالقاسم خزعلی، کرمی پور، حمید، خاطرات آیت الله ابوالقاسم خزعلی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص۴۹.
- «آن بزرگوار، به کتب دینی و علمی، احترام بسیار قائل بودند. می‌فرمودند: در تمام عمرم، در اطاقی که کتب حدیث باشد، حتی دارای یک حدیث باشد، نخوابیده‌ام .»
- حسن نوری، تهوری، مسلم، منادیان تقریب (۳) ص ۱۵۶
- «بنده را اگر افتخاری باشد همین است که در ایام تحصیلی اصفهان، عهده پیری استادان بزرگوار آیت الله درچه‌ای و علامه کاشانی -رحمهما الله- را درک کرده‌ام که آیت الله العظمی عهد جوانی آن بزرگواران را درک فرموده بودند، مکرر از مرحوم درچه‌ای -اعلی الله مقامه- که مصداق ما ینطق عن الهوی بود، شنیدم که به تعبیر خودشان از آقا حسین بروجردی تجلیل و تبجیل می‌فرمودند و گفتار ایشان برای من که از نزدیک ناظر اوضاع و احوال معظم‌له بودم سند متقن و حجة قاطعه بود.»
- جلال‌الدین همایی، تهوری، مسلم، منادیان تقریب (۳) ص ۱۵۶
- «به نظر من آیت الله بروجردی، عزّ مسلمین بوده و هست. آیت الله بروجردی، خوابی بود که مردم دیدند و دیگر نخواهند دید.»
- سید مصطفی خوانساری، تهوری، مسلم، منادیان تقریب (۳) ص ۱۵۶
- «آیتالله بروجردی گنجی از گنجهای پیدا شده در این اعصار و قرون است و آیت بزرگی از آیات روشن خدا در این دوران است ... .»
- محمد فاضل لنکرانی علوی، محمدحسین، خاطرات زندگانی آیتالله بروجردی، انتشارات اطلاعات تهران، خرداد۱۳۴۱، ص ۴۹
- «آیت الله بروجردی، با این که آخوند قدیمی بود و در محیط کوچکی مانند بروجرد بیشتر عمر علمی خود را گذرانده بود، واقعا آدم روشنفکری بود.»
- محمد فاضل لنکرانی تهوری، مسلم، منادیان تقریب (۳) ص ۱۵۶
- «ایشان مراجعه به فتاوای اهل سنت را از مقدمات فتوا می‌دانستند. یکی از ویژگی‌های ایشان، در میان معاصرین، عنایت و اهتمام خاص آن بزرگوار، به تألیف و تقریب بین مسلمانان بود .»
- محمد واعظ‌زاده خراسانی تهوری، مسلم، منادیان تقریب(۳)، ص ۱۵۵ .
- «آیت الله بروجردی، به تمام معنی آقا بود، طبع بسیار بلندی داشت و بزرگ منش بود. تفاوت است بین خوبی و آقایی، بعضی خوبند، یعنی پارسا و متقی اند، ولی بزرگ منش و آقا نیستند. آیت الله بروجردی به تمام معنی، آقایی داشت.»
- سید مرتضی مبرقعی تهوری، مسلم، منادیان تقریب (۳) ص ۱۵۶
- «او چون خورشیدی درخشان بر تعدادی از علوم اسلامی بلکه بر روشها و شیوههای تحقیق در آنها و نیز بر فضای عام حیات مسلمین در زمان خود و پس از آن پرتوافشانی کرد و هنوز علمای اسلام و جهان اسلام از تأثیرات مبارک آن عمر پرثمر و ریاست و مرجعیت تامه پانزده ساله او متمتعاند».
- سید علی خامنه‌ای مجله حوزه، چاپ دفتر تبلیغات اسلامی، شماره ۴۳ – ۴۴، ص ۳.
- «طلبه‌ای که مقدمات و سطح را خوب طی کرده باشد و دارای استعداد باشد، دو یا سه ماه در درس آیت الله بروجردی شرکت کند، مجتهد می‌شود و می‌تواند همین روش را در دیگر ابواب مسائل فقهی به کار گیرد.».
- سید روح‌الله خمینی مجله حوزه، چاپ دفتر تبلیغات اسلامی، شماره ۴۳-۴۴، ص۱۲.
- «و راستی که او را در پایهای از مهابت و وقار یافتم که همانند او را در میان تمامی علمای اسلام ندیده بودم».
- محمد مرعی امین انطاکی کریمی جهرمی، علی، شکوه فقاهت، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ص ۱۴ .
- «شما با علم و دانش و مقام و نفوذی که در ایران و غیر ایران دارید، همیشه در راه اصلاح امر امت اسلام کار می‌کنید.».
- عبدالمجید سلیم تهوری، مسلم، منادیان تقریب(۳)، ص ۱۵۵ .
- «آیت الله العظمی بروجردی اختصاص به مسلمانان نداشت. ایشان سدی بودند در مقابل سیل فساد در دنیا که علیه دین جاری شده بود. همه لازم است که در این مراسم، به هر کیفیتی می‌توانند، شرکت کنند ومقام ایشان را بزرگ بشمرند».
- پاپ ژان بیست‌وسوم خاطرات آیت الله سید حسین موسوی کرمانی، چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص۱۲۷.
- «جاذبه روحانیت حضرت آیتالله مرا تحت تأثیر قرار داد و خیلی مایل بودم به من اجازه می‌فرمودند چند دقیقه‌ای در یکی از مساجد برای سلامت و بهبود کامل ایشان دعا کنم».
- موریس بوکای علوی، محمدحسین، خاطرات زندگانی آیتالله بروجردی، انتشارات اطلاعات تهران، خرداد ۱۳۴۱، ص ۱۲۲.
- «این مرد چون به تاریخ اسلام و مذاهب اسلامی آشنا بود، می‌دانست که سیاست حکام گذشته در تفرقه و دامن زدن اختلاف، چه اندازه تاثیر داشته است و هم توجه داشت که در عصر حاضر نیز سیاستهای استعماری از این تفرقه حداکثر استفاده را می‌کنند و بلکه آن را دامن می‌زنند و هم توجه داشت که بعد دوری شیعه از سایر فرق سبب شده که آنها شیعه را نشناسند و درباره آنها تصوراتی دور از حقیقت بنمایند. از این جهات بسیار علاقه مند بود که حسن تفاهمی بین شیعه و سنی برقرار شود که از طرفی وحدت اسلامی که منظور بزرگ این دین مقدس است تامین گردد و از طرف دیگر شیعه و فقه آنطور که هست به جامعه تسنن که اکثریت مسلمانان را تشکیل می‌دهند معرفی می‌شود.»
- مرتضی مطهری الگوی زعامت، ص ۱۳۹.
