ابراهیم پورداوود

ابراهیم پورداوود (۹ فوریه ۱۸۸۶، رشت - ۱۷ نوامبر ۱۹۶۸، تهران) حقوق‌دان، شاعر، روزنامه‌نگار، پژوهشگر ایران باستان، متن‌ویرای کهن، مؤلف، مترجم و استاد دانشگاه ایرانی بود.

گفتاوردها

عشق ایران

برگیر پرده از رخ، برهان ز انتظارم		تا نیم‌جان خود را مَقدَمَت سپارم
گفتم ز ناله چون نای گشتم ز مو به چون موی		یاد آورد ز توفان چشمان اشکبارم
من مرغ خوش‌نوایم، ایرانم آشیانه		از دور چرخ کج‌رو پاریس شد گذارم
گیرم که شهریارش شد رشک خلد و فردوس		اما چه سود، نبود آرامگاه یارم
جشن است و خیل رندان افتاده است مدهوش		از جام مهر ایران، من مست هوشیارم
چنگ است و تار و تنبور، رود و می و چغانه		من نالهٔ وطن را از دور گوش دارم
چون کبک کوهساران، خوبان همه خرابان		در گشت و در تماشا، من زار و دلفکارم
تا جور دشمنان را، تاریخ یاد دارد		از زندگی ملولم، با درد و غم دچارم
این آه و اشک و افغان امروز بی‌ثمر نیست		فرداست لاله روید از تربت و مزارم
افروخت پورداود در سینه عشق ایران		زان روست شعله خیزد ز اشعار آبدارم

بخشی از یک مخمّس

اگر از خاک سرخسیم و اگر از اهواز		گر ز گیلان و عراقیم و اگر از شیراز
اگر از حدِّ بلوچیم و اگر از ققفاز		جمله هستیم در این خاک شریک و انباز

همه را بهره یکی باشد در سود و زیان

مرغ دلباختگانیم، وطن لانهٔ ماست		آهوی یک چمن و ایران کاشانهٔ ماست
پور یک مام و وطن مادر فرزانهٔ ماست		همه فرزند و یکی باب و وطن خانهٔ ماست

جمله پروردهٔ یک دایه و سیر از یک خوان

نام این مُلک بخارا نَبوَد، ایران است		جای آسایش و آرامگه شیران است
خاک وی برتر از زهره و کیوان است		خور استقلالش بر چرخ برین رخشان است

این نه مصر است و نه هند است و نه هم ترکستان

جور و بیداد فراوان دید این مُلک		ستم و کینهٔ اسکندر دون دید این ملک
دشت و هامون ز عرب غرقه به خون دین این ملک		ظلم و چنگیز ز اندازه برون دید این ملک

گنبد و کاخش ز آسیب نلرزید ارکان

ما به فرمان و به حکم سیه‌ات تن ندهیم		رخته در خانهٔ خود دیون و هریمن ندهیم
غول بی‌سیرت، در معبد، مسکن ندهیم		جغد ویرانه گرین راه به گلشن ندهیم

روستایی نگزینیم به جای شاهان

گفتاوردها دربارهٔ او

• «دیگر از فضلای مقیم برلین در آن ایام دوست قدیمی من آقای میرزا ابراهیم پور داود بود از شعرای مستعد عصر حاضر با طرزی بدیع و اسلوبی غریب متمایل به فارسی خالص که تعصب مخصوصی بر ضد نژاد عرب و زبان عرب و هر چه راجع به عرب است دارند و مثلاً این بیت خواجه را:

اگر چه عرض هنر پیش یار بی‌ادبی است

زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است

سخت انتقاد می‌کنند که چرا عربی را جزو هنر شمرده است و این ضعیف با وجود اینکه درین تعصب بر ضد زبان عربی با ایشان توافق عقیده ندارم معذلک خلوص نیت و حرارت و شور ایشان را در این خصوص از جان و دل تحسین می‌کنم.»

• • محمد قزوینی در شرح زندگانی خود ۱۶ربیع الثانی ۱۳۴۳ مطابق ۱۴ نوامبر۱۹۲۴