کسنوفانس

کسنوفانس، گزنفون یا زنوفان (به یونانی: Ξενοφάνης) منتقد اجتماعی و فیلسوف اهل یونان باستان بود که به سبب شکاکیت تمام عیارش به دین یونانی، شهرت دارد.

... میرندگان (آدمیان) پندارند که خدایان زاییده شده‌اند و مانند ایشان جامه، آواز و پیکر دارند… اما اگر گاوان، اسبان و شیران دست می‌داشتند و با دست‌هایشان نقاشی می‌کردند و مانند مردمان می‌توانستند کارها انجام دهند، اسبان شکل‌های خدایان را همانند اسب‌ها و گاوان همانند گاوان نقش می‌کردند و پیکر آنان را درست همانند تن‌هایی که خود دارند، می‌ساختند.

گفتاوردها

• «هومروس و هسیودوس همه چیزهایی را به خدایان نسبت داده‌اند که در میان آدمیان مایه ننگ و سرزنش است: دزدی، زنا و فریب دادن یکدیگر.»
  • پاره ۱۱
• «اما میرندگان (آدمیان) پندارند که خدایان زاییده شده‌اند و مانند ایشان جامه، آواز و پیکر دارند.»
  • پاره ۱۴
• «اما اگر گاوان، اسبان و شیران دست می‌داشتند و با دست‌هایشان نقاشی می‌کردند و مانند مردمان می‌توانستند کارها انجام دهند، اسبان شکل‌های خدایان را همانند اسب‌ها و گاوان همانند گاوان نقش می‌کردند و پیکر آنان را درست همانند تن‌هایی که خود دارند، می‌ساختند.»
  • پاره ۱۵
• «کسی نبوده‌است و هرگز نخواهد بود که دربارهٔ خدایان و آنچه من دربارهٔ همه چیز می‌گویم، به یقین چیزی بداند؛ زیرا اگر هم اتفاق افتد که کسی حقیقت کامل را برزبان آورد، خودش هچ چیز از آن نمی‌داند. اما همه می‌توانند پنداری بسازند.»
  • پاره ۳۴
• «بگذار همین پنداشته شده‌ها، چیزهایی همانند حقیقت (تلقی شوند).»
  • پاره ۳۵