پتر کبیر

پتر کبیر (۹ ژوئن ۱۶۷۲ – ۸ فوریه ۱۷۲۵) آخرین تزار روسیه تزاری از سال ۱۶۸۲ تا ۱۷۲۱ و نخستین امپراتور روسیه از سال ۱۷۲۱ تا زمان مرگش در ۱۷۲۵ میلادی بود که بر این کشور حکومت کرد. دوران سلطنت پتر بر روسیه آغاز عصر جهش و پیشرفت در آن کشور بود که بعد‌ها به «دورۀ پترین» مشهور شد. او یکی از بزرگ‌ترین فرمانروایان تاریخ روسیه بود که توانست، کشورش را با اصلاحات و کشورگشایی‌های فراوان به یک ابرقدرت اروپایی تبدیل کند.

گفتاوردها

• «هرچه خطر بزرگ‌تر باشد، افتخارش بیشتر است؛ ترس از بدبختی به معنای ندیدن خوشبختی است.»
• «روس کسی است که روسیه را دوست دارد و به آن خدمت می‌کند.»
• «پس از محافظت از میهن در برابر دشمن، باید تلاش کرد تا از طریق هنر و دانش برای دولت شکوهی ساخت.»
• «بالاتر از همه فضایل، حکمت است؛ زیرا هر فضیلتی بدون خرد پوچ است.»
• «کسی که حاضر است کاری را انجام دهد هزار راه دارد. در مقابل، کسی که نمی‌خواهد کاری را انجام دهد هزار بهانه دارد.»
• «تعلل منجر به شکست‌های مرگ‌بار می‌شود.»
• «وقتی حاکمیت خود از قانون پیروی کند، هیچ‌کس جرأت نقض آن را نخواهد داشت.»
• «ظالم، قهرمان نیست.»
• «یک دشمن صادق بهتر از یک چاپلوس پست است.»
• «من یک امپراتوری را فتح کردم، اما نتوانستم خودم را فتح کنم!»
• «این آرزوی بزرگ من است که رعایای خود را اصلاح کنم و با این حال، شرم دارم اعتراف کنم که قادر به اصلاح خودم نیستم.»
• «مثل خوک غذا نخورید و چونان به بشقاب ضربه نزنید که غذا به همه‌جا پاشیده شود... وقتی می‌نوشید لب‌های خود را با دست پاک نکنید، بلکه از دستمال استفاده کنید...»
  • پتر درحال آموزش آداب مدرن غذاخوری به مردمش
• «سرنوشت ممکن است امروز با ما سوار شود، اما دلیلی وجود ندارد که در ناهار خوردن اختلال ایجاد کند!»

درباره او

• «او هم بسیار مهربان است و هم بسیار شرور. او کاملاً نماینده خلق و خوی کشورش است.»
  • سوفیا-شارلوت، الکترول براندنبورگ، توصیف پتر پس از ملاقات وی در سال ۱۶۹۷
• «او پادشاهی بود که به خاطر کنجکاوی شدیدش در مورد هر چیزی که بر دیدگاه‌های او در مورد دولت، تجارت، آموزش، روش‌های نظامی و غیره تأثیر داشت تحسین می‌شد. علایق او هر چیز جزئی را که کاربردی عملی داشت در بر می‌گرفت و او هیچ چیز را کوچک نمی‌شمرد.»
  • دوک سن سیمون، نویسنده هم‌عصر فرانسوی
• «...هر چه بیشتر شخصیت این پادشاه را می‌بینم، بیشتر تحسینش می‌کنم.»
  • گوتفرید لایبنیتس
• «بدون انگیزه پتر، جامعه روسیه به سطح بالای فرهنگ و روشنگری و قدرتی که در دوران کاترین کبیر از آن برخوردار بود نمی‌رسید.»
  • مارک رائف، تاریخ‌نگار
• «پتر کارهای بزرگی انجام داد. شکست‌هایش گواه بر محدودیت نبوغ که عامی در تاریخ است به‌شمار می‌روند. ولی تأثیری که بر روسیه گذاشت سهم نیروی شخصیت را ثابت می‌کند ... روسیه را با کششی خشن از آسیا بیرون کشید و به اروپا ملحق ساخت و آن را عاملی در امور اروپا گردانید. از آن پس، اروپا ناچار شد آن سرزمین پهناور و پراهمیت، آن مردومان سخت‌کوش و صبور و سرنوشت مقتدر و گریزناپذرشان را به حساب بیاورد...»
  • ویل دورانت، «پتر کبیر». در تاریخ تمدن. ج. هشتم. تهران: انشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸. ۴۸۴. شابک ‎۹۶۴-۴۴۵-۰۰۱-۹. 
• «زمانی که پیتر کبیر که مجبور بود با کشورهای پیشرفته‌تر اروپا سر و کار داشته باشد، با تب و تاب در کارخانه‌هایی برای تأمین ارتش و تقویت بنیه دفاعی کشور کار می‌کرد، در واقع تلاشی اولیه برای جهش از چارچوب عقب ماندگی کشور بود...»
  • ژوزف استالین، Hughes, Lindsey (1998). Russia in the Age of Peter the Great. Yale University Press, 464. 
• «امروز هم تقریباً چیزی تغییر نکرده است. پتر کبیر ۲۱ سال جنگ در مناطق شمالی را رهبری کرد نه با این هدف که جای جدیدی را فتح کند بلکه در حال بازپس‌گیری بخش‌هایی از خود روسیه بود ... زمانی که پتر در سرزمین‌های متصرف شده، شهر سنت پترزبورگ را بنیان نهاد هیچ یک از کشورهای اروپایی آن را به‌عنوان بخشی از روسیه به رسمیت نشناختند.»
  • ولادیمیر پوتین، سخنرانی به مناسبت سیصد و پنجاهمین سالگرد تولد پتر کبیر
• «امروز به سربازان روسیه در اوکراین همان قدر افتخار می‌کنم که به سربازان پتر کبیر افتخار می‌کنم.»
  • الکساندر بگلوف، فرماندار سنت پترزبورگ، در جریان حمله روسیه به اوکراین