نلسون ماندلا
نخستین رئیسجمهور آفریقای جنوبی (۱۹۹۴–۱۹۹۹)
نلسون رولیهلاهلا ماندلا (۱۸ ژوئیه ۱۹۱۸ – ۵ دسامبر ۲۰۱۳) انقلابی آپاتاید-ستیز، سیاستمدار، مؤلف و بشردوست آفریقایی جنوبی؛ نخستین رئیسجمهور آفریقای جنوبی (۱۰ مه ۱۹۹۴ – ۱۴ ژوئن ۱۹۹۹) نخستین رئیسجمهور آفریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد. او در سال ۱۹۹۳ برنده جایزه صلح نوبل شد.
گفتاوردها
ویرایش- «من این راز را کشف کرد هام که فرد بعد از بالا رفتن از یک تپه بلند متوجه میشود تپههای زیادی برای بالا رفتن وجود دارد.»
- راه طولانی تا آزادی
- «در آفریقای جنوبی سیاهپوست و فقیر بودن امری عادی است، اما سفیدپوست و فقیر بودن یک تراژدی است.»
- راه طولانی تا آزادی
- «خوبی بشر شعلهای است که میتوان آنرا مخفی کرد ولی هرگز نمیتوان خاموش کرد.»
- راه طولانی تا آزادی
- «من انتخابم را کردهام: از آفریقای جنوبی خارج نمیشوم، همچنان که تسلیم نیز نخواهم شد. آزادی را تنها با تحمل سختیها، فداکاری و اقدام مبارزه جویانه میتوان به دست آورد. این مبارزه زندگی من است. من به جنگیدن برای آزادی تا پایان زندگی خود ادامه خواهم داد.»
- در مبارزه زندگی من است، ۲۶ ژوئن ۱۹۶۱
- «... من چه از نظر اخلاقی و چه حقوقی خود را متعهد به اطاعت از قوانینی نمیدانم که از سوی پارلمانی وضع شده که من نمایندهای در آن ندارم. این امر که اراده مردم مبنا و شالوده اقتدار دولت است، اصلی است که همگان آن را به عنوان امری مقدس در سراسر دنیای متمدن پذیرفتهاند، و پایههای اساسی آزادی و عدالت را تشکیل میدهد. این امری قابل درک است که چرا شهروندان، که حق رای و همچنین حق نمایندگی مستقیم و بی واسطه در نهادهای حاکم کشور را دارند، باید از نظر اخلاقی و حقوقی با قوانین حاکم بر کشور محدود باشند.»
- اعلامیهٔ دادگاه، ۸۱ اکتبر- ۷ نوامبر ۱۹۶۲
- «من از تبعیض نژادی نفرت دارم و نفرتم را با توجه به این واقعیت که اکثریت عظیم نوع بشر احساسی مشابه دارند به جا و درست میدانم. من از القای برنامهریزی شده تعصب و تبعیض نژادی در کودکان نفرت دارم و این واقعیت که اکثریت عظیم مردم، در اینجا و خارج، با من هم عقیده هستند، سبب میشود این نفرت خود را درست بدانم.»
- اعلامیهٔ دادگاه، ۸۱ اکتبر- ۷ نوامبر ۱۹۶۲
- «من از خودپسندی نژادی نفرت دارم که مقرر میدارد چیزهای خوب زندگی به عنوان حق انحصاری اقلیتی از مردم حفظ شود، و اکثریت مردم را تا حد فرمانبرداری و پستتر بودن پایین میآورد، و آنان را به عنوان دارایی منقول فاقد حق رای و اظهارنظر میداند و نگه میدارد تا در هرجا که به آنان گفته میشود کارکنند و آنگونه که اقلیت حاکم میگوید رفتار کنند. این واقعیت که اکثریت عظیم مردم هم در این کشور و در خارج با من هم عقیده هستند سبب میشود نفرت خود را درست بدانم.»
- اعلامیهٔ دادگاه، ۸۱ اکتبر- ۷ نوامبر ۱۹۶۲
- «شکایت مردم آفریقای جنوبی تنها این نیست که آنان فقیر و سفیدپوستان ثروتمند هستند بلکه این است که هدف قوانینی که بهوسیلهٔ سفیدپوستان وضع میشود، حفظ این وضعیت است.»
- اعلامیه از جایگاه متهمان در جلسه افتتاحیه پرونده دفاع در محاکمه ریوونیا، ۲۰ آوریل ۱۹۶۴
- «ما حقوق سیاسی برابر میخواهیم، زیرا بدون این حقوق ناتوانیهای ما همیشگی و دایمی خواهد بود. من میدانم که این درخواست به نظر سفید پوستان در این کشور انقلابی میآید زیرا در آن صورت اکثریت رأی دهندگان، آفریقاییان خواهند بود. این امر باعث میشود سفید پوستان از دموکراسی و برابری هراس داشته باشند..»
- اعلامیه از جایگاه متهمان در جلسه افتتاحیه پرونده دفاع در محاکمه ریوونیا، ۲۰ آوریل ۱۹۶۴
- «تقسیمبندی سیاسی، برمبنای رنگ پوست، کاری به کلی جعلی و مصنوعی است و، هنگامی از میان برداشته شود، سلطه یک گروه رنگینپوست بر دیگر گروهها نیز حذف خواهد شد..»
- اعلامیه از جایگاه متهمان در جلسه افتتاحیه پرونده دفاع در محاکمه ریوونیا، ۲۰ آوریل ۱۹۶۴
- «وقوع جنایت آپارتاید برای همیشه به عنوان یک بلا و مصیبت پاک نشدنی در تاریخ بشر باقی خواهد ماند. نسلهای آینده به یقین خواهند پرسید: چه اشتباهی رخ داد که این نظام توانست متعاقب تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر مستقر شود؟ این امر که این نظام سالها دوام آورد قبل از این که همه ما در مقابل آن بایستیم و بگوییم «دیگر بس است»، برای همیشه اتهام و چالشی برای همه مردان و زنان شرافتمند و با شعور خواهد ماند…»
- خطاب به کمیته ویژه سازمان ملل متحد علیه آپارتاید، ۲۲ ژوئن ۱۹۹۰
- «صلح تنها به مفهوم عدم وجود مناقشه نیست؛ صلح ایجاد محیطی است که درآن همه بتوانند، بدون توجه به نژاد، رنگ، عقیده و مرام، دین، جنسیت، طبقه، پایگاه اجتماعی، یا هر نشانه دیگرمشخص کننده تفاوت اجتماعی، رشد کنند و شکوفا شوند.»
- خطاب به مجمع جهانی صلح و عدم خشونت، دهلی نو، هند، ۳۱ ژانویه ۲۰۰۴
- «دین، قومیت، زبان، سنتهای فرهنگی، اجتماعی تمدن انسانی را غنی میسازند، و به غنا و قدرت تنوع ما میافزایند. چرا باید اجازه داده شود این عوامل دلیل تفرقه شوند؟ اگر بگذاریم چنین شود انسانیت مشترک خود را خوار و حقیر کردهایم.»
- خطاب به مجمع جهانی صلح و عدم خشونت، دهلی نو، هند، ۳۱ ژانویه ۲۰۰۴
- «در آغاز قرن بیست و یک هنوز ناسازگاری، نفرت، تفرقه، مناقشه و خشونت بسیار زیادی در دنیای ما وجود دارد. نگرانی بنیادی برای دیگران در زندگی فردی و اجتماعی ما راهی طولانی در ساختن جهان به مکان بهتری که با اشتیاق فراوان رویایش را داشتیم خواهد رفت… ویران و نابود کردن خیلی آسان است. قهرمانان کسانی هستند که صلح میکنند و به جای ویران کردن میسازند.»
- خطاب به ششمین کنفرانس سالانه نلسون ماندلا، سوئتو، آفریقای جنوبی، ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۸
- «ما در دنیایی زندگی میکنیم که از نظر دانش و اطلاعات به پیشرفتهای عظیمی دست یافتهاست با این حال میلیونها کودک در آن هنوز به مدرسه نمیروند. ما در دنیایی زندگی میکنیم که بیماری همه گیر ایدز ساختار زندگی ما را تهدید میکند. با این حال پولی را که صرف تسلیحات میکنیم بیشتر از پولی است که برای تضمین درمان و حمایت از میلیونها نفری خرج میکنیم که با اچ آی وی زندگی میکنند. دنیای ما دنیای امید و نویدهای بزرگ است. این دنیا دنیای ناامیدی، بیماری و گرسنگی هم هست.»
- کنسرت ۸ زنده، ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، ۲ ژوئیه ۲۰۰۵
- «غلبه بر فقر تنها شعار خیرخواهانه نیست بلکه اقدامی برای گسترش عدالت است. این کار محافظت از حق اساسی بشر یعنی حق برخورداری از حیثیت و زندگی مناسب است. با ادامه فقر آزادی واقعی وجود ندارد. اقداماتی که از سوی کشورهای توسعه یافته لازم است، روشن و مشخص است.»
- کنسرت ۸ زنده، ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، ۲ ژوئیه ۲۰۰۵
دربارهٔ او
ویرایش- «مهمترین درس ماندلا برای همه اصلاحطلبان واقعی در جهان این است که تنها راه رسیدن به اهداف، اتخاذ شیوههای مدنی است. خشونت اگر هم در لحظهای موفق شود، هیچگاه نمیتواند زندگی مطمئن و آرامشبخشی را در درازمدت برای مردم تأمین کند. اصولاً خشونت ابزار دست کسانی است که فاقد منطق هستند. خشونت مهمترین ابزار دست مستبدان است و کسانی که با شیوههای خشونتآمیز حتی با استبداد و استعمار هم مبارزه میکنند، اگر هم پیروز شوند، خشونت جدیدی را جایگزین خشونت قدیم خواهند کرد.»
- محمد خاتمی ۷ ژوئیه ۲۰۱۳/ ۱۶ تیر ۱۳۹۲؛ «مصاحبه با نشریه نسیم بیداری» [۱]
- «در دنیای پر خشونت و حقستیز و تحقیرکننده انسان امروز، اگر بنا بر انتخاب باشد از میان ماندلا و کاسترو؛ من ماندلا را انتخاب میکنم؛ در عین حال که کاسترو را شخصیتی میدانم که بزرگ است.»
- «نلسون ماندلا بزرگمردی است از تبار آزادگی و انصاف که پربارترین دوران عمر خود را در زندان به سر برد تا انسانیت اسیر بیداد و تبعیض را در هر کجای زمین از زندان برهاند و آنگاه که در میان شور بیهمانند هموطنانش و هلهله شادمانی همه آزادیخواهان بر مسند قدرت رسمی جا گرفت حتی از دشمنان خویش که نماینده پلیدترین شکل ستم یعنی تبعیض نژادی بودند انتقام نگرفت و حتی آنان را نیز از مهربانی و رأفت و گذشت خود بینصیب نگذاشت… او که قدرت معنوی بینظیرش را از مردم و عشق مردم گرفته بود هیچگاه به افسون قدرت پیدا فریفته نشد…»
- محمد خاتمی ۱۵ آذر ۱۳۹۲، پیام تسلیت به خانوادهٔ ماندلا[۳]
- «او چون کینهای در دل نداشت و بشردوست بود مردی جاودانه شد و این همان رمزی است که به ماندگاری و محبوبیت بزرگان تاریخ میانجامد. ۲۷ سال زندان به جناب ماندلا این قدرت را داد تا بگوید «بگذارید یکدیگر را ببخشیم». زندگی طولانی او، تلاقی اخلاق و سیاست و جوانمردی بود. او در عمل نشان داد که همواره هستند شیرمردانی که قدرت و سیاست را ابزار میدانند، نه هدف! زندگی و عمر پرحادثه او استثنایی درخشان بر تارک تاریخ شد.»
- «نلسون ماندلا به آزادی و برابری انسانها نه تنها در کشورش آفریقای جنوبی بلکه در پهنه جهان، باور شک ناپذیری داشت و در این باور راستین هیچگاه به خود تردید راه نداد. او در این راه پر فراز و نشیب و سراسر رنج، با تحمل آوارگی، دوری از خانه و خانواده و زندانهای طویلالمدت «راه طولانی آزادی» را شکوهمندانه معنا بخشید. او بی تردید شخصیت ممتازی بود که پس از پیروزی و به بار نشستن مبارزات، با پیوند اخلاق و سیاست، شیرینی بخشش در عین فراموش نکردن را حتی به زندانبانان و به بند کشندگان خود چشانید و از خود خاطره کمنظیری برای جهان بشریت به جا گذاشت. شگفتی زندگی او در آن بود که میدانست چگونه زندگی کند.»