مکه

مَکّه، شهری است در حجاز، عربستان سعودی. مکه یکی از شهرهای تاریخی عربستان سعودی است و بخاطر قرار داشتن کعبه، قبله‌گاه مسلمانانِ در آن مقدس‌ترین شهر اسلام به‌شمار می‌رود.

گفتاورد

«بر خلاف دیدگاه شکل گرفته دربارهٔ این شهر؛ مکه اینک تفاوتی با دیگر شهرها ندارد.»
- رجاء عالم^[۱]
«مکه اینک به یک كلان شهر و شهری مملو از برج و ساختمان‌های شیشه‌ای تبدیل شده است.»
- رجاء عالم^[۲]
«مفهوم «مهاجرین غیرقانونی» در رابطه با مکه غیرنورمال می‌باشد؛ زیرا در خانه خدا مقدم همه انسان‌ها، همه نژادها و رنگ پوست‌ها خوش است. در آوان کودکی ام پذیرایی از حاجی‌ها مکلفیت افتخار آمیزهمه بود. مکه ازمهاجرین، غربا و اغنیا تشکیل یافته است. آنها با ایمان، خوشی و رنج به اینجا می‌آیند. این همه تضادها درونمایه کتاب‌های مرا می‌سازند. اکنون مکه شهری با بلندترین قیمت زمین درجهان است؛ گداها و ثروتمندها را همسان بسوی خود می‌کشاند. مکه مکان معنوی و درعین زمان تجارتگاه بزرگ است. بازارهای مکه که درآنها شاعرها شعرهای خود را می‌خواندند، گذشته تاریخی دارند. مکه مرکز خلاقیت است .»
- رجاء عالم^[۳]
نخستین خانه‌ای که برای پرستش مردم نهاده شد، همان است که در بکّه‌است، آنجا با برکت و راهنمایی برای جهانیان است.
- آل عمران /۹۶
و این چنین قرآنی عربی به تو وحی کردیم تا مردم شهر مکه و اطراف آن را انذار بدهی.
- شوری /۷
این سرزمین، امنیت و آرامش است
تین /۳
﴿وَهُوَ الَّذِی کَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَکَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَکُمْ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرًا﴾
- سوره فتح
﴿إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًی لِّلْعَالَمِینَ﴾
- آل عمران
﴿وَهَذَا کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ مُصَدِّقُ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَلِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَی وَمَنْ حَوْلَهَا﴾
- سوره انعام
«ای کعبهٔ جهان گرد، وی زمزم رسن در// زرین رسن نمایی چون زمزم آیی از بر»
- خاقانی
«چون نیست ز کان علت مقصود، پس ای دوست /// چه مکه و چه کعبه و چه طوس و چه طرطوس»
- ناصرخسرو
«تا کی روی آخر ز پی حج به زیارت // از طوس سوی مکه، وز مکه سوی طوس؟»
- ناصرخسرو
«شکر یزدان را که شد آباد و خرم تا به حشر// قبهٔ اسلام ازین و کعبهٔ اسلام از آن»
- انوری
«مکی به کعبه فخر کند مصریان به نیل/ترسا به اسقف و علوی به افتخار جد.»
- ابوسعید ابوالخیر
صبح خیزان بین به صدر کعبه مهمان آمده // جان عالم دیده و در عالم جان آمده
- خاقانی
«او را «بلد امین» نیز گویند و حق تعالی به مکه قسم خورده و او رامشرف به این شرف فرموده که حضرت ابراهیم خلیل، در حق او دعا فرمود؛ چنان‌که در قرآن مذکور است؛ و قبله اهل اسلام است؛ و منشأ رسول- صلی اللّه علیه و آله- است… و مکه، شهری است که در وادیی واقع است که اطراف آن را کوه گرفته است و بناهای آن شهر، از سنگهای سیاه املس و سفید است، و در تابستان، هوایش بسیار گرم است و شبها، در تابستان هوایش بهتر شود؛ و آب مکه، از باران است و نهری جاری و چاهی که آب در آنجا خورند در آنجا نیست؛ و درخت در آن شهر نباشد.»
- ابوعبدالله زکریا قزوینی در «آثار البلاد و اخبار العباد/ اقلیم ثانی / مکه» (نگاشته به سال ۶۷۴ق/ ۱۲۷۵م)^[۴]