عبدالجواد ادیب نیشابوری
عبدالجواد ادیب نیشابوری، فرزند ملا عباس، (تولد۱۲۸۱ هجری قمری/۱۲۴۳ هجری خورشیدی، نیشابور-مرگ سال ۱۳۴۴ هجری قمری/۱۳۰۵ هجری خورشیدی، مشهد) از شاعران ایرانی دوره مشروطیت.
گفتاورد
ویرایش- «احترام پیامبران و ائمهٔ اطهار به خاطر علم آنهاست. ترک علم -در روزهای تعطیل- چه معنی دارد؟ رسول خدا گفته که ز گهواره تا گور دانش بجوی. نفرموده غیر از بعضی روزها.»
نمونه اشعار
ویرایشهمچو فرهاد بُوَد کوهکنی پیشهٔ ما | کوهِ ما سینهٔ ما ناخنِ ما، تیشهٔ ما | |
شور شیرین ز بس آراست ره جلوهگری | همه فرهاد تراود ز رگ و ریشهٔ ما | |
بهر یک جرعهٔ می منت ساقی نکشیم | اشک ما بادهٔ ما، دیدهٔ ما شیشهٔ ما | |
عشق شیریست قویپنجه و میگوید فاش | هرکه از جان گذرد، بگذرد از بیشهٔ ما |
دربارهٔ او
ویرایش- «ادیب نیشابوری درخشش پایانی از آتشدان فرهنگ نیشابور باستان بود که با خاموشی وی چراغ دانش و فرهنگ نیشابور خاموشی پذیرفت.»
- «این شاعر مشروطه در قالبهای سنتی و با زبان قدمایی شعر میسرودهاست و بر خلاف شعرایی چون سید اشرف الدین گیلانی، عارف قزوینی و عشقی به شدت از به کار بردن زبان عوام در اشعار خود دوری میکند و به همین دلیل است که باید «ادیب نیشابوری» را از شاعران حاشیه مشروطیت دانست.»
- رضا افضلی، مدرس ادبیات دانشگاه فردوسی/دوشنبه اول مرداد ۸۶
- «این شاعر مشروطه در مبارزه با نادانی و ریا کاری سر از پا نمیشناخت اما برغم حوادث متعددی که از آغاز زندگی تا پایان عمرش بوقوع پیوستهاست، چندان سخنی از زندگی و حوادث پیرامونش در اشعار خود به میان نیاوردهاست.»
- رضا افضلی، مدرس ادبیات دانشگاه فردوسی/دوشنبه اول مرداد ۸۶
- «ادیب نیشابوری بر خلاف شاعران همزمان خود، بیرون از سنتهای قدیمی سبک خراسان سخن نمیگوید و در شعر، راه پیشینیان را میپیماید.»
- رضا افضلی، مدرس ادبیات دانشگاه فردوسی/دوشنبه اول مرداد ۸۶
- «او اطلاعات فراوانی از دانشهای گوناگون اسلامی و علوم قدیم داشتهاست و اشرافش به واژههای فارسی و عربی، شعر او را از اشارات و تلمحیات مختلف سرشار کرده و این منطقی بودن و آگاهانه سرودنها سبب شدهاست تا در شعر او شور، حال و عواطف شاعرانه کمتر مورد توجه قرار گیرد.»
- رضا افضلی، مدرس ادبیات دانشگاه فردوسی/دوشنبه اول مرداد ۸۶
منابع
ویرایش- ادبیات معاصر (۱۵–۱۴)
- از صبا تا نیما (۲۰–۱۹ /۲)،
- تاریخ برگزیدگان (۳۳۳)،
- دائرةالمعارف فارسی (۷۸ /۱)،
- دویست سخنور (۱۶–۱۵)،
- زندگینامهٔ رجال ومشاهیر (۱۰۷ /۱)،
- سخنوران نامی (۱۵–۱۰ /۱)،
- سخنوران نامی معاصر (۲۱۹ /۱)،
- سرآمدان فرهنگ (۱۵۷–۱۵۶ /۱)،
- گنجینهٔ دانشمندان (۹۸–۹۷ /۷)،
- لغتنامه (ذیل/ ادیب نیشابوری)،
- یادداشتهای قزوینی (۱۵۰ /۸).
- ↑ دیوان اشعار ادیب نیشابوری: به همراه پژوهشی در زندگی احوال آثار و معاصران او