سید جعفر پیشه‌وری

سید جعفر پیشه‌وری (۱۲۷۲ - ۱۳۲۶ ه.ش)، سیاستمدار، روزنامه‌نگار و مؤسس فرقه دموکرات آذربایجان بود.

سید جعفر پیشه‌وری

گفتاوردها

• حالا که قوام جنگ را شروع کرده و به ریختن خون برادران ما پرداخته‌است، اجازه داده شود ما نیز از هر سو او را در تنگنا قرار دهیم، تا از این طریق امکان قیام آزادیخواهان همه جای ایران را فراهم کرده، نهضت بزرگی در سراسر ایران آغاز نماییم و با سرنگون ساختن حکومت ارتجاعی تهران، حکومتی دموکراتیک به جای آن مستقر سازیم.
• ما همیشه گفته‌ایم و اکنون نیز صریحاً می‌گوییم: ما به‌طور جدی به ایران و تمامیت ارضی آن علاقه‌مند ایم. اگر از طرفی خدشه‌ای به آن وارد شود شاید جدّی‌تر و فداکارانه‌تر از ساکنان ایالت‌های دیگر ایران – برای جلوگیری از آن [خدشه] اقدام خواهیم کرد. با این حال هرگز حاضر نیستیم از دفاع از ملّت، زبان و آداب و رسوم و خصوصیت‌مان به شرط آن‌که کشورمان یعنی ایران را خدشه‌دار نکند- صرف‌نظر کنیم.
• آذربایجان ترجیح می‌دهد به‌جای این‌که با بقیه ایران به شکل هندوستان اسیر باشد، برای خود سرزمین ایرلند آزادی باشد.
• اگر کار بدین منوال پیش رود، ما چاره‌ای نداریم جز این که تماماً از تهران جدا شده و دولتی مستقل تشکیل دهیم.
• ... برای ارتقای علم و آموزش تلاش کنیم. بیایید تاریخ، ادبیات، فرهنگمان را بدرخشانیم... آموزش، ادبیاتمان مانند جواهری است که در غبار مانده است.
• علت شكست ما دقیقاً این بود كه مردم ایران ما را عوامل دولت شوروی تلقی می‌كردند.

گفتاوردی نوشته شده در کنار قبر وی

• مردم آذربایجان خدمات تاریخی فرقه ما و فدائیان با شهامت ما که تنها برای آذربایجان نبوده و برای تمام ایران بود را صدها سال یاد خواهد کرد.