سول کریپکی

فیلسوف آمریکایی

سول آرون کریپکی (به انگلیسی: Saul Aaron Kripke) (زادهٔ ۱۳ نوامبر ۱۹۴۰) فیلسوف و منطق‌دانِ آمریکایی است.

یک جهان ممکن دیگر بسیار دوردست است و حتی اگر با سرعتی بیش از سرعت نور حرکت کنیم، به آن دست نخواهیم یافت … جهان‌های ممکن فرض می‌شوند، نه آنکه با تلسکوپ‌های قوی کشف شوند.

گفتاوردها ویرایش

  • «جهانهای ممکن» عبارت‌اند از تمامی انحایی که جهان می‌توانست به آن نحو بوده‌باشد یا وضعیت‌ها یا سرگذشت‌هایی که کل جهان می‌توانست داشته باشد.»
    • نام‌گذاری و ضرورت، ۱۹۸۰[۱]
  • «یک جهان ممکن یک سرزمین دورافتاده نیست که ما آن را کشف کنیم یا از طریق یک تلسکوپ به نظاره آن بنشینیم. به تعبیر کلی، یک جهان ممکن دیگر بسیار دوردست است و حتی اگر با سرعتی بیش از سرعت نور حرکت کنیم، به آن دست نخواهیم یافت … جهان‌های ممکن فرض می‌شوند، نه آنکه با تلسکوپ‌های قوی کشف شوند.»
    • نام‌گذاری و ضرورت، ۱۹۸۰[۱]

دربارهٔ اندیشه او ویرایش

  • «کریپکی، برای روشن کردن برداشت خود از مفهوم جهان ممکن به مثالی متوسل می‌شود. فرض کنیم دو تاس شش وجهی را همزمان می‌اندازیم. تاس (الف) عدد ۶ و تاس (ب) عدد ۵ را نشان می‌دهد. می‌دانیم مجموع حالات ممکن حاصل از انداختن این دو تاس، ۳۶ حالت است که حالت واقع شده (یعنی حالتی که تاس (الف) عدد ۶ و تاس (ب) عدد ۵ را نشان می‌دهد) تنها یکی از این ۳۶ حالت ممکن است. حال اگر هر چیز دیگری را، غیر از این دو تاس و وضعیت آنها نادیده بگیریم و از اینکه ممکن بود یکی از این دو تاس یا هر دوی آنها موجود نباشند، صرف نظر کنیم، مثال مورد بحث الگویی برای جهانهای ممکن خواهد بود. ۳۶ حالت ممکن مزبور ۳۶ جهان ممکن اند که تنها یکی از آنها (که متناظر با حالتی است که تاسها فی الواقع مستقر شده‌اند) به فعلیت رسیده است. در این مثال، جهان بالفعل وضعیتی است که تاسها فی الواقع پس از پرتاب قرار گرفته‌اند. این ۳۶ وضعیت ممکن، که شامل وضعیت فعلیت یافته هم می‌شوند، همگی هویتهایی انتزاعی (abstract)اند نه آنکه هویتهای محقَّق فیزیکی و مرکب باشند. در مورد حالت فعلیت یافته نیز، حاصل جمع (sum) دو تاس، که یک هویت مشخص فیزیکی و محقَّق (concrete) است، جهان ممکن بالفعل را تشکیل نمی‌دهد، بلکه جهان ممکن، آن وضعیت (مجردی) است که فعلیت یافته است .»

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ از کتاب نام‌گذاری و ضرورت (Naming and Necessity) به نقل از الوین پلنتینگا و دیوید لوئیس، «جهان‌های ممکن؛ بررسی دیدگاه سول کریپکی»، ترجمهٔ محمد سعیدی مهر، فصلنامه نامه مفید، شماره ۴۱، ۱۳۸۳.