محسن هشترودی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابرابزار
جز ابرابزار
خط ۶:
* «قبلاً هم گفته بودم که یک قرن دیگر دوباره تعلیمات دانشگاهی برمی‌گردد به ۷۰۰ سال پیش و طوری خواهد شد که همهٔ رشته‌ها در همه‌جا تدریس شود. دیگر لیسانس ریاضی و فیزیک و شیمی وجود نخواهد داشت، فقط لیسانس [[w:علوم|علوم]] خواهد بود و خواهید دید در زمان حیات شما در قرن ۲۱ این امر شروع خواهد شد. برنامه‌ها هم طوری خواهد بود که در دوسال تدریس شود برای اینکه تمام سمعی-بصری می‌شود و حاجت به دست نمی‌افتد و چشم هم چندان خسته نمی‌شود.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «وقتی تکنیک پیش‌آمد لامَحالَه تکامل صنعتی و تخصص پیش می‌آید ولی بدانید که در [[دانش]] تخصص وجود ندارد، تخصص مربوز به فنآوری است درحالیکه کسی که به دانشگاه می‌آید باید به همهٔ دانش‌ها آشنا شود.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «[[ریاضیات]] را می‌بینید که تقسیم کرده‌اند و این کار غلطی است، زیرا ریاضیات فصل ندارد که آن را طبقه‌بندی کنیم و به‌صورت هندسه، جبر و ... درآوریم. همه به هم مربوط هستند و همه به [[w:نظریهٔ اعداد|نظریهٔ اعداد]] بر می‌گردند.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «در حدود دو قرن پیش ثابت شد که جسم، منفصل است و در آغاز قرن ۲۰ انرژی را هم منفصل فرض کردند و کوانتومِ انرژی به‌وجود آمد و ثابت شد انرژی یک مرتیه به سیّاله فرو نمی‌ریزد بلکه منقطع است. حالا البته می‌دانیم همه‌چیز در جهان منفصل است ولی علت آنکه آن را منفصل می‌بینیم این است که در لباس زمان و مکان به همه‌چیز می‌نگریم. آیا زمان متصل است یا منفصل نمی‌دانیم و آیا زمان واقعاً یکنواخت است یعنی صبح و بعدازظهر یک جورند؟ ما این‌ها را فرض می‌کنیم تا بتوانیم اندازه بگیریم ولی واقعاً نمی‌دانیم؛ برای اینکه ممکن است صبح زودتر از بعدازظهر طی شود. مکان هم همین‌طور است. نمی‌دانیم مکان متخلخل است یا پر.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «آنتروپی یک سیستم بستهٔ دائم به سمت کمال است یعنی تابعی است که همواره مشتق آن مثبت است و آنتروپی دائماً ترقی می‌کند. پیرشدن یعنی افزوده شدن آنتروپی و [[مرگ]] یعنی ماکسیمم آن که زایندهٔ انرژی است. اینکه علما و قدمای هندی مرگ را می‌ستودند، می‌دانستند که این کمال نفسانی است که مرگ را در پی دارد و وقتی آن کمال پیدا شد انسان باید بمیرد و طبیعت موجود ناقص را نمی‌پذیرد، مگر وقتی که به کمال نفسانی رسیده باشد. در فیزیک نماینده این سیر کمال آنتروپی است که تابعی است که مشتق آن همواره مثبت است و دائماً افزوده می‌شود و این سیر یک جهتهٔ زمان را نشان می‌دهد.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
خط ۳۵:
* «وقتی دکتر هشترودی به ایران آمد ما صد نفر دیپلمه ریاضی بیشتر نداشتیم، اما او بنیانگذار انجمن ریاضی کشور است و من لازم است اشاره کنم که اگر دانش و علم هر انسانی را حجم یک استوانه درنظر بگیریم دراین صورت هرچقدر سطح مقطع این استوانه کوچک شود اجباراً ارتفاع آن زیاد خواهد شد مانند یک قلم خودکار، یک میله یا یک موی بلند. افرادی هستند که درآکادمیهای علمی دنیا می‌روند و اختراعات و اکتشافاتی می‌کنند؛ این افراد کسانی هستند که درواقع دانش خودشان را به این صورت به اوج می‌رسانند؛ ولی دانشمندان دیگری هم در جامعه وجود دارند که سطح مقطع این استوانه خود را بسیار گسترده می‌گیرند و ارتفاع را پایین می‌آورند یعنی مانند یک صفحه نازک گرامافون دیسک. دکتر هشترودی این کار را کرد؛ او ارتفاع خودش را پایین آورد و خودرا وقف جوانان این کشور نمود؛ با سخنرانیهایی که داشت و با تشکیل محافل علمی سعی کرد ما جوانان آن روز را آموزش دهد تا بتوانیم پایمان را روی دوش ایشان بگذاریم و حالا استادان و دانشگاهیانی شویم که در سطح کشور می‌بینید.»<ref name="بنیاد محسن هشترودی">[http://www.mo-ha.com/محسن-هشترودی/خاطره-یک-دانشجوی-سابق-دکتر-هشترودی/ بنیاد محسن هشترودی - رادیو تهران]</ref>
** [[w:امیدعلی شهنی کرم‌زاده|امیدعلی شهنی کرم‌زاده]]
* «شاگردان استاد بهتر از هر کس می‌دانند که درس استاد هشترودی شاید تنها مورد درس غیرکلاسیک و اساساً تحقیقی بود که در تمامی سال‌ها در دانشگاه تهران و بالطبع در ایران درس داده شده است. به خوبی به نابسامانی علم نیز مطلع بود که در خدمت تکنولوژی از مسیر انسانی خود منحرف شده است. اضطراب ناآگاه بشر از این آلودگی در ذهن فعال وی آگاهانه رشد کرده و همه دیگر مسائل فکری اش را تحت الشعاع قرار داده در سخنرانی‌ها و صحبت‌های خصوصی اش همواره از این اضطراب سخن می‌گفت.»<ref>به یاد استاد محسن هشترودی، name="فرهاد قابوسی، قابوسی">[http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=3600 به یاد استاد محسن هشترودی، فرهاد قابوسی، عصر نو]</ref>
* «هشترودی نیز در این چند سال اخیر چشم امیدش به جوانان بود و همیشه از افکار و عقاید آنان دفاع می‌کرد. چندین بار در سخنرانی‌هایش گفت: " اگر ممکن بود می‌گفتم تا مرا در همین دانشگاه دفن کنید تا جوانان از روی خاک من بگذرند ". استادم هشترودی، جزء معدود " نوابغ شفاهی" بود که گفتارش جوهر جهان بینی و دانش گسترده اش بود. درک ارتباط اساسی بین گفته‌هایش و ریشه یابی علمی سخنانش مگر با اطلاعات اساسی در زمینه فلسفه و تاریخ علوم مشکل می‌نمود. چرا که علمش محدود به درهای بسته دانشگاه و ریاضیات نمی‌شد. چه استاد قبل از تحصیل ریاضی ابتدا تحصیل فلسفه اسلامی و بعد طب نیز کرده بود. در دانشگاه پاریس از شاگردان برجسته [[w:الی کارتان|الی کارتان]] هندسه دان بزرگ قرن بیستم بود و پس از رسیدن به استادی مورد احترام بسیاری از ریاضیدانان بوده است. بیاد دارم که در کنگره مسائل ریاضی " انتگرال‌های فاینمن " که در اواخر ماه مه سال ۱۹۷۸ برگزار شد، از آندره لیشنروویچ ریاضیدان برجسته فرانسوی نظرش را در مورد هشترودی پرسیدم. بعد از اظهار علاقه به اطلاع از او و کارهای اخیرش، با قاطعیت پاسخ داد که: " او هندسه دانان خوبی بود". از [[w:محمد باقر هوشیار|محمد باقر هوشیار]] استاد فلسفه دانشگاه تهران نیز روایت می‌کنند که: "اگر در کفه‌ای از ترازو هشترودی و در کفه‌ای دیگر همه استادان دانشکده علوم و دانشکده ادبیات را قرار بدهیم، کفه استاد سنگینی می‌کند".»<ref name="فرهاد قابوسی">[http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=3600 به یاد استاد محسن هشترودی، فرهاد قابوسی، عصر نو]</ref>
** فرهاد قابوسی
* «صدای هشترودی رساترین صدای تبلیغ علم و ریاضیات در زمانی بود که علم جدید در این مملکت هیچ پایگاهی نداشت. شاید بتوان گفت که هر فرد نسل ما که به دنبال ریاضیات و فیزیک بله، فیزیک هم رفت، به طور مستقیم یا غیر مستقیم زیر نفوذ هشترودی بود.»<ref>مشاهیر، ریاضی، پروفسور محسن هشترودی، [http://www.knowclub.com/paper/?p=193&cpage=1 کانون دانش]</ref>
سطر ۴۹ ⟵ ۵۰:
[[رده:اهالی ایران|ه]]
[[رده:اهالی تبریز|ه]]
 
[[دانشمندان|ه]]
[[رده:ریاضی‌دانان|ه]]