محسن هشترودی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏گفتاوردها: ابرابزار
←‏گفتاوردها: ابرابزار، اصلاح ارقام
خط ۲:
 
== گفتاوردها ==
* «زبان علمی یا آن چیزی که به گفتار معروف است، جمله‌ای است که صاحب محتوی باشد در نتیجه صاحب معنی است. هر جمله‌ای یا غلط است یا صحیح. برای اینکه بفهمیم که آن جمله‌ای که به‌کار می‌بریم صحیح است یا غلط تجربه می‌کنیم. این تجربه را معنای آن جمله می‌گویند. اگر برای جمله‌ای چنین تجربه‌ای وجود نداشت آن جله بی‌معنی است.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «مشکلات بشر در پایان قرن بیستم فراوان است و باید ریشه یابی شود. مشکل فقط در این نیست که بگوییم وسایل جنگی و مخرب کاملتر شده است؛ هیچ دانشمندی قصد نداشته با شکافتن اتم، بمب ساخته و بر سر مردم ریخته شود. این در واقع بهره‌برداری جهانمداران و جهانگشایان از علم و اختراع بوده است. از علم و ابزار به هر صورتی می‌شود استفاده کرد. [[هنر]] را نیز می‌توان در ضد اجتماع به کار برد و یا درخدمت اجتماع گذاشت وظیفه هنر هیچ‌کدام از این دو نیست چنان‌که وظیفه دانش هم هیچ مسئله مضر و مفیدی نیست فقط صحیح وغلط است. نباید تصور کرد که تکمیل وسایل جنگی کشتارهارا زیاد کرده. بلکه کمبود روابط عاطفی انسان موجب این شده؛ پیشرفت دانش به زیان [[اخلاق]] و هنر تمام شده است و بیشک گناه ناخواسته دانشمند را معصوم دیگری باید با اشک چشم تأدیه کند و این وظیفه هنرمند است.»<ref name="بنیاد محسن هشترودی">[http://www.mo-ha.com/محسن-هشترودی/خاطره-یک-دانشجوی-سابق-دکتر-هشترودی/ بنیاد محسن هشترودی - رادیو تهران]</ref>
* «زبان علمی زبانی علامتی و نشانه‌ای است که در ریاضیات و فیزیک اوج می‌گیرد و تمام علائم ظاهر را که در جهانِ بی‌روح وجود دارد در تجربه‌ها و پدیده‌ها به علامات منجّز تبدیل می‌کند.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «قبلاً هم گفته بودم که یک قرن دیگر دوباره تعلیمات دانشگاهی برمی‌گردد به ۷۰۰ سال پیش و طوری خواهد شد که همهٔ رشته‌ها در همه‌جا تدریس شود. دیگر لیسانس ریاضی و فیزیک و شیمی وجود نخواهد داشت، فقط لیسانس [[w:علوم|علوم]] خواهد بود و خواهید دید در زمان حیات شما در قرن ۲۱ این امر شروع خواهد شد. برنامه‌ها هم طوری خواهد بود که در دوسال تدریس شود برای اینکه تمام سمعی بصری می‌شود و حاجت به دست نمی‌افت و چشم هم چندان خسته نمی‌شود.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «وقتی تکنیک پیش‌آمد لامَحالَه تکامل صنعتی و تخصص پیش می‌آید ولی بدانید که در [[دانش]] تخصص وجود ندارد، تخصص مربوز به فنآوری است درحالیکه کسی که به دانشگاه می‌آید باید به همهٔ دانش‌ها آشنا شود.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «[[ریاضیات]] را می‌بینید که تقسیم کرده‌اند و این کار غلطی است، زیرا ریاضیات فصل ندارد که آن را طبقه‌بندی کنیم و به‌صورت هندسه، جبر و ... درآوریم. همه به هم مربوط هستند و همه به نظریهٔ اعداد بر می‌گردند.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «در حدود دو قرن پیش ثابت شد که جسم، منفصل است و در آغاز قرن ۲۰ انرژی را هم منفصل فرض کردند و کوانتومِ انرژی به‌وجود آمد و ثابت شد انرژی یک مرتیه به سیّاله فرو نمی‌ریزد بلکه منقطع است. حالا البته می‌دانیم همه‌چیز در جهان منفصل است ولی علت آنکه آن را منفصل می‌بینیم این است که در لباس زمان و مکان به همه‌چیز می‌نگریم. آیا زمان متصل است یا منفصل نمی‌دانیم و آیا زمان واقعاً یکنواخت است یعنی صبح و بعدازظهر یک جورند؟ ما این‌ها را فرض می‌کنیم تا بتوانیم اندازه بگیریم ولی واقعاً نمی‌دانیم؛ برای اینکه ممکن است صبح زودتر از بعدازظهر طی شود. مکان هم همین‌طور است. نمی‌دانیم مکان متخلخل است یا پر.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «آنتروپی یک سیستم بستهٔ دائم به سمت کمال است یعنی تابعی است که همواره مشتق آن مثبت است و آنتروپی دائماً ترقی می‌کند. پیرشدن یعنی افزوده شدن آنتروپی و [[مرگ]] یعنی ماکسیمم آن که زایندهٔ انرژی است. اینکه علما و قدمای هندی مرگ را می‌ستودند، می‌دانستند که این کمال نفسانی است که مرگ را در پی دارد و وقتی آن کمال پیدا شد انسان باید بمیرد و طبیعت موجود ناقص را نمی‌پذیرد، مگر وقتی که به کمال نفسانی رسیده باشد. در فیزیک نماینده این سیر کمال آنتروپی است که تابعی است که مشتق آن همواره مثبت است و دائماً افزوده می‌شود و این سیر یک جهتهٔ زمان را نشان می‌دهد.»<ref name="تاریخ علم و فلسفه علم">[http://www.mo-ha.com/wp-content/uploads/2014/07/متن-آخرین-سخنرانی-محسن-هشترودی.pdf تاریخ علم و فلسفه علم - متن آخرین سخنرانی محسن هشترودی - دانشکده علوم دانشگاه ملّی(۱۳۵۵/۰۲/۲۹)]</ref>
* «مشکلات بشر در پایان قرن بیستم فراوان است و باید ریشه یابیریشه‌یابی شود. مشکل فقط در این نیست که بگوییم وسایل جنگی و مخرب کاملتر شده است؛ هیچ دانشمندی قصد نداشته با شکافتن اتم، بمب ساخته و بر سر مردم ریخته شود. این در واقع بهره‌برداری جهانمداران و جهانگشایان از علم و اختراع بوده است. از علم و ابزار به هر صورتی می‌شود استفاده کرد. [[هنر]] را نیز می‌توان در ضد اجتماع به کار برد و یا درخدمت اجتماع گذاشت وظیفه هنر هیچ‌کدام از این دو نیست چنان‌که وظیفه دانش هم هیچ مسئله مضر و مفیدی نیست فقط صحیح وغلط است. نباید تصور کرد که تکمیل وسایل جنگی کشتارهاراکشتارها را زیاد کرده. بلکه کمبود روابط عاطفی انسان موجب این شده؛ پیشرفت دانش به زیان [[اخلاق]] و هنر تمام شده است و بیشک گناه ناخواسته دانشمند را معصوم دیگری باید با اشک چشم تأدیه کند و این وظیفه هنرمند است.»<ref name="بنیاد محسن هشترودی">[http://www.mo-ha.com/محسن-هشترودی/خاطره-یک-دانشجوی-سابق-دکتر-هشترودی/ بنیاد محسن هشترودی - رادیو تهران]</ref>
* «امری که مسلم است و می‌دانیم با جسم از بین نمی‌رود جهان اندیشه است، بدین گونه درگذشته‌گان هنوز در ما زنده‌اند با ما می‌اندیشند، فکر نکنید با مغز خودتان به جهان می‌نگرید یا با دیده خودتان، تمام [[ابن سینا|ابوعلی‌سینا]]ها و [[خیام]]‌ها و [[دکارت]]‌ها و [[افلاطون]]‌ها و [[کارل فریدریش گاوس|گاوس]]‌ها در شما زنده‌اند با شما به جهان می‌نگرند اگر اوجی از ارواح وجود داشته اوجی به چنین وضع است.»<ref name="بنیاد محسن هشترودی">[http://www.mo-ha.com/محسن-هشترودی/خاطره-یک-دانشجوی-سابق-دکتر-هشترودی/ بنیاد محسن هشترودی - رادیو تهران]</ref>