|
'''[[W:مهدی بازرگان|مهدی بازرگان]]'''، ([[W: ۱۲۸۵ (هجری شمسی)|۱۲۸۵/۱۹۰۸م]] - [[W:۱۳۷۳ (خورشیدی)|۱۳۷۳/۱۹۹۵م]]) سیاستمدار، استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآن اهل ایران است. او نخستین، نخست وزیر ایران پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ خورشیدی (رییسرئیس دولت موقت) و نخستین دانشیار دانشگاه تهران بود.
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 250
}}
== دارای منبع ==
* «'''اگر مقصود از انقلابی عمل کردن، زدن و ریختن و کشتن و پاشیدن و پا روی همه اصول و قانون و مقررات گذاشتن باشد البته دولت و شخص بنده انقلابی نیستیم.''' اما اگر بنا باشد که نظم و اصول و سیستم و تغییر عمیق باشد ما انقلابی بودیم و هستیم. اما اینکه می‌گویند دولت قاطع نیست، فکر کنید کسی را چاقویی دستش می‌دهند اما تیغه چاقو را به کس دیگری می‌دهند دستش چاقویی است که اصلاً تیغه ندارد.»<ref>http://tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsList//وقایع.و.رویدادها.html?Page=&Lang=fa&EventsId=431&Action=EventsDetail</ref>
* «ایرانی به‌طورکل، در عالمِ فداکاری در راه مال و خرج‌کردنِ زکات و ایثارِ ثروت و مال، سرآمد همهٔ ملل است و واقعاً موقوفات آن طورکه در ایران وجود دارد، در هیچ جای دیگر، نیست؛ اما وقتی پای جان به میان می‌آید، ایرانی همیشه قدری تعلل داشته است.»<ref>http://www.bazargan.info/la_persian/sokhanrooz/sr_880326_02.htm</ref>
* «همانطوری که برای شخص نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود، برای اقوام و ملل نیز هیچوقت ناداده شهید بقاء و عظمت حاصل نمی‌گردد.»<ref>http://www.bazargan.info/la_persian/roydadha/r891026_ayandenews.htm</ref>
* [استعغانامه او ] «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. حضور محترم حضرت آیت‌الله‌العظمی امام روح‌الله الموسوی الخمینی دامة برکاته. با کمال احترام معروض می‌دارد پیرو توضیحات مکرر و نظر به اینکه دخالت‌ها، مزاحمت‌ها، مخالفت‌ها و اختلاف نظرها، انجام وظایف محوله و ادامه مسئولیت را برای همکاران و اینجانب مدتی است غیرممکن ساخته و در شرایط تاریخی حساس حاضر نجات مملکت و به ثمر رساندن انقلاب بدون وحدت کلمه و وحدت مدیریت میسر نمی‌باشد، بدین وسیله استعفای خود را تقدیم می‌دارد تا به نحوی که مقتضی می‌دانند کلیه امور را در فرمان رهبری بگیرند یا داوطلبانی را که با آن‌ها هماهنگی وجود داشته باشد مأمور تشکیل دولت فرمایند. با عرض سلام و دعای توفیق. مهدی بازرگان، ۵۸/۸/۱۴» <ref>http://tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsList//وقایع.و.رویدادها.html?Page=&Lang=fa&EventsId=431&Action=EventsDetail</ref>
* «در اين‌کهاین‌که از معتقدات و علايقعلایق دينیدینی [[مردم]] و از خرافاتی که احياناًاحیاناً با آن آميختهآمیخته می‌شود، بهره‌ای نصيبنصیب صاحبان مشاغل مذهبی می‌گردد و سياست‌هایسیاست‌های استعماری و استبدادی با تزويرتزویر و تظاهر، از احساسات و تعصب توده‌ها سوءاستفاده می‌نمايند،می‌نمایند، حرفی نيستنیست.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «خلافت و حکومت از ديدگاهدیدگاه [[امام]] و [[اسلام]]، نه از آن [[يزيدیزید]] و خلفاست، نه از آن خودشان (امام حسينحسین)، و نه از آن [[خدا]]، بلکه از آن [[امت]]، به انتخاب خودشان است.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «تنها [[علی]] بود که با رﺃیرأی امت و ازدحام و اصرار مردم خليفهخلیفه شد. علی با استنکاف و عدم تمايلتمایل خودش، خليفه‌یخلیفهٔ مسلمينمسلمین و اميرامیر مومنينمؤمنین گرديد،گردید، و در بيعتیبیعتی که از سران قوم گرفت، کم‌ترينکم‌ترین الزام يایا اجبار يایا منع از حقوق و مزايامزایا را به‌کار نبرد.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «تمام حرف ما ايناین است که اگر به فرض يکیک [[حکومت دينیدینی]]، از همه جهت تمام و کمال به‌دست مومنينمؤمنین مخلص ناب تشکيلتشکیل شد، آن‌چهآنچه نبايدنباید ايناین [[حکومت]] و [[دولت]] دست به آن بزند و دخالتی بنمايد،بنماید، ديندین و ايمانایمان و اخلاق مردم است.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «نبايدنباید اختياراختیار حکومت را به‌دست متوليانمتولیان و مؤسسات مذهبی ـ به هر کيفيتکیفیت و درک و رفتاری که دارند ـ بسپاريمبسپاریم و اطاعت کورکورانه را باب کنيمکنیم.»
* «اوليناولین مسئله و مصيبتیمصیبتی که [[مسلمانان]] بعد از رحلت فرستاده خدا در سقيفه‌یسقیفهٔ بنی ساعده با آن روبرو و جدای از يکديگریکدیگر شدند ـ که هنوز هم ادامه دارد ـ بر سر جانشينیجانشینی [[پيغمبرپیغمبر]] يایا حکومت بر امت بود که به‌زودی طرفينطرفین دعوی برای مشروعيتمشروعیت دادن به قدرت‌شان و به کرسی نشاندن نظرشان ديندین و خدا را وارد در ماجرا کردند، رسول اکرم قبلاً فرموده است: لکل امه فتنه و فتنه امتی الملک. هر امتی را [[فتنه]] و آفتی است و فتنه امت من ملک است و نزاع بر سر [[حکومت]] و [[قدرت]].» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «حافظ حکومت حق، خدا و خود مردم‌اند. اين‌هااین‌ها که دستگاه‌های [[گشتاپو]] و [[گپئو]] و امثال آن را درست کرده‌اند، خود اعتراف به عدم‌حقانيتعدم‌حقانیت و محبوبيتمحبوبیت و بشريتبشریت خود می‌نمايندمی‌نمایند.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «در آن روزگاری که سکان کشتی کشورها به‌دست ناخدايانناخدایان درباری و معدودی رجال و اعياناعیان بود و زمام امور همه در تيولتیول مشتی شيوخشیوخ و اشراف و [[روحانيونروحانیون]] قرار داشت، چيزیچیزی که به‌حساب نمی‌آمد، افراد ملت يایا امت بود... قرآن، پرده را عقب زده... سرنوشت هر قوم را در قلوب مردم و چگونگی افراد جستجو می‌نمايدمی‌نماید و ريشه‌یریشهٔ [[دموکراسی]] را پيشپیش از آن که حکومت ظاهری مردم به‌دست مردم بيفتدبیفتد در يکیک آيهآیه خلاصه کرده، می‌فرمايدمی‌فرماید: ان الله لايغيرلایغیر ما بقوم حتی يغيروایغیروا ما بانفسهم.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «سيستمسیستم و نظام حکومتی و اقتصاد را هم خدا و قرآن به‌عهده‌یبه‌عهدهٔ خود مردم دانسته‌اند و فقط حدود و خطوطی را که جنبه‌یجنبهٔ سوق‌دادنِ [[انسان]] به‌سوی خدا و آخرت دارد و بستن راه‌های ظلم و فساد در درون اشخاص است تعيينتعیین کرده... حکومت و سياست،سیاست، اداره و انتظام زندگی ملی و بين‌المللیبین‌المللی انسان‌ها در ايناین دنيادنیا است نه تأمينتأمین ايناین دنيادنیا و نه به طريقطریق اولی رسالت انبياانبیا و اجراء و اشاعه‌یاشاعهٔ ديندین.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «قرآن و اسلام، حاکميتحاکمیت مطلقه را برای هيچهیچ موجود و مقامی اعم از حقيقیحقیقی يایا حقوقی که بخواهد سلب آزادی و حق الهی از انسان‌ها بنمايد،بنماید، به حکم «و لايتخذلایتخذ بعضنا بعضابعضاً اربابا من دون الله» نمی‌شناسد؛ چه به‌طور مستقيممستقیم برای شخصی که بر کرسی خدايیخدایی تکيهتکیه زند و چه آن‌که تحت لفافه و بهانه‌های اسلام و [[ديندین]] عمل نمايدنماید.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «صاحب حکومت و برگزيننده‌یبرگزینندهٔ زمام‌دار، خود مردم هستند.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «حکومت بايدباید از آنِ انسان باشد نه کشيشکشیش و کليساکلیسا و مسيحمسیح و خدا. انسان خودش حاکم بر خويشخویش و نويسندهنویسنده قانون و مقررات، آن هم نه يکیک انسان، بلکه جمع انسان‌ها و ملت.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «بستن زبان [[مخالف]]ان هميشههمیشه شيوه‌یشیوهٔ نادان‌ها و اهل جور و [[استبداد]] بوده است.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «در اسلام، مشورت، يکیک طرفه و به اختياراختیار والی نيست؛نیست؛ انتصاب و عزل امام يایا زمام‌دار کل نيزنیز بايدباید با مشورت و انتخاب مردم صورت گيردگیرد.»
* «دست خدا با جماعت و در جامعه است.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «لازمه‌یلازمهٔ پيشرفتپیشرفت و وصول به مطلوب اجتماعی، همان وجود اعتقاد و علاقه‌یعلاقهٔ فرد فرد افراد و حضور پليسپلیس درونی می‌باشد.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «در [[جمهوری اسلامی]] خودمان نيزنیز ديديمدیدیم که شعار «ديندین و دنيادنیا به‌صورت ادغام ديندین و سياستسیاست» و «سياستسیاست تابع روحانيتروحانیت» کار را به‌جايیبه‌جایی رساند که گفتند، حکومت و بقای نظام (يایا به بيانبیان ديگر،دیگر، قدرت و حاکميتحاکمیت) از اولويتاولویت و اصالت برخوردار بوده اگر مصالح دولت و حفظ امت اقتضاء نمايدنماید می‌توان اصول و قوانينقوانین شريعتشریعت را فدای حاکميتحاکمیت نمود و تا «تعطيلتعطیل توحيدتوحید» پيشپیش رفتند.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
* «اگر به فرض يکیک حکومت دينی،دینی، از همه جهت تمام و کمال به‌دست مومنينمؤمنین مخلص ناب تشکيلتشکیل شد، آن‌چهآنچه نبايدنباید ايناین حکومت و دولت دست به آن بزند و دخالتی بنمايد،بنماید، ديندین و ايمانایمان و اخلاق مردم است.» <ref>http://www.radiofarda.com/content/f5-rebutal-commentary-on-religion-in-iran-and-after-revolution/26802431.html</ref>
== بدون منبع ==
* «[[سید روح‌الله خمینی|امام خمینی]] [[ایران]] را برای [[اسلام]] می‌خواهد حال آن‌که من اسلام را برای ایران می‌خواهم»
* «به دست من چاقویی داده‌اند ولی چاقویی که تیغه ندارد و فقط دسته دارد، تیغه را بقیه در دست دارند.»
* «ملّت [[ایران]] عادت کرده اشخاص را عوض کند، عنوان‌ها را عوض کند، ولی همچنان استبداد بماند.»
* «اخرتآخرت و دنیا، یا دین و حکومت از هم جدا هستند.»
== پیوند به بیرون ==
{{پانویس|۲}}
<references>
{{ویکی‌پدیا}}
| 