شیراز: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Doostdar (بحث | مشارکت‌ها)
انتقال از ویکی‌کتاب
خط ۹۵:
 
== شیراز در شعر شاعران ==
* شیراز را همیشه بگردیم!
 
در کُنجِ حُجره‌های قدیمی
* «آخر ای باد صبا بویی اگر می‌آری// سوی شیراز گذر کن که مرا یار آنجاست»
در دِنجِ هر رباط
** ''[[سعدی]]''
پستوی خانه‌ها
 
در گوشه‌های مسجد، میخانه، خانقاه
* «آفرین بر شهر شیراز عزیز مشک‌بیز// حبذا بر فارس آن خوش خطه مینو نشان»
ویرانه‌ای - هنوز اگر هست -
از دیر، یا خرابات؛
یا در رواقِ مدرسه‌ها - هر جا -
شیراز را همیشه بگردیم.
با سالخوردگان بنشینیم
لای کتاب‌های کهن را
ده، صد، هزار بار ببینیم...
** ''[[فریدون مشیری]]'' <small>بازتابِ نفسِ صبحدمان (کلیات اشعار فریدون مشیری)، جلد دوم، نشر چشمه، ۱۳۸۳ش، ص۱۰۹۵، «خورشیدِ یک غزل»</small>
* «آخر ای باد صبا بویی اگر می‌آری// سوی شیراز گذر کن که مرا یار آنجاست»
** ''[[سعدی]]''
* «آفرین بر شهر شیراز عزیز مشک‌بیز// حبذا بر فارس آن خوش خطه مینو نشان»
** ''[[جمشید بختیار]]''
* «آن‌که نشنیده‌ست هرگز بوی [[عشق]]// گو به شیراز آی و خاک ما ببوی»
** ''[[سعدی]]''
* «آن‌که نشنیده‌ست هرگز بوی [[عشق]]// گو به شیراز آی و خاک ما ببوی»
* «اگرچه زنده‌رود آب حیاتست// ولی شیراز ما از [[اصفهان]] به»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[جافظ]]''
 
* «ای باد چو می‌روی به شیراز// گو من به فلان زمین اسیرم»
* «اگرچه زنده‌رود آب حیاتست// ولی شیراز ما از [[اصفهان]] به»
** ''[[جافظسعدی]]''
* «ای که زیبایی پرستی، جانب شیراز آی// تا به گلزار ادیبش، بین هزاران حورعین// آسمان هرروز بر این خاک تعظیم آورد// چون زیارتگاه رندان جهان را زائرین// وصف شیراز بهشت‌آئین، نیارم کرد من// [[سعدی]] شیراز باید تا سخن گوید چنین// این نسیم خاک شیراز است یا مشک ختن// یا نگار من پریشان کرده زلف عنبرین»
 
** ''[[غلامحسین یوسفی خراسانی]]''
* «ای باد چو می‌روی به شیراز// گو من به فلان زمین اسیرم»
* «بود آیا که دگر باره به شیراز رسم// بار دیگر به مراد دل خود بازرسم// بود آیا که ز ری، راه [[اصفهان|صفاهان]] گیرم// از صفاهان به طرب‌خانه شیراز رسم// هست راز ازلی در دل شیراز نهان// خرم آن‌روز که من بر سر آن راز رسم// همت از تربت [[حافظ]] طلبم، و ز مددش// مست و مستانه به خلوتگه اعزاز رسم»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[محمدتقی بهار]]''
* «به امید آن‌که جایی قدمی نهاده باشی// همه خاک‌های شیراز به دیدگان برفتم»
* «ای که زیبایی پرستی، جانب شیراز آی// تا به گلزار ادیبش، بین هزاران حورعین// آسمان هرروز بر این خاک تعظیم آورد// چون زیارتگاه رندان جهان را زائرین// وصف شیراز بهشت‌آئین، نیارم کرد من// [[سعدی]] شیراز باید تا سخن گوید چنین// این نسیم خاک شیراز است یا مشک ختن// یا نگار من پریشان کرده زلف عنبرین»
** ''[[غلامحسین یوسفی خراسانیسعدی]]''
* «به شیراز ار نصیب ما نشد از آن [[شراب|می]] خُلر// مباد آسیبی از دوران نجف‌آباد و جلفا را»
 
** ''[[دهقان سامانی]]''
* «بود آیا که دگر باره به شیراز رسم// بار دیگر به مراد دل خود باز رسم// بود آیا که ز ری، راه [[اصفهان|صفاهان]] گیرم// از صفاهان به طرب‌خانه شیراز رسم// هست راز ازلی در دل شیراز نهان// خرم آن‌روز که من بر سر آن راز رسم// همت از تربت [[حافظ]] طلبم، و ز مددش// مست و مستانه به خلوتگه اعزاز رسم»
* «به شیراز شاید مرا زندگانی// که این‌جاست جای دل و دلستانی// گلستان بُستان [[سعدی]] است شیراز// که هرسو کند گلبنی گل‌فشانی»
** ''[[محمدتقی بهار]]''
** ''[[نظام وفا]]''
 
* «به نیک‌مردان یارب که دست فعل بَدان// ببند برهمه عالم خصوص بر شیراز»
* «به امید آن‌که جایی قدمی نهاده باشی// همه خاک‌های شیراز به دیدگان برفتم»
** ''[[سعدی]]''
* «خاک شیراز چو دیبای منقش دیدم// و آن‌همه صورت زیبا که بر آن دیبا بود»
 
** ''[[سعدی]]''
* «به شیراز ار نصیب ما نشد از آن [[شراب|می]] خُلر// مباد آسیبی از دوران نجف‌آباد و جلفا را»
* «خاک شیراز همیشه [[گل]] خوش‌بوی دهد// لاجرم [[بلبل]] خوش‌گوی دگر بازآمد// پای دیوانگی‌اش برد و سر شوق آورد// منزلت بین که به پا رفت و به سر بازآمد// میل‌اش از [[شام]] به شیراز به خسرو مانست// که به اندیشه شیرین ز شکر بازآمد// چون مسلم نشدش ملک [[هنر]] چاره ندید// به گدایی به در اهل هنر بازآمد»
** ''[[دهقان سامانی]]''
** ''[[سعدی]]''
 
* «خسرو سرمست اندر ساغر معنی بریخت// شیره از خم‌خانه مستی که در شیراز بود»
* «به شیراز شاید مرا زندگانی// که این‌جاست جای دل و دلستانی// گلستان بُستان [[سعدی]] است شیراز// که هرسو کند گلبنی گل‌فشانی»
** ''[[نظامامیرخسرو وفادهلوی]]''
* «خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز// که برکند دل مرد مسافر از وطنش»
 
** ''[[سعدی]]''
* «به نیک‌مردان یارب که دست فعل بَدان// ببند برهمه عالم خصوص بر شیراز»
* «خوشا سپیده‌دمی باشد آن که بینم باز// رسیده بر سر الله و اکبر شیراز// بدیده بار دگر آن بهشت روی زمین// که بار ایمنی آرد نه جور قحط و نیاز// به حق کعبه و آن کس که کرد کعبه بنا// که دار مردم شیراز در تجمل و ناز// که [[سعدی]] از حق شیراز روز و شب می‌گفت// که شهرها همه [[شاهین|بازند]] و شهر ما شهباز»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[سعدی]]''
 
* «خوشا شهر شیراز و فرخ دیارش// کز او ملک ایران بود افتخارش»
* «خاک شیراز چو دیبای منقش دیدم// و آن‌همه صورت زیبا که بر آن دیبا بود»
** ''[[سعدینورانی وصال]]''
* «خوشا شیراز و خاک دلستانش// نسیم دلکش و عنبرفشانش// عروس ملک ایران است شیراز// شگفتی‌ها، ز عهد باستانش»
 
** ''[[قاسم رسا]]''
* «خاک شیراز همیشه [[گل]] خوش بوی دهد// لاجرم [[بلبل]] خوش‌گوی دگر بازآمد// پای دیوانگی‌اش برد و سر شوق آورد// منزلت بین که به پا رفت و به سر بازآمد// میل‌اش از [[شام]] به شیراز به خسرو مانست// که به اندیشه شیرین ز شکر باز آمد// چون مسلم نشدش ملک [[هنر]] چاره ندید// به گدایی به در اهل هنر بازآمد»
* «خوشا شیراز و وضع بی مثالش// خداوندا نگهدار از زوالش// ز رکن‌آباد ما صد لوحش‌الله// که عمر خضر می‌بخشد زلالش// میان جعفرآباد و مصلی// عبیرآمیز می‌آید شمالش// به شیراز آی و فیض روح قدسی// بجوی از مردم صاحب‌کمالش»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[حافظ]]''
 
* «در اقصای عالم بگشتم بسی// به سر بردم ایام با هرکسی// چو پاکان شیراز خاکی نهاد// ندیدم، که رحمت براین خاک باد»
* «خسرو سرمست اندر ساغر معنی بریخت// شیره از خم‌خانه مستی که در شیراز بود»
** ''[[امیرخسرو دهلویسعدی]]''
* «دست از دامنم نمی‌دارند// خاک شیراز و آب رکن‌آباد»
 
** ''[[سعدی]]''
* «خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز// که برکند دل مرد مسافر از وطنش»
* «دل به شیراز نیاسود ازآن، که اهل دلی// اندر او نیست، که آباد بود سامانش»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[همای شیرازی]]''
 
* «دلم از صحبت شیراز بکلی بگرفت// وقت آن است که پرسی خبر از بغدادم»
* «خوشا سپیده‌دمی باشد آن که بینم باز// رسیده بر سر الله و اکبر شیراز// بدیده بار دگر آن بهشت روی زمین// که بار ایمنی آرد نه جور قحط و نیاز// به حق کعبه و آن کس که کرد کعبه بنا// که دار مردم شیراز در تجمل و ناز// که [[سعدی]] از حق شیراز روز و شب می‌گفت// که شهرها همه [[شاهین|بازند]] و شهر ما شهباز»
** ''[[سعدی]]''
* «ز لطف لفظ شکربار گفته [[سعدی]]// شدم غلام همه [[شعر|شاعران]] شیرازی»
 
** ''[[سعدی]]''
* «خوشا شهر شیراز و فرخ دیارش// کز او ملک ایران بود افتخارش»
* «سپیده‌دم چو شود تازه از صبا شیراز// خوشا هوای مصلی و حبذا شیراز// ز شهرهای جهان شهر [[عشق]] شیراز است// بدین دلیل بود برج اولیا شیراز»
** ''[[نورانی وصال]]''
** ''[[ناصر بجه‌ای]]''
 
* «سلام ای شهر شیخ و خواجه شیراز// سلام ای مهد [[عشق]] و مدفن راز// سلام ای شهر عشق و آشنایی// سلام ای آشیان روشنایی// به عشق [[حافظ]] فیاض شیراز// صفا کردید با این کعبه راز// تو ای شیراز جادارد ببالی// ولی دانم که گاه از دل بنالی// که دیگر باره چون [[سعدی]] نزادی// به دنیا حافظ دوم ندادی»
* «خوشا شیراز و خاک دلستانش// نسیم دلکش و عنبرفشانش// عروس ملک ایران است شیراز// شگفتی‌ها، ز عهد باستانش»
** ''[[قاسم رسا]]''
 
* «خوشا شیراز و وضع بی مثالش// خداوندا نگهدار از زوالش// ز رکن‌آباد ما صد لوحش‌الله// که عمر خضر می‌بخشد زلالش// میان جعفرآباد و مصلی// عبیرآمیز می‌آید شمالش// به شیراز آی و فیض روح قدسی// بجوی از مردم صاحب‌کمالش»
** ''[[حافظ]]''
 
* «در اقصای عالم بگشتم بسی// به سر بردم ایام با هرکسی// چو پاکان شیراز خاکی نهاد// ندیدم، که رحمت براین خاک باد»
** ''[[سعدی]]''
 
* «دست از دامنم نمی‌دارند// خاک شیراز و آب رکن‌آباد»
** ''[[سعدی]]''
 
* «دل به شیراز نیاسود ازآن، که اهل دلی// اندر او نیست، که آباد بود سامانش»
** ''[[همای شیرازی]]''
 
* «دلم از صحبت شیراز بکلی بگرفت// وقت آن است که پرسی خبر از بغدادم»
** ''[[سعدی]]''
 
* «ز لطف لفظ شکربار گفته [[سعدی]]// شدم غلام همه [[شعر|شاعران]] شیرازی»
** ''[[سعدی]]''
 
* «سپیده‌دم چو شود تازه از صبا شیراز// خوشا هوای مصلی و حبذا شیراز// ز شهرهای جهان شهر [[عشق]] شیراز است// بدین دلیل بود برج اولیا شیراز»
** ''[[ناصر بجه‌ای]]''
 
* «سلام ای شهر شیخ و خواجه شیراز// سلام ای مهد [[عشق]] و مدفن راز// سلام ای شهر عشق و آشنایی// سلام ای آشیان روشنایی// به عشق [[حافظ]] فیاض شیراز// صفا کردید با این کعبه راز// تو ای شیراز جادارد ببالی// ولی دانم که گاه از دل بنالی// که دیگر باره چون [[سعدی]] نزادی// به دنیا حافظ دوم ندادی»
** ''[[محمدحسین شهریار]]''
 
* «شب است و باغ گلستان خزان رویا خیز// بیا که طعنه به شیراز می‌زند [[تبریز]]»
** ''[[محمدحسین شهریار]]''
* «شب است و باغ گلستان خزان رؤیا خیز// بیا که طعنه به شیراز می‌زند [[تبریز]]»
 
** ''[[محمدحسین شهریار]]''
* «شهره شهری که تجلی‌گه انوار خداست// شهر شیراز، همان شهر [[هنر|هنرپرور]] ماست// [[حافظ]]‌اش نغمه‌سرا، در پس آئینه غیب// [[سعدی]]‌اش افصح معروفترین فصحاست»
* «شهره شهری که تجلی‌گه انوار خداست// شهر شیراز، همان شهر [[هنر|هنرپرور]] ماست// [[حافظ]]‌اش نغمه‌سرا، در پس آئینه غیب// [[سعدی]]‌اش افصح معروفترین فصحاست»
** ''[[حبیب‌الله ذوالقدر]]''
** ''[[حبیب‌الله ذوالقدر]]''
 
* «شیراز پرغوغا شدست از فتنهٔ چشم خوشت// ترسم که آشوب خوشت بر همبرهم زند شیراز را»
** ''[[سعدی]]''
* «شیراز در نبسته‌ست بر کاروان ولیکن// ما را نمی‌گشایند از قید مهربانی»
 
** ''[[سعدی]]''
* «شیراز در نبسته‌ست بر کاروان ولیکن// ما را نمی‌گشایند از قید مهربانی»
* «شیراز معدن لب لعل است و کان حسن// من جوهری مفلس از آن‌رو مشوشم// از بس‌که چشم مست در این شهر دیده‌ام// حقا که [[شراب|می]] نمی‌خورم اکنون و سرخوشم// شهری است پرکرشمه و خوبان ز شش جهت// چیزیم نیست ورنه خریدار هر ششم»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[حافظ]]''
 
* «شیراز و آب‌رکنی و آن باد خوش‌نسیم// عیبش مکن که خال رخ هفت کشور است»
* «شیراز معدن لب لعل است و کان حسن// من جوهری مفلس از آن‌رو مشوشم// از بس‌که چشم مست در این شهر دیده‌ام// حقا که [[شراب|می]] نمی‌خورم اکنون و سرخوشم// شهری است پرکرشمه و خوبان ز شش جهت// چیزیم نیست ورنه خریدار هر ششم»
** ''[[حافظ]]''
* «طالبان ذوق را گو در سماع// استماع [[شعر]] شیرازی کنند»
 
** ''[[همام تبریزی]]''
* «شیراز و آب‌رکنی و آن باد خوش‌نسیم// عیبش مکن که خال رخ هفت کشور است»
* «قامت سرو تو در گلشن شیراز یکی است// سرو در شهر زیاد است ولی ناز یکی است// [[شعر|شاعرانند]] در این ملک فراوان اما// شیوهٔ زندهٔ «سرنا» ی غزلساز یکی است»
** ''[[حافظ]]''
 
* «طالبان ذوق را گو در سماع// استماع [[شعر]] شیرازی کنند»
** ''[[همام تبریزی]]''
 
* «قامت سرو تو در گلشن شیراز یکی است// سرو در شهر زیاد است ولی ناز یکی است// [[شعر|شاعرانند]] در این ملک فراوان اما// شیوهٔ زندهٔ «سرنا»ی غزلساز یکی است»
** ''[[منوچهر آتشی]]''
* «مژده ای‌دل که نسیمی ز گلستان وصال// همره باد صبا می‌رسد از شیرازم»
 
** ''[[همای شیرازی]]''
* «مژده ای‌دل که نسیمی ز گلستان وصال// همره باد صبا می‌رسد از شیرازم»
* «موطن معشوق چون شیراز بود// زان ره آن [[شاهین|شهباز]] در پرواز بود// شهر شیراز است و برج اولیاست// مهبط [[عشق]] است و جای کبریاست// کعبه حق است و شیراز است این// جلوه‌گاه حضرت راز است این// هفت شهر عشق جز شیراز نیست// جز زیارتگاه اهل راز نیست»
** ''[[همای شیرازی]]''
 
* «موطن معشوق چون شیراز بود// زان ره آن [[شاهین|شهباز]] در پرواز بود// شهر شیراز است و برج اولیاست// مهبط [[عشق]] است و جای کبریاست// کعبه حق است و شیراز است این// جلوه‌گاه حضرت راز است این// هفت شهر عشق جز شیراز نیست// جز زیارتگاه اهل راز نیست»
** ''[[هوشنگ فتی]]''
* «میان عرصه شیراز تا بچند آخر// پیاده باشم و دیگر پیادگان فرزین»
 
** ''[[سعدی]]''
* «میان عرصه شیراز تا بچند آخر// پیاده باشم و دیگر پیادگان فرزین»
* «نعیم خطه شیراز و لعبتان بهشتی// ز هردریچه نگه کن که حور بینی و عین را»
** ''[[سعدی]]''
** ''[[سعدی]]''
 
* «نمی‌دهند اجازت به سیر و سفر// نسیم خاک مصلی و آب رکن‌آباد»
* «نعیم خطه شیراز و لعبتان بهشتی// ز هردریچه نگه کن که حور بینی و عین را»
** ''[[سعدیحافظ]]''
* «هر بامداد که باغبان [[گل]] سوی برزن آورد// شیراز را دوباره به یاد من آورد»
 
** ''[[لطفعلی صورتگر]]''
* «نمی‌دهند اجازت به سیر و سفر// نسیم خاک مصلی و آب رکن‌آباد»
* «هرکس به شهر [[حافظ]] و [[سعدی]] گذر کند// عزم سفر به عالم [[شعر]] و [[هنر]] کند// «شیراز معدن لب لعل است و کان حسن»// زینرو هزار ناز به شهر دگر کند// شیراز مرکز هنر و علم و [[دانش]] است// کافاق را ز حاصل آن بهره‌ور کند// شیراز شهر شعر و گل و [[عشق]] و [[شراب|باده]] است// کی اهل دل تواند از آن‌ها حذر کند»
** ''[[حافظ]]''
** ''[[ابراهیم صهبا]]''
 
* «هرکه بیند همچو من شیراز را فصل بهار// می‌زند بی‌شک از این‌جا پشت پا بر هر دیار// آن بهشت جاودان شیراز می‌باشد که باد// مشک تر می‌آورد با خود ز هرسو بار بار// در لطافت، در طراوت، در صفا، در تازگی// بر سر گیتی بود شیراز تاج افتخار// راحت جانست الحق این هوای روح بخش// سرو شیراز است بی‌شک قامت دلجوی یار»
* «هر بامداد که باغبان [[گل]] سوی برزن آورد// شیراز را دوباره به یاد من آورد»
** ''[[لطفعلیفریدون صورتگرمشیری]]''
* «همام را سخنِ دل‌نشین و دل‌کش هست// ولی چه‌سود که بی‌چاره نیست شیرازی»
 
** ''[[همام تبریزی]]''
* «هرکس به شهر [[حافظ]] و [[سعدی]] گذر کند// عزم سفر به عالم [[شعر]] و [[هنر]] کند// «شیراز معدن لب لعل است و کان حسن»// زینرو هزار ناز به شهر دگر کند// شیراز مرکز هنر و علم و [[دانش]] است// کافاق را ز حاصل آن بهره‌ور کند// شیراز شهر شعر و گل و [[عشق]] و [[شراب|باده]] است// کی اهل دل تواند از آن‌ها حذر کند»
* «هوای منزل یار آب زندگانی ماست// صبا بیار نسیمی ز خاک شیرازم»
** ''[[ابراهیم صهبا]]''
 
* «هرکه بیند همچو من شیراز را فصل بهار// می‌زند بی‌شک از این‌جا پشت پا بر هر دیار// آن بهشت جاودان شیراز می‌باشد که باد// مشک تر می‌آورد با خود ز هرسو بار بار// در لطافت، در طراوت، در صفا، در تازگی// بر سر گیتی بود شیراز تاج افتخار// راحت جانست الحق این هوای روح بخش// سرو شیراز است بی‌شک قامت دلجوی یار»
** ''[[فریدون مشیری]]''
 
* «همام را سخن ِ دل‌نشین و دل‌کش هست// ولی چه‌سود که بی‌چاره نیست شیرازی»
** ''[[همام تبریزی]]''
 
* «هوای منزل یار آب زندگانی ماست// صبا بیار نسیمی ز خاک شیرازم»
** ''[[حافظ]]''