زبان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
حذف گفتاوردهای نامربوط یا از افراد ناسرشناس
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''[[W:زبان فارسی|زبان فارسی یا پارسی (فارسی، دَری و تاجیکی)]]''' زبان رسمی کشورهای [[ایران]] و [[تاجیکستان]] و یکی از زبان‌های رسمی کشور [[افغانستان]] و در [[پاکستان]] و [[ازبکستان]] هم رایج است.
{{گفتاوردهای مصور زبان فارسی}}
[[پرونده:Farsi.svg|thumb|این زبان جز به کارِ بازگفتنِ داستان هایِ خسروان و قصه‌های شبانه نیاید.[[ابوریحان بیرونی ]]]]
== گفتاوردها ==
[[پرونده:Dari lang.jpg|thumb|left|250px|به زبانِ فارسی در [[افغانستان]], دَری می گویند.]]
[[پرونده:Tojikipic.png|thumb|left|250px|به زبانِ فارسی در [[w:تاجیکستان|جمهوری تاجیکستان]] ،تاجیکی می گویند که با خط سیریلیک نوشته می شود.]]
[[پرونده:Persian Language Location Map1.png|thumb|left|250px|در نقشه مناطق فارسی زبان با رنگ قرمز مشخص شده است]]
== [[گفتاورد]] ==
* «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.»
** <small>''اصل ۱۵، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران''</small>
سطر ۵۰ ⟵ ۴۷:
* «علوم از همه سویِ جهان به [[زبان عربی|زبانِ عربی]] فراآورده شده و دل‌ها بدان آراسته گشته و زیور یافته و نیکویی‌هایِ این زبان در رگ و پی‌ها روان شده‌است. اما هر قومی زبانی را که بدان خوگر است خوشگوار می‌پندارد و آن را با همه درشتی‌ها و نارسایی‌هایش برای نیازهایِ خود به کار می‌برد؛ و این نکته را با خویشتنِ خویش می‌سنجم که خوگر با زبانی است (زبان خوارزمی) که هرگاه چیزی از علم در آن بنشانند چنان شگفت می‌نماید که دیدنِ شتر بر بام و زرّافه در زیر پالان. سپس به تازی و فارسی پرداخته‌ام که در هر یک دستی دارم و در آن‌ها کار کرده‌ام.مرا نکوهش به تازی خوشتر است تا ستایش به فارسی؛ و معنای این گفته آن کس داند که در کتابی علمی که به فارسی در آورده‌اند در نگرد تا ببیند که چگونه آب و رنگِ آن می‌رود و چهرش تیرگی می‌پذیرد و بی هوده می‌شود، چرا که این زبان جز به کارِ بازگفتنِ داستان هایِ خسروان و قصه‌های شبانه نیاید.»
** <small>''[[ابوریحان بیرونی]] در پیشگفتار کتاب الصیدنه''</small>
 
== [[شعر]] ==
*« شاعران برتو همی خوانند هر دم آفرین/گه به الفاظ [[حجاز|حجـازی]] گاه با لفظ دری. »
**[[لامعی]]
 
 
 
*« با شرف گشتی چو تاج اصفهانت جلوه کرد/ پیش تخت تاجداران لفظ تازی و دری .»
**''[[سنایی غزنوی]]''
 
 
 
*« جهان را سراسر ز لفـــظ دری /عطا کن نشاط زبان آوری/فزون کن به عالم شکر خندرا/ روایی ده این پارسی قند را/سخن پروران تو خود یار باش/زبان دری را نگهــدار باش.»
**''عنوان شعر «دعا در حق لفظ دری»''
 
 
 
*« کجا بیور از پهـلوانی شمار/بود در زبان دری صد هزار.»
**''[[فردوسی]]''
 
 
 
*« دل بدان یافتی از من که نکو دانی خواند/مدحت خواجهء آزاده به الفــا ظ دری/خاصه آن بنده که مانندهء من بنده بود/مدح گوینده و دانندهء الفاظ دری..»
**''[[فرخی سیستانی]]''
 
 
 
*« '''من آنم که در پای خُوکان نریزم/مراین قیمیتی دُر، لفــظ دری را'''. »
**''[[ناصرخسرو]]''
 
 
 
*« صفات روی او آسان بود مرا گفتن/گهی به لفظ دری و گهی به شعر دری.»
**''[[سوزنی سمرقندی]]''
 
 
 
*« نظامی که نظم دری کار او اســت /دری نظم کردن سزاوار او اســــــت/هزار بلبل دستانسرای عاشـــق را/بباید از تو سخن گفتن دری آموخت.»
**''[[نظامی]]''
 
 
 
*« شکر لله که ترا یافتم ای بحر ســـخا/از تو صفت زمن اشعار به الفاظ دری.»
**''[[سنایی]]''
 
 
 
*« آیا به فضل تو نیکو شده معانی خیر/ویا به لفظ تو شیرین شده زبان دری.»
**''[[عنصری]]''
 
 
 
*« هزار بلبل دستان سرای عاشق را/بباید از تو سخن گفتن دری آموخت.»
**''[[سعدی]]''
 
 
 
*« ز شعر دلکش حافظ کسی شود آگاه/که لطف طبع و سخن گفتن دری داند.»
**''[[حافظ]]''
 
 
 
*« گرچه [[اردو]] در عذوبت شکر است/طرز گفتار دری شیرین تر است.»
**''[[اقبال لاهوری]]''
 
 
 
*« گرچه هندی در عذوبت شکر است/طرز گفتار دری شیرین تر است.»
**''[[اقبال لاهوری]]''
* « زبان فارسی،زبان اول مکتب اهل بیت است. »
 
 
 
*« بفرمود تا پارسی دری/نوشتند و کوتاه شد داوری.»
** ''[[فردوسی]]''
 
 
 
 
*« به پارسی وبه [[تازی]] است نظم و نثر مــرا/به شرق و غرب مسیرو به بر و بحر مجال.»
** ''[[جبلی گرجستانی]] (غرجستانی)''
 
 
 
 
*« گر مرا بر شعر گویان جهان رشک آمدی/من درِ شعر دری بر شـاعران نکشادمـی.»
** ''[[قطران تبریزی]]''
 
 
 
 
*« شمع بگشاید زشرح و بسط او حذر اصم/چون زبان نطق بگشــاید به الفاظ دری.»
** ''[[انوری]]''
 
 
 
*« آن ترک زبان پارسی دان/برتخت سخن، فصیح سلطان/چون کلک سخن بدست گیرد/بازار بتان شکست گـــــیرد.»
** ''شمس الحسن دربارۀ فارسی دانی الغ بیگ یا شاهرخ''
 
 
 
 
*« فارسی بین تاکه بینی نقشهای رنگ رنگ / بگذراز مجموعهً [[اردو]] که بیرنگ من است.»
**'' میرزا غالب''
 
 
 
 
*«شکرشکن شوند همه طـــوطیان هنـد/زین قند پارسـی که به بنگـــاله میرود.»
* ''[[حافظ]]''
 
 
 
 
*« کس برین منوال پیش از من چنین شعری نګفت / مر زبان پارسی را هست تا این نوع بین.»
**''عباس مروزی (هم عصر مأمون عباسی)''
 
 
 
 
*« چون دُرّ دو رَسته ی دهانت/نظمِ سخنِ دری ندیدم.»
** ''[[سعدی]]، غزلیات''
 
 
 
*«ای زبان بلعـمی و رودکی/مهر تو پرورده ام از کودکی/شاهنامه با تــو آب و رنگ يافت/در جهـان، خلقم زتو فرهنگ یافت/ابن سینا در بخارای کهن/کاشـت در مرز ( شفا ) تخم سخن/با همین املا، نظامی زاده بود/بر تو ای لفظ دری دلداده بود/کلک پر شور کمال اندر خجند/با تو انشا کـرد اشعار بلند/مثل سعدی ، جـــامی شیرین کلام/در معنی سفـــت با عزمی تمام /هــی ، چه آهنگ گوارا میدهی/انجـمن را زیب و آرا میدهی/سبـز بادا تا ابد، دامان تو/ای مبارک باد ایـن دوران تو/تا به جان باشــد رمق یا که نفس/ما برای رونقت کـــوشیم و بس!/»
**''[[کریم رحیم]]،از شاعران تاجیکستان''
 
== گفتاوردهای سیاست‌مداران دربارهٔ زبان فارسی ==
* « زبان فارسی،زبان اول مکتب اهل بیت است.! »
**<small>''[[اسفندیار رحیم‌مشایی]]''</small>
 
 
* « روزی خواهد رسید که هفت میلیارد نفر جمعیت دنیا زبان فارسی را فرابگیرند که این شدنی است.! »
**<small>''[[محمود احمدی‌نژاد]]''</small>
 
 
* « در منطقه شرق از شبه قاره تا چين هرجا كه اسلام و فرهنگ اسلامي نفوذ كرده زبان فارسي نيز همراه آنبوده است. همراهي زبان فارسي با دين و معارف اسلامي و محتواي عرفاني آن يكي ازعوامل گسترش زبان فارسي در اين منطقه از جهان محسوب مي شود و ما شاهد بوديم كه بسياري از شيفتگان امام و انقلاب اسلامي تحت تأثير جاذبه ي سخنان امام و حقايق انقلاب زبان فارسي را فراگرفتند. »
**<small>''آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]]'' رهبر [[ایران]] <small>در دیدار بااعضاي فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي (۱۳۷۰/۱۱/۲۹ )''</small>
 
 
 
* « امروز براي پالايش زبان فارسي و زدودن آلودگيها از آن بايد ضابطه ي صحيحي در استفاده از اين زبان بوجود ‌آيد و راه بر زبان اصيل فارسي در محيطهاي علمي باز شود. »
**<small>''آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] رهبر [[ایران]] ''<small>در دیدار بااعضاي فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي (۱۳۷۰/۱۱/۲۹ )''</small>
 
 
 
* « ناگهان از گوشه‏يي يک نفر تشخيص داده که بايد ما به کودکان دبستاني، از کلاس اول - يا حتّي پيش‏دبستاني - زبان انگليسي ياد بدهيم؛ چرا؟ وقتي بزرگ شدند، هر کس نياز دارد، مي‏رود زبان انگليسي را ياد مي‏گيرد. چقدر دولت انگليس و دولت امريکا بايد پول خرج کنند تا بتوانند اين‏طور آسان زبان خودشان را در ميان يک ملت بيگانه ترويج کنند؟ ما براي ترويج زبان فارسي چقدر در دنيا مشکل داريم؟ خانه‏ي فرهنگ ما را مي‏بندند، عنصر فرهنگي ما را ترور مي‏کنند، ده جور مانع در مقابل رايزني‏هاي فرهنگي ما درست مي‏کنند؛ چرا؟ چون در آن‏جا زبان فارسي ياد مي‏دهيم. ولي ما بياييم به دست خود، مفت و مجاني، به نفع صاحبان اين زبان - که مايه‏ي انتقال فرهنگ آنهاست - اين کار را انجام دهيم! البته بنده با فراگرفتن زبان خارجي صددرصد موافقم؛ نه يک زبان، بلکه ده زبان ياد بگيرند؛ چه اشکالي دارد؟ منتها اين کار جزو فرهنگ جامعه نشود. »
**<small>''آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] رهبر [[ایران]] ،در ديدار فرهنگيان و معلمان استان كرمان‏ (۱۳۸۴/۰۲/۱۲ )''</small>
 
 
* « فارسي، زباني غني و شيرين است. هزار شيوه در کار فارسي گويي و فارسي نويسي براي عنوان زدن وجود دارد. »
**<small>''آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] رهبر [[ایران]] ،در''<small>در ديدار مديران و مسؤولان مطبوعات كشور (۱۳۷۵/۰۲/۱۳ )''</small>
== وابسته ==
 
* [[ادبیات فارسی]]
 
 
 
==پیوند به بیرون==
{{ویکی‌پدیا}}
[[رده:زبان‌ها]]
[[رده:ایران]]
[[رده:افغانستان]]