شیخ فضل‌الله نوری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Nikrouz kianouri (بحث | مشارکت‌ها)
ویکی سازی حذف عناوین غیر متعارف بر اساس سیاست و پرتکل ویکی گفتاورد. تمیزکاری بر اساس خطوط والگوهای ویکی گفتارنویسی.
Nikrouz kianouri (بحث | مشارکت‌ها)
تمیزکاری. اضافه کردن اطلاعات از شجره نامه.
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
[[w:شیخ|شیخ]] '''[[w:فضل‌الله نوری|فضل‌الله نوری]] [[مازندران|مازندرانی]]''' (۲۴ دسامبر ۱۸۴۳، [[w:لاشک|لاشک]] – ۳۱ ژوئیه ۱۹۰۹، [[تهران]]؛ دفن‌شده در [[w:حرم فاطمه معصومه|حرم فاطمه معصومه]]) فقیهفرزند شیعه،عباس نویسندهکجوری و کنشگرآسیه سیاسینوری (دختر [[جنبشمیرزا مشروطهحسین ایراننوری]]) و نوه [[w:محمدتقی نوری مازندرانی|محمدتقی نوری مازندرانی]] بود. در سال ۱۳۷۰ هجری قمری در اولین کنگره بزرگداشت شیخ فضل الله نورى کتابی تحت عنوان کتاب شناسی شیخ فضل الله نوری با لیستی از ۵۳۲ کتب ومجموعه سند منتشر شده.<ref> کتاب : کتاب شناسی شیخ فضل الله نوری کنگره بزرگداشت شیخ فضل الله نوری ۱۳۷۰ - لیست ۵۳۲ کتب ومجموعه سند. https://pdf.tarikhema.org/
دانلود کتاب کتاب شناسی شیخ فضل الله نوری</ref>
[[پرونده:Sheikh Fazlollah Noori.jpg|بندانگشتی]]
خط ۱۰۷:
 
=== گزیده سخنان و نوشته‌های دیگران دربارهٔ شیخ فضل‌الله نوری (دارای منبع) ===
* '''[[w:علامه امینی'''|علامه امینی]] (عبدالحسین امینی نجفی متولد ۱۳۲۰ هجری قمری در تبریز) در کتاب شهداء الفضیله می‌نویسد: ” تا دسته‌ای از تبهکاران او را که دشمن زشتکاری و فریب و کفر بود، مانع خویش یافتند و او را به دار آویختند و شهید دست ظلم و تجاوز گشت، قربانی راه تبلیغ دین، شهید راه خدا، شهید مبارزه با زشتی و تباهی و فریب؛ شد”<ref>شهداء الفضیله، حاج شیخ عبدالحسین امینی، چ 2، مکتبه الطباطبائی، قم 52.</ref>
* [[مرتضی مطهری]] در کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» در خصوص شیخ فضل‌الله، می‌گوید: «مرحوم نوری مرد بزرگی بود، مجتهد مسلم و تا حدودی که شنیده‌ایم مردی بسیار پاک و با تقوا و عادلی بوده است. مجتهد مسلّم العداله و عادل مسلم الاجتهاد بود.»<ref>اسلام و مقتضیات زمان، مرتضی مطهری، ص 159.</ref>
* '''میرزا حبیب‌الله رشتی''' نیز که عمدتاً از اعطای اجازة اجتهاد به دیگران اکراه داشته و نوعاً در این امر احتیاط زیادی به خرج می‌داد، در تقریظ بر رسالة فقهی شیخ فضل‌الله با عنوان «قاعدة ضمان الید» مقام علمی و تحقیقی شیخ را به نحوی شگفت و کم‌نظیر ستوده است. ایشان در بخشی از این تقریظ چنین می‌آورد:
«هان ای کسی که این اوراق را دریافته و بر آنها وقوف می‌یابی، چنانچه در اعماق دریاها فروروی و سوار بر اُشتر، بیابانهای خشک و لم‌یزرع را شتابان درنوردی، همانا از حیث تحقیق و تدقیق، بهتر از آنچه که در این دفتر آمده، نخواهی یافت. ضروری است که در مجالس عمومی، به فضل و کمال صاحب این رساله، ندا دردهند و سوارگان دیار به سوی او تشویق گردند، من در این رساله نظر افکنده و آن را زیبا و دلنشین یافته‌ام چه بسیار دُرهای گرانبها و مرواریدهای بدیع و دست ناخورده که در آنها به امانت نهاده شده است، سزاوار است که مضامین آنرا نه با خامه بر صحیفة اوراق، که با ذرّات طلا بر مردم دیدگان بنگارد. آفرین خدای بر مؤلف آن باد و اوست عالم پرسوز و گداز، فروغ دیده و نور چشمم شیخ فضل‌الله … همانا او در تحصیل قواعد علمی و اصول اجتهادی ـ که مدار اجتهاد و ملاک صحت اعمال عباد بر آنها و وابسته بدانهاست ـ خود را به رنج افکنده و روزگاری دراز و به قدر کفایت را نزد من و اساتید عظام حاضر شده است تا به حمدالله به آرزوی خود دست یافته و عالمی ربانی و رهنمایی راستین و حقانی و مجتهدی متبحّر و کامل و جامع و معقول و منقول گردیده است. رواست که بندگان مؤمن خدا وی را در امور دینی مرجع خود قرار دهند…»<ref>تقریظ کتاب قاعدة ضمان الید، نسخه خطی آن موجود در کتبابخانة آستان قدس رضوی شمارة 9632.</ref>
* '''[[w:میرزای شیرازی'''|میرزای شیرازی]] شیخ را به منزله «نفس خویش» می‌شمرد و معروف است در پاسخ این سؤال که آیا اجازه می‌دهید به عنوان ارجاع احتیاطات فتوا به «غیر»، به شیخ رجوع کنیم؟ فرموده بود: میان من و شیخ فضل‌الله، غیریتی نیست؛ او «خود من» و «نفس من» است!<ref>از اظهارات مرحوم سید عبدالعزیز طباطبایی، مورخ، رجال شناس، و متخصص بزرگ کتابشناسی در دوران معاصر</ref> سخن '''میرزای شیرازی''' در جواب یکی از اهالی تهران که برای حل مسائل شرعی به ایشان مراجعه کرده بود، دال بر عظمت علمی ایشان است که فرموده بود: «مگر شیخ فضل‌الله در تهران نیست که به من مراجعه می‌کنید؟<ref>قاعدة ضمان الید، شیخ فضل‌الله نوری کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره ۹۶۳۲.</ref>
* [[محدث نوری]] در تقریظ بر «صحیفهٔ مهدویه ی» شیخ، این اوصاف شگرف را در مدح او می‌آورد: «کوه بلند علم و ستون استوارفضل، مقتدای فقیهان برجسته و معتمد عالمان چیره‌دست، جامع علوم معقول و منقول، حاوی حقایق فروع و دقایق اصول، بوستان علم و اقیانوس فضل، عالم عامل کامل…»<ref>در «شاخه طوبی» نیز از شیخ با عنوان مجمع المحاسن والفواضل، مالک ازمه الفروع و الاصول، والاخذ بنواصل المنقول و المعقول، علم الاعلام و الحبر القماقم یاد می‌کند.</ref>
* مرحوم '''مولا محمد آملی''' از یاران شیخ فضل‌الله نوری (۱۲۶۳ ق. آمل - ۱۳۳۶ ق. آمل) پدر بزرگوار '''محمدتقی آملی''' (۱۳۰۴ آمل - ۱۳۹۱ تهران) دربارهٔ مقام علمی مرحوم شیخ فضل‌الله نوری می‌نویسد: روزی حضرت استاد اعظم '''سید ابوالحسن رفیعی قزوینی''' (۱۳۱۰ ق. قزوین - ۱۳۹۵ ق. تهران) معروف به '''علامه رفیعی''' پس از جلسه درس به مناسبتی فرمودند: مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نوری مجتهد مسلم بوده است و بسیار جای تعجب است که چه پیش آورده‌اند که یک روحانی مجتهد مسلم برای حفظ جانش تقیه نکرده است و نیز حضرت استاد '''علامه شعرانی'''، روزی بعد از جلسه درس مکاسب '''شیخ انصاری''' به مناسبتی فرموده است من حواشی مرحوم حاج شیخ فضل‌الله نوری را بر مکاسب شیخ دیده‌ام و حقا با حواشی آقا '''سید محمد کاظم یزدی''' برابری می‌کرد و از آن کم نداشت.<ref>بر اساس نوشتاری از آیت الله حسن‌زاده آملی - پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه</ref>
خط ۱۵۳:
 
=== واکنش‌ها به قتل شیخ فضل‌الله نوری===
* '''[[عبدالحسین امینی]] مشهور به علامه امینی''' (عبدالحسین امینی نجفی متولد ۱۳۲۰ هجری قمری در تبریزسراب، آذربایجان) در کتاب شهداء الفضیله می‌نویسد: ” تا دسته‌ای از تبهکاران او را که دشمن زشتکاری و فریب و کفر بود، مانع خویش یافتند و او را به دار آویختند و شهید دست ظلم و تجاوز گشت، قربانی راه تبلیغ دین، شهید راه خدا، شهید مبارزه با زشتی و تباهی و فریب؛ شد”<ref>شهداء الفضیله، حاج شیخ عبدالحسین امینی، چ 2، مکتبه الطباطبائی، قم 52.</ref>
* [[مرتضی مطهری]] در کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» در خصوص شیخ فضل‌الله، می‌گوید: «مرحوم نوری مرد بزرگی بود، مجتهد مسلم و تا حدودی که شنیده‌ایم مردی بسیار پاک و با تقوا و عادلی بوده است. مجتهد مسلّم العداله و عادل مسلم الاجتهاد بود.»<ref>اسلام و مقتضیات زمان، مرتضی مطهری، ص 159.</ref>
* مرحوم '''سیدمحمد کاظم یزدی''' صاحب کتاب «عروه الوثقی» و از بزرگ‌ترین مراجع تقلید شیعه و مقیم نجف به قدری از جنایت قتل شیخ نوری متأثر شد که نوشته‌اند، وی بعد از این واقعه بیشتر اوقات از ملاقات با ایرانیان خودداری می‌کرد و هیچ‌گاه حاضر نشد مشروطه را تأیید کند. (بهمنی، جواد، فاجعه قرن، ص ۱۷۱.)
خط ۱۶۸:
شیخ فضل الله نوری نقش فعالی در چاپ و نشر علوم و معارف شیعی در عصر قاجار داشت. کتابخانه شخصی شیخ نیز غنی و دارای انبوهی از نسخ خطی بود. وی بر کتابهایش مهر مخصوص کتابخانه شخصی خود را درج می‎کرد.
شیخ فضل الله نوری برای تهیه و ترجمه مندرجات روزنامه‎ها و جراید اروپا درباره ایران و اسلام به وسیله [[W:عبدالغفار نجم‌الدوله |عبدالغفار نجم‌الدوله]] و شاگردش [[W:محمد قزوینی |محمد قزوینی ]] بهره می‎گرفت و اطلاعات دقیقتری نسبت به دیگران به ویژه سایر علما از تحولات دنیای غرب داشت.
معلومات شیخ فضل الله نوری منحصر به فقه و اصول و حکمت و کلام نبود. شیخ فضل الله از علوم تاریخ و [[W:جغرافیا|جغرافیا]] اطلاع داشت و در نجوم و هیئت و ادبیات با اهل فن مباحثه می‎کرد. هم اکنون یک کتاب در [[W:هندسه|هندسه]] به خط شیخ فضل الله نوری موجود است که [[W:رسول جعفریان|رسول جعفریان]] تصویر آن را در کنار نمونه های خط شیخ فضل الله نوری <ref>کانال تلگرامی رسول جعفریان تصویر: "در پایان یکی از تألیفاتش در سال 1280 قمری" و تصویر: "گواهی یک وقف نامه از سوی شیخ فضل الله نوری" تصویر: "اشعاری از شیخ فضل الله نوری"</ref> با مهر او از سال 1318ق در کانال تلگرامی خود منتشر کرده است.