ضرب‌المثل‌های بهاری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Goodarz Irani (بحث | مشارکت‌ها)
جز ضرب‌المثل‌های بهاری
Goodarz Irani (بحث | مشارکت‌ها)
جز ضرب‌المثل‌های بهاری
خط ۵:
{{ضرب‌المثل‌ها}}
==مثل‌های ربان بهاری==
* خراب قالَین مَدئوآ، بی کَن ائولَین ایککه هووآ
** ویران شوی مَدآباد، یک دِه باشی با دو هوا<ref>مادآباد گاهی هم احمدآباد</ref>
*** دهکده‌ای با دو آب و هوای متفاوت بخشی صاف و بخشی ابر و بارانی که در وصفش اینگونه گفته شده مشابه مثل معروف ''سیاست یک بام و دو هوا.''
* همدان ایراق کَردوسِه یاخون<ref>آمادان اوزاق کردیسی یاخین (به زبان استانبولی).</ref>
** همدان دور اما کِرت‌اش نزدیک
*** کنایه از اینکه بجای گفتن یا داعا کردن، گفته‌ات را در عمل ثابت کن.
* قارداش قارداشین آتنِه ایسْسَمز، باجه باجه‌نین ساچه‌نِه.
** برادر برای برادر اسب نمی‌خواد، خواهر برای خواهر گیس بافته.
سطر ۴۱ ⟵ ۴۷:
** [[مار]] هر چقدر کج و معوج راه برَوَد، هنگام داخل شدن به لانه راست می‌گردد.
*** کنانه از افرادی است که بیرون از محیط خانه رفتار و مماشات خشن دارند اما به خانه که می‌آیند ساکت و آرام هستند.
* عونوم علَنِد، غربیلِم آسِلِد.
** آردمان الک شده، غربالمان آویخته شده.
*** کنایه از اینکه دیگر دوران مفید زندگی تمام شده و آنچه مانده بکاری نیاید.
* پُخ ائوسْسِن‌نَه عروگ تاپِد.
** روی مدفوع آلو زرد یافته.
*** کنایه از خود شیفتگی و خوشحالی بیجا همانند کودکی که آلو زردی پیدا کرده باشد.
* دِئوع دیزه‌نِه بَگَنَر، خانم قِز ائوزنِه
** [[شتر]] زانویش را می‌پسندد، دوشیزه‌ خانم خودش را.
*** کنایه از غرور و خود برتر بینی.
* تومّان سِز دیزه یرتوقع گولورِه
** بی‌ شلوار (بی‌تومون) به زانو پاره می‌خندد
*** کنایه از عیب‌جویی بیجا. توکه شلوار نداری چرا به شلوار پاره پوشیده‌شده می‌خندی!
* خیر ایسْسَه، خیر گَسْسِه قاپی‌یَین
**نیکخواه باش تا نیکی‌ها در خانه‌ات را بزنند.
*** پندار نیک، یکی از سه اصل آیین [[زرتشت]].
* قویون‌ نِه تاش وئورد غورتَ
** [[گوسفند]] را به امانت سپرده به [[گرگ]]
*** حماقت محض، دچار خطای شدید شدن.
* بَد گونِن‌ نَه قارداش گَرَگ، بیگانَه‌ دَن امداد ائولمَز.
** در روزهای سخت متکی برادر باش، از بیگانه امیدی نیست.
*** کنایه از اینکه هنگام گرفتاری و مشکلات به بردار متکی باشی بهتر از دوست است.
 
===مثل‌های مترادف با زبان فارسی===
* بیره نِه کن‌نهَکَن‌ قومَزدِلهَ،نَه قومَز دِلهَ، کدخدا ای‌ینه آخادارَردِ.
** یکی را به ده راه نمی‌دادند سراغ خونه [[کدخدا]] را می‌گرفت.
* هم همدانی شانه‌ سِن‌نَن ائولدیگ، هم بغدادین خرمَه‌ سِن‌نَن.
** هم از انگور شانی همدان جا ماندیم هم از خرمای بغداد.
* داغ داغَه چاتمَز، آما آدام آدامَه چاتَر
** کوه به [[دماوند|کوه]] نمی‌رسه امّا آدم به آدم می‌رسه.
 
===مثل‌های مشابه اما ناهمگون ===
* چال قازَن چال گؤتننَه ائولَر
** چاه مکن بهر کسی اوّل خودت دیگر کسی.
* لَحع سودَن بالوق توتورِه
** از آب گل‌آلود ماهی می‌گیره.
* آیه‌دَن چخدیگ غورت‌َ راس گلدیگ
** از چاله درآمدیم تو چاه افتادیم.
 
==کنایه‌ها و اشاره==