مسجد جامع اصفهان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
←ضلع جنوبی: ابرابزار |
←ضلع جنوبی: ابرابزار |
||
خط ۳۳:
کتیبهٔ سنگی به شرح زیر است:
" فرمان همیون شد آنکه چون حضرت ملک ذوالجلال و خداوند لمیزل و لایزال جلت شأنه و عظم برهانه طغرا غرا سلطنت پادشاهی عرصه جهان بر حسب آیه کریمه انا جعلناک خلیفة فی الارض باسم سامی و نام نامی نواب همیون ما رقم فرموده توقیع وقیع خلافت و کشورگشایی دارالسلطنه و آتیناه ملکا کبیرا را بحکم یفعل الله ما یشاء و یحکم ما یرید بالقاب همیون ما موشح و مزین ساخته بعون عنایت ازلی و تأییدات محض لم یزلی وجود کثیر الوجود ما را که مظهر آثار لطف و احسان است سرمایه امن و امان گردانیده و اراده خجسته صفات ما [را] که مصدر انواع مکرمت وامتنان است منبع مرحمت و احسان فرموده پایه قدر و منزلت و درجه قرب و رفعت ما را باوج مدارج خلافت جهانی و در پناه ابه و کشور ستانی رسانیده عالمیان بل کافه جهانیان را بموجب آیه وافی هدایت و ما ارسلناک الا رحمة للعالمین در ضل رفعت و سایه معدلت ما جای داده لاجرم مضمون با صدق مشهون ان الله یأمر بالعدل و الاحسان را نصب العین ضمیر انور و نظر کیمیا اثر داشته به شکرگذاری این مراتب علیه و سپاس ادای این مواهب سنیه همواره توجه خاطر فیض موثر و پیوسته نیت ضمیر منیرمان ناظر و بدان مصروف و معطوف داریم که در عهد سلطنت بی زوال و زمان خلافت ابدی الاتصال کافه رعایا و برایا که ودایع بدایع حضرت خالق البرایا [اند] به یمن معدلت همیون در مهد فراغت و بستر استراحت قنوده در مساکن و اوطان مرفه الحال و فارغ البال روزگار گذرانند سیما جمعی که به خلوص عقیدت و صفای طویت از سایر اهل زمان ممتاز بوده در مضمار اخلاص و یک جهتی و اختصاص و نیکو بندگی گوی مسابقت و رجحان را از اکفاء و اقران ربوده باشند مکرر دارالسلطنه اصفهان بیمن نزول موکب نصرت قرین غیرت افزای بهشت برین گشته همگی مردم آنجا را در شاه راه مخالصت و بندگی و جادهٔ اخلاص و یک جهتی نواب کامیاب همیون ثابت قدم و راسخ دم یافتهایم. حقیقت ولا و یک رنگی و صدق عقیدت و دولتخواهی مردم آن بلده بر حسب مثال مرآت ضمیر منیر آفتاب تاثیر کالشمس الشارق من السماء ظاهر و روشن گشته و همگی سر و مال و جان در راه نواب همیون ما نهادهاند بنابراین مجددا سادات عظام و نقباء کرام و قضات اسلام و ارباب و اهالی فخاک و اصول اعیان و صواحب کدخدایان و جمهور مقیمان و سایر اهالی و متوطنان و رعایا [ی] دارالسلطنه مذکوره و بلوکات و ولایات را مشمول عواطف بیکران شاهی و ملحوظ مکارم و احسان بیپایان پادشاهی فرموده خانها [ی] کل دارالسلطنه مزبوره و مواضع فرود… از نزول بلعنت نامه بر طرف فرموده مقرر داشتیم که من بعد هیچ آفریده از امرا عظام و مقربان کرام و ملازمان درگاه فلک احتشام و قورچیان ظفر فرجام کاسهٔ غلامان و ملازمان بیوتات شریفه… از هر طایفه و طبقه و هر که بوده باشد در خانه احدی نزول ننموده پیرامون نگردند و هرکس در هر خانه نزول داشته باشد در روز بیرون رفته و توقف ننمایند تا همگی بفراغت خاطر در خانه و مکان خود ساکن بوده دعا بدوام دولت ابدی الاتصال ما نمایند."
* کتیبهٔ اوزون حسن آققویونلو حاکی از اقدامات وی برای تعمیر و ترمیم مسجد جامع اصفهان است. به خط ثلث در قطعهای مثلثی شکل و زمینهای لاجوردی حک شدهاست:
" حمد الله و صلوة علیی نبیه محمد قد امر السلطان الاعدل الاعظم ابوالنصر حسن بهادر خلد الله ملکه و سلطانه باصلاح ما اختل من هذا الجامع المنیع و اعادة هذا السقف الرفیع بعد الاندراس و لما جرغب الانطماس من ماله الحلال فی سنة ۸۸۰."
* کتیبهٔ ایوان جنوبی به صورت افقی و در سال ۱۰۷۰ هجری، در دوران شاه عباس ثانی نوشته شدهاست. از نام نویسندهٔ کتیبه اطلاعی نداریم. خط آن ثلث سفید بر زمینهٔ کاشی لاجوردی است:
" زین هذا المسجد الرفیع المؤید من اعلی المؤید بصدور من السلطان المبرور الملحق بآبائه الطاهرین شاه طهماسب حشره الله مع الائمه المعصومین و شرف بمرور الدور و الاعوام علی الخروب و الانهدام امر بتجدیده و تعمیره و تزیینه نجله وسطه اعظم الافخم سلطان السلاطین و ملاذ الخواقین و مروج مذهب آبائه الطاهرین السلطان بن السلطان شاه عباس الثانی الصفوی الحسینی الصاحب قرآن خلد الله ضلال معدلته علی مفارق العالمین بمحمدو آله المعصومین فی سنة الف و سبعین من الهجرظ النبویة صلی الله علیه و آله."
* کتیبهای به صورت افقی در صفه صاحب موجود است که به خط ثلث بر زمینهای لاجوردی در سال 1070 هجری نوشته شدهاست. این کتیبه مربوط به دوران شاه عباس دوم است و در آن نام شاه هم "صاحبقران" ذکر شدهاست:
"......سلطان السلاطین و ملاذ الخواقین و مروج مذهب آبائه الطاهرین السلطان بن السلطان شاه عباس الثانی الصفوی الحسینی الصاحب قرآن."
* کتیبهای در جرز شرقی صفه صاحب موجود است به زبان فارسی و به خط نستعلیق که حاکی از اقدام بانویی خیرخواه به نام آقا سلطان است. وی در تزیین بنا کمک کردهاست.
" و این تزیین سعادت قرین بسعی و اهتمام علیا رتبت عصمت پناه عفت شعار ساعیة الخیرات و المبرات آقا سلطان لازال ایام عصمتها و عفتها الی یوم القیام صورت اتمام یافت امید که ثواب این خیر باو عاید گردد بمحمد و آله."
* کتیبهٔ سنگاب صفه در سال ۱۱۰۲ هجری توسط استاد امین ایجاد شده و در زیر ایوان صاحب که قطر دهانهٔ آن ۷۰ سانتیمتر میباشد قرار گرفتهاست. از سنگ پارسی ساخته شده و اطرافش به خط نستعلیق به صورت برجسته حکاکی شدهاست:
" الهم صل علی المصطفی محمد و المرتضی علی و البتول فاطمة الزهراء و البسطین الحسن و الحسین و زین العباد علی و الباقر محمد و الصادق جعفر و الکاظم موسی و الرضا علی و التقی محمد و التقی علی و الزکی العسکری حسن و المهدی الهادی وقف شرعی نمود توفیق آثار استاد امین ولد اسماعیل سرنج فی ۱۱۰۲."
== منابع ==
|