'''[[w:فاطمه زهرا|فاطمه زهرا]]'''، (۶۰۵ م. - ۶۳۲ م.)، دختر [[محمد بن عبدالله|محمد بن عبدالله، پیامبر اسلام]] و [[خدیجه]]، و همسر [[علی بن ابیطالب]].
[[پرونده:Siyer-i Nebi - Muhammad gibt Fatimas Hand Imam Ali.jpg|۲۲۰px|بندانگشتی|چپ| <small>یک نگارگری کهن :پیامبر دست فاطمه را بر دست علی مینهد</small>.]]
== گفتاوردها ==
* «هر کس عبادتها و کارهای خود را خالصانه برای خدا انجام دهد، خداوند بهترین مصلحتها و برکات خود را برای او تقدیر مینماید.»
** <small>بحار: ج ۶۷، ص ۲۴۹، ح ۲۵</small>
* «بگو به غایبی که در زیر لایههای خاک است / آیا صدای شیون مرا میشنوی ؟میشنوی؟// بر من سختیهایی فروریخت که / اگر بر روزها فرو میریخت، به شب تبدیل میشد// همانا در سایهٔ محمد بودم / و از دشمنی و کینهای نمیترسیدم، و او یاورم بود// امروز در برابر فرومایه ذلیلم و میترسم به من ستم شود / حال آنکه ستمگر را با پیراهنم دفع خواهم کرد// اگر در دلِ شب قُمری بر شاخهای بگرید / در حقیقت برای من است که میگرید// پس از تو، حزن را مونسِ خود خواهم کرد / و اشک را برای خود حمایل میکنم.»
** ''مرثیهٔ او پس از فوت پدرش''<small>ترجمه شده از عربی</small>
* «آفاقِ آسمانها غبارگرفت و تیره گردید / خورشیدِ روز و بام-و-شام هر دو یکسان شد// و زمین پس از وفاتِ پیامبر دردمند شد / و از روی تأسف بر او میلرزد// پس باید که شرق و غرب گیتی بر او بگریند / و باید هر مصری و یمانی بر او اشک ریزند.»
** ''مرثیهٔ او پس از فوت پدرش''، <small>ترجمه شده از عربی</small>
* «بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم ترنرمتر و مهربان تر باشد، و ارزشمندترین مردم کسانی هستند که با همسرانشان مهربان و بخشندهاند.»
** <small>کنزالعمال، ج ۷، ص۲۲۵</small>
* «در خدمت [[مادر]] باش؛ زیرا که بهشت زیرِ گامهای مادران است، نتیجه آن نعمتهای بهشتی خواهد بود.»
** <small>توضیح:اشاره به حدیثِ معروف: «الجنة تحت أقدام أمهات (بهشت، زیر گامهای مادران است).»</small>
** <small>بحار الانوار: ج ۶۷، ص ۲۴۹، ح ۲۵٫</small>
* «گواهی میدهم که معبودی جز خداوند نیست و شریکی ندارد، که این امر بزرگی است که اخلاص را تأویل آن و قلوب را متضمّن وصل آن ساخت، و در پیشگاه تفکر و اندیشه شناخت آن را آسان نمود، خداوندی که چشمها از دیدنش بازمانده، و زبانها از وصفش ناتوان، و اوهام و خیالات از درک او عاجز میباشند. موجودات را خلق فرمود بدون آنکه از مادهای موجود شوند، و آنها را پدید آوردپدیدآورد بدون آنکه از قالبی تبعیّت کنند، آنها را به قدرت خویش ایجاد و به مشیّتش پدید آورد،پدیدآورد، بیآنکه در ساختن آنها نیازی داشته و در تصویرگری آنها فائدهای برایش وجود داشته باشد، جز تثبیت حکمتش و آگاهی بر طاعتش، واظهار قدرت خود، و شناسائی راه عبودیت و گرامی داشت دعوتش، آنگاه بر طاعتش پاداش و بر معصیتش عقاب مقرر داشت، تا بندگانش را از نقمتش بازدارد و آنان را بسوی بهشتش رهنمون گردد...گردد…<ref> [http://www.askdin.com/thread5117.html خطبه حضرت فاطمه زهرا]</ref>
* «خداوند [[ایمان]] را برای پاک کردن شما از شرک قرار داد،
:و [[نماز]] را برای پاک شدن شما از تکبر،
:و ترک سرقت را برای الزام به پاکدامنی،
:و شرک را حرام کرد برای اخلاص به پروردگاری او،
بنابراین، از [[خدا]] آن گونه که شایسته استشایستهاست بترسید و نمی میرید، مگر آن که مسلمان باشید، و خدارا درآنچه به آن امر کرده و آنچه از آن بازتان داشته استداشتهاست اطاعت کنید، زیرا که «از بندگانش، فقط آگاهان، از خدا میترسند.» (سوره فاطر)<ref> [http://www.tebyan-ardebil.ir/description.aspx?id=8010 خطبه فاطمه زهرا (س)]</ref>
* «هر چه بیشتر زندگی کنی، روزگار چیزهای شگفتی به تو نشان خواهد داد...داد…»
** <small>در روز وفاتش. در بستر بیماری</small>، <small>منبع: احتجاج، از طبرسی؛ کشف الغمه .</small>
* «ای ابا الحسن! همسرم! همانا رسول خدا با من عهد بست واظهار نمود: من اوّل کسی هستم از اهل بیتش که به او ملحق میشوم و چارهای از آن نیست، پس تو صبر نما و به قضا و مقدّرات الهی خشنود باش .»
** <small>بحارالا نوار: ج ۴۳، ص ۲۰۰، ح ۳۰.</small>
** <small>بحارالا نوار: ج ۴۳، ص ۵۴، ح ۴۸.</small>
* «سه چیز از دنیا برای من دوست داشتنی است: تلاوت قرآن، نگاه به صورت رسول خدا، انفاق و کمک به نیازمندان در راه خدا..»
* «اول همسایه، سپس خانه ...…»
** <small>علل الشّرایع: ج ۱، ص ۱۸۳، بحارالا نوار: ج ۴۳، ص ۸۲، ح ۴.</small>
* «من از خدای خود شرم دارم که از تو [ [[علی ابن ابیطالب]] ] چیزی را در خواست نمایم و تو توان تهیه آن را نداشته باشی .»
** <small>اءمالی شیخ طوسی: ج ۲، ص ۲۲۸.</small>
== درباره ==
=== دربارهٔ او ===
* «سوگند به خدا که فاطمه هیچگاه مرا خشمگین نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی ننمود.ننمود؛ و من هرگاه به فاطمه نگاه میکردم، غم و اندوه از من زدوده میشد .»
** ''[[علی بن ابیطالب]]'' <small>بحارالانوار، ج ۴۳، ص 134</small>
* «هر جمعی که از دو [[دوست]] باشد، به ناچار به جدایی میانجامد/ و دوستیهایی که بی جدایی باشد، اندک است// از دست دادنِ فاطمه پس از [[محمد بن عبدالله|پیامبر]] / دلیل آنست که دوستی نمانده استنماندهاست.»
** سرودهٔ ''[[علی بن ابیطالب]]'' پس از وفاتِ فاطمه، <small>ترجمه شده از عربی، منبع:مستدرکعلیالصحیحین، حاکم نیشابوری</small>
* «هر کس فاطمه را حقیقتاْ بشناسد، بی گمان [[شب قدر]] را درک کرده استکردهاست .»
** ''[[جعفر صادق]]'' <small>بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۶۵</small>
* «من نام دخترم را ''فاطمه'' گذاشتم، زیرا خدا او را و هر کس که او را دوست دارد، از آتش دوزخ دور نگه داشته استداشتهاست.»
** <small>توضیح: معنی «الفاطمة»: دختربچهٔ دوسالهای که از شیر گرفته شده و او را از شیر مادرش دور نگه دارند.</small>
** به روایت [[علیرضا]]، <small>عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج ۲، ص ۴۶</small>
* «برای من در دختر پیامبر الگوی نیکویی است.»
** ''[[محمد مهدی]]'' <small>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۰</small>
* «فاطمه ستارهای درخشان در میان زنان جهان است.»
** ''[[جعفر صادق]]'' <small>کافی، ج ۱، ص ۱۹۵</small>
* «فاطمه در هر بامداد شنبه به مزار شهیدان میرفت .»
** ''[[جعفر صادق]]'' <small>وسائل الشیعة، ج ۲، ص ۸۷۹</small>
{{شعر}}
{{ب|ختم بود بر تو دلربایی، چونانک|نیکی و پاکی به دخت احمد مختار}}
{{ب|فاطمه، فرخنده مام یازده سرور|آن به دو گیتی پدرش، سید و سالار}}
{{ب|پردهنشین حریم احمد مرسل|صدر گزین بساط ایزد دادار}}
{{ب|عرفان، عقد است و اوست واسطهیواسطهٔ عقد|ایمان، پرگار و اوست نقطهینقطهٔ پرگار}}
{{ب|از پی تعظیم نام نامی زهراست|اینکه خمیده استخمیدهاست پشت گنبد دوار}}
{{ب|بر فلک ایزدی است نجمی روشن|در چمن احمدی است نخلی پربار}}
{{ب|بار ولایش به دوش گیر و میندیش|ای شده دوش تو از گناه گرانبار!}}
{{ب|عصمت، چرخ است و اوست اختر روشن|عفت، بحر است و اوست گوهر شهوار}}
{{ب|کوس کمالش گذشته از همه گیتی|صیت جلالش رسیده در همه اقطار}}
{{ب|فر و شکوه و جلال و حشمت او را|گر بندانی، ببین به نامه و اخبار }}
{{ب||''[[محمدتقی بهار]]'' <ref>http://fa.wikisource.org/wiki/ملک_الشعرا_بهار_(قصاید)/ای_زده_زنار_بر،_ز_مشک_به_رخسار!</ref>}}
{{پایان شعر}}
* «حضرتِ زهرا، مجمعِ همهٔ فضایل انسانی است؛ حضرتِ زهرا معصوم است؛ او، در حدِّ کمال، واجدِ تمامی آن فضایلی است که یک انسان میتواند داشته باشد. حضرت زهرا یک قلّه است؛ قلّهای که همهٔ انسانهایی که در راهِ کمال گام برمیدارند، در دامنهٔ آن حرکت میکنند و برای اینکه راه را گم نکنند و لحظه به لحظه کمال یابند باید به آن قلّه نظر داشته باشند. زهرا قلّهاست، نه فقط برای زنان ما بلکه برای همهٔ مردان و زنانی که خواستارِ کسب فضایل انسانی و کمال هستند.»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>سخنرانی به مناسبت سالروز میلاد [[فاطمه زهرا|حضرتِ زهرا]]، استادیوم شهید شیرودی تهران، ۲۶ مهر ۱۳۷۶</small><ref>{{یادکرد کتاب |عنوان =زنان و جوانان| سال =۱۳۸۸| ناشر =طرح نو|مکان =تهران| شابک =۹۷۸۹۶۴۷۱۳۴۳۳۰| صفحه =۱۵}}</ref>
: «اىای پسرعمو! توهرگز مرا در دوران زندگىزندگی دروغگو وخائن نیافتىنیافتی و هرگز با فرمانت مخالفت نکردم.» علىعلی علیه السلام که شاهد درگذشت تنها یاور و تسلىتسلی بخش خود است، مىفرمایدمیفرماید: «پناه به خدا! تو داناتر و پرهیزگارتر و گرامىترگرامیتر و نیکوتر از آنىآنی که من به جهت مخالفت کردنتکردنت با خود، تو را نکوهش کنم. دورىدوری از تو و احساس فراقتفراقت برمن گران خواهد بود ولىولی گریزىگریزی از آن نیست. به خدا سوگند! با رفتنت مصیبت رسول خدا صلىصلی الله علیه و آله را برمن تازه کردىکردی. انالله و اناالیه راجعون از این مصیبتمصیبت بزرگ و دردناک و تاثرآور و حزنانگیزحزنانگیز!»
: «... دو سید جوانان اهل بهشت از ماست و «صبیة النار» از شماست، کودکانىکودکانی که نصیب آنان آتش گردید. بهترین زنان جهان از ماست.ماست؛ و «حمالةالحطبحمالةالحطب» آنکه هیزم کشد براىبرای دوزخیان از شماست. این فضلیتهافضلیتها از ماست و آن فضیلتهافضیلتها از شماست...شماست…»
:در شعرىشعری که به او منسوب است میگوید:
:من به فاطمه و فرزندانش مباهات مىکنممیکنم! آن گاه به رسول خدا صلىصلی الله علیه و آله افتخار مىکنممیکنم در آن هنگام که فاطمه را به همسرىهمسری من درآورد.» شخصیت والایىوالایی چون حضرت علىعلی علیه السلام به همسرىهمسری بانوىبانوی جهان افتخار مىکندمیکند و همسرىهمسری با او را ملاک برترىبرتری خود و شایستگىاششایستگیاش بر رهبرىرهبری اسلام مىداندمیداند.
علی
: «شبىشبی دیدم مادرم در محراب به نماز ایستاده استایستادهاست و تا طلوع خورشید مشغول رکوع و سجود بود و شنیدم براىبرای یکایک مردان و زنان دعا مىکردمیکرد و آنان را نام مىبردمیبرد ولىولی براىبرای خود چیزىچیزی نخواست. عرض کردم: مادر! چرا همان گونه که براىبرای دیگران دعا مىکنى،میکنی، براىبرای خود دعا نمىکنى؟نمیکنی؟ فرمود: فرزندم! اول همسایه بعد از آن خانه.»
:حسن مجتبىمجتبی
: «مرا بین کشته شدن و ذلت مخیر کردهاندکردهاند و من هرگز تن به ذلت نمىدهمنمیدهم. خدا و رسول خدا مرا از چنین کارىکاری باز مىدارندبازمیدارند. همچنین نیاکان پاک دامنهاىپاکدامنهای مطهر و پاکیزه اجازه چنین پذیرشىپذیرشی را به من نمىدهندنمیدهند.»
:آن زمان که رسول خدا صلىصلی الله علیه و آله در خانه امسلمهامسلمه بودند، یکىیکی از فرشتگان الهىالهی نزد پیامبر آمد و عرض کرد: نور را به عقد نور درآور. پیامبر فرمود: چه کسىکسی را براىبرای چه کسى؟کسی؟ گفت: دخترت فاطمه علیها السلام را براىبرای علىابنابىطالبعلیابنابیطالب. سپس در حضور سه فرشته الهی جبرئیل و میکائیل و صرصائیل حضرت فاطمه را به عقد على علی درآوردند. دخترم فاطمه را بدان جهت فاطمه نامیدند که خداوند عزوجل او و دوستانش را از آتش جهنم به دور نگه مىداردمیدارد.
حسین
: «وقتىوقتی که قیامت فرا رسد، منادىمنادی ندا مىدهدمیدهد: در این روز، ترس و اندوهىاندوهی به خود راه ندهید. همه خوشحال از این عفو عمومىعمومی سربالا مىبرندمیبرند. فاطمه علیها السلام وارد محشر مىشودمیشود و گفته مىشودمیشود کسانىکسانی که به آیات ما ایمان آوردند و مسلمان شدند به جز مسلمانانىمسلمانانی که دوستدار اهلبیتاهلبیت هستند، همگىهمگی سرها را بزیر اندازند. آن گاه اعلام مىشودمیشود: این است فاطمه دخت محمد صلىصلی الله علیه و آله. او و همراهانش به سوىسوی بهشت مىروندمیروند. خداوند فرشتهاىفرشتهای را خدمت وىوی مىفرستدمیفرستد و مىگویدمیگوید: حاجتت را از من بخواه! فاطمه عرضه مىداردمیدارد: پروردگارا! حاجت من آن است که مرا و کسانىکسانی را که فرزندان مرایارىمرایاری کردند، مورد عفو قرار دهىدهی.»
:سجاد
: «... چون قیامتشود،قیامتشود، جبرئیل ندا مىدهدمیدهد: خدیجه دختر خویلد کجاست؟ مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، ام کلثوم خوهر موسىموسی کجایند؟ آنان از جاىجای بربرمیخیزند… مىخیزند... اىای اهل محشر! امروز من کرامت را براىبرای محمد و علىعلی و حسن و حسین و فاطمه علیهم السلام قرار دادم. سرها را پایین بیاندازید و چشمها را فرو ببندید، چون فاطمه مىخواهدمیخواهد به بهشتبرودبهشتبرود. سپس جبرئیل ناقهاىناقهای بهشتىبهشتی مىآوردمیآورد و آن حضرت را به بهشت مىبردمیبرد و لیکن ایشان وقتىوقتی نزدیک بهشت مىرسدمیرسد درنگ مىکندمیکند. خداوند مىفرمایدمیفرماید: درنگ شما براىبرای چیست؟ فاطمه مىگویدمیگوید: پروردگارا! دوست دارم در چنین روزىروزی مقامم شناخته شود. خداوند مىفرمایدمیفرماید: اىای دختر حبیبم! برگرد و نظر افکن و هرکس را که دوستىدوستی تو یا دوستىدوستی یکىیکی از فرزندان تو در دلش باشد، او را گرفته و وارد بهشت کن.» در ادامه امام باقر علیه السلام مىفرمایدمیفرماید: «به خدا سوگند! اىای جابر در آن روز فاطمه شیعیان و دوستانش را همانند پرندهاىپرندهای که دانه خوب را از دانه بد جدا مىکند،میکند، از بین جمعیت جدا مىکندمیکند.»
:محمدباقر
: «فاطمه، صدیقه کبرىکبری است. محور حرکت انسانهاىانسانهای گذشته، معرفت و شناختحضرتشناختحضرت فاطمه بوده استبودهاست.»
: «نبوت هیچ پیامبرىپیامبری تکمیل نشد مگر این که به فضیلت آن حضرت اقرار نموده، محبت او را دارا باشد.»
:منظور از «لیلة» فاطمه و منظور از «قدر» خداوند است. هرکس فاطم را آن گونه که سزاوار است، بشناسد، «لیلةالقدرلیلةالقدر» را درک کرده استکردهاست.»
:جعفر صادق
:« «همانا فاطمه، صدیقه و شهیده است » سلیمان جعفر مىگویدمیگوید: از امام کاظم علیه السلام شنیدم که فرمودند: « در خانهاىخانهای که اسم محمد یا على،علی، حسن، حسین، جعفر، عبدالله و از زنان، فاطمه باشد، فقر و تنگدستىتنگدستی وارد نخواهد شد. »
:موسىموسی کاظم
:پیامبر صلىصلی الله علیه و آله به علىعلی علیه السلام فرمودند:سه فضیلتبهفضیلتبه تو داده شد که به من داده نشده استنشدهاست. علىعلی علیه السلام عرض کرد: چه چیزهایىچیزهایی به من داده شده است؟شدهاست؟ فرمود: تو پدر زنىزنی چون من دارىداری که من چنین پدر زنىزنی ندارم، همسرىهمسری چون فاطمه به تو داده شده که به من داده نشده است،نشدهاست، حسن و حسین به تو داده شده که به من داده نشده استنشدهاست.»
:پس از ازدواج علىعلی و فاطمه علیهما السلام خداوند عزوجل فرمودند: «اگر علىعلی علیه السلام را نمىآفریدمنمیآفریدم براىبرای دخترت فاطمه همتا و همسرىهمسری در روىروی زمین یافت نمىشدنمیشد.»
:رضا
:در حج از طرف مادرت نیز زیارت کردم و گاهىگاهی هم نکردم;نکردم؛ فرمودند: «آن را زیاد کن، زیرا که برترین چیزىچیزی است که بدان عمل مىکنىمیکنی.» زکریا بن آدم نقل مىکندمیکند: «در محضر امام رضا علیه السلام بودم که امام جواد علیه السلام در حالىحالی که بیش از چهار سال از عمرش نگذشته بود، وارد شد. وقتىوقتی نشست دستش را روىروی زمین قرار داد و سر به آسمان بلند نمود و مدتىمدتی طولانىطولانی به فکر فرو رفتفرورفت. امام رضا علیه السلام فرمود: جانم فدایت! چرا این چنین در اندیشهاى؟اندیشهای؟ پاسخ داد: به جهتستمهایىجهتستمهایی که نسبتبهنسبتبه مادرم فاطمه علیها السلام انجام دادند.»
:جواد
* «دخترم فاطمه را بدان جهت فاطمه نامیدند که خداوند عزوجل او و دوستانش را از آتش جهنم به دور نگه مى داردمیدارد.» ▼
* هادی
: «آن هنگام که خداوند آدم و حوا را آفرید، آنان در بهشتبهشت به خود مباهات مى کردندمیکردند. آدم به حوا گفت: خداوند هیچ مخلوقىمخلوقی بهتر از ما نیافریده است. خداوند به جبرئیل فرمود: این دو بندهبنده ام را به فردوس برین ببر! زمانىزمانی که وارد فردوس شدند، چشمانشان به بانویىبانویی افتاد که جامهجامه اىای زیبا از جامهجامههای هاىبهشتی بهشتى در برداشتدربرداشت و تاجىتاجی نورانىنورانی بر سرگذاشته و دو گوشواره درخشان به گوشش آویخته بود و بهشت از پرتو نور چهره اشاش درخشان بود. حضرت آدم به جبرئیل گفت: حبیبم جبرئیل! این بانو که از زیبایىزیبایی چهرهچهره اش بهشت نورانىنورانی گشته، کیست؟ گفت: او فاطمه دختر محمد صلىصلی الله علیه و آله پیامبرىپیامبری از نسل تو است که در آخرالزمان خواهد آمد. گفت: این تاجىتاجی که برسردارد، چیست؟ پاسخ داد: شوهرش علىعلی بن ابیطالب علیه السلام است. گفت: این دو گشواره که بر دو گوش او است چیست؟ پاسخ داد: دو فرزندش حسن و حسین مى باشندمیباشند. آدم گفت: حبیبم! آیا اینان پیش از من آفریده شده اند؟شدهاند؟ گفت: بلى،بلی، اینان در علم مکنون خداوند چهارهزار سال پیش از آن که تو آفریده شوى،شوی، وجود داشتند.» ▼
▲*«دخترم فاطمه را بدان جهت فاطمه نامیدند که خداوند عزوجل او و دوستانش را از آتش جهنم به دور نگه مى دارد.»
*هادى
: «دختر رسول خدا فاطمه علیها السلام براىبرای من سرمشق و الگوىالگوی نیکویىنیکویی است.» ▼
▲:«آن هنگام که خداوند آدم و حوا را آفرید، آنان در بهشت به خود مباهات مى کردند. آدم به حوا گفت: خداوند هیچ مخلوقى بهتر از ما نیافریده است. خداوند به جبرئیل فرمود: این دو بنده ام را به فردوس برین ببر! زمانى که وارد فردوس شدند، چشمانشان به بانویى افتاد که جامه اى زیبا از جامه هاى بهشتى در برداشت و تاجى نورانى بر سرگذاشته و دو گوشواره درخشان به گوشش آویخته بود و بهشت از پرتو نور چهره اش درخشان بود. حضرت آدم به جبرئیل گفت: حبیبم جبرئیل! این بانو که از زیبایى چهره اش بهشت نورانى گشته، کیست؟ گفت: او فاطمه دختر محمد صلى الله علیه و آله پیامبرى از نسل تو است که در آخرالزمان خواهد آمد. گفت: این تاجى که برسردارد، چیست؟ پاسخ داد: شوهرش على بن ابیطالب علیه السلام است. گفت: این دو گشواره که بر دو گوش او است چیست؟ پاسخ داد: دو فرزندش حسن و حسین مى باشند. آدم گفت: حبیبم! آیا اینان پیش از من آفریده شده اند؟ گفت: بلى، اینان در علم مکنون خداوند چهارهزار سال پیش از آن که تو آفریده شوى، وجود داشتند.»
:مهدی
▲:«دختر رسول خدا فاطمه علیها السلام براى من سرمشق و الگوى نیکویى است.»
:مهدى
== نوشتارهای وابسته ==
* [[علی بن ابیطالب]]
* [[خدیجه]]
== پانویس ==
|