ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
صفحه را خالی کرد برچسب: خالی کردن |
خنثی‌سازی ویرایش 141512 توسط Sonia Sevilla (بحث) برچسب‌ها: خنثی‌سازی افزودن پیوند وب‌نوشت (وبلاگ) یا انجمن (فروم) |
||
خط ۱:
[[پرونده:Flag of Iran in map.svg|250px|بی‌قاب|چپ]]
<!--شمار گویندگان گفتاوردهای این صفحه، تقریباً ۲۴۰ نفر است.-->
{{مجموعه ایران}}
'''[[w:ایران|ایران]]''' با نام رسمی '''[[نظام سیاسی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]''' (نام رسمی از ۱۵ دسامبر ۱۹۲۵ تا ۱۱ فوریه ۱۹۷۹: ''[[کشور شاهنشاهی ایران]]''؛ تا پیش ۱۹۳۵م/۱۳۱۴ش فراگیرانه '''[[w:en:Persis|فـ/پارس]]''') [[w:کشور مستقل|کشوری خودفرمان]] در [[w:آسیای غربی|آسیای غربی]] در [[w:فلات ایران|فلات ایرانی]] است. در شمال‌غرب با [[ارمنستان]]، [[w:جمهوری قره‌باغ|جمهوری نیمه‌رسمی قره‌باغ]] و [[w:جمهوری آذربایجان|جمهوری آذربایجان]]، در شمال با [[دریای خزر]]، در شمال‌شرق با [[ترکمنستان]]، در شرق با [[افغانستان]] و [[پاکستان]]، در جنوب با [[w:دریای|دریای عُمّان]] و [[خلیج فارس]] و در غرب با [[ترکیه]] و [[عراق]]، کرانمند است و مرز خاکی دارد. ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع مساحت دارد که دومین کشور بزرگ [[خاورمیانه]] و هجدهمین در جهان می‌باشد. با ۸۲٫۸ میلیون نفر جمعیت، هفدهمین کشور پرجمیعت جهان است. تنها کشوری است که با هر دو [[دریای خزر]] و [[اقیانوس هند]] خطِّ ساحلی دارد. جایگیری ایران در اوراسیا و غرب آسیا و نزدیکی آن به تنگهٔ هُرمُز، به این کشور برجستگی [[w:ژئواستراتژی|ژئوپولیتکی]] بخشیده است. [[تهران]] پایتخت کشور و بزرگترین شهر ایران است و همچنین کانون پیشتاز اقتصادی آن.{{سخ}}
این صفحه، دربرگیرندهٔ [[گفتاورد|نقل قول]]هایی از همهٔ سرشناسان دربارهٔ موضوعات گوناگون ایران و مردم آن است که بیشتر آنها تاریخ‌گذاری شده‌اند.
== گفتاوردها ==
<small>متن پُررنگ‌شده، متنی است که در زیرِ تصاویر به‌کار رفته است.{{سخ}} متن زیر تصاویر، ممکن است تا حدّی ویرایش محتوایی شده باشد.{{سخ}}نقل‌قول‌ها برپایهٔ حرفِ اولِ شهرت/نام خانوادگی گوینده مرتب‌شده‌اند.</small>
=== الف ===
* «همیشه در تاریخ ما عده‌ای متهم به خیانت شده‌اند و عده‌ای وطن‌پرست معرفی شده‌اند. درحالی‌که باید رجال سیاسی را در ظرف زمانی-مکانی و شرایط دوره قضاوت کرد و هم اشتباهات آنها را دید و هم دستاوردها و نکات مثبتی که داشتند… باید به تاریخ کشور احترام گذاشت… مسائل تاریخی برای هر نسل باید به‌روزرسانی شود و با توجه به تجربیات و آگاهی و جهان‌بینی متحول‌شده آنها برایشان بازگو شود.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/69678/تاريك-و--روشن-مشروطه-ايراني|عنوان=تاریک و روشن مشروطه ایرانی|تاریخ=۱۲ مرداد ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[حسین آبادیان]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۵/ ۱۲ مرداد ۱۳۹۴)</small>
* «ما شعار [[مرگ بر آمریکا]] سر می‌دهیم، ولی همه چیزمان تا [[w:آرنج|مفرغ]] آمریکایی است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/115752/بحران-پزشكي-در-ايران-و-نفس-نوليبرال|عنوان=بحران پزشكي در ايران و نفس نوليبرال|تاریخ=۳ اسفند ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[یوسف اباذری]]'' <small>۲۱ فوریه ۲۰۱۷/ ۳ اسفند ۱۳۹۵</small>
* «در [[سده ۲۰|سدهٔ بیستم]]، دو انقلابِ مهم در ایران روی داده است، [[انقلاب مشروطه ایران|انقلابِ مشروطه]] و [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلابِ اسلامی]]. انقلابِ نخست شاهدِ پیروزیِ هرچند کوتاهِ روشنفکرانِ مدرن بود، روشنفکرانی که از ایدئولوژی‌های غربی ناسیونالیسم، [[لیبرالیسم]] و سوسیالیسم الهام می‌گرفتند، قانون اساسی کاملاً غیردینی مدوّن کردند و به نوسازی جامعهٔ خود مطابقِ جوامعِ اروپاییِ معاصر امیدوار بودند…{{سخ}}امّا با انقلابِ دوّم، علمای سنّتی به میدان آمدند؛ علمایی که از دورانِ طلایی اسلام الهام می‌گرفتند. پیروزیِ خود را با طرح و تدوین یک [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی]] کاملاً دینی تضمین نمودند، شرع را جایگزین دادگاه‌های موجود کردند و مفاهیمِ غربی همچون [[دموکراسی]] را مفاهیمی الحادی دانستند و موردِ انتقاد قرار دادند…{{سخ}}در واقع، در تاریخِ معاصر جهان، [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب اسلامی]] پدیدهٔ بی همتایی است، زیرا نه یک گروهِ اجتماعی جدید مجهز به احزاب سیاسی و ایدئولوژی‌های غیر دینی بلکه روحانیون سنتّی مجهز به منبر و مدعی حقِّ الهی در نظارت بر عملکرد همهٔ مقامات غیر روحانی، حتّی عالی‌ترین نهادِ متشکّل از نمایندگان متخب ملّت، را به قدرت رساند.» <ref>{{یادکرد کتاب | همان = | نام خانوادگی =آبراهامیان| نام =یرواند| پیوند نویسنده =یرواند آبراهامیان| فصل =فصل آخر | عنوان =ایران بین دو انقلاب| نشانی =http://nashreney.com/content/ایران-بین-دو-انقلاب| سال = | سال اصلی =۱۹۸۲| ناشر = نشر نی| مکان =تهران| زبان =fa| شابک =}}</ref>
** ''[[یرواند آبراهامیان]]'' <small>(۱۹۸۲م/ ۱۳۶۱ش)</small>
* «آرزوی زندگی‌ام سربلندی ایران و ایرانی است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/69333/سیروس-ابراهیم‌زاده:-هیچ-اتفاقی-برایم-نیفتاده|عنوان=سیروس ابراهیم‌زاده: هیچ اتفاقی برایم نیفتاده|تاریخ=۸ مرداد ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[سیروس ابراهیم‌زاده]]'' <small>(۳۰ ژوئیه ۲۰۱۵/ ۸ مرداد ۱۳۹۴)</small>
* «حکمت‌های بسیاری در ادبیات و زبان فارسی نهفته است که قرن‌ها از آنها غافل بوده‌ایم و ای کاش به جای اینکه حکمت را در آثار ارسطو، افلاطون، کانت، هگل و… بجوییم آن را در آثار ادبای ایرانی جستجو کنیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/154513|عنوان=ابراهیمی‌دینانی: کاش حکمت را به جای آثار فلاسفه غربی در ادبای ایرانی بجوییم|تاریخ=۵ بهمن ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[غلامحسین ابراهیمی دینانی|غلامحسین ابراهیمی دینانی]]'' <small>(۲۴ ژانویه ۲۰۱۷/ ۵ بهمن ۱۳۹۵)</small>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:نادررابراهیمیی.jpg|125px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]ما به کسانی نیازمندیم که فریادِ «من عاشقِ وطنم» را از اعماقِ روح برآورند و نیاندیشند به اینکه وطن در کدام زمان، در کدام حال، با کدام نظام.| [[نادر ابراهیمی]]|۱۹۳۶-۲۰۰۸}}
* «'''ما به کسانی نیازمندیم که فریادِ «من عاشقِ وطنم» را از اعماقِ روح برآورند و نیاندیشند به اینکه وطن در کدام زمان، در کدام حال، با کدام نظام.'''» <ref>{{یادکرد کتاب | عنوان =باغ بی‌برگی: یادنامهٔ مهدی اخوان ثالث| سال =۱۳۷۰| ناشر =انتشارات آگاه|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۸۲}}}</ref>
** ''[[نادر ابراهیمی]]'' <small>(۱۹۹۱م/ ۱۳۷۰ش)</small>
* «من معتقدم کار کردن یک خانم در جامعهٔ ما خیلی سخت‌تر از کار کردن یک مرد است. من فمینست نیستم اما کماکان حس می‌کنم جامعه ما جامعه مردسالاری است و ما نمی‌توانیم آن را انکار کنیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/308285/نرگس-آبیار-فمنیست-نیستم-اما-جامعه-ما-مردسالار-است-دغدغه‌ام-ساخت-فیلم‌های-ساختارشکن-است|عنوان=نرگس آبیار: فمنیست نیستم، اما جامعه ما مردسالار استت|تاریخ = ۱۲ آذر ۱۳۹۵ |اثر=entekhab.ir}}</ref>
** ''[[نرگس آبیار]]'' <small>(۲ دسامبر ۲۰۱۶ /۱۲ آذر ۱۳۹۵)</small>
* «تاریخ علمی است که میتواند به اندازه اتم خطرناک باشد، چراکه ممکن است جنگ راه بیندازد و گمراه کننده باشد. اینکه بگویم ما اشتباه کردیم، کافی نیست. اشتباه در تاریخ جایز نیست. هنوز نمی‌توانیم تاریخی از ایران بنویسم که خارجی‌ها به آن رفرنس دهند و هنوز باید به کتاب خارجی‌ها ارجاع کنیم.»
* «ما خیلی محدودیم. دیواری دورِ خودمان کشیده‌ایم که در همان‌جا درجا می‌زنیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129996|عنوان=چرا از رابطهٔ ایران و عثمانی هیچ نمی‌دانیم؟ /در گفت‌وگو بامنصوره اتحادیه|تاریخ=۱۹ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۹ تیر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[منصوره اتحادیه]]'' <small>(۱۹ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۹ تیر ۱۳۹۵)</small>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Manouchehr Atashi.jpg|100px|بی‌قاب|راست|هیچ]]ایرانیان از آن جهت که هم [[فلسفه]] و هم [[w:عرفان اسلامی|عرفان]] را پذیرفته‌اند و نیز به این دلیل که [[w:فلسفه در ایران|فلسفه در تربیت ما]] نقش داشته و همچون یک عامل ژنتیکی وارد خون و توارث ما شده است، حالتی را در ما ایجاد کرده که ناخودآگاه به طرف شور و شوق خدایی برانگیخته می‌شویم و از آن جهت که خداوند را در درون خود داریم، خدای درونی‌مان ما را به طرف امر خیر حرکت می‌دهد و این حرکت یعنی [[w:en:Divine illumination|اشراق]].| [[منوچهر آتشی]]|۱۹۳۱-۲۰۰۵}}
* «'''ایرانیان از آن جهت که هم [[فلسفه]] و هم [[w:عرفان اسلامی|عرفان]] را پذیرفته‌اند و نیز به این دلیل که [[w:فلسفه در ایران|فلسفه در تربیت ما]] نقش داشته و همچون یک عامل ژنتیکی وارد خون و توارث ما شده است، حالتی را در ما ایجاد کرده که ناخودآگاه به طرف شور و شوق خدایی برانگیخته می‌شویم و از آن جهت که خداوند را در درون خود داریم، خدای درونی‌مان ما را به طرف امر خیر حرکت می‌دهد و این حرکت یعنی [[w:en:Divine illumination|اشراق]].'''» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8310-12663.28739/منوچهر-آتشي-عرفان-مثل-يك-عامل-ژنتيكي-وارد-خون-ما-شده-است|عنوان=منوچهر آتشی: عرفان مثل یک عامل ژنتیکی وارد خون ما شده است|تاریخ= ۶ ژانویه ۲۰۱۵/ ۳۰ دی ۱۳۸۳|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[منوچهر آتشی]]'' <small>(۶ ژانویه ۲۰۱۵/ ۳۰ دی ۱۳۸۳)</small>
* «گذشتهٔ خود را ادامه نداده‌ایم و امروز ما (یا آن روز ما) بر اساس گذشتهٔ ما پی‌ریزی نشده است. ما خود را منقطع کرده‌ایم و سپس خانه‌ای در باد بنا نهاده‌ایم. من علیه این انقطاع غلط همیشه شوریده‌ام، یعنی به ندای طبیعت خودم جواب داده‌ام.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8508-16011/يك-سال-از-رفتن-منوچهر-آتشي-مي-گذرد-گفته-هاي-سپانلو-مجابي-و|عنوان=یک سال از رفتن منوچهر آتشی می‌گذرد گفته‌های سپانلو، مجابی و آزاد، و پاسخ شاعر ایلیاتی|تاریخ= ۲۹ آبان ۱۳۸۵|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[منوچهر آتشی]]'' <small>(۲۰ نوامبر ۲۰۰۶/ ۲۹ آبان ۱۳۸۵)</small>
* «ایرانی‌ها جزو افراد فعال، مفید و هوشمند جامعه جهانی‌اند؛ یعنی سهمی دارند به نسبت وضعیت پیچیده ما در منطقه، به نسبت دولت‌ها و سیستمی که داریم. همه اینها در شرایطی دیده می‌شود که هجومی همه‌جانبه برای ازبین‌بردن یا به‌انزواکشاندن این ملت صورت می‌گیرد.»
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Art of Geometry.jpg|200px|بی‌قاب|وسط|هیچ]]هنر ایرانی‌ها مثل سینمایشان حرفهای تازه، بکر، سطح بالا و پخته‌ای دارد.| [[محمد احصایی]]|۱۹۳۹}}
* «'''هنر ایرانی‌ها مثل سینمایشان حرفهای تازه، بکر، سطح بالا و پخته‌ای دارد.'''» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/8503/سرمایه‌های-فرهنگی‌مان-را--قدر-نمی‌دانیم|عنوان=سرمایه‌های فرهنگی‌مان را قدر نمی‌دانیم|تاریخ=۱۴ آوریل ۲۰۱۳/ ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[محمد احصایی]]'' <small>(۱۴ آوریل ۲۰۱۳/ ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲)</small>
* «ایرانیان، خاصه در طول ۱۰۰ سال گذشته که به معنای واقعی پا به زندگی مدرن گذاشتند و به طور نسبی ملزومات مدرنیته را درک کردند، ''بیگانه‌هراس'' هستند. تاریخ طولانی مردمانی که همواره مورد حمله اقوام دیگر بودند و واقعیت تاریخی دخالت غرب در سرنوشت آنها (حتی پس از [[انقلاب مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]]، ایران را به مناطق نفوذ تقسیم کرده بودند) و حقیقت انکارناپذیر [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتایی که ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۵۳ میلادی]] با افسران راستگرای ارتش علیه دولت ملی [[محمد مصدق|زنده یاد مصدق]] سازمان داد، دلایل کافی به مردم می‌دهد تا «بیگانه هراس» باشند، تا جایی که من با اندوه و شگفتی شاهد آن هستم برخی [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلابی]] را که خودشان پیش برده‌اند کار خارجی‌ها می‌دانند. اینجاست که مسئله ضرورت توسعه سیاسی خود را با قدرت نشان می‌دهد…»
* «برای توسعهٔ پایدار ما نیازمند دولت دموکراتیک هستیم؛ دولتی کوچک با قدرت معنوی و اخلاقی زیاد، دولتی که به ملت پاسخگو باشد، اراده آن از طریق پارلمان و نهادهای انتخابی، اراده ملت باشد. دولتی بدون مشاغل دائمی، بدون انتصاب (یا در حداقل ممکن) دولتی دارای نهادهای نظارتی واقعی و کارا… مسئله، خواستن دموکراسی نیست. مسئله بر سر آمادگی پرداخت هزینه برای دموکراسی است.»
** ''[[بابک احمدی]]'' <small>(۱۰ مه ۲۰۰۹/ ۲ خرداد ۱۳۸۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.islahweb.org/node/2406|عنوان=بابک احمدی: نیازمند دولت دموکراتیک هستیم|تاریخ= ۱۰ مه ۲۰۰۹/ ۲ خرداد ۱۳۸۸|اثر=پایگاه اطلاع‌رسانی اصلاح}}</ref>
* «من به کشورهای مختلفی سفر کرده‌ام اما هیچ جا مانند ایران چهار فصل و زیبا نیست.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://jamejamonline.ir/sima/1902068503048492128|عنوان=منوچهر آذری: دوست ندارم از دنیا بروم|تاریخ= ۲۴ فروردین ۱۳۹۴|اثر=جام جم سیما}}</ref>
** ''[[منوچهر آذری]]'' <small>(۱۳ آوریل ۲۰۱۵/ ۲۴ فروردین ۱۳۹۴)</small>
* «ما همواره در حال فرار کردنیم. بخش اعظمی از اعمال و فعالیت‌های ما تنها با این هدف انجام می‌شوند که از مواجهه با خودمان، مواجهه با وضعیتمان و مواجهه با جهانمان بگریزیم. راه‌های فرار جامعه از مواجهه با خود از حیث کمی بسیار زیادند.. به طور نمونه… این هشت‌الگو: «خودکشی»، «مهاجرت»، «باستان‌گرایی»، «عرفان‌زدگی»، «طبیعت پاک»، «جراحی پلاستیک و زیبایی»، «تماشای سریال‌های تلویزیونی و ماهواره‌ای» و «خرید و مصرف بی‌رویه»، هرکدام به نوعی باعث می‌شوند که ما (هم در مقام فرد و هم در مقام جامعه) از خودمان فرار کنیم و در اکثر مواقع با آن روبه‌رو نشویم.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://sharghdaily.ir/News/15735/فرار-جامعه-از-خود|عنوان=فرار جامعه از خود|تاریخ=۳۰ تیر ۱۳۹۲|اثر= روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[محمدمهدی اردبیلی]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۳/ ۳۰ تیر ۱۳۹۲)</small>
* «اگر از من بپرسند مهمترین موضوع جامعه چیست؟ می‌گویم: گفت‌وگوی راهبردی. گفت‌وگو مقدم بر تفکیک موضوعی است. مثلاً ممکن است عده‌ای باور داشته باشند که مهمترین موضوع جامعه ما سیاست است، یا اقتصاد است. عرض بنده این است که سیاست یا اقتصاد یا فرهنگ، بدون گفت‌وگو حاصلی نخواهند داشت. به‌همین‌ترتیب اگر پرسیده شود مهمترین ثمره گفت‌وگو چیست، می‌گویم: بازشدن راه برای ایجاد توافق و تفاهم.»
* «ما ابتدا باید بتوانیم گفت‌وگوهای گسترده را در جامعه و به‌ویژه در سطوح نخبگی سامان دهیم و تحمل خود را در پذیرش سخن متفاوت و حتی مخالف بالا ببریم. بعد باید پاره‌ای از تعصبات را کنار بگذاریم و سخن درست را بر نظر سست پیشین ترجیح دهیم… ما هنوز در عمومی‌کردن فرهنگ گفت‌وگو در گام‌های نخستین هستیم. وقتی نخبگان ما خود، مدارای لازم را ندارند، عین همان انتظار از دولت طبعاً نمی‌تواند فرجام مطلوب داشته باشد. اگر جامعه روی مسئله‌ای اصرار کند، احتمال تحقق آن در هر شرایطی بالا خواهد بود؛ بنابراین افزایش موضوعات مورد اجماع، شاخصی برای سنجش وضعیت جامعه هم هست.»
<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/71315/مهمترین-موضوع-جامعه-چیست؟- |عنوان= مهمترین موضوع جامعه چیست؟ |تاریخ=۹ اوت ۲۰۱۵/ ۳۱ مرداد ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[کریم ارغنده‌پور]]'' <small>(۹ اوت ۲۰۱۵/ ۳۱ مرداد ۱۳۹۴)</small>
* «با ملتی متمدن باید رفتاری متمدنانه داشت و این امر محقق نمی‌شود مگر با تحقق مشارکت عمومی.»ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-01085/محسن-آرمين-با-ملتي-متمدن-بايد-رفتاري-متمدنانه-داشت|عنوان=محسن آرمين: با ملتي متمدن بايد رفتاري متمدنانه داشت|تاریخ= ۲۴ بهمن ۱۳۷۸|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[محسن آرمین]]'' <small>(۱۳ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۴ بهمن ۱۳۷۸)</small>
* «اسلامی که می‌شناسم متلازم با تیغ و طلا و تسبیح نیست. عین خضوع در برابر حق و عشق به انسان و مدارا و مروت با مردمان است.»
* «اصلاحات در ایران با توجه به ساخت قدرت واقعاً موجود از نوع سخت است و انتظار تحقق اهداف اصلاحی ظرف چند سال به‌غایت ساده‌اندیشی است؛ و اصولاً خصلت حرکت اصلاحی به ویژه در ساخت قدرتی که بندهای منافع اقتصادی و جاه‌طلبی آنرا محکم ساخته است و به آسانی تن به تحول نمی‌دهد، حرکتی مسالمت‌آمیز، قانونی و تدریجی است.»
* «سرزمینی که فرجام حرکت‌های اصلاحی آن یا [[امیرکبیر|رگ زدن در حمام فین کاشان]] بوده است و یا [[محمد مصدق|تبعید و مرگ در احمدآباد]]…
* «''جمهوری اسلامی'' یک حقیقت واحد است. ''اسلامیت'' در این عبارت نه اسلام فقاهتی، نه اسلام فلسفی، نه اسلام عرفانی بلکه اسلام حکومت است. اسلامی که می‌خواهد با اتکای به رأی مردم نظام و کشوری را اداره کند. اسلامی متعلق به یک واحد سیاسی است که سه عنصر «سرزمین، ملت و دولت» آن را تشکیل می‌دهد. <small>(هم از این روست که رهبر در این نظام حتماً باید ایرانی باشد. منتخب ملت باشد. مسئولیت‌ها و اختیارات معینی برعهده داشته باشد)</small>. اسلامی است که بیش و پیش از هر مسلمان دیگری به عزت، سربلندی و سعادت ملت ایران متعهد است. یعنی اسلامِ جمهورِ ملّتِ ایران. در حالی که هیچ اسلام دیگری مقید و متعهد به ملت یا سرزمینی خاص نیست؛ لذا اگر ''جمهوریت'' این نظام نفی شود ''اسلامیت'' آن نیز منتفی می‌گردد. همان‌گونه که اگر اسلامیت نظام نفی شود، جمهوریت آن نیز منتفی می‌گردد و با نفی هر یک، نظام، نظام دیگری خواهد شد جز جمهوری اسلای ایران.»
* «دستاورد و پیام ایران پس از انقلاب برای جهانیان به ویژه مسلمانان جهان، الگویی موفق از حکومت دموکراتیک دینی است نه حکومتی که نام دین بر خود نهاده است. تفسیرهای متحجرانه و تلقی‌های خشک و بی‌روح از دین و روش‌های متصلب در اداره حکومت و شعارهای کهنه و تکراری و کلی‌گویی‌های مبهم چیزی نیست که قابلیت الهام‌بخشی برای مسلمانان جهان داشته باشد…» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8212-09699.22184/متن-* «استعفاي-آرمين-من-محسن-آرمين-مسلمانم|عنوان=متن استعفاي آرمين "من محسن آرمين ،مسلمانم"|تاریخ=۲۴ اسفند ۱۳۸۲|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[محسن آرمین]]'' <small>(۱۴ مارس ۲۰۰۴/ ۲۴ اسفند ۱۳۸۲)</small>
* «فرهنگ و جامعه ایرانی براساس اصول و مبانی و جهت‌گیری‌هایی بنیادین، تعریف و با غیر از خودش متمایز شده است. یکی از اصلی‌ترین این اصول و جهت‌گیری‌ها «[[گذشت]]» یا «[[بخشش]]» است. مردمان ایرانی با همه سختی‌ها و گرفتاری‌هایی که دچار می‌شده‌اند براساس آموخته‌های فرهنگی و دینی و تاریخی‌شان اهل گذشت بوده‌اند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/34037/بخشش-مادران؛-نماد-عشق-و-محبت|عنوان=بخشش مادران؛ نماد عشق و محبت|تاریخ= ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[تقی آزاد ارمکی]]'' <small>(۱۱ مه ۲۰۱۴/ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳)</small>
* «تمام احساساتم، افکارم، اعمالم، نگاه‌ها و علایقم برای کشور شما مملو از شیفتگی و عشق به مردمی است که طی هزاران سال با تمام وجود با بازتولید در شعر، کلام و سینما برای ترسیم دنیایی دیگر مبارزه می‌کنند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/104152/ایرانی‌جماعت-را--با-فروغ-شناختم|عنوان=ایرانی‌جماعت را با فروغ شناختم|تاریخ= ۱ اکتبر ۲۰۱۶/ ۱۰ مهر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[ایتالو اسپینلی]]'' <small>(۱ اکتبر ۲۰۱۶/ ۱۰ مهر ۱۳۹۵)</small>
* «<small>ما</small> عادت کردیم به نادیده‌گرفتن مشکلات و به‌اصطلاح به روی خودمان نمی‌آوریم،» <ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.sharghdaily.ir/News/111430/«نمایش»،-قوه-محرکه-من-در-بازیگری-|عنوان= «نمایش»، قوه محرکه من در بازیگری | سال =۱۳ دی ۱۳۹۵ | ناشر = روزنامه شرق}}</ref>
** ''[[ستاره اسکندری]]'' <small>(۲ ژانویه ۲۰۱۷/ ۱۳ دی ۱۳۹۵)</small>
* «هر فرد ایرانی امروز، با هر اندیشه و عقیده‌ای، چه دور باشدو چه نزدیک، چه کشور خود را بپسندد و چه نپسندد، میتواند این اطمینان و احیاناً احساس افتخار داشته باشد که شهروند کشوری است با سرنوشتی استثنائی.»
** ''[[محمدعلی اسلامی ندوشن]]''، در «ایران و تنهائیش»''
* «''ایران'' … نباید مورد سوء تعبیر قرار گیرد. به هیچ وجه معنی‌اش وطن‌خواهی ابلهانه، رمانتیک، تعصّب‌آمیز یا توخالی نیست. اگر بخواهم در یک کلمة ساده بگویم که منظور از آن چیست، خواهم گفت: «شهریادگار» «خزانهٔ انس و دلبستگی‌ها». ایران به ظاهر همین هامون و بیابان و کوهسار و خرابه‌ها و کوچه باغ‌ها و بناهاست (از ویرانه‌های شوش تا مسجد سپهسالار)، ولی از سوی دیگر یک عمق طولی در آن است که می‌رود به دورِدور؛ بیابانی که لشکر سلم و تور در آن گم شد، و کوهی که ضحاّک در آن به بند کشیده گشت.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمدعلی| نام =اسلامی ندوشن| پیوند نویسنده =محمدعلی اسلامی ندوشن| عنوان =ایران را از یاد نبریم| سال =۱۹۵۸م/ ۱۳۳۷ش| ناشر =یزدان}}</ref>
** ''[[محمدعلی اسلامی ندوشن]]'' <small>(۱۹۵۸م/ ۱۳۳۷ش)</small>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Mohammad Ali Eslami Nodooshan in 1967.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]ایران به چه نیاز دارد؟...{{سخ}}
او به یک چیز احتیاج دارد و آن «[[انسان]]» است. همین و بس. اگر آن را داشت، همه چیز دارد؛ اگر نداشت، به جایی نخواهد رسید. | [[محمدعلی اسلامی ندوشن]]|۱۹۲۵-}}
* «'''ایران به چه نیاز دارد؟''' به پول فراوان؟ به ارز؟ به آب و باران؟ به ذخائر معدنی پایان‌ناپذیر؟ به نیروی نظامی قوی؟ به تکنولوژی پیشرفته؟ به حمایت بین‌المللی؟ به اتم؟ خوب، هر یک از اینها می‌توانند از جهتی کارساز باشند، ولی هیچ‌یک به تنهائی مشکل او را حلّ نمی‌کنند. '''او به یک چیز احتیاج دارد و آن انسان است. همین و بس. اگر آن را داشت همه چیز دارد، اگر نداشت به جائی نخواهد رسید.'''» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمدعلی| نام =اسلامی ندوشن| پیوند نویسنده =محمدعلی اسلامی ندوشن| عنوان =سخن‌ها را بشنویم| سال =۱۹۹۰م/ ۱۳۶۹ش| ناشر =شرکت انتشار}}</ref>
** ''[[محمدعلی اسلامی ندوشن]]'' <small>(۱۹۹۰م/ ۱۳۶۹ش)</small>
* «ایران به همهٔ مردمِ آن تعلّق دارد، خاصّه به جوانسالانی که آینده را در برابر دارند، و اگر این فکر برای کسانی باشد که «خیر مملکت همان است که خیر ماست» باید مشفقانه به آنان گفت که «روزگار حساب گیرندة بی‌گذشتی است.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمدعلی| نام =اسلامی ندوشن| پیوند نویسنده =محمدعلی اسلامی ندوشن| عنوان=مرزهای ناپیدا| سال =۱۹۹۷م/ ۱۳۷۶ش| ناشر =یزدان}}</ref>
** ''[[محمدعلی اسلامی ندوشن]]'' <small>(۱۹۹۷م/ ۱۳۷۶ش)</small>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Simurgh.svg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] [[پرونده:Timeline of Iran map.gif|100px|بی‌قاب|راست|هیچ]] بین [[w:سیمرغ|افسانهٔ ققنوس]] و سرگذشت ایران تشابهی می‌توان دید. ایران نیز چون آن مرغ شگفت بی‌همتا، بارها در آتش خود سوخته است و باز از خاکستر خویش زائیده شده{{سخ}} | [[محمدعلی اسلامی ندوشن]]}}
* «'''بین افسانهٔ ققنوس و سرگذشت ایران تشابهی می‌توان دید. ایران نیز چون آن مرغ شگفت بی همتا، بارها در آتش خود سوخته است و باز از خاکستر خویش زائیده شده.'''»
** ''[[محمدعلی اسلامی ندوشن]]، بدون منبع''
* «ما همه ایرانی هستیم و کشور متعلق به همه اقوام و مذاهب است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/132252/هنگام-استخدام-از-مذهب-فرد-نپرسند|عنوان=هنگام استخدام از مذهب فرد نپرسند|تاریخ=۶ خرداد ۱۳۹۶اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[عبدالحمید اسماعیل‌زهی]]''
* «دوست دارم خیلی جاها را در [[ایران]] ببینم و به دوستان خارجی‌ام با افتخار بگویم این کشور من است و بیایید ایران را ببینید [...] من دوست دارم به خیلی‌ها بگویم که به ایران بیایند و زیبایی‌هایش را ببینند و این ترسی که دربارهٔ ایران درست کرده‌اند، از بین برود. باید آنها هم بدانند ایران آن کشوری نیست که در روزنامه‌ها و تلویزیون در خارج می‌بینیم و اینها همه‌اش پروپاگانداست.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/118799/رسته--از--بند|عنوان=رسته از بند|تاریخ=۲۶ فروردین ۱۳۹۶|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[نرگس اشتری]]'' در مصاحبه با ''[[شرق (روزنامه)|شرق]]''؛ چاپ ۲۶ فروردین ۱۳۹۶/ ۱۵ آوریل ۲۰۱۷
* «نباید اجازه دهیم که نظامی که به سختی شکل یافته و مردم برای آن رنج بسیاری متحمل شده‌اند از دست برود. ما برای کسب آزادی ۸ سال جنگیدیم و شهدا و جانبازان بسیاری را به جا گذاشتیم، از این رو امروز نمی‌توانیم شاهد از دست رفتن آزادی و جمهوریت نظام باشیم.»
* «ما این نظام را به راحتی به دست نیاورده‌ایم که به راحتی آن را از دست دهیم. همگی ما از دوستداران نظام هستیم و به آن معتقدیم. ما ضد نظام نیستیم، فقط به برخی از نهادها، تصمیم‌ها و رفتارها منتقدیم. باید باور کرد که منتقدان، معاند نیستند.»
* «حکومتی که مدعی مردمسالاری است نباید وجهه مردمسالار بودن خود را از دست بدهد به ویژه آنکه در عصر حاضر نمی‌توان حکومت اقلیت تشکیل داد؛ چرا که مردم به هیچ عنوان آن را نمی‌پذیرند.»
* «فراموش نکنیم که امام در بدو ورود به ایران شعار «استقلال، آزادی، ''حکومت'' اسلامی» را به شعار «استقلال، آزادی، ''جمهوری'' اسلامی» تغییر داد و علیرغم آنکه می‌دانست نظام جمهوری اسلامی همان است که مردم می‌خواهند و به خاطر آن انقلاب کرده‌اند، ولی بازهم آن را به رأی گذاشت و همان رأی مردم بود که از نظر امام به نظام مشروعیت بخشید. از این‌رو بقای مردمسالاری نظام است که مشروعیت آن را تداوم می‌بخشد.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8211-05100/گفت-وگوي-ايسنا-با-زهرا-اشراقي-در-عصر-حاضر-نمي-توان-حكومت-اقليت|عنوان=”گفت‌وگوي ايسنا با زهرا اشراقي“ در عصر حاضر نمي‌توان حكومت اقليت تشكيل داد نظارت شوراي نگهبان در زمان حيات امام نظارت بر حسن اجراي انتخابات بود|تاریخ=۱۴ بهمن ۱۳۸۲|اثر=ایسنا}}</ref>
** <small>(۳ فوریه ۲۰۰۴/ ۱۴ بهمن ۱۳۸۲)</small>
* «در ایران بسیاری از چیزها از جمله حجاب قانون محکمی وجود ندارد. من نمی‌توانم این موضوع را رد کنم. هر چیزی در جمهوری اسلامی ممکن است رخ بدهد. حتی زمانی می‌گفتند ''مصلحت نظام'' را که تشکیل دادند بر همین اساس بود. مثلاً یک زمانی حج را تعطیل کردند، مصلحت نظام این بود که امر واجبی مثل حج را تعطیل کنند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://persian.aawsat.com/2013/10/article5653|عنوان=زهرا اشراقی: می‌خواهم «انقلاب رنگ» راه بیاندازم|تاریخ=۱۳ اکتبر ۲۰۱۳|اثر=شرق پارسی}}</ref>
** ''[[زهرا اشراقی]]'' <small>۱۳ اکتبر ۲۰۱۳/ ۲۱ مهر ۱۳۹۲</small>
* «من فکر می‌کنم زنان باید برای استیفای حقوقشان هم تلاش کنند و هم از کشیده‌شدن به انحرافات اجتناب ورزند! [[زنان ایرانی|زنان جامعه ما]]، خواهان آزادی و رسیدن به پایگاه و حقوق خود هستند، از این‌رو بسیار دسیسه‌ها و شید و کیدهای انحرافی از این عطش مفرط می‌توانند سوءاستفاده کرده و ایشان را به حاشیه‌های وقت‌گیر یا مضر و بدفرجام بکشانند! مثلاً اکنون با دسیسه‌های بسیار نگران‌کننده تحت عنوان مکتب‌ها و محافلی با عنوان‌های عرفان و درمان و انرژی و درمان‌های روحی و روانی با عنوان‌های معنوی با توجه به حساسیت‌های عاطفی زنان، ایشان را از کارهای اساسی و مؤثر به آن محافل مشغول و به این وسیله معطل و منحرف می‌کنند! اگر می‌بینیم زنان در غرب تا اندازه‌ای به‌طور چشمگیر، به حقوقشان رسیده‌اند برای این است که تلاش زیادی در این راه انجام داده‌اند و این تلاش‌ها در غرب از سده نوزدهم آغاز شده است. در ایران هم برخی چالش‌ها وجود دارد که زنان برای برداشتن این موانع تلاش می‌کنند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/16338/قانون-حجاب،-مصوب-مجلس-بود|عنوان=قانون حجاب، مصوب مجلس بود |تاریخ=۶ مرداد ۱۳۹۲|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[نعیمه اشراقی]]''
* «نخستین روایتی که از هویت ایرانی در عصر جدید تدوین شد و میان روشنفکران رواج گرفت بازسازی هویت ایرانی بر مبنای دیدگاه تخیلی و احساساتی ملت‌پرستانه یا ناسیونالیزم رومانتیک بود. این روایت، که از دیدگاه رومانتیک به منشأ پیدایش ملل می‌نگرد، از اواخر قرن ۱۸ در اروپا و آمریکا سر برآورد … در ایران نیز روشنفکرانی که با کشورهای اروپایی در تماس بودند و ناسیونالیزم رمانتیک را راه‌حل نهایی عقب‌ماندگی ایران می‌پنداشتند از این دیدگاه به بازسازی مفاهیم تازه «ملت ایران»، «وطن‌پرستی»، «عشق به سرزمین پدری و مادری» پرداختند… آثار آنان مشحون از احساس دلتنگی برای میهن باستانی، بزرگداشت اساطیر ایرانی، دین زرتشت و تکریم زرتشتیان، برتری ملیّت بر دین و وطن‌پرستی در معنای فداکاری و شهادت برای حفظ وحدت ملی و تمامیت ارضی سرزمین پدری و مادری و بیزاری از تازیان و مغولان و ترکان که از این دیدگاه پایه و مایه تمام ناکامی‌ها و عقب‌ماندگی‌های ایران و ایرانی بوده‌اند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://bukharamag.com/1387.07.2865.html|عنوان=هویت ایرانی به سه روایت / دکتر احمد اشرف|تاریخ=۱ مهر ۱۳۸۷|اثر=مجلهٔ بخارا}}</ref>
** ''[[احمد اشرف]]'' <small>(۹ سپتامبر ۲۰۰۸/ ۱ مهر ۱۳۸۷)</small>
* «یکسره و کورانه پذیرفتنِ گذشته نشانهٔ سنّت پرستیِ خشک و سترون است و یکجا رد کردن و به چشمِ خواری نگریستن در آن نیز غربزدگی است. بی ارج انگاشتنِ نهانی آن «مُحققانه» و «مُتتبعانه» روبرو شدن با آن نیز غربزدگیِ مستشرقانه است. گذشتهٔ ما و امروزِ ما باید با یکدیگر برخوردِ سنجشگرانه و متفکّرانه داشته باشند تا معنا و ارج و ارزشِ نسبی یکدیگر را روشن کنند.»
** ''[[داریوش آشوری]]'' <small>(۱۹۷۶م/ ۱۳۵۵ش)</small>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Dariush_Ashoori.jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] ما باید همهٔ آنچه را که غرب به ما آموخته است از نو بیاموزیم و نقادی کنیم و هرگز از یاد نبریم که برتری مادی غرب به معنای برتری مطلق همهٔ معیارها و شیوه‌های زندگی و فرهنگ آن نیست. | [[داریوش آشوری]]|۱۹۳۸}}
* «'''ما باید همهٔ آنچه را که غرب به ما آموخته است از نو بیاموزیم و نقادی کنیم و هرگز از یاد نبریم که برتری مادی غرب به معنای برتری مطلق همهٔ معیارها و شیوه‌های زندگی و فرهنگ آن نیست.'''»
** ''[[داریوش آشوری]]'' <small>(۱۹۷۶م/ ۱۳۵۵ش)</small> <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =آشوری| نام =داریوش| پیوند نویسنده =داریوش آشوری| عنوان =ایرانشناسی چیست؟| سال =۱۳۵۵| ناشر =آگاه|مکان =تهران| صفحه =}}</ref>
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 220
| image1 = Masjid Shah, Détails by Pascal Coste.jpg
| alt1 = Colored dice with white background
| caption1 = ابتدا باید سنت‌های خودمان را درک کنیم و تاریخ و فرهنگ خود را بشناسیم و به‌مرور آن را با پیشرفت‌های دنیای امروز همسو کنیم...
| image2 = Masjed-e Jomeh 7.JPG
| alt2 = Colored dice with white background
| caption2 = نه اینکه به طور کامل سنت‌ها و مفاهیم گذشته را کنار بگذاریم و تقلیدی کورکورانه داشته باشیم.{{سخ}}<center> ~[[ارفع اطرائی]] </center>
}}
* «'''ابتدا باید سنت‌های خودمان را درک کنیم و تاریخ و فرهنگ خود را بشناسیم و به‌مرور آن را با پیشرفت‌های دنیای امروز همسو کنیم، نه اینکه به طور کامل سنت‌ها و مفاهیم گذشته را کنار بگذاریم و تقلیدی کورکورانه داشته باشیم''' که اینها همه توجه و رسیدگی و وقت و هزینه معینی می‌خواهد.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/98954/مسئولان-گرفتارتر-از-این-حرف‌ها-هستند|عنوان=مسئولان گرفتارتر از این حرف‌ها هستند|تاریخ= ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۷ مرداد ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[ارفع اطرائی]]'' <small>(۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۷ مرداد ۱۳۹۵)</small>
* «وقتی یک کشوری [[w:مستعمره|کولونی]] [مستعمره] می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟ یکی این است که با کشتی و توپ و تفنگ می‌آیند و مقاومت مردم را تسخیر می‌کنند. این مرحله مقاومت‌شکنی است. این اتفاق برای ما نیفتاده ولی اتفاق بعدی پیش آمده. قدم بعدی در چنین موقعیتی، چه فرانسه در الجزایر، چه انگلیس در هندوستان یا پرتغال در آمریکای لاتین، معمولاً این است که مردم را از زبان‌شان محروم می‌کنند. یعنی به نحوی استیلا یا سلطه زبانی رخ می‌دهد و شما دیگر حق ندارید به زبان مادری خود صحبت کنید. من فکر می‌کنم که یک‌جور کولونیالیسم بومی بر سر ما آمده و پای هیچ موجود غیری هم در میان نیست.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/35196/زبان-ما-تسخیر-شده-است|عنوان=زبان ما تسخیر شده است|تاریخ=۵ خرداد ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[شاپور اعتماد]]'' <small>(۲۶ مه ۲۰۱۴/ ۵ خرداد ۱۳۹۳)</small>
* «یونانی‌ها به حکمتِ بحثی و استدلالی شهره بوده‌اند، امّا به نظر شیخ اشراق یک حکمتِ بسیار برتر و عالی تری وجود دارد که بالاتر از حکمتِ بحثی و استدلالی است و بسی فوق آن است و در طولِ آن قرار دارد و نه در عرضِ آن و آن حکمتِ ذوقی و کشفی است، نمودارِ عالی این نوع از حکمت، حکمای ایران باستان بودند.» «ایرانیان نه تنها در حکمتِ نظری، بلکه در حکمتِ عملی و در فنِّ حکومت داری همیشه شهرهٔ آفاق بوده‌اند.» <ref>{{یادکرد |نویسنده=غلامرضا اعوانی |نشریه=ویژه نامهٔ نوروزی جام جم |تاریخ=۱۳۸۸ |صفحه=۸۹}}</ref>
** ''[[غلامرضا اعوانی]]'' <small>(مارس ۲۰۱۰/ اسفند ۱۳۸۸)</small>
* «ایران در مقایسه با کشورهای همسایه خود یک کشور بسیار بزرگ‌تر و در نتیجه به مراتب پیچیده‌تر است. ایران طرفداران خود را دارد: روسیه، چین، برزیل و کشورهایی از این قبیل و همه کشورهای مسلمان شرق دور؛ و دوستان خودش را در اروپا دارد؛ فرانسه و آلمان. ما به هیچ‌وجه نمی‌توانیم ایران را با سوریه مقایسه کنیم. در نتیجه، آزادی‌خواهان ایران از هر قیامی که بتواند برای ما نوعی از نتیجه را به ارمغان بیاورد، استقبال می‌کنند، اتفاق افتادن این امر در ایران به همان آسانی نیست که در سایر کشور وجود دارد. امروزه مداخله در امور داخلی ایران واقعاً سخت است و اغلب مواقع غیرممکن.»
* [بیشتر دل‌تنگ چه چیزی در ایران می‌شوید؟] «کوچه عشق و یاسمن‌های زرد. کوچه‌های تنگ و باریک ایران، مانند کوچه‌های ایتالیا و مصر، اطمینان دارم این کوچه‌ها را دیده‌اید. در واقع، تنها دو نفر، دست در دست یکدیگر، می‌توانند از این کوچه‌ها عبور کنند. نسل پیش از من، این کوچه‌ها را کوچه‌های حقیقت می‌نامیدند و نسل من کوچه‌های عشق. به این دلیل که ما می‌توانیم دوستانمان را به این کوچه‌ها ببریم و برای آنها شعرهای عاشقانه زمزمه کنیم. من این کار را می‌کردم.»
* «وقتی انقلاب در جهت منافع مردم خودش عمل نمی‌کند، آنچه درست پس از آن اتفاق می‌افتد این است که استبداد دینی قدرت را در اختیار می‌گیرد و اجازه هرگونه حرکت یا فعالیتی را از شما سلب می‌کند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.thedailybeast.com/witw/articles/2013/06/10/shohreh-aghdashloo-on-her-new-memoir-the-alley-of-love-and-yellow-jasmines.html|عنوان=Shohreh Aghdashloo on Her New Memoir, ‘The Alley of Love and Yellow Jasmines’|تاریخ=۱۰ ژوئن ۲۰۱۳/ ۲۰ خرداد ۱۳۹۲|اثر=The Daily Beast Company LLC}}</ref>
** (۱۰ ژوئن ۲۰۱۳/ ۲۰ خرداد ۱۳۹۲)
* «اگر می‌خواهیم که صد در صد با سوادی در مملکت باشد، اگر می‌خواهیم که کارگر حرفهای کارآ داشته باشیم، اگر می‌خواهیم که مردم در توسعه شریک باشند و مسایل دیگر، باید به زنان توجه کنیم چرا که نصف جمعیت زنان هستند و این نصف جمعیت نیمه‌ای است که نیمه دیگر را آموزش می‌دهد.»
* «تاریخ روند خودش را دارد و آگاهی افراد به حق خود و دیگران، در طول تاریخ تغییر ایجاد می‌کند.»
* «در سطح حقوق و قوانین، ایران یکی از عقب افتاده‌ترین ممالکی است که وجود دارد و از نظر فشارهایی که بر زنان وارد می‌شود و محدودیت‌هایی که وجود دارد، بیشترین محدودیت را دارند، ولی از نظر نقش زنان به عنوان فرد یا به عنوان گروه‌هایی که مستقل از این شرایط سعی می‌کنند، یکی از پیشرفته ترین‌ها هستند. البته باید بگویم زنان فعال ایران، الان خیلی بهتر از روشنفکران و محققینی که در خارج کار می‌کنند یا در گذشته فعال بودند، تاریخ خود را درک می‌کنند و به آن نظر مثبت دارند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran/2010/01/100124_l15_hardtalk_afkhami.shtml|عنوان=گفت و گو با مهناز افخمی، دومین وزیر زن در تاریخ معاصر ایران|تاریخ= ۲۶ ژانویه ۲۰۱۰/ ۰۶ بهمن ۱۳۸۸|اثر=بی‌بی‌سی}}</ref>
** ''[[مهناز افخمی]]'' <small>۲۶ ژانویه ۲۰۱۰/ ۰۶ بهمن ۱۳۸۸</small>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Mahnaz Afshar - fajr festival(Cropped).jpg|60px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]چقدر زیباست با خود و جهان در صلح باشیم.| [[مهناز افشار]]|۱۹۷۷}}
* «'''چقدر زیباست با خود و جهان در صلح باشیم.'''» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/Vijeh/4504/کامنتی-به-افغانستان-دعوت-شده‌ام|عنوان=کامنتی به افغانستان دعوت شده‌ام|تاریخ=۲۷ اسفند ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[مهناز افشار]]'' <small>(۱۸ مارس ۲۰۱۵/ ۲۷ اسفند ۱۳۹۳)</small>
* «باید تلاش کنیم خود را از جامعهٔ جهانی جدا نکنیم. همهٔ ارکان حاکمیت به میزانی که ظرفیت حاکمیت را در اختیار دارند، پاسخ‌گوی اشتغال مردم باشند. امروز این ما هستیم که باید برای پاسداشت خون شهیدان و استقلال کشور که مبانی آن علم و دانش است قدم برداریم.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/104028/انسان-آزاد،-خلاق-،-مبتکر-و-امیدوار-است|عنوان=انسان آزاد، خلاق، مبتکر و امیدوار است|تاریخ=۷ مهر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[سید محمدعلی افشانی]]'' <small>(۱۵ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۷ مهر ۱۳۹۵)</small>
* «من نگاهم به شعر ''[[w:دوباره می‌سازمت وطن|دوباره می سازمت وطن]]'' اینگونه بود که همه را برای ساخت وطن دعوت کنم اما این اواخر از ساخت وطن ناامید شدم چون ایران از نگاه فرهنگی، گرفتاری‌های فرهنگی دارد و انکار می‌کند. به همین دلیل این روزها به جای وطن خاکی به وطن اصلی که خودمان هستیم بیشتر فکر می‌کنم، امروز فکر می‌کنم باید اول وطن اصلی یعنی درون خودمان را باید ساخت. من فکر می‌کنم وطن درون ما سیاهی‌هایی دارد که بیشتر از سیاهی‌هایی است که [[نظام سیاسی ایران|جمهوری اسلامی]] درون کشورمان ایجاد کرده است. ما درون خود هرکدام یک متجاوز به خود هستیم. امروزه فکر می‌کنم باید این شعر را از این زاویه دید.»
** ''[[داریوش اقبالی]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۵/ ۳۰ تیر ۱۳۹۴)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://iranwire.com/fa/features/2488|عنوان=داریوش اقبالی: باید به جای وطن خاکی وطن درون مان را بسازیم|تاریخ= ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۵|اثر=iranwire.com}}</ref>
* «در جامعه ما با اینکه سال‌هاست سخن از لیبرالیسم به میان آمده، اما همچنان ما با سوءبرداشت‌هایی از لیبرالیسم مواجه هستیم و به‌خصوص با دستاوردهای جدیدتر لیبرالیسم، بیگانه‌ایم. هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که لیبرالیسم، چه در شکل سنتی و چه در شکل امروزی، یکی از مهمترین اندیشه‌های سیاسی است که ادعای شکل‌دهی به ساختار سیاسی جامعه دارد.»
** ''[[موسی اکرمی]]'' <small>(۶ آوریل ۲۰۱۴/ ۱۷ فروردین ۱۳۹۳)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/30789/با-دستاوردهای-جدیدتر-لیبرالیسم-بیگانه‌ایم|عنوان=با دستاوردهای جدیدتر لیبرالیسم بیگانه‌ایم|تاریخ=۱۷ فروردین ۱۳۹۳/ ۶ آوریل ۲۰۱۴|اثر=روزنامه شرق}}</ref>
* «روح بلند ایرانی شکست‌ناپذیر است. اگرچه داغ دیده‌ایم، اما روح بلند ایرانی هرگز در برابر این غم‌ها از پای ننشسته است. هجوم اقوام وحشی مغول، ظلم اربابان و حاکمان محلی هرگز نتوانسته منش والای مقاومت را از مردم بگیرد، آنچنان که در مشکلات سیاسی، جنگ تحمیلی و... نتوانست. لذا شعر و هنرِ موازی آن یعنی موسیقی، گلوی زخمی ملت سالخورده و شکست‌ناپذیر را برای آیندگان ثبت و پخش کرده است.»
* «ملت هوشیاری که برای هر پدیده اجتماعی و مشکل سوژه‌ای دارند و به سرعت برق و باد و حتی سریع‌تر از اینترنت و مالتی‌مدیای جهانی، در بین خودشان پخش می‌کنند، این طنز سرزنده که هرروزه به طور زنده پخش می‌شود، رسانه برتر خبررسانی و نمود سرخوشی و شوخ و شنگی جامعه است.»
** ''[[اکبر اکسیر]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> ۵ اوت ۲۰۱۵/ ۱۴ مرداد ۱۳۹۴؛ در گفت‌وگو با ایسنا </span><ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://www.isna.ir/news/94051407816/لزوم-مدیریت-لبخند-در-جامعه|عنوان=لزوم مدیریت «لبخند» در جامعه|تاریخ =۱۴ مرداد ۱۳۹۴ |ناشر=ایسنا}}</ref>
* «دخالت‌های منطقه‌ای در امور کشورهای عربی، به‌طور عمومی فقط از سوی ایران انجام می‌شود و ایران تنها کشوری است که در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی‌اش]]، خواستهٔ [[صدور انقلاب]] مطرح شده است.»
** ''[[عبدالله بن زاید آل نهیان]]'' <small>(۲۵ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۴ مهر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fa.euronews.com/2016/09/25/foreign-minister-emirates-in-un-says-irans-actions-destabilized-region|عنوان=وزیر خارجه امارات: ایران بی‌وقفه در منطقه ناامنی ایجاد می‌کند|تاریخ=۲۵ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۴ مهر ۱۳۹۵|اثر=یورونیوز}}</ref>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Jaleh Amouzgar(Cropped).jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] [[تعصب]] از پیشرفت [[علم]] بازمی‌دارد. ما باید اعتقاداتمان را داشته باشیم و نسبت به آنها ثابت قدم هم باشیم ولی تعصب جلوی واقعیت‌ها را نگیرد.| [[ژاله آموزگار]]|۱۹۳۹}}
* «'''تعصب مانع پیشرفت علم است. ما باید اعتقاداتمان را داشته باشیم و نسبت به آنها ثابت قدم هم باشیم ولی تعصب جلوی واقعیت‌ها را نگیرد.'''»
** ''[[ژاله آموزگار]]'' <small>(۲۰۱۰م/ ۱۳۸۹ش)</small> <ref>{{یادکرد |نشریه=نشریهٔ «هفت آسمان» |تاریخ=بهار ۱۳۸۹ |شماره= شماره ۴۵ }}</ref>
* «واقعیت این است که بیش از ۹۰ درصد مردم ایران در مورد امور مبتذل و شرم‌آور کنجکاوی به‌خرج می‌دهند.»
** ''[[زهرا امیرابراهیمی]]'' <small>(۲۳ نوامبر ۲۰۰۶/ ۲ آذر ۱۳۸۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.theguardian.com/world/2006/nov/22/iran.roberttait|عنوان=Iranian actor in sex video scandal says ex-fiance faked footage|تاریخ=۲۳ نوامبر ۲۰۰۶|اثر=the Guardian}}</ref>
* «ایران یکی از بهترین کارگاه‌های حقوق بشر است چرا که همهٔ مفاهیم مرتبط با حقوق بشر، درآن قابل لمس است.»
** ''[[اردشیر امیرارجمند]]'' <small>(۵ آوریل ۲۰۰۰/ ۱۷ اسفند ۱۳۷۹ )</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7912-01454/دكتر-اميرارجمند-ايراني-يكي-از-بهترين-كارگاههاي-حقوق-بشر-است|عنوان=دكتر اميرارجمند: ايراني يكي از بهترين كارگاههاي حقوق بشر است|تاریخ=۱۷ اسفند ۱۳۷۹ |اثر=ایسنا}}</ref>
* «هر شهروندی وقتی در شهر پیاده رفت‌وآمد می‌کند، خیلی از مسائل جامعه را دقیقتر می‌بیند. کافی است کمی با نگاه تیزبین و کنجکاو به مردمی که از مقابل می‌آیند نگاه کنیم تا آنچه را در ذهن آنها می‌گذرد، ببینیم؛ نگاه‌های گویایی که مشکلات و ناکامی‌های اجتماعی را عیان می‌کند…{{سخ}}باید از مردم خواست که برای رسیدن به اتحاد و همزیستی مسالمت‌آمیز هرچه بیشتر، دست در دست یکدیگر بگذاریم و به جامعه‌ای سالم فکر کنیم. جامعه‌ای که همه افکار و دیدگاه‌های مختلف می‌توانند در کنار یکدیگر و با یکدیگر باشند و اجازه اظهارنظر و زندگی مسالمت‌آمیز به یکدیگر می‌دهد. باید این فرهنگ را جا بیندازیم که نظرات متفاوت و دیدگاه‌های مختلف است که یک جامعه موفق را می‌سازد و جامعه‌ای با این شرایط به سمت توسعه و آبادی سریع‌تر حرکت می‌کند.»
** ''[[حسین انصاری‌راد]]'' <small>(۲۵ اکتبر ۲۰۱۵/ ۳ آبان ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.khayyamnameh.ir/تعارض-ناخوشايند-مردم-و-روحانيت/|عنوان=تعارض ناخوشایند مردم و روحانیت|تاریخ=۳ آبان ۱۳۹۴|اثر=خیام‌نامه}}</ref>
* «ایران سرزمینی است با هزاران سال سابقه فرهنگی و با یک فرهنگ پر توشه و پربار و فرهنگی که با اسلام غریبه نیست. ما با معانی توحید کاملاً آشنا هستیم، به همین خاطر اسلام را سریع می‌پذیریم و در آن شرکت و در توسعه‌اش دخالت می‌کنیم و آن را مال خود می‌کنیم.» «گرچه مسلمان هستیم، ولی ویژگی‌های خودمان و تفاوت‌هایمان را با دیگر کشورها داریم. اسلام انسان‌ها را آزاد گذاشته و بنابراین دلیل ندارد همه چیز مشترک باشد…»
** ''[[باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی]]'' <small>(سپتامبر ۲۰۰۸/ شهریور ۱۳۸۶)</small><ref name="گفت و گوی داریوش ارجمند">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.drbaghershirazi.ir/interviewdetail.asp?Eid=3|عنوان=گفت و گوی داریوش ارجمند با دکتر باقر آیت الله زاد ه شیرازی در برنامه «طلوع ماه» |تاریخ=سپتامبر ۲۰۰۸/ شهریور ۱۳۸۶|اثر=drbaghershirazi.ir}}</ref>
* «عمر [[w:انقلاب صنعتی|انقلاب صنعتی]] ۱۵۰ سال است، ولی در این ۱۵۰ سال اتفاقات بسیار زیادی افتاده است. بزرگترین مشکل ما این است که در ایجاد، پرداخت و توسعه انقلاب صنعتی شریک نبودیم، بنابراین منفعل مانده‌ایم و تا زمانی که خودمان سهیم و تولیدکننده نباشیم، این انفعال باقی میماند.»{{سخ}} «تأثیری که انقلاب صنعتی روی ما گذاشته تا به حال تأثیر مثبتی نبوده و فقط ترکش‌هایش نصیب ما شده، در حالی که ما باید جامعه‌ای علمی و فرهیخته بشویم و از نظر تکنولوژی خودمان را بالا ببریم.»
** ''[[باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی]]'' <small>(سپتامبر ۲۰۰۸/ شهریور ۱۳۸۶)</small><ref name="گفت و گوی داریوش ارجمند" />
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Edman_Ayvazyan_1(Cropped).jpg|60px|بی‌قاب|راست|هیچ]] ایران زادگاه من است و حقیقت این است به هیچ‌وجه نمی‌توانم از ریشه‌هایم جدا شوم.| [[ادمان آیوازیان]]|۱۹۳۹}}
* «'''ایران زادگاه من است و حقیقت این است به هیچ‌وجه نمی‌توانم از ریشه‌هایم جدا شوم.'''»
** ''[[ادمان آیوازیان]]'' <small>(۱ اکتبر ۲۰۱۶/ ۲۳ مهر ۱۳۹۵)</small><ref name="۲۳ مهر ۱۳۹۵">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/141474|عنوان=ادمان آیوازیان: فاصله گرفتن از سنت‌ها مثل گم کردن شناسنامه است|تاریخ = ۱ اکتبر ۲۰۱۶/ ۲۳ مهر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «عطر خوش یادهای رفته و مانده… عالم را به افسون این عطر نمی‌فروشم، عطر تن ایران، عطر خاکم، عطر وطنم.»
** ''[[ادمان آیوازیان]] به نقل از هادی سیف'' <small>(۲۰۱۰م/ ۱۳۸۹ش)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=99DE03EA-084E-41AC-B241-615EA786CE27|عنوان=ادمان آیوازیان، در فراغ یار و دیارش، ایران|تاریخ بازدید=۲۴-۰۱-۲۰۱۷ |اثر=فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۵۳ - سال چهاردهم - پاییز ۱۳۸۹}}</ref>
* «اولین نکته‌ای که تمام دنیا را متوجه [هنر] ایران می‌کند، فرش است. [[w:en:Minoru Yamasaki|یاماساکی]] معمار [[w:en:World Trade Center (1973–2001)|برج نیویورک]]... از من پرسید: «چرا فرش‌های ایرانی به این قشنگی هستند؟ در حالی که آنها در کویر بافته شده‌اند!» اما به نظر من جواب این سؤال بسیار ساده بود. هرکسی آرزویی دارد که یکی از آنها این است که در جایی که زندگی می‌کند، باغ و باغچه‌هایی داشته باشد و وقتی به این آرزو نرسیده، آنها را به اتاقش آورده است.»
** ''[[ادمان آیوازیان]]'' <small>(۳ سپتامبر ۲۰۱۲/ ۱۲ مهر ۱۳۹۱)</small> <ref>{{یادکرد وب | عنوان=گفتگو با ادمان آیوازیان؛ خاطرات یک نقاش | نشانی=http://www.sixweeks.org/media/eastern%20breeze%2002.pdf| ناشر=نسیم شرق | تاریخ = ۱۲ مهر ۱۳۹۱|قالب= PDF}}</ref>
=== ب، پ ===
* «من همواره تمایل زیادی به یادگیری از محضر رهبران دینی داشته‌ام. چه مقامات دینی و چه مقامات سیاسی. چراکه آنها منابع دانش و خرد هستند و الهام‌بخش‌اند. [[جمهوری اسلامی ایران]] از لحاظ داشتن رهبران شاخص، غنی و ممتاز است.»
** ''[[محمد بارکیندو]]'' <small>(۲۴ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۳ مهر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/103607/لازمه-ثبات-در-بازار-نفت-قیمت-عادلانه-است-|عنوان=لازمه ثبات در بازار نفت قیمت عادلانه است|تاریخ=۳ مهر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «اگر مشکلی هست، مشکل ملی ما در استبدادی فکر و عمل کردن است، مشکل فرهنگی است، چه دیندار چه بی‌دین. تغییرات یک ملت خو گرفته با استبداد ۲۵۰۰ ساله تدریجی و با تمرین و ممارست ممکن می‌شود.»
** ''[[عبدالعلی بازرگان]]'' <small>(مه ۲۰۱۴/ ارديبهشت ۱۳۹۳)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.bazargan.com/abdolali/PayrovanRasteenMosadeq.htm|عنوان=پيروان راستين مصدق|تاریخ=ارديبهشت ۱۳۹۳|اثر=وبگاه عبدالعلی بازرگان}}</ref>
* «من فکر نمی‌کنم ایران جامعه‌ای به‌کلی بی‌دین شود. از نظر تفکیک دین و سیاست، و به‌عبارتی سکولاریزه شدن، این احتمال هست که چنین اتفاقی بیفتد ولی بعید می‌دانم مردم بگویند دین نمی‌خواهیم و می‌خواهیم آن را کنار بگذاریم».
** ''[[عبدالعلی بازرگان]]'' <small>(۳۰ آوریل ۲۰۱۰/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://zamaaneh.com/canada/2010/04/print_post_202.html|عنوان= «اتاق فکر» آن‌چنان‌که برخی نگران شدند در میان نبود|تاریخ=۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹|اثر=رادیو زمانه}}</ref>
* «با کمال تاسف و شهامت باید اذعان کرد، که در تمام ادوار از جمیع جهات و جمیع شئون، ما ایرانی‌ها از [[کار]] فراری بوده و هستیم؛ و همیشه به جای عمل به حرف و تشریفات و حداکثر به بحث و نظر می‌پردازیم.»
** ''[[مهدی بازرگان]]'' <small>(۱۹۴۶م/ ۱۳۲۵ش)</small><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مهدی| نام =بازرگان| پیوند نویسنده =مهدی بازرگان| عنوان =کار در اسلام| سال =۱۳۲۵| ناشر = |مکان = | شابک = | صفحه = ۹۲}}</ref>
* «می‌دانیم که اولین منشور حقوق بشر توسط کوروش ۲۵۰۰ سال پیش صادر شد و این بسیار ستودنی است و شما باید به آن مفتخر باشید.»
** ''[[بان کی مون]]'' <small>(۳۰ اوت ۲۰۱۲/ ۱۰ شهریور ۱۳۹۱)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.titronline.ir/vdca.6nmk49n6u5k14.html?wml|عنوان=بان کی مون :آزاد کردن پتانسیل‌های جامعه مدنی نیازمند پذیرش تفاوت آرا است|تاریخ=۳۰ اوت ۲۰۱۲|اثر=titronline.ir}}</ref>
* «چرا یادگیری زبان‌های مادری و اشاعهٔ آنها را جز در مورد [[زبان فارسی]]، خیانت به کشور، به سرزمین آبا و اجدادی همهٔ آدم‌ها می‌شمارید؟»
** ''[[رضا براهنی]]'' <small>(۲ مارس ۲۰۱۰/ ۱۱ اسفند ۱۳۸۸)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://zamaaneh.com/canada/2010/03/post_199.html|عنوان=دکتر براهنی: زبان مادری، زبان مقدسی است|تاریخ=۲ مارس ۲۰۱۰/ ۱۱ اسفند ۱۳۸۸|اثر=رادیو زمانه}}</ref>
* «من ایران را کشوری اصیل می‌بینم که خودکفاست و یک بازیگر جدی در [[خاورمیانه|منطقه]] است. در ایران انسجام واقعی وجود دارد چیزی که شما در دیگر کشورهای منطقه نمی‌بینید… این کشوری با هویت معتبر با دولتی مستحکم است که شاید بتوان گفت [[مصر]] کمی شبیه آن است اما هنوز اصالت خود را به دست نیاورده و یکپارچه نشده است.»
** ''[[زیبیگنیف برژینسکی]]'' <ref>{{یادکرد وب | نشانی =http://www.isna.ir/news/93050100604/برژینسکی-ایران-کشوری-دارای-اصالت-و-خودکفاست| عنوان =برژینسکی: ایران کشوری دارای اصالت و خودکفاست| سال =۱ مرداد ۱۳۹۳| ناشر = ایسنا}}</ref>
* «'''ایرانی‌بودن یعنی اینکه خصلت‌هایی را دیدن و نوعی نگاه را داشتن.'''»
** ''[[محمدعلی بنی‌اسدی]]'' <small>(۱۹ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۲ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/96768/به-حال-خود-رها-شده‌ایم|عنوان=به حال خود رها شده‌ایم|تاریخ=۱۹ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۲ تیر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «در [[سده ۲۰|قرن بیستم]] ایرانی‌ها سه جنبش بزرگ انجام دادند، [[انقلاب مشروطه ایران|مشروطیت]]، [[صنعت نفت ایران|ملی کردن نفت]] و [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۵۷]].»
** ''[[ابوالحسن بنی‌صدر]]'' <small>(۱۱ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۲۱ شهریور ۱۳۹۵)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://banisadr.org/index.php?option=com_content&view=article&id=625:2016-09-11-19-50-38&catid=13&Itemid=145|عنوان=گفت‌وگوی فرشین کاظمی نیا، امیر کیان پور با ابوالحسن بنی‌صدر: جمهوری علیه انقلاب؟|تاریخ=۲۱ شهریور ۱۳۹۵|اثر=banisadr.org}}</ref>
* «فرهنگ عظیم ما با فرهنگ‌های بزرگ دنیا نظیر یونان، هند، مصر و چین، برابری می‌کند و دارای خصوصیات و روانشناختی یک قوم بزرگ است که روانشناسی امروز حداکثر میتواند تا لایهٔ چهارم آن را درک کند و لایه‌های ششم و هفتم آن که به تعبیری همان هفت آسمان است، به سهولت قابل دستیابی نیست.»
** ''[[میهن بهرامی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> ۲۸ نوامبر ۲۰۰۰/ ۱ دی ۱۳۸۱؛ «در نشست پژوهشی ـ روانشناسی، مجتمع فرهنگی امام رضا (ع)، مشهد» </span><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8110-00195/شعر-شاهنامه-حديث-شاهان-نيست-روانشناختي-اساطير-ايراني-است|عنوان=شعر شاهنامه، حدیث شاهان نیست؛ روانشناختی اساطیر ایرانی است|تاریخ=۱ دی ۱۳۸۱ |اثر=ایسنا}}</ref>
* «ما ایرانیان یادنگرفته‌ایم که از میراث فکری و فرهنگی خود درست نگهداری کنیم.» «در پاریسِ ۴۰۰ سال است اشیای باستانی‌اش خراب نشده اما در ایران هر روز دیوارهای باستانی با نوشتن یادگاری‌های جدید نو می‌شود.»
** ''[[علی بهرامیان]]'' <small>(۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵)</small><ref name="علی بهرامیان" />
* «نگاه ایرانی‌ها به ایران پس از حمله اعراب یا یک نگاه ایدئولوژیک است یا یک نگاه ناسیونالیستی. حمله مغول نیز در این نوع نگاه جای می‌گیرد. باید توجه داشته باشیم که ظهور اسلام یا حمله مغول یا اقوام دیگر باعث از بین رفتن مآخذ تاریخ ایران نمی‌شود اما گاهی محققان با جزم‌نگری خود از آن عبور می‌کنند.»
** ''[[علی بهرامیان]]'' <small>(۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵)</small> <ref name="علی بهرامیان" />
* «هنوز که هنوز است از برخی دربارهٔ جو فرهنگی قرن دوم و سوم سؤال می‌کنند در حالی‌که دیگر جای بحث این مسایل در روزگار ما نیست. تأکید من بر این نکته است که موضوعات مورد بحث در دنیای امروز به ویژه در سرزمین ایران موضوعاتی است که اصیل نیست. ما باید این دیدگاه را در خودمان تقویت کنیم که با «دید نو» به میراث گذشته خود نگاه کنیم.»
** ''[[علی بهرامیان]]'' <small>(۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵)</small><ref name="علی بهرامیان" />
* «امروزه ما دچار نوعی افراط و تفریط در اقدامات فرهنگی و علمی خود شده‌ایم.»
** ''[[علی بهرامیان]]'' <small>(۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵)</small><ref name="علی بهرامیان">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129414|عنوان=بهرامیان: شناسایی و احیای تراث اسلامی سخت‌ترین کار روزگار ماست|تاریخ=۲۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۳ تیر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «تو را می‌گویم ای فرزانه فرزند/که نعمت خواری از انعام ایران//یکی بگشای گوش جان و مشنو/در آفاق وطن پیغام ایران//که می‌خواهد به یاری گاه و بیگاه/به جان پروردگان را مام ایران//نگر کز شومی جمعی کژآیین/رود زهر بلا در کام ایران//یکی می‌خواهد از هم بر دردیدن/به تیغ کهنه هفت اندام ایران//از این بیگانگان آشنا روی/به ویرانی کشد فرجام ایران//تو زهرِ قاتلی در کامِ دشمن/تو صبح روشنی در کام ایران//هم از سعی نو می‌باید رسیدن/به درمان گر رسد آلام ایران//وطن را وام داری خیز و بشتاب/که بگزاری به نیکی وام ایران//سر دشمن فروکوب و برافراز/درفش سروری بر بام ایران//دو عالم گر فراموشِ تو گردد/فراموشت مبادا نام ایران.»
** ''[[یدالله بهزاد]]، «با فرزندان ایران» ''<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =اول|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۶۱۳}}</ref>
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 200
| image1 = Tekyeh Mo'aven ol-Molk (12864623174)(Cropped).jpg
| alt1 = Colored dice with white background
| caption1 = ایرانی بودن یعنی اینکه خصلت‌هایی را دیدن و نوعی نگاه را داشتن.{{سخ}}<center> ~[[محمدعلی بنی‌اسدی]] </center>
| image2 = Khaneh_kabiri_khoy.jpg
| alt2 = Colored dice with white background
| caption2 = از یاد نبریم که جوانهٔ یک گیاه باید روی تنه، ساقه و ریشهٔ آن باشد؛ همهٔ آنچه که در معماری ما ساخته می‌شود، باید با پشتوانهٔ آنچه باشد که ما به‌عنوان سرمایه از گذشته داریم…
| image3 = Masoudieh Palace (9).jpg
| alt3 = Colored dice with white background
| caption3 = هنگامی که درخت تناوری به نام [[w:معماری ایرانی|معماری ایرانی]] داریم، روی‌گردانی از آن عین [[جهالت]] است.{{سخ}}<center> ~[[سید محمد بهشتی شیرازی|محمد بهشتی شیرازی]] </center>
}}
* «اگر می‌خواهیم کار درستی بکنیم، '''از یاد نبریم که جوانه یک گیاه، باید روی تنه و ساقه و ریشه آن باشد و همه آنچه که در معماری ما ساخته می‌شود باید متکی به آنچه باشد که ما به‌عنوان سرمایه از گذشته داریم… وقتی که درخت تناوری مثل معماری ایرانی داریم، صرف نظر کردن از آن در واقع مثل جهالت است.'''»
** ''[[سید محمد بهشتی شیرازی|محمد بهشتی شیرازی]]'' <small>(۹ ژوئن ۲۰۱۵ /۳۱ تیر ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.honaronline.ir/بخش-اخبار-9/56448-بهشتی-در-ساخت-مساجد-زشت-موفق-شده-ایم-در-ساخت-مسجد-معمار-به-مثابه-طراح-نداریم|عنوان=بهشتی: در ساخت مساجد زشت موفق شده‌ایم / در ساخت مسجد، معمار به مثابه طراح نداریم|تاریخ=۹ ژوئن ۲۰۱۵ /۳۱ تیر ۱۳۹۴|اثر=هنرآنلاین}}</ref>
* «سعادت کشور در گرو وجود این فرهیختگی است که وقتی از میراث فرهنگی سخن گفته می‌شود، به یاد فرهنگ، حقیقت آن و هویت خود بیافتیم؛ در این صورت، میراث فرهنگی، از نفت هم اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.»{{سخ}}«ما باید برای زندگی در این سرزمین آن را بشناسیم و برای شناخت آن هم، باید به رد پایی که از تجربهٔ گذشتگان به‌جا مانده توجه کنیم. لباس‌های آمادهٔ غربی را دایم نباید بر تن سرزمین خود کنیم که یا برای آن گشاد است یا تنگ؛ باید لباسی اندازهٔ ایران داشته باشیم، که اندازه‌های آن را با داشتن رویکردی تازه به میراث فرهنگی و طبیعی می‌توان به‌دست‌آورد.»
** ''[[سید محمد بهشتی شیرازی|محمد بهشتی شیرازی]]'' <small>(۱۶ ژوئیه ۲۰۰۶/ ۲۵ تیر ۱۳۸۵) </small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8504-00691.42311/سيدمحمد-بهشتي-در-ايسنا-ميراث-فرهنگي-از-نفت-هم-مهم-تر-است-براساس|عنوان=سيدمحمد بهشتي در ايسنا: ميراث فرهنگي از نفت هم مهم‌تر است براساس قانون اساسي، تخت جمشيد را به بخش خصوصي نمي‌توان سپرد|تاریخ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۶/ ۲۵ تیر ۱۳۸۵|اثر=ایسنا}}</ref>
* «ایران دیگر نمی‌تواند در انزوا بماند و زمانِ نوشتنِ مانیفیست در خوبی و یا بدی مدرنیته گذشته است.»
** ''[[جمشید بهنام]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = بهنام| نام =جمشید| پیوند نویسنده =جمشید بهنام| نام خانوادگی۲ =جهانبگلو| نام۲ =رامین| پیوند نویسنده۲ =رامین جهانبگلو|عنوان =تمدّن و تجدّد| سال =۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش| ناشر =نشر مرکز| مکان =تهران| زبان =fa| شابک =9789643057213| صفحه =۴۴}}</ref>
* «تمدّن ایران کهن‌تر از تاریخِ شاهنشاهی آن است.»
** ''[[جمشید بهنام]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «ما باید به بخشی از سنّت‌ها ارزش دهیم چرا که آنچه در آینده میراثِ فرهنگی بشری را تشکیل خواهد داد، همین سنّت‌ها هستند که موجبِ تنوعِ فرهنگی خلّاق خواهند بود. وقتی می‌شنویم که فلان مملکتِ غربی مدرن است، نباید فکر کنیم که هیچ توجّهی به میراث خود ندارد. اگر فرهنگِ ممالکِ غرب را از نزدیک مطالعه کنیم خواهیم دید که در عینِ مدرن بودن چه قدر با یکدیگر متفاوت اند واین به خاطر حفظِ بخشی از سنّت هایشان است که به آنها هویّتِ خاص بخشیده است.
** ''[[جمشید بهنام]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «ما می‌توانیم با نوعی ارزیابی مستمر و دقیق و با توجّه به وضعِ زمانه، آن بخشی از میراثِ فرهنگی خود را که ریشهٔ آن در خاطرهٔ جمعی ملّتِ ایران دست نخورده است و با دنیای امروز هم سازگاری دارد، حفظ کنیم. انتقال هر نوعِ تجدّد از جوامعِ دیگر اگر با این خاظره‌ها و باورها و تجربه‌ها تلفیق نشود سودی نخواهد داشت و کارایی لازم را برای پیشرفتِ مملکت فراهم نخواهد آورد.»
** ''[[جمشید بهنام]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «من هیچگونه هراسی دربارهٔ هویّت ایرانی در دورهٔ جهانی شدن ندارم. هویّتِ ملّی حاصل استمرار حافظهٔ جمعی یک ملّتِ است و در [[تاریخ]]، زبان و احساس همبستگی میانِ آدم‌ها ظاهر می‌شود. فرهنگِ ایرانی فرهنگی قدیمی و غنی است و با تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فرهنگ‌ها آشنایی دارد.»
** ''[[جمشید بهنام]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «میراث فرهنگی که به صورتِ مادّی یا غیرِ مادّی به ما رسیده است، مجموعه‌ای است که در خاطرهٔ جمعی ملّتِ ما جای خاص دارد و عنصرِ حیاتی هویّتِ فرهنگی ماست و منشأ هر نوع خلاقیّتِ فکری و هنری در طولِ زمان. این میراث مجموعهٔ تجربه‌های نسل‌های پیشین است و برماست که آن را حفظ کنیم و به نسل‌های بعدی انتقال دهیم.»
** ''[[جمشید بهنام]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «جامعه در حال رسیدن به یک نوع افسردگی است. الان اگر چه دردها گفته می‌شود ولی کسی علاجش نمی‌کند و هیچ راه حلی ارایه نمی‌شود.. همه ما می‌دانیم که جنگل‌ها ویران شده‌اند. دربارهٔ ویران شدن شهر، محیط زیست و غارت آثار ملی چیزهای بسیاری می‌دانیم ولی مگر کسی برای حل این مشکلات کاری می‌کند؟ حتی برای ساده‌ترین این مشکلات کسی کاری نمی‌کند.»
** ''[[بهرام بیضایی]]'' <small>(۱۷ مارس ۲۰۱۲/ ۲۶ اسفند ۱۳۸۰)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8012-06510.5368/بهرام-بيضايي-در-گفت-و-گو-با-ايسنا-سينما-روزنامه-نيست|عنوان=بهرام بیضایی در گفت و گو با ایسنا: سینما روزنامه نیست|تاریخ=۱۷ مارس ۲۰۱۲/ ۲۶ اسفند ۱۳۸۰|اثر=ایسنا}}</ref>
----
* «دولت‌ها و آداب و رسوم بر روی هم تأثیر دارند؛ اما تأثیر آداب و رسوم روی دولت‌ها بیش از تأثیر دولت‌ها بر آداب و رسوم مردم است.»
* «تأثیر دولت‌ها در یک مقطع کوتاه کمتر است و آنها نمی‌توانند به سادگی آداب و رسوم مربوط به ازدواج، خوراک، نوع پوشش، عزاداری و… را تغییر دهند؛ به‌ویژه اگر جنبهٔ دینی یافته باشند.»
* «هر دولتی که بخواهد با آداب و رسوم مقابله کند، خودش دچار مشکل خواهد شد. اما دولت‌ها به ویژه اگر به ابزار ارتباطی قوی مجهز باشند، می‌توانند با یک برنامه‌ریزی طولانی مدت و گام به گام، آداب و رسوم را تغییر دهند.»
* «هخامنشیان در ایجاد آداب و رسوم مختلف نقش مهمی داشتند و توانستند اقوام مختلف را حول محور سلطنت جمع کنند. ما در ایران اقوام مختلفی داریم که همگی خود را ایرانی می‌دانند و این در جهان بی‌نظیر و بزرگترین میراث فرهنگی ماست.»
* «آنچه که امروز به عنوان فرهنگ و تمدن ایرانی به جا مانده، نتیجهٔ اقدامات حکومت‌ها، مردم، علما و فقهاست و این میراث مشترکی است که برای ما باقی مانده است.»
* «ما هم مانند دیگر نقاط دنیا به سوی فرهنگ جهانی پیش می‌رویم و بیش از آن که دولت‌ها روی ما تأثیر بگذارند، ما از روابط بین‌المللی، از طریق ماهواره و اینترنت، متأثر هستیم.»
* «تاریخ ما تاریخ درخشانی است. ما حتی در شکستمان هم پیروز بوده‌ایم. برای نمونه زمانی که از مغول‌ها شکست خوردیم، مردم ایران همان مغول وحشی را متمدن کردند.»
* «ما هم مانند سایر تمدن‌ها اوج و حفیض داشته‌ایم؛ اما اگر فرهنگ و تمدن ایرانی نیرو و پتانسیلی قوی نداشت، نمی‌توانست هر بار که شکست می‌خورد، سرافراز بیرون بیاید.»
** ''[[محمدحسین پاپلی یزدی]]'' <small>(۹ اوت ۲۰۰۵/ ۱۸ مرداد ۱۳۸۴)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8405-07524/محمدحسين-پايلي-يزدي-تاثير-آداب-و-رسوم-مردم-بر-حكومت-ها-بيش|عنوان=محمدحسین پایلی یزدی: تأثیر آداب و رسوم مردم بر حکومت‌ها بیش از تأثیر آن‌هاست فرهنگ ما بیش از دولت‌ها، از وسایل ارتباطی بین‌المللی متأثر است|تاریخ= ۱۸ مرداد ۱۳۸۴ |اثر=ایسنا}}</ref>
* «انگار ما با ''حال''مان تعارف داریم. نمی‌توانیم در اکنون زیست کنیم. داریم خودمان را گول‌می‌زنیم و ادای زندگی در حال را درمی‌آوریم؛ وقتی برای ''حال'' برنامه نداشته باشیم، بالطبع به گذشتهِ خیالی و خاطره‌های خودساخته پناه می‌بریم؛ عمده دلیلش هم این است که به تاریخمان بی‌توجه هستیم. اشتباهاتی که امروز هست، قبلاً خیلی بیشتر هم بوده است. برنمی‌گردیم که عبرت بگیریم، حتی همین گذشته ۱۰، ۲۰ سال اخیرمان و نه گذشته یک قرن و ۱۰ قرن پیشمان. گویا عبرت‌گرفتن را کسر شأن خود می‌دانیم. در یک توهم مبهم فکر می‌کنیم دانای کل هستیم و بی‌نیاز از دانش بشری.»
** ''[[حسین پاکدل]]'' <small>(۱۴ فوریه ۲۰۱۶/ ۲۶ بهمن ۱۳۹۵)</small><ref name="حسین پاکدل">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/115094/ما-در-اقیانوسی-از-قصه-شنا-می‌کنیم|عنوان=ما در اقیانوسی از قصه شنا می‌کنیم|تاریخ=۲۶ بهمن ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «لازم و واجب است به صورت کاربردی و اجرایی خودمان را در آینه تاریخ ببینیم، اگر نبینیم، قطعاً هیچ چشم‌اندازی برای فردا نخواهیم داشت. نگاه کنید چقدر در جا می‌زنیم؛ بی‌تعارف داریم با سرعت نور حرکت می‌کنیم اما مدام در جاییم یا به عقب برمی‌گردیم. ظاهر خانه‌ها و شهرهامان زیبا می‌شود و مدل ماشین‌هایمان بالاتر می‌رود و روزبه‌روز برای تلفن‌هایمان تکنولوژی برتر می‌آید، ابزار ارتباطی و همه‌چیز مدرن می‌شود اما ما در گذشته جا مانده‌ایم. به حرفهای عجیب و غریب بعضی آقایان دقت کنید. فرصت‌طلبی و خرافه و قضاوت‌های عجولانه و تصمیم‌های غیرکارشناسی و بعضاً صددرصد اشتباه دارد هزینه‌های سنگینی به حال و آینده ما وارد می‌کند.»
** ''[[حسین پاکدل]]'' <small>(۱۴ فوریه ۲۰۱۶/ ۲۶ بهمن ۱۳۹۵)</small><ref name="حسین پاکدل" />
* «شک نکنیم، جامعه‌ای که فرهنگ نداشته باشد و با فرهنگ خودش زیست نکند، حتی کورسویی از توسعه نخواهد داشت.»
** ''[[حسین پاکدل]] '' <small>(۱۴ فوریه ۲۰۱۶/ ۲۶ بهمن ۱۳۹۵)</small><ref name="حسین پاکدل" />
* «خیلی راحت‌طلب شده‌ایم و انگار همه می‌خواهند فقط خوش باشند.»
** ''[[کامبوزیا پرتوی]]'' <small>(۱۸ ژوئن ۲۰۱۶/ ۲۹ خرداد ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/95651/مشکل-سینمای-ما-بی‌سوادی-برخی-تهیه‌کنندگان-است|عنوان=مشکل سینمای ما بی‌سوادی برخی تهیه‌کنندگان است |تاریخ=۲۹ خرداد ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «در [[خاورمیانه]]، ایران تنها کشوری است که [[سینمای ایران|سینمایش]] را به تمام جهان صادر می‌کند. [[عباس کیارستمی|کیارستمی]]، [[اصغر فرهادی|فرهادی]]، [[رخشان بنی‌اعتماد|بنی‌اعتماد]] و بسیاری دیگر افراد، نقش بزرگی در گسترش مرزهای فرهنگ ما بازی کرده‌اند. ما به راحتی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نمی‌توانیم فیلم بسازیم، چون به اندازهٔ آنها سرمایه نداریم. دست‌هایمان برای به تحقق رساندن رؤیاهایمان بسته است.»
** ''[[آیدا پناهنده]]'' <small>(۱۶ مه ۲۰۱۵/ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.khabaronline.ir/detail/417054/culture/cinema|عنوان=مصاحبه سایت رسمی جشنواره کن با آیدا پناهنده: ایران تنها کشور خاورمیانه است که سینمایش را صادر می‌کند|تاریخ= ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۴|اثر=خبرآنلاین}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Farah_Pahlavi_portrait_(1).jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]ایرانِ آشتی کرده با جهان و صلح‌آمیز، آزاد و دموکراتیک، شیرین‌ترین رؤیای من است...{{سخ}}من اطمینان دارم که ایران از میان خاکسترش دوباره زنده خواهد شد.| [[فرح پهلوی]]|۱۹۳۹}}
* «'''ایرانِ آشتی کرده با جهان و صلح‌آمیز، آزاد و دموکراتیک، شیرین‌ترین رؤیای من است.''' من امید آن را دارم که [[نظام سیاسی ایران|رژیم کنونی]] روزی تغییر کرده و کشورم یک حکومت لائیک داشته باشد. این همان ایده‌آلی است که تمام مردم [[خاورمیانه|منطقه]] دارند و در ذهن خود می‌پرورانند.{{سخ}} روزهایی که دلم برای ایران بیشتر تنگ می‌شود، دیدگان‌ام را می‌بندم و به آسمان بی‌نظیر، رودخانه‌ها، درختان، به طبیعت و سرشت آن کشور که از بین نمی‌رود، فکر می‌کنم... '''من اطمینان دارم که ایران از میان خاکسترش دوباره زنده خواهد شد'''.»
** ''[[فرح پهلوی]]'' <small>(۱۴ اکتبر ۲۰۰۳/ ۲۲ مهر ۱۳۸۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.farahpahlavi.org/fa/2016-02-26-00-14-46/167-point-de-vue|عنوان=مصاحبه اختصاصی مجله POINT DE VUE با شهبانو فرح پهلوی|تاریخ=۱۴ اکتبر ۲۰۰۳|اثر= سایت رسمی علیاحضرت فرح پهلوی، شهبانوی ایران}}</ref>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Mohammad Reza Pahlavi.png|80px|بی‌قاب|راست|هیچ]]این کشوری که ایران نام دارد و تقدیرش این بوده که در تاریخ جهان مشعل‌دار یکی از پُرافتخارترین و درخشان‌ترین تمدّن‌های روی زمین باشد، باید جاوید بماند.| [[محمدرضا پهلوی]]|۱۹۱۹-۱۹۸۰}}
* «'''این مملکتی که ایران نام دارد و مقدّر بوده است که در تاریخ جهان مشعل‌دار یکی از پُرافتخارترین و درخشان‌ترین تمدّن‌های روی زمین باشد، باید جاوید بماند.'''»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۱۹ اوت ۱۹۶۱/ ۲۸ مرداد ۱۳۴۰)</small>
* «در ایران آنچه به حساب می‌آید، یک واژهٔ جادویی است که آن واژهٔ ''[[شاه]]'' است.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۳۱ مارس ۱۹۷۴/ ۱۱ فروردین ۱۳۵۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.brainyquote.com/quotes/quotes/m/mohammedre116625.html|عنوان=Mohammed Reza Pahlavi Quotes|اثر=BrainyQuote}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.nytimes.com/1974/03/31/archives/shah-selling-his-oil-to-whom-he-pleases-children-on-their-bikes.html?_r=0|عنوان=Shah Selling His Oil To Whom He Pleases|تاریخ=۳۱ مارس ۱۹۷۴|اثر= [[نیویورک تایمز]]}}</ref>
* «سوابقِ ملّی ما و عظمتِ گذشتهٔ ما و رشدِ باطنی و عمیق ما و شایستگی مردم این سرزمین و همچنین ثروت‌های طبیعی و خدادادِ ما در واقع ما را ملزم و محکوم می‌کند که در زمرهٔ مللِ زنده و بزرگِ دنیا قرار بگیریم. برای تأمینِ این منظور می‌بایستی ما از هر جهت دوشادوشِ پیشرفته‌ترین ممالک دنیا قدم برداریم.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]، در سلام عید غدیر'' <small>(۳۰ آوریل ۱۹۳۶/ ۲۳ اردیبهشت ۱۳۴۲/ ۱۸ ذی‌الحجه ۱۳۸۲)</small>
* «کسی که کارش را به درستی انجام نمی‌دهد، نه تنها به وجدان بلکه به وظیفهٔ میهنی خود هم خیانت می‌کند.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۲۶ اکتبر ۱۹۷۶/ ۴ آبان ۱۳۵۵)</small> <ref>{{یادکرد |نویسنده= |مقاله=Historic Interview with His Imperial Majesty |نشریه=Keyhan International |تاریخ=۲۶ اکتبر ۱۹۷۶ }}</ref>
* «ما امروز وقتی صحبت از وطن و مملکت می‌کنیم، منظورمان فقط یک اصطلاحِ کتابی و یک چیزِ خشکی که تنها مربوط به گذشته و یا صرفاً عاملِ تحریکِ احساساتِ وطن‌پرستی و عِرقِ ملیّت ما باشد، نیستو وقتی صحبت از وطن و آینده می‌کنیم، نظرمان مملکتی است که در دنیای امروز بتواند همگامِ پیشرفته‌ترین ممالکِ دنیا به زندگیِ پُرافتخارِ خود ادامه دهد.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۲۹ اکتبر ۱۹۶۲/ ۷ آبان ۱۳۴۱)</small> <small>در میانِ دانشجویانِ ایرانی مقیم آنکارا، </small>
* «ما ملّتِ مستقلی هستیم که هیچگونه احساسِ حقارتی در مواجهه با خارجی نداریم، و چون خودمان را با هر کشور و ملّتِ دیگری از حیث حقوق مساوی می‌دانیم، برای ما همکاری با مللِ دیگر سهل و آسان است… ما احتیاج نداریم که از صبح تا شب به ملّتِ خودمان حسِّ کینه‌توزی و دشمنی با خارجی را تلقین کنیم، بلکه بالعکس احساسِ دوستی و همکاری را با دیگران، البتّه با حفظِ تمامِ منافعِ ملّی خودمان، تقویت کنی.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۱۰ آوریل ۱۹۶۱/ ۲۱ فروردین ۱۳۴۰)</small> <small>در کنگرهٔ آمریکا</small>
* «من هیچ‌کس را فهمیده تر از [[ایرانی]] در هیچ جا ندیده‌ام. تنها مسئله‌ای که هست، تشکّلِ این افراد است، که چطور اجتماعِ آنها همان درایت و فهمِ انفرادی را پیدا بکند. چیزی که باید آرزومند آن باشیم این است که همان فهمی که فرد فردِ مردمِ [[ایرانی]] دارند، همان را اجتماعِ آنها هم باهم پیدا بکند. البتّه این مستلزم این است که غرض‌ها کمتر بشود، و اگر چنین شد و هر فردی فهمید که بقای او بسته به بقای اجتماع است، این مشکل حل می‌شود.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۳۱ اکتبر ۱۹۶۱/ ۹ آبان ۱۳۴۰)</small> <small>در میان نمایندگان مردمِ استان‌ها و عشایر، </small>
* «یکی از بزرگترین خصوصیّاتِ ایران همانا توجّهِ این کشور به صلح است. علاقه و تأکید به صلح از سطورِ منظومه‌های حماسی ما می چِکَد و ادبیّاتِ ما از آن لبریز است. این فکر که دنیا یکی است و حیاتِ هر فرد جزء ارجمندی در هستی مطلقِ کیهانِ بزرگ است، از فکرهای ویژهٔ سرزمین ماست.»
** ''[[محمدرضا پهلوی]]'' <small>(۱۷ نوامبر ۱۹۴۹/ ۲۶ آبان ۱۳۲۸)</small> <small>در پاسخِ بیاناتِ وزیر امور خارجهٔ آمریکا، واشنگتن؛ ۲۶/۸/۱۳۲۸</small>
* «آنگاه که به دیدن مسجد جامع اصفهان رفتم و در زیر این گنبد جای گرفتم، متوجّه شدم که تمام وجودم در تسخیر گنبد و مسجد است؛ چون در زیر این گنبد به خوبی می‌توان به شاهکار فناناپذیر و خلّاقه ایرانی‌ها پی برد …»
** ''[[آرتور پوپ]]'' <small>(۱ ژوئیه ۲۰۱۴/ ۱۰ تیر ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.honaronline.ir/بخش-اخبار-9/55872-مسجد-جامع-اصفهان-بنای-نادری-از-دوره-سلجوقی|عنوان=مسجد جامع اصفهان، بنای نادری از دوره سلجوقی|تاریخ= ۱ ژوئیه ۲۰۱۴/ ۱۰ تیر ۱۳۹۳|اثر=هنرآنلاین}}</ref>
* «ایرانی در خوراک، اعتدال و قناعت را رعایت می‌کند. در هر مقامی باشد، باز مقداری نان، پنیر و سبزی صحرایی او را راضی و خشنود می‌کند… به آسایش و آرامش دلبسته است اما در اوضاع و احوال خاصی سخت‌کوش و خستگی‌ناپذیر می‌شود و میتواند.»
** ''یاکوب ادوارد پولاک''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = | نام = | پیوند نویسنده = | عنوان =سفرنامه پولاک| ترجمه = [[کیکاووس جهانداری]] | سال = | ناشر =نشر خوارزمی|مکان =تهران| شابک = | صفحه =}}</ref>
* «معماری همیشه و همه جا هنری وابسته به زندگی بوده و در ایران ما بیش از هر جای دیگر. چنان‌که آرایش معماری هماره به دست زندگی بوده و در هر زمان، روش زندگی بوده که برنامهٔ کار معماری را پی ریخته است.»
** ''[[محمدکریم پیرنیا]]''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =پیرنیا| نام =محمدکریم| پیوند نویسنده =محمدکریم پیرنیا| عنوان =معماری ایرانی| سال =۱۳۸۷| ناشر =انتشارات سروش دانش|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۱۴}}</ref>
* «تمام تهاجم به هویت فرهنگی ما از درون بوده است. خشونت‌ها، سیاست‌های تحقیرآمیز، سرکوب و انحصار مسایلی هستند که ارزشی را برای انسان به جای نمی‌گذارند.»{{سخ}}«اگر اصلاحات و روش‌های مسالمت‌آمیز، نتواند آنچه را که برای زنده ماندن یک ملت ضروری است ـ چه از لحاظ مادی، فرهنگی و روانی تأمین کند ـ مردم تن به مرگ نمی‌دهند و گروه اندکی به دلیل این کمبودها، تسلیم مرگ اجتماعی شوند و مردم ایران در طول تاریخ سه هزار سالهٔ خود نشان داده که در سخت‌ترین شرایط تاریخی، ارادهٔ زنده ماندن را از دست نداده‌اند.»
** ''[[حبیب‌الله پیمان]]'' <small>(۱۶ فوریه ۲۰۰۰ /۲۷ بهمن ۱۳۷۸) </small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-01245/دكتر-پيمان-مردم-ايران-نشان-داده-اند-كه-اراده-ي-زنده-ماندن-را|عنوان=دکتر پیمان: مردم ایران، نشان داده‌اند که ارادهٔ زنده ماندن را دارند|تاریخ=۲۷ بهمن ۱۳۷۸/ ۱۶ فوریه ۲۰۰۰|اثر=ایسنا}}</ref>
=== ت، ث ===
* «اگر با یک بارِ فرهنگی به تمدنی دیگر نظر افکنیم، چیزی از خود در آن می‌بینیم.»
** ''[[نهال تجدد]]'' <small>(۵ دسامبر ۲۰۱۵/ ۱۴ آذر ۱۳۹۴)</small> <ref name="نهال تجدد، ۵ دسامبر ۲۰۱۵">{{یادکرد وب |نشانی=http://fa.rfi.fr/ایران/20151205-نهال-تجدد-برای-من|عنوان=نهال تجدد: ما در تحمل درد نیز از غربی‌ها کهنسال تریم|تاریخ=۵ دسامبر ۲۰۱۵/ ۱۴ آذر ۱۳۹۴|اثر= ار.اف.ای.}}</ref>
* «با گفتن از ریشهٔ ایرانی خود، جهانی می‌شویم.»
** ''[[نهال تجدد]]'' <small>(۱۵ آوریل ۲۰۰۸/ ۲۷ فروردین ۱۳۸۷)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8701-15198/با-گفتن-از-ريشه-ي-ايراني-خود-جهاني-مي-شويم-با-نهال-تجدد|عنوان= «با گفتن از ریشهٔ ایرانی خود، جهانی می‌شویم» با نهال تجدد|تاریخ=۲۷ فروردین ۱۳۸۷|اثر=ایسنا}}</ref>
* «کسانی که [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|اتقلاب]] کردند، ایران را دو دسته کردند: «ما و دیگران، خودی‌ها و غیرخودی‌ها» و این یک گودال عجیبی است که تا با درک متقابل پُر نشود خروج از بد فهمی‌ها ممکن نخواهد بود.»
** ''[[نهال تجدد]]'' <small>(۵ دسامبر ۲۰۱۵/ ۱۴ آذر ۱۳۹۴)</small> <ref name="نهال تجدد، ۵ دسامبر ۲۰۱۵" />
* «من ایران را دوست دارم، برای اینکه وطن من است، [[خوزستان]] را دوست دارم، برای اینکه ولایت من است، و عاشق [[آبادان]] هستم، برای اینکه زادگاه من است.»
** ''[[ناصر تقوایی]]'' <small>(۹ ژوئیه ۲۰۰۸/ ۱۹ تیر ۱۳۸۷)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/news/461223/|عنوان=۶۷ سال در کنار یک ملت کهنسال|تاریخ= ۱۹ تیر ۱۳۸۷|اثر=دنیای اقتصاد}}</ref>
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 220
| image1 = Tekiyeh Dowlat by Kamalolmolk.jpg
| alt1 = Colored dice with white background
| caption1 = بدون اغراق ایران در زمینه هنرهای مردمی غنی‌ترین کشور جهان است و هر چیزی که ایرانی‌ها در طول تاریخ ساخته‌اند ضمن اینکه جنبهٔ کاربردی داشته، از نظر زیبایی‌شناختی نیز قابل تأمل بوده است.
<center>~ [[پرویز تناولی]]</center>
}}
* «'''بدون اغراق ایران در زمینه هنرهای مردمی غنی‌ترین کشور جهان است و هر چیزی که ایرانی‌ها در طول تاریخ ساخته‌اند ضمن اینکه جنبه کاربردی داشته، از نظر زیبایی شناختی نیز قابل تأمل بوده است.'''»
** ''[[پرویز تناولی]]'' <small>(۲۲ نوامبر ۲۰۱۵/ ۱ آذر ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/83448|عنوان=پرویز تناولی: تلاش کردم میراث هنر عامیانه ایران را ماندگار کنم|تاریخ=۱ آذر ۱۳۹۴|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «از من اگر بپرسید می‌گویم ای کاش تمام شهرهای کشورمان یک موزه داشته باشند و هنرمندان بتوانند آثارشان را به این موزه‌ها اهدا کنند. یعنی امیدوارم هنرمندان دیگر هم نه‌فقط در عرصه مجسمه‌سازی که در سایر شاخه‌های تجسمی به انجام چنین کاری بپردازند تا این سنت نیک پابرجا بماند و به پرباری و روشن نگاه داشتن چراغ موزه‌هایی که در حال‌حاضر در شهرستان‌ها وجود دارند، بینجامد، زیرا همیشه بر این باورم که همه‌چیز نباید به پایتخت محدود بماند و شهرستان‌ها هم باید از رهگذر تمرکززدایی از امکانات هنری و فرهنگی بهره‌مند شوند.»
** ''[[پرویز تناولی]]'' <small>(۱۹ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۹ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129956|عنوان=گفت‌وگو با پرویز تناولی دربارهٔ احوال این روزهایش|تاریخ=۱۹ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۹ تیر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «امروز شما افراد بسیار زیادی را می‌بینید که علاقه‌مند به تاریخ و گذشته ایران هستند، اما حساس نیستند که بتوانند اقدامی در زمینه حفظ آنها انجام دهند.»
** ''[[غلامعباس توسلی|عباس توسلی]]'' <small>(۶ ژوئن ۲۰۱۶/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۵)</small><ref name="توسلی" />
* «اینکه ملتی چقدر به گذشته خود توجه داشته باشد، بستگی به این دارد که هویت جمعی و ملی‌اش را چگونه تعریف کند. در ایران ما نسبت به مفاخر و گذشته کشورمان، دچار نوعی دوگانگی شده‌ایم. در دوره‌هایی از تاریخ ایران، تقسیم‌بندی بین ایران قبل و بعد از اسلام تشدید شده؛ به این معنی که توجه به میراث ایران پیش از اسلام تبلیغ شده، اما دستاوردهای تمدنی ایران پس از اسلام مورد بی‌مهری قرار گرفته است. تأکید بر این تقسیم‌بندی، خود عاملی برای فراموشی و نادیده‌گرفتن بخشی از میراث کشور است.»
** ''[[غلامعباس توسلی|عباس توسلی]]'' <small>(۶ ژوئن ۲۰۱۶/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۵)</small><ref name="توسلی">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/95774/ما-و-گذشتگان-و-مسئله-مولو|عنوان=رفتاری دوگانه با گذشته داریم|تاریخ=۶ ژوئن ۲۰۱۶/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «ما نمی‌توانیم بهانه‌های سیاسی را به جای دغدغه دینی به جامعه انتقال دهیم.»
** ''[[غلامعباس توسلی]]'' <small>(۲۷ ژوئیه ۲۰۱۴/ ۵ مرداد ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/مخالفان-و-موافقان-غیرت-دینی-شهردار-تهران/a-17811685|عنوان=مخالفان و موافقان "غیرت دینی" شهردار تهران|تاریخ=۲۷ ژوئیه ۲۰۱۴|اثر=دویچه‌وله فارسی}}</ref>
* «جامعهٔ ما، چارچوب و حساسیت زیادی نسبت به انتشار بعضی اخبار یا واقعیت‌ها دارد.»
** ''[[هانیه توسلی]]'' <small>(۲۰ ژوئن ۲۰۱۱ /۳۰ خرداد ۱۳۹۰)</small> <ref name="هانیه توسلی، ۲۰ ژوئن ۲۰۱۱">{{یادکرد وب | نشانی =http://sharghdaily.ir/News/61597/مسیر--پرخطر--زنان| عنوان =مسیر پرخطر زنان|نویسنده=هانیه توسلی|تاریخ = ۳۰ خرداد ۱۳۹۰| قالب =یادداشت| ناشر = [[شرق (روزنامه)|شرق]]؛ شماره ۲۲۸۷| صفحه =ص ۲۰| زبان = فارسی}}</ref>
=== ج، چ ===
* «ما امیدواریم که این ملت بزرگ (ایران)، یک همسایه بزرگ برای ما باشد. لیکن اعتمادسازی باید دوسویه باشد.»
** ''[[عادل الجبیر]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶ / ۳۱ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://farsi.alarabiya.net/fa/middle-east/2016/07/21/پاسخ-کوبنده-عادل-الجبیر-به-سرکنسولگر-ایران-درست-رفتار-کنید-تا-انتقاد-نشنوید.html|عنوان=پاسخ کوبنده عادل الجبیر به سرکنسولگر ایران: درست رفتار کنید تا انتقاد نشنوید|تاریخ= |تاریخ بازدید=۱۴-۰۲-۲۰۱۷|اثر=العربیه}}</ref>
* «سال‌هاست که همهٔ اقوام در این کشور در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. همهٔ اقوام همواره از جنبش‌ها و نهضت‌های ملی دفاع کرده‌اند از جنبش مشروطیت گرفته تا [[صنعت نفت ایران|نهضت ملی شدن صنعت نفت]]. همهٔ ایرانی‌ها متشکل از اقوام و مذاهب گوناگون در جریان جنگ تحمیلی از مرزهای این کشور دفاع کردند، پس از جنگ هم کسی ادعا نکرد که من سهم بیشتری داشتم، همه سهیم بودند». «مشکل ما در قانون اساسی نیست، نقص در عملکردها و اجراها موجب به وجود آمدن مشکل تضییع حقوق مردم بویژه اقلیت‌ها شده است»
** ''[[جلال جلالی‌زاده]]'' <small>(۹ دسامبر ۲۰۱۳/ ۱ دی ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.islahweb.org/content/2013/12/10541/لزوم-توجه-بیشتر-به-حقوق-اقلیت‌ها-در-منشور-حقوق-شهروندی-در-گفتگو-با-دکتر-جلالیز|عنوان=لزوم توجه بیشتر به حقوق اقلیت‌ها در منشور حقوق شهروندی در گفتگو با دکتر جلالی‌زاده |تاریخ= ۱ دی ۱۳۹۲|اثر=پایگاه اطلاع‌رسانی اصلاح}}</ref>
* «در ساختار سیاسی ما، با مشکلی به نام ''حقِّ ویژه‌طلبی'' برای عده‌ای خاص روبرو هستیم که این خصیصه با روح جامعهٔ مدنی برابری شهروندان است، منافات دارد.»
** ''[[حمیدرضا جلایی‌پور]]'' <small>(۹ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۰ بهمن ۱۳۷۸)</small> <ref> {{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-00904/حميدرضا-جلايي-پور-روح-جامعه-ي-مدني-با-حق-ويژه-طلبي-براي-عده-اي|عنوان=حميدرضا جلايي پور:روح جامعه‌ي مدني با حق ويژه طلبي براي عده‌اي خاص، منافات دارد|تاریخ=۲۰ بهمن ۱۳۷۸ |اثر=ایسنا}}</ref>
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 250
| image1 = Faravahar-Gold.svg
| alt1 = Colored dice with white background
| caption1 =
| image2 = Soefi symbool.gif
| alt2 = Colored dice with white background
| caption2 = اگر در عالَمِ وجود، اصل و اساس را معنی بدانیم، و اهلِ معنی باشیم، باید اعتراف نماییم که عالی‌ترین و شاداب‌ترین میوه‌ای که نهالِ نبوغ و قریحهٔ ایرانی در بوستانِ تمدّن بشری به وجود آورده است؛ همانا اوّل، [[مزدیسنا|کیشِ زرتشت]] است در زمانِ پیش از اسلام، و دوّم [[تصوف|طریقه و مذهبِ تصوّف]] است در دورهٔ اسلامی. {{سخ}}<center> ~[[محمدعلی جمال‌زاده]] </center>
}}
* «عدهٔ زیادی از هموطنان ما خیال می‌کنند همین قدر که اولاد [[w:داریوش|داریوش]] و [[کورش بزرگ|سیروس]] شدند، دیگر نانشان تو روغن است. غافل از این که کسی را از فضل پدر حاصلی نیست و انسان باید مردِ کار و همّتِ خود باشد و آدم اصیل و شریفِ واقعی کسی است که بتواند به اطمینان بگوید که دارای فرزندِ نیک سرشت و خردمند خواهد بود نه آن کسی که تنها به افتخارِ آباء و اجدادِ خود سربلندی می‌کند.»
** ''[[محمدعلی جمال‌زاده]]'' <small>(۱۹۶۰م/ ۱۳۳۹ش)</small><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =جمال‌زاده| نام =محمدعلی| پیوند نویسنده =محمدعلی جمال‌زاده| عنوان =کشکول جمالی | جلد =۲| سال =۱۳۸۴| ناشر =سخن|مکان =تهران| شابک =9643720802| صفحه = ۱۰۵}}</ref>
* «مردمِ دنیا مجبور نیستند که تنها صفاتِ خوب و پسندیدهٔ مارا بستایند و در مقابلِ معایبمان لب فرو بندند.»
** ''[[محمدعلی جمال‌زاده]]'' <small>(۱۹۶۶م/ ۱۳۴۵ش)</small><ref name="خلقیّات ما ایرانیان" />
* «'''اگر در عالَمِ وجود، اصل و اساس را معنی بدانیم، و اهلِ معنی باشیم، باید اعتراف نماییم که عالی‌ترین و شاداب‌ترین میوه‌ای که نهالِ نبوغ و قریحهٔ ایرانی در بوستانِ تمدّن بشری به وجود آورده است؛ همانا اوّل، کیشِ زرتشت است در زمانِ پیش از اسلام، و دوّم طریقه و مذهبِ تصوّف است در دورهٔ اسلامی.'''»
** ''[[محمدعلی جمال‌زاده|محمّدعلی جمال‌زاده]]''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمدعلی| نام =جمال‌زاده| پیوند نویسنده =محمدعلی جمال‌زاده| عنوان =قصّه نویسی| سال = | ناشر =نشر سخن|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۳۹۲}}</ref>
* «باید از یزدان پاک درخواست نماییم که ما را از شر و زیان دروغ که بزرگترین نشانهٔ تهبکاری و فساد است در امان بدارد و زندگانی ما را سامانی ببخشد که محتاج به وام گرفتن از خودی و بیگانه نباشیم. باید دعا کنیم که در سایهٔ اصلاحات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی وسیع و عاقلانه که هماهنگ با وضع دنیای آزاد و مرفه باشد؛ روزگار ما ایرانیان رفته‌رفته تغییر کند و دگرگون شود.»
** ''[[محمدعلی جمال‌زاده]]'' <small>(۱۹۶۶م/ ۱۳۴۵ش)</small><ref name="خلقیّات ما ایرانیان" />
* «من نه تاریخ، نه فرهنگ و نه هنر ایران را به پیش از اسلام و پس از اسلام تقسیم‌بندی نمی‌کنم. ما باید همه اینها را بشناسیم. اتفاقاً یکی از بزرگترین دوران درخشش فرهنگی و دانش ایران پس از اسلام بوده. ما باید همه جنبه‌های زندگی خود و فرهنگ خودمان را به یاد بیاوریم.»
** ''[[فریدون جنیدی]]''، بدون منبع''
* «آرزو دارم وطنم ایران به جایگاهی که لایق است دست یابد و ایرانیان باز هم در دنیا احساس غرور کنند.»
** ''[[فریدون جنیدی]]'' <small>(۱ سپتامبر ۲۰۱۵/ ۲۳ شهریور ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/71844|عنوان=بررسی فرهنگ و تمدن ایرانی در گفت و گو با فریدون جنیدی پژوهشگر فرهنگ و زبان باستانی|تاریخ=۲۳ شهریور ۱۳۹۴|اثر=مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «آنچه با نام اسلام در صفحات شرقی ممالک اسلامی، حتی به برخی از مناطق هند و چین رفته‌است، از صافی تمدن آریایی رد شده و رنگ آریایی به خود گرفته‌است.»
** ''[[فریدون جنیدی]]'' <small>(۷ سپتامبر ۲۰۰۶/ ۱۶ شهریور ۱۳۸۶)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://archive.is/20130420113030/www.bbc.co.uk/persian/tajikistan/story/2006/09/060907_rm_ariya_civilisation.shtml#selection-871.15-871.158|عنوان=همایش تمدن آریایی در دوشنبه|تاریخ= ۷ سپتامبر ۲۰۰۶|اثر=[[بی‌بی‌سی]]}}</ref>
* «در کشور ما فقر فرهنگی به مراتب بیشتر از فقر مالی و تبعات آن گسترده و فاجعه‌بار‌تر است. بسیاری از جرایم، از قبیل قتل عمد، نزاع، سرقت، شرارت و معضلاتی چون طلاق، در فقر فرهنگی ریشه دارند.»
** ''[[خلیل جوادی]]'' <small>(۱۰ اوت ۲۰۰۵/ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8405-08628/خليل-جوادي-مبارزه-و-شهادت-از-گذشته-هاي-دور-عرصه-ي-جولان-شعر|عنوان=خلیل جوادی: مبارزه و شهادت، از گذشته‌های دور عرصهٔ جولان شعر بوده است پرداختن به سطوح دردمند و طبقهٔ فرودست، از اساسی‌ترین دغدغه‌های شاعران فارسی‌زبان است|تاریخ= ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ |اثر=ایسنا}}</ref>
* «[[جوانان]] ایرانی اکثراً دچار نوعی سردرگمی و گمگشتگی فلسفی هستند و به قول معروف نمی‌دانند کدام تخته شناوری را در این اقیانوس موّاج جهانی بچسبند و خود را از تلاطم امواج نجات ندهند، ولی به هر حال همهٔ آنها چه در داخل و چه در خارج خود را ایرانی حس می‌کنند. البتّه یک ایرانی با هزار و یک مشکل. مشکلات روحی و روانی که نتیجهٔ آن را در طلاق‌های متعدّد میانِ جوانان ایرانی می‌بینیم، مشکلات اقتصادی که موجب شده است اکثراً به دنبال ارزشهای مالی باشند و مشکلاتِ دینی و فلسفی که در نوعی نیهلیسم و بی اعتقادی خلاصه می‌شود…»
** ''[[رامین جهانبگلو]]''<small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* [ادامه] «جالب اینجاست که وقتی شما با هموطنان ما صحبت می‌کنید می‌بینید که اکثراً نگرش مٌثله شده‌ای در موردِ هویّتِ ایرانی دارند و این امر در تاریخ معاصر ایران بسیار مشاهده می‌شود. اسلامی‌ها می‌گویند تاریخ و هویّتِ ایرانی یعنی تشیّع و بس. آن‌هایی که به ما قبلِ اسلام علاقه دارند می‌گویند اسلام را باید کنار گذاشت چون ما، قبل از اسلام زرتشتی بوده‌ایم و می‌بایستی به ایرانِ بزرگ و سلطنتی بازگشت. طرفداران بی چون و چرای غرب هم می‌گویند بیاییم غربی شویم و خود را از دردسرِ تاریخ ایران و اتّفاقاتِ آتی خلاص کنیم… انسان ایرانی کیست؟ به نظر من انسان ایرانی حاصلی از هر سه این گفتمان هاست. او هم به اسلامِ شیعه با تمامِ منضماتش اعتقاد دارد، حتّی اگر مدرن هم باشد روزه می‌گیرد … ضمناً به ایران باستان هم علاقه دارد و برای [[کورش]] و [[داریوش]] احترام خاصّی دارد… پس انسان ایرانی لایه‌های فرهنگی یا تمدّنی یا بهتر بگویم انسان شناختی و متافیزیکی گوناگونی دارد که به این سادگی نمی‌توان یکی را به نام دیگری از بین برد. از جای دیگری بیرون می‌زند و قد علم می‌کند. [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران]] نمونهٔ بارز آن است.»
** ''[[رامین جهانبگلو]]''<small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «ما ایرانیان می‌بایستی به مفهوم فرهنگی و جغرافیایی «[[آسیا]]» بیشتر توّجه کنیم. ما در آسیا نه تنها با [[هند]] بلکه به دلایل دیگری با [[ژاپن]] - به خاطرِ مدرنیتهٔ خاصِّ آن کشور- و یا [[چین]] - به دلیلِ عظمتِ فرهنگی و سیاسی آن - در ارتباط باشیم… به نظر من چون ایران از وضعیّتِ اروپایی [[ترکیه]] برخوردار نیست و هیچگاه نمی‌تواند عضو اتحادیه اروپا شود و در مجموعه‌های دیگری مثل کشورهای خاور دور یا شبه قارهٔ هند یا دنیای عرب قرار نمی‌گیرد، بنابراین بهترین روش برای کشور تنهایی چون ایران نزدیک شدن به قدرت‌های چون [[چین]] و [[هند]] است.»
** ''[[رامین جهانبگلو]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small> <ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «ما ترس از آمریکایی شدن داریم، ولی سنّتی‌ترین افرادِ جامعهٔ ما آخرین مُدها را در کنارِ خواندنِ [[حافظ]] و [[مولانا]] دنبال می‌کنند. به نظرِ من می‌توان در جهانِ امروز مدرن بود و تفاوتِ فرهنگی خود را حفظ کرد. می‌توان مثلِ ایرانیان میراثی استثنایی داشت ولی مدرن هم بود. من جای نگرانی نمی‌بینیم.»
** ''[[رامین جهانبگلو]]'' <small>(۲۰۰۳م/۱۳۸۲ش)</small><ref name="تمدّن و تجدّد" />
* «مردم ایران تنها زمانی می‌توانند به بهروزی و آزادی و دموکراسی واقعی برسند که تحت پرچم یک نیروی مردمی و پیشرو، بساط این دولت قرون‌وسطایی و معامله‌گر و فاسد را یکبار و برای همیشه با زور بازوان شان برچینند.»
** ''[[ملالی جویا]]'' <small>(۲۷ فوریه ۲۰۱۶/ ۸ اسفند ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.malalaijoya.com/dcmj/farsipages/51-farsi-statements/867-iran-election.html|عنوان=انتخابات مضحک آخوندی در ایران|تاریخ=۸ حوت ١٣۹۴|اثر=malalaijoya.com}}</ref>
----
* «گاهی وقت‌ها فکر می‌کنم هر مساله‌ای در این کشور، فقط سوژه‌ای برای صفحه‌های مجازی شده و تیترهای اول روزنامه‌ها.»
** ''[[محسن چاوشی]]'' <small>(۱۶ فوریه ۲۰۱۷/ ۲۸ بهمن ۱۳۹۵)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://jamejamonline.ir/sima/2733961113582055432/واکنش-هنرمندان-به-شرایط-خوزستان-عکس|عنوان=واکنش هنرمندان به شرایط خوزستان|تاریخ= ۲۸ بهمن ۱۳۹۵|اثر=جام‌جم آنلاین}}</ref>
* «من هیچگاه خودم را از اقلیت‌ها نمی‌دانم، هر کس تعریف ایران را بداند باید قبول کند که هیچ‌کس اقلیت نیست. نسل ما از کوروش بزرگ است و ایران هم اسم یک ملت نیست اسم یک سرزمین است. در تاریخ گاهی جنگ می‌شود و سرحدات مرزها تغییر می‌کند اما قرار نیست هویت ما از بین برود، ایران همیشه کشور من بوده است.»
** ''[[لوریس چکناواریان]]'' <small>(۱ دسامبر ۲۰۱۲/ ۲۴ آذر ۱۳۹۱)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/91092413572/چکناواریان-در-زندگی-باید-جسور-بود-اپرای-مولانا-را-تمام-کردم|عنوان=چکناواریان: در زندگی باید جسور بود / اپرای مولانا را تمام کردم|تاریخ=۲۴ آذر ۱۳۹۱|اثر=ایسنا}}</ref>
* «خاک ما پر از حرفهای نگفته است.»{{سخ}} «اگر مردم ایران نسبت به آن چیزهایی که دارند، آگاه بودند، به ارزش فرش ایرانی در زیر پا، تابلو نقاشی آویزان به دیوار خانه‌ها و کتاب‌های خطی در زمینه‌های مختلف به‌ویژه هنرهای تاریخی ایران، به این راحتی بی‌توجهی نمی‌شد.» {{سخ}} «مردم ما با پشتوانه فرهنگی و تاریخی که دارند، باید روز به روز نسبت به داشته‌های خود آگاه‌تر شوند تا نسل آینده نیز آگاه باشد.»
** ''[[کاظم چلیپا]]'' <small>(۱۶ اوت ۲۰۱۶/ ۲۶ مرداد ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/140927|عنوان=چلیپا: خاک ما پر از حرفهای نگفته است|تاریخ=۲۶ مرداد ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «ملّتِ ایران تسلیم را نمی‌پذیرند، حتّی اگر [[دشمن]] همهٔ خاکش را تسخیر کند و همهٔ مردمانش را بکشد.»
** ''[[مصطفی چمران]]'' <small>«یادنامهٔ شهید دکتر مصطفی چمران» ص ۱۷۹</small>
* «بخش قابل توجهی از جامعه ما در محدودیت زندگی ایرانی به دام افتاده است و ناچار به یک تبعید درونی‌ست.»
** ''[[امیرحسن چهلتن]]'' <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://www.sharghdaily.ir/News/132423/ادبیات-و-رهایی-اخلاقی|عنوان=ادبیات و رهایی اخلاقی|تاریخ=۸ خرداد ۱۳۹۶|ناشر=شرق}}</ref>
=== ح، خ ===
* «عزم ملی برای اقتصاد یعنی چشم‌داشتی به خارج از کشور نداشته باشیم و چشم دوختن به خارج تا به امروز هیچ کشوری را مستغنی نکرده و بلکه روز به روز کشور را محتاج می‌کند.»
** ''[[حمیدرضا حاجی‌بابایی]]'' <small>(۲۵ مارس ۲۰۱۴/ ۵ فروردین ۱۳۷۷)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/01/05/321502/عزم-ملی-برای-اقتصاد-یعنی-چشم-داشتی-به-خارج-کشور-نداشته-باشیم|عنوان=عزم ملی برای اقتصاد یعنی چشم‌داشتی به خارج کشور نداشته باشیم|تاریخ= ۰۵ فروردین ۱۳۹۳ |اثر=خبرگزاری تسنیم}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Hesabi.jpg|100px|بی‌قاب|راست|هیچ]]«سادگی و عشق از عوامل پیشرفت است، که در قلب ما ایرانیان است.»{{سخ}}«بزرگترین خوشحالی من در زندگی: هوش و استعداد جوانان ایرانی است.»| [[محمود حسابی]]|۱۹۰۳-۱۹۹۲}}
* «'''سادگی و عشق از عوامل پیشرفت است، که در قلب ما ایرانیان است.'''»{{سخ}} «'''بزرگترین خوشحالی من در زندگی: هوش و استعداد جوانان ایرانی است.'''»{{سخ}} «ایران، جزیره هوش و ذکاوت است.» {{سخ}} «کار کنیم، زحمت بکشیم، از سرمایه چیزی کم نداریم.»
** ''[[محمود حسابی]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.hessaby.com/jomalat.htm|عنوان=جملات برجسته استاد|اثر=Professor Hessaby Foundation}}</ref>
* «با این جامهٔ سفید برف‌های خجسته که بیانگیر سپیدی و صفای نیت است، به نظر من مایهٔ خوشوقتی است که انسان در میان ایرانیان باشد.»
** ''[[w:en:Prince Hassan bin Talal|شاهزاده حسن بن طلال]]'' در تهران پس از شرکت در هشتمین سازمان همکاری اسلامی (۱۲ دسامبر ۱۹۹۷/ ۲۱ آذر ۱۳۷۶)<ref>{{یادکرد |مقاله=گفت‌وگو با حسن بن طلال ولیعهد اردن:بودن در ایران مایه خوشوقتی است|نشریه=همشهری |تاریخ=۲۲ آذر ۱۳۷۶ |دوره=سال پنجم|شماره=۱۴۳۲|صفحه=سیاسی }}</ref>
* «ملت ایران، خصوصاً جوانان مملکت، شایستگی آن را دارند تا در شرایطی زندگی کنند که تمام استعدادهایی که در نهادشان به صورت بالقوه بوده، شکوفا شود.»
** ''[[شهاب حسینی]]'' (۱۶ ژوئیه ۲۰۰۵/ ۲۵ تیر ۱۳۸۴) <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8404-02257/هنرمنداني-كه-نمي-خواهند-رييس-جمهور-شوند-دوستانه|عنوان=هنرمنداني كه نمي‌خواهند رييس جمهور شوند! ـــــــــ «دوستانه» در گزارش ايسنا ـــــــــ|اثر=ایسنا}}</ref>
* «تمرین [[دموکراسی]] سهل و بدون دردسر یا بدون بالا و پایین رفتن و به اصطلاح زیگزاگ نیست؛ ولی مسلم این است که هیچ راه میان‌بری برای ساختن جامعه دموکراتیک وجود ندارد. بلوغ لازم برای شهروندی جامعه دموکراتیک تنها از راه شرکت مردم در قلمرو سیاست و آموختن از اشتباه‌های خود به دست می‌آید. تاریخ معاصر ایران نشان می‌دهد این گمان که می‌توان راه دشوار رسیدن به دموکراسی را میان‌بر زد، واهی بوده است. ساختن دموکراسی تنها از روند دشوار و پردردسر و پیچیده تمرین دموکراسی ممکن است.»
** ''[[شاهرخ حقیقی]]'' <small>(۱۵ آوریل ۲۰۱۴/ ۲۶ فروردین ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/31684/روشنفکر-قلمرو-عمومی-باید-با-مسوولیت-حرف-بزند|عنوان=روشنفکر قلمرو عمومی باید با مسوولیت حرف بزند|تاریخ=۱۵ آوریل ۲۰۱۴/ ۲۶ فروردین ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «بیایید دست به دست هم داده، نابسامانی‌ها را سامان بخشیم. اگر اسلام را آن گونه که هست، بشناسیم و به آن عمل کنیم، ایران به گلستان تبدیل خواهد شد.»{{سخ}}«امروز به مهمترین شعار انقلاب که همان [[استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی|استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی]] بوده، دست یافته‌ایم.»
** ''[[فاطمه خاتمی]]'' <small>(۱۵ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۶ بهمن ۱۳۷۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-01183/سخنراني-خانم-خاتمي-در-كرج|عنوان=سخنرانی خانم خاتمی در کرج|تاریخ=۲۶ بهمن ۱۳۷۸|اثر=ایسنا}}</ref>
* «در تاریخِ پُرافتخارِ ما، اگر هیچ چیزی جز تعیینِ [[w:اعتدال بهاری|نقطهٔ تعادلِ بهاری]] به عنوانِ اوّل سال - که اختصاص به ما ایرانیان دارد - نبود، کافی بود که به هوشمندی، سلیقه، زیبایی شناسی و روحیهٔ متعادل و درست اندیش و درست جوی ایرانی پی ببریم.»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۱۶ مارس ۲۰۰۰/ ۱۰ فروردین ۱۳۷۹)</small><ref>{{یادکرد |نویسنده= |مقاله= |نشریه=روزنامهٔ همشهری |تاریخ=۱۰ فروردین ۱۳۷۹ |شماره=شمارهٔ ۲۰۸۰}}</ref>
* «گرچه همه دَم از ملّت می‌زنند و به نامِ ملّت سخن می‌گویند و خواست‌ها و گرایش‌های خود را به نامِ ملّت بیان می‌کنند، امّا خودِ ملّت چه می‌گوید؟ این ملّت برای بیان خواست‌های خود راه‌های مشخّصی دارد که برای شناخت خواستِ این ملّت باید به سخنِ خودِ ملّت و راه‌های بیان این سخن توجه کرد. حضورِ مردم، سخنِ مردم است. به خصوص حضورِ انتخابگر مردم، آنجا که مردم با حضورِ خود، روش و برنامه‌ای انتخاب می‌کنند.»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۲۳ مه ۲۰۰۰/ ۳ خرداد ۱۳۷۹)</small><ref>{{یادکرد | مقاله = همه به نام ملت سخن می‌گویند اما باید دید خود ملت چه می‌گوید |نشریه=روزنامهٔ همشهری |شماره=شمارهٔ ۲۱۲۵ |تاریخ = ۳ خرداد ۱۳۷۹}}</ref>
* «ما باید یاد بگیریم که انسانیّت حکم می‌کند برای رفعِ اختلافِ نظرهایمان با یکدیگر صحبت کنیم. ما باید برای حلِّ اختلافاتمان قاعدهٔ بازی داشته باشیم و چنین نباشد که هر کس بکوشید نظر و سلیقهٔ خود را به هر قیمتی بر جامعه و دیگران تحمیل کند. قانون، ضابطهٔ بازی ماست. اتفاقاً شما ببینید در سطحِ جامعهٔ ما چقدر بی حوصلگی و بی تحمّلی وجود دارد. ما انتقاد را با دشنام اشتباه گرفته‌ایم، مخالفت انسانی و حاکم کردنِ منطق بینِ خودمان را با تعارض و درگیری اشتباه گرفته‌ایم.»{{سخ}} «ما نیازمندِ وحدتِ ملّی هستیم. ما مشکلاتِ زیادی داریم و در همهٔ عرصه‌ها به همبستگی و همدلی نیازمندیم. معنای همبستگی و همدلی عدمِ اختلاف در جامعه نیست، بلکه یادگرفتنِ این نکته است که چه باید کرد تا اختلاف‌ها مانعِ رسیدن به هدف‌های بلند نشوند. همهٔ ما خواستارِ سربلندِ ایرانیم … همهٔ ما خواستارِ پیشرفتیم … اینها وجوهِ مشترکِ ماست. فقط بدخواهان و بددلانی که هیچ چیز جُز خودشان را نمی‌بینند، حاضرندِ مصالحِ ملّی را فدای منافعِ گروهی و منافعِ شخصی شان بکنند…»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۴ ژوئیه ۱۹۹۸/ ۱۳ تیر ۱۳۷۷)</small><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمد| نام =خاتمی| پیوند نویسنده =محمد خاتمی| عنوان =زنان و جوانان| سال =۱۳۸۸| ناشر =طرح نو|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۱۸۶–۸۷}}</ref>
* «ما قرن‌ها محکوم خودکامگی بوده‌ایم، که حتی گاه با [[دین]] و [[فلسفه]] نیز توجیه شده است. فرهٔ ایزدی -که ریشهٔ خود نشانهٔ هوشمند ی و حکمت و آلای ایرانی است و معتقد است که حکومت از آن خرد و عدالت یا فضیلت است و آنکه برخوردار از فرهٔ ایزدی است، شایستهٔ حکمرانی -در فضای استبدادزده، دچار تحریف بزرگی شده و به این صورت درآمده است که هر کس و ناکس که با زور شمشیر و سرکوب بر جامعه مسلط شد، هم او صاحب فرهٔ ایزدی است. همین تحریف در فرهنگ اسلامی نیز بروز کرد، آنجا که سلطان را سایهٔ خدا می‌دانست و جامعه را خدایی می‌خواست. در نتیجه چنان شد که هر جبار خونخواری «ظل‌الله» نام گرفت و به نام خدا، بندگان خدا را به بردگی کشاند.»
** ''[[محمد خاتمی]]'' در <small>نامه‌ای برای فردا، ص ۱۱–۱۲.</small>
* «ما همه ایرانی هستیم و باید با هم زندگی کنیم و افتخار ما نیز این است که نظام اسلامی را به گونه‌ای معنا کرده‌ایم که هر ایرانی در آن احساس حرمت کند.»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۱۲ دسامبر ۱۹۹۹/ ۲۱ آذر ۱۳۷۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7809-00394/سخنان-رياست-جمهوري-در-جمع-دانشجويان-ودانشگاهيان|عنوان=سخنان رياست جمهوري در جمع دانشجويان ودانشگاهيان|تاریخ=۲۱ آذر ۱۳۷۸ |اثر=ایسنا}}</ref>
* «مردمِ ما همواره در انتظارِ [[قهرمان]] هستند امّا مردم باید باور کنند که قهرمان خودشان هستند و نیروی نجات‌بخش در درونِ خودشان نهفته است؛ باید قدرتِ خود را باور کنند و ابرازِ وجود کنند.»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۱۲ اوت ۱۹۹۸/ ۲۱ مرداد ۱۳۷۱)</small><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = محمد| نام =خاتمی| پیوند نویسنده = سید محمد خاتمی| عنوان =احزاب و شوراها | سال =۱۳۸۸| ناشر =طرح نو|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۲۵}}</ref>
* «من از ایران سرفراز آمده‌ام، به نمایندگی از ملتی بزرگ و پرآوازه که از ده‌ها قرن پیش، صاحب تمدن بوده و پس از پذیرش [[اسلام|آیین اسلام]] در تأسیس و بسط تمدن اسلامی نقش ممتاز داشته است، ملتی که با تکیه بر غنای فرهنگی و انسانی خویش تندبادهای سخت خودکامگی و تحجر و نیز خودباختگی در برابر دیگران را از سر گذرانده و در دوران جدید تاریخی‌اش، پیشتاز تأسیس جامعه مدنی و [[انقلاب مشروطیت|نظام مشروطیت]] در شرق جهان بوده، هر چند که در اثر دخالت بیگانگان و نیز کم‌تجربگی، در این آزمون، ناکامی‌هایی داشته است. ملتی که یکی از طلایه‌داران مبارزه با استعمار و منادی استقلال بوده، هرچند نهضت ملی او با [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای خارجی]] شکست خورده است و ملتی که صاحب [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلابی مردمی]] است؛ انقلابی که نه با کودتا و زور اسلحه آتشین، که با سلاح «کلام» و «ارشاد» بر [[دولت شاهنشاهی ایران|رژیم کودتا]] پیروز شده است و در مسیر تجربه نوین خود، [[جنگ ایران و عراق|جنگ تحمیلی هشت ساله]] و فشارها و تحریم‌ها و تهمت‌های گوناگون را تحمل کرده و بزرگترین قربانی [[تروریسم]]، این پدیده شوم و نفرت‌انگیز [[قرن بیستم]] بوده است.»
** ''[[محمد خاتمی]]، سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل'' <small>(۲۱ سپتامبر ۱۹۹۸/ ۳۰ شهریور ۱۳۷۷)</small><ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=26&NewsId=1300 | عنوان = سخنرانی سیدمحمد خاتمی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد | ناشر = http://tarikhirani.ir/}}</ref>
* «اگر ایران کفوی [مانند] داشته باشد [[مصر]] است و اگر مصر همتائی داشته باشد ایران است … .»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۲۶ ژانویه ۲۰۱۱/ ۱۹ بهمن ۱۳۸۹</small>)<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.entekhab.ir/fa/news/1210/سید-محمد-خاتمی-انسان-گرسنگی-را-تحمل-می-کند-ولی-تحقیر-را-نه-باید-در-ساز-و-کار-انتخابات-تجدید-نظر-شود|عنوان=سید محمد خاتمی: انسان گرسنگی را تحمل می‌کند ولی تحقیر را نه! / باید در سازوکار انتخابات تجدید نظر شود|تاریخ= ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱/ ۱۹ بهمن ۱۳۸۹|اثر=entekhab.ir}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Mohammad Khatami.jpg|80px|بی‌قاب|راست|هیچ]] برای بهروزی ملّتِ ما تنها یک راه هست: «استوار ساختنِ [[دموکراسی|مردمسالاری]] برپایهٔ اعتقاد و فرهنگ مردم»، «[[w:en:Modernization theory|نوسازی]] فرهنگ دینی و اجتماعی در جهت سازگاری با مردمسالاری» و «تقویت بنیادهای مردم‌سالارانه» که در [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب اسلامی]] بوده و در [[قانون اساسی ایران|قانون اساسی]] نیز بازتاب یافته است. | [[سید محمد خاتمی|محمّد خاتمی]]|۱۹۴۳}}
* «'''برای بهروزی ملتِ ما تنها یک راه وجود دارد: استوار کردن مردمسالاری برپایهٔ اعتقاد و فرهنگ مردم، و نوسازی فرهنگ دینی و اجتماعی در جهت سازگاری با مردمسالاری و تقویت بنیادهای مردم‌سالارانه که در انقلاب اسلامی بوده و در قانون اساسی نیز منعکس شده است.'''»
** ''[[محمد خاتمی]]'' <small>(۲۰۰۴م/ ۱۳۸۳ش)</small><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمد| نام =خاتمی| پیوند نویسنده = سید محمد خاتمی| عنوان =[[w:نامه‌ای برای فردا|نامه‌ای برای فردا]] | سال =۱۳۸۳| ناشر =مؤسسه خانه فرهنگ خاتمی|مکان =تهران| شابک =۹۷۸۹۶۴۹۵۵۱۷۰۸| صفحه =}}</ref>
* «ما هیچ وقت نمی‌توانیم برای مردم ایران یک رنگ و یک عقیده و یک نگاه و نظر داشته باشیم. مردم ایران هم مثل تمام مردم دنیا عقاید مختلفی دارند.»
** ''[[نسیم خاکسار]]'' <small>(۲۶ ژوئیه ۲۰۰۹/ ۴ مرداد ۱۳۸۸)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/نسیم-خاکسار-جامعه-ادبی-میتواند-به-بالندگی-جنبش-کنونی-کمک-کند/a-4519327|عنوان=نسیم خاکسار: جامعه ادبی میتواند به بالندگی جنبش کنونی کمک کند|تاریخ=۴ مرداد ۱۳۸۸|اثر=دویچه‌وله فارسی}}</ref>
* «عیب ما این است که خیال می‌کنیم با تقلید از دیگران و ترک آثار ملی خود متمدن می‌شویم. ایرانی مقلد بسیار خوبی است، همه چیز را زود تقلید می‌کند و هر ضرری هم می‌کشیم از همین تقلیدهای نارواست.»
** ''[[روح‌الله خالقی]]'' <small>(۱۹۴۶م/ ۱۳۳۵ش)</small><ref>{{یادکرد کتاب| عنوان =ای ایران (یادنامه روح‌الله خالقی)| سال = | ناشر = ماهور|مکان =تهران| شابک =۹۶۴۶۴۰۹۹۹۷}}</ref>
* «کشور انقلابی ایران دارای مردمی سلحشور و شجاع است و موقعیت جغرافیایی آن در ثبات کل جهان تأثیر دارد. ایران یک سرزمین آماده برای عمران و آبادانی و برخوردار از منافع و برکات فراوانی است و نظام حاکم بر این کشور مبتنی بر یک تفکر مدرن مذهبی است. عدالت اجتماعی، حقوق بشر و آزادی‌های فردی در ایران به سبکی است که اسلام مطرح می‌کند و این از آنچه که در دنیای به اصطلاح سوسیالیزیم و یا دمکراسی مطرح می‌شود پیشرفته تر است. این واقعیت از خلال برخی اظهار نظرها آشکار می‌شود و متفکرین و سیاستمداران برجسته دنیا نظر کاملاً مثبتی نسبت به جمهوری اسلامی ایران ابراز داشته‌اند.»
** ''[[سید علی خامنه‌ای]]'' <small>(۱۲ مارس ۱۹۹۰/ ۲۱ اسفند ۱۳۶۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.leader.ir/fa/content/267/جلسۀ-مشترك-رؤسا-و-مديران-بخش-هاي-مختلف-ستاد-فرماندهي-كل-قوا-در-محضر-معظم-له|عنوان=جلسۀ مشترك رؤسا و مديران بخش هاي مختلف ستاد فرماندهي كل قوا در محضر معظم له|تاریخ=۲۱ اسفند ۱۳۶۸|اثر=پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری}}</ref>
* «ما دشمن همهٔ مستکبران عالَم و همهٔ چپاولگران و غارتگرانِ ملّت‌ها هستیم.»
** ''[[سید علی خامنه‌ای]]'' <small>(۴ ژوئن ۱۹۹۱/ ۱۴ خرداد ۱۳۷۰)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2460|عنوان=بیانات در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)|تاریخ= ۱۴ خرداد ۱۳۷۰|اثر=پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای}}</ref>
* «مشکل دشمنان ما این است که هنوز هم ملّت ایران را نشناختند.»
** ''[[سید علی خامنه‌ای]]'' <small>(۱۹ ژوئن ۲۰۰۹/ ۲۹ خرداد ۱۳۸۸)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.leader.ir/fa/speech/5613|عنوان=خطبه‌های نماز جمعه تهران به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۳۸۸|اثر= پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری}}</ref>
* «عزّت مردم در کشور ما، بر اثر روح استکبارستیزی است. این روحیهٔ ملّی، هیچ انزوایی به دنبال ندارد.»
** ''[[سید علی خامنه‌ای]]'' <small>(۲۱ مارس ۱۹۹۸/ ۱ فروردین ۱۳۷۷)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=24297|عنوان=۱۳ آبان نماد استکبار ستیزی|تاریخ= ۱ فروردین ۱۳۷۷|اثر=پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای}}</ref>
* «روزگار ما به درد بی‌معنایی دچار است و شاید صدهزار چاره برای این درد وجود داشته باشد.»
** ''[[بهاءالدین خرمشاهی]]'' <small>(۵ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۸ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/98022/در-جست‌وجوي-معناي-گمشده|عنوان=در جست‌وجوی معنای گمشده|تاریخ=۲۸ تیر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «من فکر نمی‌کنم کسی در جمهوری اسلامی ایران و حتّی دوستداران جمهوری اسلامی در خارج از کشور معتقد باشند وضعیت کنونی بهترین وضعیت ممکن است. ما تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه زیادی در پیش رو داریم ولی مدعی هستیم که ما گام در مسیر درست می‌گذاریم.»
** ''[[سید حسن خمینی]]'' <small>(۲۵ نوامبر ۲۰۱۳/ ۴ آذر ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.imam-khomeini.ir/fa/n21359/سرویس_های_اطلاع_رسانی/امام_خمینی_و_انقلاب_اسلامی/سیدحسن_خمینی_انقلاب_اسلامی_سرآغاز_نگاه_دینی_به_سیاست_است|عنوان=سیدحسن خمینی: انقلاب اسلامی سرآغاز نگاه دینی به سیاست است|تاریخ=۴ آذر ۱۳۹۲|اثر=موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)}}</ref>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Portrait of Ruhollah Khomeini By Mohammad Sayyad (cropped).jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] یک ایرانِ آزاد، مستقل و قدرتمند می‌خواهیم. ایرانی که خود بر پای ایستد و ملت آن را اداره کند. | [[روح‌الله موسوی خمینی]]|۱۹۰۲-۱۹۸۹}}
* «'''یک ایرانِ آزادْ ما می‌خواهیم و یک ایران مستقل ما می‌خواهیم، یک ایران قدرتمند می‌خواهیم، یک ایرانی ما می‌خواهیم که خود ملت بایستد و خود ملت اداره کند مملکت را.'''»
** ''[[روح‌الله موسوی خمینی]]'' <small>(۲۴ نوامبر ۱۹۷۸/ ۳ آذر ۱۳۵۷ / ۲۳ ذی الحجه ۱۳۹۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh?volume=5&tid=15|عنوان=صحیفه امام خمینی » جلد ۵ » صفحات ۹۴ تا ۱۰۱|تاریخ=۳ آذر ۱۳۵۷|اثر=rouhollah.com}}</ref>
* «بزرگترین آرزوی من این است که مردم ایران از چنگال ظلم نجات پیدا کنند و صاحب کشوری باشند آزاد و مستقل. دارای نظامی اسلامی که در آن حقوق انسان‌ها آنچنان که اسلام دستور داده است رعایت شود و در راه پیشرفت و ترقی و سعادت انسانی سرمشق برای همه ملت‌ها باشند.»
** ''[[روح‌الله موسوی خمینی]]'' <small>(۱۳ ژانویه ۱۹۷۹ /۲۳ دی ۱۳۵۷ / ۱۴ صفر ۱۳۹۹)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh?volume=5&tid=116|عنوان=صحیفه امام خمینی» جلد ۵» صفحات ۴۳۶ تا ۴۴۰|تاریخ=۲۳ دی ۱۳۵۷|اثر=rouhollah.ir}}</ref>
* «''حکومت اسلامی'' حکومتی است که اولاً صددرصد متکی به آرای ملت باشد؛ به شیوه‌ای که هر فرد ایرانی احساس کند که با رأی خود سرنوشت خود و کشور خود را می‌سازد؛ و چون اکثریت قاطع این ملت مسلمان‌اند بدیهی است که باید موازین و قواعد اسلامی در همهٔ زمینه‌ها رعایت شود… ما امیدواریم که ایران اولین کشوری باشد که به چنین حکومتی دست می‌یابد. حکومتی که کوچکترین فرد ایرانی بتواند آزادانه و بدون وجود کمترین خطر به بالاترین مقام حکومتی انتقاد کند و از او در مورد اعمالش توضیح بخواهد. حکومتی که پول و ارزشهای پوچی که به وسیلهٔ پول ساخته می‌شود، سرنوشت این حکومت را تعیین نکند بلکه ارزشهای عالی اسلامی حاکم باشد.»
** ''[[روح‌الله موسوی خمینی]]'' <small>(۱۷ ژانویه ۱۹۷۹/ ۲۴ دی ۱۳۵۷ / ۱۵ صفر ۱۳۹۹)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh?volume=5&tid=120|عنوان= صحیفه امام خمینی» جلد ۵» صفحات ۴۴۸ تا ۴۵۱|تاریخ=۲۴ دی ۱۳۵۷|اثر=rouhollah.ir}}</ref>
* «ملت ایران بدون اتکا به غرب و شرق می‌خواه دروی پای خود بایستد و بر سرمایه‌های مذهبی و ملی خود استوار باشد. ملت‌های جهان از این طرز فکر برخلاف مسیر دولت‌ها، پشتیبانی می‌کنند و خواهند کرد.»
** ''[[روح‌الله موسوی خمینی]]'' <small>(۱۴ دسامبر ۱۹۷۸ /۲۳ آذر ۱۳۵۷ / ۱۳ محرّم ۱۳۹۹)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh?volume=5&tid=56&sc=230&q=ایرانی|عنوان=صحیفه امام خمینی » جلد ۵ » صفحات ۲۳۰ تا ۲۳۴|تاریخ=۲۳ آذر ۱۳۵۷|اثر=rouhollah.ir}}</ref>
* «من اهل قم و اهل تهران و اهل جایی نیستم! من اهل ایرانم. من در ایران هستم و با همهٔ ایرانی‌ها رفیقم.»
** ''[[روح‌الله موسوی خمینی]]'' <small>(۶ فوریه ۱۹۷۹/ ۱۷ بهمن ۱۳۵۷/ ۸ ربیع الاول ۱۳۹۹)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farsi.rouhollah.ir/library/sahifeh?volume=6&tid=25|عنوان=صحیفه امام خمینی » جلد ۶ » صفحات ۷۴ تا ۷۶|تاریخ=۱۷ بهمن ۱۳۵۷|اثر=rouhollah.ir}}</ref>
* «امروز درستی و راستی بی‌شعوری محسوب می‌شود. حسِّ ملّیّت و قومیّت و نوع دوستی جزو خرافات و اباطیل به قلم می‌رود و حتّی [[مهربانی|محبّت]] به [[فامیل]] و علاقه به زن و [[کودک|بچّه]] و برادر و خوهر هم موردِ تمسخر و مضحکه واقع گردیده است و یک مُشت مردِ بی مسلک و بی «ایده‌آل» و عاری از هر گونه مقدّسات، تمامِ مراتب عالی انسانی را از دست داد و در قعرِ منجلابِ خودخواهی و خودپسندی مثلِ مگس‌های بال شکسته دست و پا می‌زنند… .»
** ''[[ابراهیم خواجه‌نوری]]'' <small>(۲۳ اوت ۱۹۳۲/ ۱ شهریور ۱۳۱۱)</small><ref name="مشهودات گفتنی">{{یادکرد |نویسنده=ابراهیم خواجه‌نوری |مقاله=مشهودات گفتنی |ژورنال=نام ژورنال |نشریه=شفقِ سرخ}}</ref>
* [ادامه]: «اعتماد که پایه و اساسِ زندگی اجتماعی است از ایران یکسره رخت بر بسته است. وزیر به رؤساء اعتماد ندارد، رؤساء به اعضاء اعتماد ندارند، زن به شوهر و برادر به خواهر و حتّی پدر به پسر اعتماد ندارد و همه هم حق دارند.»
** ''[[ابراهیم خواجه‌نوری]]''<ref name="مشهودات گفتنی" />
* «پرچم: پرچم ایران از سه رنگ سبز و سفید و سرخ تشکیل شده است [[پرونده:Flag_of_Iran.svg|30px|بی‌قاب]]. بخش سبزرنگ در بالا و بخش سفید در وسط و بخش سرخ‌رنگ در پایین قرار گرفته است.{{سخ}} تشریح رنگ‌ها: در علت انتخاب این سه رنگ برای پرچم، گفته شده است که: رنگ «سبز» نشانهٔ اعتقاد ما به اسلام است، این رنگ در پرچم بیشتر کشورهای اسلامی دیده می‌شود. «سفید» نشانهٔ علاقهٔ ما به صلح و آرامش است. «سرخ» نشانهٔ آن است که ما از استقلال و آزادی و جمهوری اسلامی خود با نثار خون خویش دفاع خواهیم کرد.{{سخ}}شعار الله اکبر: شعار الله اکبر در پرچم ما در محل اتّصال رنگ‌های سبز و سرخ به رنگ سفید، بیست و دو بار با خطی که به خط بنّایی معروف است تکرار شده است. عدد بیست و دو، یادآوری روز مبارک بیست و دوم بهمن یکهزار و سیصد و پنجاه و هفت است که روز پیروزی انقلاب ماست.{{سخ}} تشریخ علامت مخصوص جمهوری اسلامی ایران[[پرونده:Emblem_of_Iran.svg|30px|بی‌قاب]]: این علامت در عین سادگی زیباست زیبایی آن، بیننده را به یاد «گل لاله» می‌اندازد، لالهٔ سرخی که از خاک خون‌آلود شهیدان انقلاب سر برآورده است و ما را به ادامهٔ راه آنان دعوت می‌کند. این علامت، بیانگر کلمهٔ الله نیز هست که اساس انقلاب ما و هدف نهایی ملت ماست.{{سخ}} علامت جمهوری اسلامی ایران دارای پنج جز است که نشانهٔ پنج اصل اعتقادی در اسلام است (توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت) چهار جزء آن به شکل هلالی است و جزء قائم میانی همراه با تشدید - یادآور شکل شمشیر است و چون قائم و ایستاده است، نشانه‌ای از قدرت، استحکام و ایستادگی ملت مسلمان ایران است.{{سخ}} این پنج قسمت به نحوی ترکییب‌شده‌اند تا به کلمهٔ توحید یعنی لا اله الا الله نیز اشاره داشته باشند و از آنجا که کلاً قرینهٔ یکدیگرند بیانگر حالت تعادل و توازن و به‌طور کلّی عدالت در نظام جمهوری اسلامی است.»
** ''رسول خیراندیش'' <small>(۱۳۷۰ش/ ۱۹۹۱م)</small><ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=خیراندیش|نام=رسول|نام خانوادگی۲ =شایان|نام۲=سیاوش|عنوان =ریشه‌یابی نام و پرچم کشورها|سال=تابستان ۱۳۷۰| ناشر=انتشارات کویر|صفحه=ص۱۵–۱۶}}</ref>
=== د، ذ ===
* «من هم مثل اکثر قریب به اتفاق مردم ایران کشورم را دوست می دارم اما اهل تعصب نیستم. همه می دانیم که ایران تاریخ طولانی دارد و در این تاریخ طولانی راه های پست و بلند و پر فراز و نشیب را پیموده و قوت و ضعف و خردمندی و بی خردی را آزموده است. پس آن را نه مرکز جهان و مجمع همه خوبی ها و مبری از هر شر و فساد بدانیم و نه از آن رو بگردانیم که این رو گرداندن با هیچ توجیهی موجه نمی شود. ایران، ایران تاریخی است. پس از یاد نبریم که جامعه کنونی ما هم مظهری از ایران است. ما ایرانیم و ایران حاصل و خلاصه وجود مردم ایران است.»
** ''[[رضا داوری اردکانی]]'' <small>(۷ دسامبر ۲۰۱۶/ ۱۷ آذر ۱۳۹۵)</small> <ref> {{یادکرد وب |نشانی=http://farhangemrooz.com/news/47407/ایران-همین-جاست-که-ایستاده-ایم|عنوان=گفت‌وگو با رضا داوری اردکانی در باب ناسیونالیسم؛ایران همین جاست که ایستاده‌ایم|تاریخ=۱۷ آذر ۱۳۹۵|اثر=فرهنگ امروز}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Abolhasan Davoodi 1393.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] گذشتگان ما، داشته‌های فرهنگی‌ِ ما هستند؛ داشته‌هایی که باید به آنها تکیه کنیم. اتفاقی که در همه دنیا رخ می‌دهد. | [[ابوالحسن داوودی]]|۱۹۵۵}}
* «'''گذشتگان ما داشته‌های فرهنگی‌مان هستند؛ داشته‌هایی که باید به آنها تکیه کنیم. اتفاقی که در همه دنیا رخ می‌دهد.''' کشوری در یک نظام بین‌المللی براساس همین داشته‌های فرهنگی است که با سایر کشورها دست به برقراری ارتباط و تبادل فرهنگی می‌زند… این بی‌توجهی عمومی ادامه پیدا می‌کند تا میراثمان از بین برود و آن زمان که از بین رفت، برایش اشک می‌ریزیم.»
** ''[[ابوالحسن داوودی]]'' <small>(۱۹ ژوئن ۲۰۱۶/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۵)</small><ref name="توسلی" />
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:ایران درودی- Iran Daroudi.jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]ایران را دوست بداریم و برای نسلِ آینده ی ایران ردپایی از خودمان بگذاریم تا در سازندگی آیندهٔ بهتر ایران، سهمی داشته باشیم...برای ایرانِ فردا، آیندهٔ بهتری برای فرزندانتان بسازید و این را فراموش نکنیم ملیت ما، هویت ماست. ما به ملیت‌مان می‌بالیم.| [[ایران درودی]]|۱۹۳۶}}
* «ثروت واقعی من در دو چیز است: نخست اینکه نام مرا ایران گذاشته‌اند و دیگر عشق به ایران که نخست غریزی بود و سپس فرهنگی شد». {{سخ}} «اجداد ما ۲۵۰۰ سال پیش آفرینندهٔ لوح آزادی باشد و ما در قرن بیست و یکم آزادی را در برترین شکل آن محدود کنیم». {{سخ}} «ایران در گذشته تأثیرات فراوانی بر فرهنگ جهان گذاشته و حافظهٔ تاریخی ما، عامل پایداری ما بوده است.»
** ''[[ایران درودی]]'' <small>(۵ مارس ۲۰۱۶/ ۱۴ اسفند ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fa.rfi.fr/ایران/20160305-ایران-درّودی|عنوان=چهره‌ها و گفتگوها؛ایران درّودی: «شگفت است که نیاکان ما لوح آزادی را نوشته اند و ما در قرن بیست ویکم از آزادی تعبیری این چنین محدود داشته باشیم»|تاریخ=۵ مارس ۲۰۱۶/ ۱۴ اسفند ۱۳۹۳|اثر=ار. اف. ای}}</ref>
* «قرن‌هاست که [[زن ایرانی]] در فراموشی و در سایه مرد نگاه داشته شده است. اکنون در عصر ماهواره و رسانه‌ها اگر هنوز زن ایرانی در سایه باقی مانده، دیگر گناه از خود او و کم‌جرئتی خود اوست…{{سخ}}'''ایران را دوست بداریم و برای نسل آینده ایران ردپایی از خودمان بگذاریم تا در سازندگی آیندهٔ بهتر ایران، سهمی داشته باشیم. این مادران ایرانی هستند که عهده‌دار تربیت نسل آینده ایران‌اند. برای ایران فردا، آیندهٔ بهتری برای فرزندانتان بسازید و این را فراموش نکنیم ملیت ما، هویت ماست. ما به ملیت‌مان می‌بالیم'''؛ چراکه پس از گذشت ۲۵۰۰ سال هنوز هیچ ملتی نتوانسته تمام موارد اعلامیه حقوق بشر را به اجرا درآورد؛ ما زنان ایرانی فراموش نکنیم ۲۵۰۰ سال پیش حقوق اجتماعی زنان و مردان در کشورمان یکسان بوده و زن حتی به عنوان مادر جایگاه مهم‌تری از مرد داشته است.»
** ''[[ایران درودی]]'' <small>(۷ فوریه ۲۰۱۷/ ۱۹ بهمن ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/154897|عنوان=گفت‌وگو با ایران درودی؛ ذهنیاتم را نقاشی می‌کنم|تاریخ=۱۹ بهمن ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «یکی از مهمترین دستاوردهای ایرانیان دوران باستان، نظم اداری آنها بود که در نوشته‌های هرودوت و منابع دیگر دربارهٔ راه‌ها و چاپارها و گذرنامه و مدارک تقسیمات اداری و کنترل آن اطلاعاتی دربارهٔ دوران هخامنشی تا ساسانی وجود دارد. مُهرها و گِل‌مهرها و نامه‌های اداری، همه‌وقت نشان‌دهندهٔ این نظم و ترتیب شاهنشاهی در ایران باستان است. باید بدانیم هیچ سیستم حکومتی‌ای بدون داشتن نظم اداری نمی‌تواند پابرجا بماند. به نظر من یکی از دلایل مهم پا گرفتن چند حکومت مقتدر در ایران باستان، داشتن همین سیستم منظم و افرادی است که بتوانند چنان شاهنشاهی‌هایی را کنترل کنند… بعد از آمدن اسلام نیز ایرانیان برای اداره خلافت عباسی برگزیده شدند و این سنت کشورداری و اداری ادامه یافت.»
** ''[[تورج دریایی]]'' <small>(۳ ژوئن ۲۰۱۵/ ۲۶ خرداد ۱۳۹۴)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/Vijeh/5022/تاریخ-جامع-ایران-باعث-افتخار-ایران-و-ایرانیان-است|عنوان= «تاریخ جامع ایران» باعث افتخار ایران و ایرانیان است|تاریخ=۲۶ خرداد ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Touraj_Daryaee_(2)(Cropped).jpg|80px|بی‌قاب|راست|هیچ]] برای وحدت و پیشرفت کشور ایران، باید مردم دربارۀ تاریخ و تمدن خود آگاه باشند...نام کشور و تمدن ایران، داستانی دیرینه است...شناخت خودمان برای پیشبرد کشور و همبستگی‌مان بسیار مهم است. | [[تورج دریایی]]|۱۹۶۷}}
* «'''برای وحدت و پیشرفت کشور ایران، باید مردم دربارۀ تاریخ و تمدن خود آگاه باشند'''...'''نام کشور و تمدن ایران، داستانی دیرینه است.''' این سخنان به‌خاطر احساسات ناسیونالیستی نیست، بلکه حقیقتی است که در کمک به تمامیت ارضی ایران نقش ایفا می‌کند. داشتن دانش دربارۀ ایران، به نحوۀ رفتار با اقوام و گروه‌های مختلف ایران کمک می‌کند...'''شناخت خودمان برای پیشبرد کشور و همبستگی‌مان بسیار مهم است'''.»{{سخ}} «ایران از اقوام و مذاهب مختلف ساخته شده است. اگر هرکدام پیشینۀ تاریخی پدیده‌ای به نام ایران را بشناسند و بدانند که چگونه هزاران سال است که این‌چنین بوده است، به‌طور حتم برخوردشان با مسائل امروزی دربارۀ قومیت و کشور تفاوت خواهد داشت.»
** ''[[تورج دریایی]]'' <small>(۱۴ فوریه ۲۰۱۷/ ۲۶ بهمن ۱۳۹۵)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/155098|عنوان=نگاهی تطبیقی به اهداف و رویکردهای کرسی ایرانشناسی در آمریکا و ایران در گفت‌وگو با تورج دریایی|تاریخ=۲۶ بهمن ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «من جامعه‌ای را می‌بینم که خشونت در آن تبدیل به ارزش شده است. تفاوت‌های طبقاتی نوعی خشونت است و مشاهده تفاوت‌های طبقاتی نیز. به این شکل که وقتی خیلی از آدم‌ها نمی‌توانند ولی به‌آسانی تعدادی دیگر به چیزهایی که نیاز دارند دسترسی داشته باشند، آمادگی برای پرخاشگری دارند چون همیشه تهدیدشدگی را از سوی کسانی که فکر می‌کنند به‌ناحق سهم آنها را خورده و نداده‌اند، احساس می‌کنند؛ بنابراین اگر جامعه‌ای تبعیض زیادی داشته باشد، همواره در آن نوعی پتانسیل خشم وجود دارد. این به دلیل تجارب، مشاهدات و ناکامی‌های روزمره‌ای است که تجربه می‌شود.»{{سخ}}«ما در میان ورطه‌ای از تغییر ارزش‌ها یا حتی بیشتر در چرخه‌ای از ارزشهای متفاوت زندگی می‌کنیم که همه آنها لزوماً با هم نمی‌خوانند. در ایدئولوژی حاکم بر جامعه به طور طبیعی دربارهٔ چیزهای خوبی صحبت می‌کنیم؛ مانند اخلاق‌مداری و صداقت و درعین‌حال شاهد تغییرات اقتصادی کاملاً غیرقابل تصور در دیدن برج‌ها، مال‌ها و هجوم خواستن‌ها و داشتن‌ها هستیم.»
** ''[[شیوا دولت‌آبادی]]'' <small>(۳۰ ژوئن ۲۰۱۶/ ۱۰ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/96727/خشونت-خود-را-بازتوليد-مي‌كند|عنوان=خشونت خود را بازتولید می‌کند|تاریخ= ۱۰ تیر ۱۳۹۵|اثر=روزنامه شرق}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Mahmoud Dowlatabadi.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] اندیشیدن را جدّی بگیریم. اندیشیدن. آنچه که ما کم داریم، مردان و زنانی هستند که اندیشیدن را جدی گرفته باشند. اندیشیدن باید به مثابه یک کار مهم تلقی بشود. اندیشه ورزیدن. بند زبان را ببندیم و بال اندیشه را بگشاییم…| [[محمود دولت‌آبادی]]|۱۹۴۰}}
* «'''اندیشیدن را جدّی بگیریم. اندیشیدن. آنچه که ما کم داریم، مردان و زنانی هستند که اندیشیدن را جدی گرفته باشند. اندیشیدن باید به مثابه یک کار مهم تلقی بشود. اندیشه ورزیدن. بند زبان را ببندیم و بال اندیشه را بگشاییم'''…»
** ''[[محمود دولت‌آبادی]]''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =دولت‌آبادی| نام =محمود| پیوند نویسنده =محمود دولت‌آبادی| عنوان=نون نوشتن| سال =۲۰۰۹م/ ۱۳۸۸ش| ناشر =چشمه}}</ref>
* «مَثَلِ افتخارِ اینگونه مردم به تاخ و تخت پادشاهان درست مثلِ آن کسی است که دیدند در مسابقهٔ اسب دوانی بسیار می‌خندد و شادی می‌کند و به خود می‌بالد. از وی پرسیدند:مگر اسبی که در مسابقه پیش افتاده از آن توست؟. گفت: نه، امّا لگامش از آنِ من است!.»
** منسوب به ''[[ابن قتیبه دینوری]]'' <small>به نقل از مقالهٔ «شعوبیه» نوشتهٔ [[جلال همایی]] در مجلهٔ مهر</small>
=== ر، ز، ژ ===
* «<small>واقعیت اما این است که</small> بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی کشور، زاییده فراموشی فرهنگی ما در طول سال‌های گذشته است؛ وقتی که کسب درآمد نامشروع به یک «ارزش» در نزد اذهان عمومی بدل شده و فردی که چنین رفتاری داشته باشد را «زرنگ» خطاب می‌کنند، چطور می‌توانیم امیدوار باشیم در اقتصاد به نتیجه روشنی برسیم؟ وقتی که رشوه در فرایندهای اداری به یک امر مباح بدل شده، چطور می‌توانیم صاحب اقتصادی روبه‌رشد باشیم؟»
** ''[[مجتبی راعی]]'' <small>(۲۰ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۳۰ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/68549/در-انتظار-نشاط-فرهنگی|عنوان=در انتظار نشاط فرهنگی|تاریخ=۳۰ تیر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «ما باید تمام دانشها و تکنیکهای نوین را در هر زمینه از جوامع پیشرفته‌تر فرا بگیریم.»
** ''[[فاطمه راکعی]]'' <small>(۸ مارس ۲۰۰۴/ ۱۸ اسفند ۱۳۸۲)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8212-07101/جايگاه-و-حقوق-زنان-راكعي-فرهنگ-لازم-در-خصوص-مسائل-زنان-وجودندارد-اماني|عنوان=/جايگاه و حقوق زنان/ راكعي: فرهنگ لازم در خصوص مسائل زنان وجودندارد |تاریخ= ۱۸ اسفند ۱۳۸۲|اثر=ایسنا}}</ref>
* «حرکت اصلاح‌طلبانهٔ مردم ایران را به هیچ روی نمی‌توان به توطئه و تجدیدنظر طلبی متهم کرد و مدعی شد نیروهای اصلاح‌گر می‌خواهند به انقلاب و ارزشهای انقلابی و اسلامی پشت پا بزنند، بلکه خود آن ذهنیتی را که چنین توهمی را در جامعه دامن می‌زند بایستی توطئه‌آمیز خواند.»
** ''[[علی ربیعی]]'' <small>(۹ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۰ بهمن ۱۳۷۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-00903/علي-ربيعي-حركت-اصلاح-طلبانه-مردم-ايران-را-نمي-توان-به-توطئه|عنوان=علي ربيعي: حركت اصلاح‌طلبانه مردم ايران را، نمي‌توان به توطئه و تجديدنظر طلبي متهم كرد|تاریخ= ۲۰ بهمن ۱۳۷۸|اثر=ایسنا}}</ref>
* «من همیشه معتقد بودم در کشورهای شبیه ما ثبات یک زیرساخت برای رشد، توسعه و تحولات بزرگ اجتماعی است و بی‌ثباتی دو گام به عقب است. [...]اصلاحات تغییری است که در بستر ثبات شکل می‌گیرد. در ثبات یک نظام سیاسی و ثبات کشور و ساختارهای بنیادی، ساختار‌شکنی شکل نمی‌گیرد ولی تغییرات مطلوب اتفاق می‌افتد.»
** ''[[علی ربیعی]]'' <small>(۲۷ مه ۲۰۱۷/ ۶ خرداد ۱۳۹۶)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/132318/مردم،-رقبای--روحانی-را-باور--نکردند|عنوان=مردم، رقبای روحانی را باور نکردند|تاریخ=۶ خرداد ۱۳۹۶|اثر=روزنامه شرق}}</ref>
* «ما طالب [[زندگی]] سالم و مستقلی هستیم. از تکنولوژی به عنوان پیشرفت بیشتراستقبال می‌کنیم. اما این تکنولوژی را با از دست دادن استقلال و عدم وابستگیِ خود، نخواهیم پذیرفت.»
** ''[[محمدعلی رجایی]]'' <small>(۱۹۸۱م/ ۱۳۶۰ش)</small><ref name="رجایی" />
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Mohammad-Ali Rajai picture.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] من امیدوارم که در آینده، کشور ما به صورتِ یک خانوادهٔ بزرگ درآید، که انتقادمان از هم -و خدای نکرده بدگویی‌هایمان از هم - و یا بی‌اطلاعی‌مان از قوانین، دقیقاً در رابطه با افراد یک خانواده باشد؛ که اشتباه می‌کنند ولی هرگز سوء ظن و کینه‌ای به یکدیگر ندارند.| [[محمدعلی رجایی]]|۱۹۳۳-۱۹۸۱}}
* «'''من امیدوارم که در آینده، کشور ما به صورتِ یک خانوادهٔ بزرگ درآید، که انتقادمان از هم -و خدای نکرده بدگویی هایمان از هم - و یا بی‌اطلاعی‌مان از قوانین، دقیقاً در رابطه با افراد یک خانواده باشد؛ که اشتباه می‌کنند ولی هرگز سوء ظن و کینه‌ای به یکدیگر ندارند''' و ما در حال تشکیل یک چنین خانواده‌ای هستیم.»
** ''[[محمدعلی رجایی]]''<small>(۱۹۸۱م/ ۱۳۶۰ش)</small><ref name="رجایی" />
* «این را بارها تکرار کرده‌ایم که جامعه ما به آنچه نیاز دارد، نقاط مشترک اصولی است، نه نقاط مورد اختلاف.»
** ''[[محمدعلی رجایی]]'' <small>(۱۹۸۱م/ ۱۳۶۰ش)</small> <ref name="رجایی"> {{یادکرد وب |نشانی=http://hamshahrionline.ir/details/30121|عنوان=آشنایی با آرای شهید محمدعلی رجایی|تاریخ=۱۶ اوت ۲۰۰۷/ ۷ شهریور ۱۳۸۶ |اثر=همشهری آنلاین}}</ref>
* «در روزهای بدی زندگی می‌کنیم؛ روزهایی که ارزش هر چیزی با پول مشخص می‌شود؛ روزهایی که آموزش ما، بهداشت و درمان ما و حتی انسانیت ما با پول خریدوفروش می‌شود. چرا به این نقطه رسیده‌ایم؟»
** ''[[لیلی رشیدی]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۳۱ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/98413/مسئولیت-ما،-مسئولیت-آنها|عنوان=مسئولیت ما، مسئولیت آنها|تاریخ=۳۱ تیر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «آرزوی قلبی من خدمت‌گذاری رایگان برای بهره‌وری از مغزهای جوانان ایرانی است تا آنها خود را باور کنند و آنچه را که خود دارند از بیگانگان تمنا نکنند.»
** ''[[فضل‌الله رضا]]'' <small>(۹ مارس ۲۰۰۱/ ۱۹ اسفند ۱۳۷۹)</small><ref name="فضل‌الله رضا، ۱۹ اسفند ۱۳۷۹">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7912-02169/پرفسور-رضا-دولت-بايد-فرهنگ-خردورزي-را-در-بين-جوانان-رواج-دهد|عنوان=پرفسور رضا: دولت بايد فرهنگ خردورزي را در بين جوانان رواج دهد|تاریخ=۱۹ اسفند ۱۳۷۹|اثر=ایسنا}}</ref>
* «ایران با تاریخ کهن و فرهنگِ باروری که دارد، باید در میدان نبرد فرهنگ‌ها پیروزی یابد.»
** ''[[فضل‌الله رضا]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small><ref name="فضل‌الله رضا، ۲ ژانویه ۱۹۹۱" />
* «بنیاد [[زبان فارسی]] و گفت‌وشنود و نگارش به آن را باید روز به روز استوارتر و نیرومندتر کنیم. در این راه باید از روش‌های علم و ابزار تکنولوژی بیشتر بهره بریم… اگر در حودو پانزده زبان زندهٔ دنیا را که سابقهٔ ممتاز فرهنگی دارند برگزنیم، [[زبان فارسی]] و [[زبان عربی]] در میان آنها خواهد بود.»
** ''[[فضل‌الله رضا]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small><ref name="فضل‌الله رضا، ۲ ژانویه ۱۹۹۱" />
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Fazlollah Reza in his office of university of Tehran (1).jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] جوان ایرانی باید واقعیت‌ها را ببیند، با خرد مأنوس شوند. آنها یک «عرصهٔ باز» دارند و آن اِشراف به معارف ایرانی، اسلامی و جهانی است… جوانان ما باید اعتماد به نفس پیدا کنند و خودباخته نباشند و بدانند که ما وارث یک میراث فرهنگی و علمی بسیار غنی هستیم...جوان ایرانی تا خودش را نیازمند مادیات غرب ببیند همیشه ''بنده'' خواهد بود باید طوری تربیت پیدا کند که فراتر این خواسته‌ها باشد.| [[فضل‌الله رضا]]|۱۹۱۴}}
* «'''جوان ایرانی باید واقعیت‌ها را ببیند. جوانان باید با خرد مأنوس شوند. آنها یک عرصهٔ بازدارند و آن اِشراف به معارف ایرانی، اسلامی و جهانی است'''… '''جوانان ما باید اعتماد به نفس پیدا کنند و خود باخته نباشند و بدانند که ما وارث یک میراث فرهنگی و علمی بسیار غنی هستیم''' یعنی بعد از تمدن یونان که چندصد سال بر تمدن ایرانی و بر تمدن اسلامی پیشی داشت در جایگاه رفیعی بوده‌ایم و ما اکنون وارث این تمدن عظیم هستیم… '''جوان ایرانی تا خودش را نیازمند مادیات غرب ببیند همیشه «بنده» خواهد بود باید طوری تربیت پیدا کند که فراتر این خواسته‌ها باشد.'''»
** ''[[فضل‌الله رضا]]'' <small>(۲۵ نوامبر ۲۰۱۳/ ۴ آذر ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://goftemaneroz.ir/?p=9739|عنوان=پروفسور فضل‌الله رضا:خیام معروف‌ترین ایرانی اروپاست|تاریخ= ۲۵ نوامبر ۲۰۱۳/ ۴ آذر ۱۳۹۲|اثر=goftemaneroz.ir}}</ref>
* «در چنین روزگاری اگر بخواهیم روی [[زمین|کرهٔ زمین]] قومی به نام ایرانی وجود زنده و پایدار داشته باشد، باید فرهنگ سنتی آن قوم را پیوسته پاسداری کنیم. مهمترین عاملی که قوم ایرانی را از دیگر اقوام برجسته می‌سازد، فرهنگ ملّی ایران است. [[زبان فارسی]] یعنی همین فارسی آمیخته به عربی که در هزار سال ورزیده و نیرومندتر شده است، در مرکز فرهنگ ملّی جای دارد. {{سخ}} اگر امروز از یکی از کهکشان‌های دوردست با ما تماس بگیرند و بخواهند که به شتاب یک روز، فقط دو کتاب نمونه که معرف شخصیت ملی ما باشد برایشان بفرستیم، بنده گمان دارم که [[شاهنامه|شاهنامهٔ]] [[فردوسی]] و [[مثنوی]] [[مولوی|جلال‌الدین رومی]] را می‌توان اختیار کرد. اگر جای چانه باقی بود، [[بوستان]] و [[گلستان]] را به آن پیوست می‌کنیم. {{سخ}} پژوهندگانی که با کامپیوترهای نیرومند در آن ستاره نشسته باشند، می‌توانند از این دو سه کتاب، شِبهی از سیمای قوم ایرانی و شخصیت و خلقیات و آمال آنان را به‌دست بیاورند. این دو کتاب، خلاصه‌ای از دایرةالمعارف فرهنگ قوم ایرانی است.»
** ''[[فضل‌الله رضا]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small> <ref name="فضل‌الله رضا، ۲ ژانویه ۱۹۹۱">{{یادکرد کتاب |عنوان =نمیرم از این پس که من زنده‌ام(مجموعه مقالات کنگرهٔ جهانی بزرگداشت فردوسی| سال =زمستان ۱۳۷۴| ناشر =انتشارات دانشگاه تهران |مکان =تهران| شابک =9640336920| صفحه =۶۹-۷۷}}</ref>
* «واقعاً صحیح گفته‌اند که ایران کشور منفردین است، در این کشور هر فرد برای خودش سلطانی است و علّتِ ظهور صدها حزبِ نارسِ کوچک و به وجود نیامدن یکی دو حزب حسابی ملّی همین روحِ تفّرد و تشخّصِ بی لزوم است.»
** ''[[صادق رضازاده شفق]]'' <small>(۱۹۶۵م/ ۱۳۳۴ش)</small><ref>{{یادکرد |نویسنده=صادق رضازاده شفق |مقاله=خاطرات مجلس و دموکراسی چیست؟ |نشریه=روزنامهٔ کیهان |تاریخ=۱۳۴۴ |صفحه=۴و۳}}</ref>
* «یک وقت صحبت از این است که ما ارزش‌ها و معارفی را که خارج از حوزه ی جغرافیایی خودمان به‌دست می‌آوریم، صرفاً به این علّت که از جای دیگری آمده نپذیریم و رد کنیم که این بسیار چیز بدی است، آدم مکتب را نپذیرد اما در محدوده ی جغرافیایی خودش هر ناپسندی را قبول کند. این بسیار بد است و ضدِّ ارزش است و راه تکامل انسان‌ها را می‌بندد. اما یک وقت انسان خودش را در چهاچوب آرمان‌های آن مکتبی که پذیرفته قرار می‌دهد و در همان چارچوب از وطنش و از میهنش و از آب و خاکش و چیزهای مربوط به خود دفاع می‌کند و به آنها احترام می‌گذارد و آنها را مقدّس می‌شمارد. این خود بسیار پسندیده است و امری است که در زندگی ممدوح بوده و نمی‌شود آن را منفی تلقی کرد.»
** ''[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small> <ref name="اکبر هاشمی رفسنجانی، ۲ ژانویه ۱۹۹۱">{{یادکرد کتاب |عنوان =نمیرم از این پس که من زنده‌ام(مجموعه مقالات کنگرهٔ جهانی بزرگداشت فردوسی| سال =زمستان ۱۳۷۴| ناشر =انتشارات دانشگاه تهران |مکان =تهران| شابک =9640336920| صفحه =۱۱-۱۸}}}</ref>
* «آن ملّتی که در ایران انقلاب کرده، برای خودش هویتی قائل است که اگر آن هویت را نادیده بگیریم، رخنه انداختن در ارزش‌هاست و سست کردن خیلی چیزهاست.»
** ''[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small> <ref name="اکبر هاشمی رفسنجانی، ۲ ژانویه ۱۹۹۱" />
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Hashemi Rafsanjani (Cropped).jpg|80px|بی‌قاب|راست]] ملی‌گرایی به این معنا که ما خواستار شکوه و نیک‌نامی ایران باشیم و اجازه ندهیم هیچ چیزی از جامعهٔ ما به عنوان ایرانی کاسته شود، چیز با ارزشی است... | [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]|۱۹۳۴- ۲۰۱۷}}
* «'''ملی‌گرایی به این معنا که ما عظمت و اعتبار ایران را بخواهیم و اجازه ندهیم هیچ چیزی از جامعه ی ما به عنوان ایرانی کاسته شود، چیز با ارزشی است'''؛ اما اگر ملی‌گرایی معنی‌اش این باشد که مثلاً چون اسلام را یک عرب آورده ما نمی‌پذیریم، یا قرآن چون به زبان ما نسیت برای ما در مقام دوم قرار دارد، اینها غلط است و ما با این‌طور ملی‌گراها مخالیم. در عین حال، تعصب بی‌جا در مقابل علم، فضل، ادب و هنر و این‌طور امور اصلاً معنا ندارد و ما باید برای گرفتن چیزی که در زندگی با ارزش و مفید است، آماده باشیم.این خواست اسلام است. این جزء معارف دین ماست که اینگونه باشیم و این به معنای فراموش کردن هویّت ملّی خودمان و هویّت قومی خودمان نیست، بلکه همان مکتب به ما دستور می‌ردهد هویت ملّی‌تان را هم حفظ کنید و زبان خودتان را نگه دارید و در گرفتن علم و ادب و هنر از دیگران هم تعصب نداشته باشید.»
** ''[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small> <ref name="اکبر هاشمی رفسنجانی، ۲ ژانویه ۱۹۹۱" />
* «مشکل ما کم فکر کردن است.»
** ''[[فرامرز رفیع‌پور]]'' <small>(۱۵ اکتبر ۲۰۱۴/ ۲۳ مهر ۱۳۹۳)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://iusnews.ir/en/print/144863/خارجی‌ها-ما-را-از-مسائل-اصلی-منصرف-و-مشغول-شکل-کرده-اند%7C-بعضی-از-معلمان-گمان-می‌کنند-آنچه-ادا-می‌کنند-وحی-منزل-است/|عنوان=پروفسور رفیع پور در انتقاد به نظام آموزش دست نخورد|تاریخ=۲۳ مهر ۱۳۹۳|اثر=iusnews.ir}}</ref>
* «اگر در یک عبارت بخواهم بگویم که ایرانیان چرا توسعه نیافته‌اند، باید پاسخ را در این عبارت جست و جو کردکه «ما جامعه بی کودکی هستیم». در واقع جامعه ایرانی، جامعه فاقد کودکی بوده است و به همین علت فرایند توسعه در جامعه ما شکل نگرفته است، چون ما ایرانیان از نوزادی به پیری رسیده‌ایم.»
** ''[[محسن رنانی]]'' <small>(۲۴ اوت ۲۰۱۶/ ۳ شهريور ۱۳۹۵)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/489114/چرا-ما-ایرانیان-در-مسیر-توسعه-درجا-زده-ایم|عنوان=چرا ما ایرانیان در مسیر توسعه درجا زده ایم؟|تاریخ=۰۳ شهريور ۱۳۹۵|اثر=عصرایران}}</ref>
* «زمانی می‌توانیم ادعا کنیم ایران در مسیر توسعه قرار گرفته که زنان را از پستوخانه‌های منازل به بیرون بکشانیم و تمایل و عادت رفت‌وآمد بین خانه و گشت‌وگذار در بازار را به عادت به رفت‌وآمد در مسیر منزل به کتابخانه و منزل به نهادهای مدنی تبدیل کنیم».
** ''[[محسن رنانی]]'' <small>(۱۷ اکتبر ۲۰۱۵/ ۲۵ مهر ۱۳۹۴)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://sharghdaily.ir/News/76174/رنانی:-با-حضور-زنان-در-جامعه-به-توسعه-می‌رسیم|عنوان=رنانی: با حضور زنان در جامعه به توسعه می‌رسیم|تاریخ= ۲۵ مهر ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «وقتی ما به تاریخ خودمان نگاه می‌کنیم به طور کلاسیک صحبت از جنگ‌ها، سلاطین، ادبیات، هنر و این نوع مطالب است. اما به این سؤال پاسخ داده نمی‌شود که مردم کجا هستند؟ پیاده‌گان جنگ‌ها و کسانی که بار آن را به دوش می‌کشند چه کسانی‌اند؟ دهقانان که تولید را بر عهده داشتند، چه کسانی بودند؟ سازندگان آنچه از کاخ و مسجد و … به عنوان میراث فرهنگی و تاریخی می‌شناسیم و به سلاطین و هنرمندان نسبت می‌دهیم، چه قشرها و طبقاتی بودند؟ بین این همه آشوب و جنجال و این فراز و فرودها که به هیئت حاکمه نسبت داده می‌شود، آیا صدایی نبود که حق‌طلبی و عدالت‌خواهی را عنوان کند؟.»
** ''[[شاپور رواسانی]]'' <small>(۱۷ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۷ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129884|عنوان=شاپور رواسان:روشنفکران، تاریخ خودمان را نمی‌شناسند|تاریخ=۲۷ تیر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
* «در جامعهٔ ما اعتماد به خود که ضرورتاً برای استقلال و پیشرفت باید داشته باشیم وجود ندارد. یعنی متأسفانه حتی در اینکه به تاریخ خودمان بپردازیم، تحت تأثیر مطلق غرب هستیم. اغلب کتب تاریخی که در اختیار داریم و یا به دانشجویانمان معرفی می‌کنیم را مستشرقین نوشته‌اند و تمایلات سیاسی به طور عمده در راستای منافع سیاسی خودشان رعایت شده است..»
** ''[[شاپور رواسانی]]'' <small>(۴ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۷ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129884|عنوان=شاپور رواسان:روشنفکران، تاریخ خودمان را نمی‌شناسند|تاریخ=۲۷ تیر ۱۳۹۵|اثر= مرکز دایرةالمعارف اسلامی}}</ref>
* «ما تمام نفت و پتروشیمی را به خارجی‌ها می‌فروشیم؛ کجای این اقتصاد درونگراست؟ اقتصادی پیشرفت می‌کند که اهدافی در بازارهای خارجی داشته باشد و بتواند با دنیا رقابت کند. در نتیجه برای اقتصادی توسعه‌گرا باید روابط ما با دنیا دوستانه باشد. دنیای امروز، قواعدی دارد و اولین قدم آن این است که قواعد دنیا را بشناسیم.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۱۶ مه ۲۰۱۳/ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=51|عنوان=سفر حسن روحانی به زنجان|تاریخ=۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۲|اثر=rouhani.ir}}</ref>
* «ملّتِ ایران همواره ملّتی صلح‌دوست، متمّدن و با [[فرهنگ]] بودند که هرگز با هیچ کشوری [[دشمن]]ی نداشته‌است.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۱۵ اکتبر ۲۰۱۳/ ۲۳ مهر ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=166|عنوان=سخنان رئیس جمهور در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی|تاریخ= ۲۳ مهر ۱۳۹۲|اثر=rouhani.ir}}</ref>
* «من گاهی اوج هنر ایرانی را در [[حافظ]] می‌بینم، … هنرمند ایرانی میتواند مقتدایش حافظ باشد، حافظ حافظه تاریخی ادبی و هنری ملت ایران است. حافظ، با سینه‌ای مالامال از آموزه‌های دینی و قرآنی اما از جهل، خرافه و ریا بیزار … حافظ با همه نقد و انتقادی که بر حکومت و جامعه داشت در طول تاریخ کتابش قدر دیده و بر صدر نشسته و گاهی آن چنان تعالی یافته که جایکاهش در کنار کتاب حق و قرآن مجید قرار گرفته است… در عین ایمان و در عین انتقاد، هرگز از ایمانش دست برنداشت و هرگز از انتقادش پشیمان نشد.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۸ ژانویه ۲۰۱۴/ ۱۸ دی ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=240|عنوان=رئیس جمهور در جمع هنرمندان|تاریخ=۱۸ دی ۱۳۹۲|اثر= rouhani.ir}}</ref>
* «همواره ایران را بهنام دانشمندانی چون [[ابن سینا]]، [[w:محمد بن موسی خوارزمی|خوارزمی]]، [[فارابی]]، [[w:زکریای رازی|ذکریای رازی]] و مشاهیری چون [[فردوسی]]، [[مولوی]]، [[حافظ]] و [[سعدی]] شناخته‌اند. همواره هنر ایرانی، عرفان اسلامی و دیوان سالاری ایرانی در تاریخ زبانزد بوده است. ملّت ایران در فراز و نشیب‌های فراوان تاریخی، هرگز زبان، تاریخ و فرهنگ و هویت خود را از دست نداده‌اند. در سالیان اولیه طلوع اسلام، فرهنگ اسلامی را به عنوان موهبتی بزرگ و الهی در آغوش کشیدند و بیشترین تلاش را در نشر و اعتلای فرهنگ اسلامی انجام داده‌اند.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۱۲ مارس ۲۰۱۴/ ۲۱ اسفند ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=296|عنوان=در جمع سفرا و رؤسای دفاتر نمایندگی کشورهای خارجی در ایران|تاریخ= ۲۱ اسفند ۱۳۹۲|اثر=rouhani.ir}}</ref>
* «همه ملت ایران در حقیقت در یک مجموعه و خانه به نام ایران زندگی می‌کنند.. آبادانی و خرابی در هر جای این کشور بر همه ملت تأثیر خواهد داشت، بنابراین همه باید دست به دست هم داده و دستگیر یکدیگر باشیم؛ لذت زندگی چیزی جز تعاون و کمک کردن به دیگران نیست و لذت دستگیری از مردم از هر لذتی بالاتر است.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۸ مارس ۲۰۱۴/ ۱ فروردین ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.president.ir/fa/76182|عنوان=تلاش دولت، ارائه خدمات بیشتر به فرزندان بهزیستی است|تاریخ=۱ فروردین ۱۳۹۳|اثر=پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری}}</ref>
* «اقوام و مذاهب مختلفی در کشورمان وجود دارند، البته همه از یک نژاد هستیم و آن ایرانی بودن است، اما باید به زبان، ویژگی‌ها و سنت اقوام مختلف، احترام گذاشت.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۸ اوت ۲۰۱۴/ ۳۰ مرداد ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=580%253C|عنوان=جلسه شورای اداری استان اردبیل|تاریخ=۸ اوت ۲۰۱۴/ ۳۰ مرداد ۱۳۹۳ |اثر=rouhani.ir}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Hassan Rouhani 2.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] بگذاریم که شایستگان به ملّت خدمت کنند. بگذاریم که سینه‌ها از کینه‌ها پاک شود. بگذاریم که آشتی به‌جای قهر و دوستی به‌جای دشمنی بنشیند. بگذاریم که [[اسلام]] با چهرهٔ رحمانی‌اش، ایران با چهرهٔ عقلانی‌اش، [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب]] با چهره انسانی‌اش و [[نظام سیاسی ایران|نظام]] با چهره عاطفی‌اش همچنان حماسه بیافرینند. | [[حسن روحانی]]|۱۹۴۸}}
* «بگذاریم که فضا و فرصتِ خدمت برای همهٔ ایرانیانی که دل در گرو این مرزوبوم دارند، باز شود. '''بگذاریم که شایستگان، به ملّت خدمت کنند. بگذاریم که سینه‌ها از کینه‌ها پاک شود. بگذاریم که آشتی به‌جای قهر، و [[دوستی]] به‌جای [[دشمنی]] بنشیند. بگذاریم که [[اسلام]] با چهرهٔ رحمانی‌اش، ایران با چهرهٔ عقلانی‌اش، [[انقلاب]] با چهره انسانی‌اش و نظام با چهره عاطفی‌اش همچنان حماسه بیافرینند.'''»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۳/ ۱۲ مرداد ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=115|عنوان=متن و فیلم کامل سخنرانی دکتر روحانی در مراسم تنفیذ |تاریخ=۱۲ مرداد ۱۳۹۲|اثر= rouhani.ir}}</ref>
* «توسعهٔ ایران نیازمندِ کمکِ همهٔ ایرانیان داخل و خارج کشور است و کمک به وطن و عشق به ایران، چیزی است که جایگزینی ندارد.»
** ''[[حسن روحانی]]'' <small>(۲۷ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۵ مهر ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rouhani.ir/event.php?event_id=676|عنوان=در جمع اساتید و دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا|تاریخ= ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۵ مهر ۱۳۹۳|اثر=rouhani.ir}}</ref>
* «[[عدالت]] پدیده‌ای جدا از آزادی نیست. عدالت نه مانع آزادی، که مکمل آزادی است؛ و آزادی نه مانع عدالت، که مکمل عدالت است. به تعبیر من، همین‌طور که طبق تعریف لیبرال دمکراسی مردم بصورت برابر و آزاد پای صندوق رای رفته و رای می‌دهند، چرا در صحنه اقتصاد نباید چنین باشد؟ چرا باید اقتصاد را از سیاست جدا کنیم؟ چرا باید تمامیت جامعه را از آن بگیریم؟ در صحنه اقتصاد و محیط کار هم، همه با هم برابر نیستند.»
** ''[[فریبرز رئیس‌دانا]]'' <small>(۱۵ آوریل ۲۰۱۴/ ۲۶ فروردین ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://persian.aawsat.com/2014/04/article14589|عنوان=رئیس دانا: این هدفمندی نبود، هدفبندی بود|تاریخ=۱۵ آوریل ۲۰۱۴/ ۲۶ فروردین ۱۳۹۳|اثر= شرق پارسی}}</ref>
----
* «اساس غربِ مدرن حق‌مداری است و انسان با حق متولد می‌شود یعنی انسان فارغ از نژاد، زبان و … با مجموعه‌ای از حقوق به دنیا می‌آید و هیچ‌کس نیز نمی‌تواند این حقوق مثل حق حیات، حق مالکیت، حق تعیین مذهب و … را از او بگیرد اما ما حتی حقوق‌مان نیز در چارچوب تکالیف تعریف شده است. ایران تعقل‌گرایی غربی را قبول ندارد و به همین دلیل می‌خواهد اساساً آن را کنار بگذارد.»
** ''[[صادق زیباکلام]]'' <small>(۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۳۱ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/63285/|عنوان=ایران از پشت یک عینک معیوب به غرب نگاه می‌کند|تاریخ=۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۳۱ تیر ۱۳۹۵|اثر=ایران امروز}}</ref>
=== س، ش ===
* «کدام خانوادهٔ ایرانی‌ای هست که سیاست در آن رُلی بازی نکرده باشد. شما فقط تاریخ [[قرن بیستم]] ایران را در نظر بگیرید: [[انقلاب مشروطه ایران|انقلاب مشروطیت]]، [[صنعت نفت ایران|ملی کردن صنعت نفت]]، [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|یک انقلاب دیگر]]، [[جنگ ایران و عراق|جنگ]]! آن‌قدر تغییرات و تحولات در جامعهٔ ایران صورت گرفته که در هر نسلی یک تحول بزرگ اتفاق افتاده و این تحولات باعث شده که زندگی مردم از روال عادی خودش بیرون بیاید. من در عمرم یک ایرانی ندیده‌ام که بگوید من به دنبا آمدم، مدرسه رفتم، دانشگاه رفتم، ازدواج کردم، بچه‌دار شدم، بچه‌های‌ام بزرگ شدند، حالا هم دیگر دارم می‌میرم. یعنی شما هر ایرانی را که می‌بینید، در برهه‌ای از زندگی‌اش یک اتفاق خارق‌العاده می‌افتد.»
** ''[[مرجان ساتراپی]]'' <small>(۱۰ اکتبر ۲۰۱۱/ ۱۸ مهر ۱۳۹۰)</small> <ref name="مرجان ساتراپی"> {{یادکرد وب |نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/دود-به-زندگی-میماند-گپی-با-مرجان-ساتراپی/a-15445371|عنوان=«دود به زندگی میماند» • گپی با مرجان ساتراپی|تاریخ=۱۰ اکتبر ۲۰۱۱|اثر=دویچه وله فارسی}}</ref>
* «من فکر می‌کنم نسل گذشتهٔ ایران و به‌طور کلی نسل گذشتهٔ دنیا صادق‌تر بودند. یک مشکل بزرگ دنیا این است که تغییراتی که امروز اتفاق می‌افتد، خیلی سریع است. در حالی‌که طبیعت انسان این‌طور است که برای پذیرش هر تغییری، احتیاج به زمان دارد که بتواند آن را درک و هضم کند. منتها امروز در دنیا هرروز چیز جدیدی اتفاق می‌افتد و فکر می‌کنم انسان به‌طور کلی، در این دنیای مدرن به‌طور کامل گم شده و این باعث می‌شود که یک عالمه واکنش‌های عجیب و غریب داشته باشد.»
** ''[[مرجان ساتراپی]]'' <small>(۱۰ اکتبر ۲۰۱۱/ ۱۸ مهر ۱۳۹۰)</small><ref name="مرجان ساتراپی" />
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Marjane Satrapi Cannes 2008(Cropped).jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] هر آدمی از جایی می‌آید و جایی که در آنجا به‌دنیا آمده و بزرگ شده، بهترین جا برای اوست… همهٔ ما وطن‌مان را خیلی دوست داریم. همین! | [[مرجان ساتراپی]]|۱۹۶۹}}
* «من هرچیزی که هستم و هر چیزی که شده‌ام، همین ایران بوده که همهٔ این چیزها را به من داده است. من هرگز این را فراموش نمی‌کنم؛ بدون اینکه بخواهم وارد بحث ملی‌گرایی و ناسیونالیسم بشوم، چون ناسیونالیسم را خیلی دوست ندارم. اما به‌هرحال '''هر آدمی از جایی از دنیا می‌آید و جایی که در آنجا به‌دنیا آمده و بزرگ شده، بهترین جا برای اوست… همهٔ ما وطن‌مان را خیلی دوست داریم. همین'''!»
** ''[[مرجان ساتراپی]]'' <small>(۱۰ اکتبر ۲۰۱۱/ ۱۸ مهر ۱۳۹۰)</small><ref name="مرجان ساتراپی" />
* «نسل امروز آزادی‌هایی برای خودش کسب کرده که کسی هم آن را به او نداده است. بلکه خودشان تلاش کرده‌اند و این آزادی‌ها را به دست آورده‌اند. به‌هرحال فرهنگ جامعه دارد آرام آرام عوض می‌شود و این چیز خیلی خوبی است.»
** ''[[مرجان ساتراپی]]'' <small>(۱۰ اکتبر ۲۰۱۱/ ۱۸ مهر ۱۳۹۰)</small><ref name="مرجان ساتراپی" />
* «من به هزاران دلیل معتقدم که ایرانی‌ها از هر جهت به همهٔ اهالی مغربِ آسیا امتیاز و برتری دارند و بنا به گفتهٔ رالیسنون که راجع به ایران و ایرانیان بررسی‌های عمیقی نموده است، یک فرد ایرانی بر هر آسیایی دیگر خواه هندی و خواه ترک و یا روسی امتیاز دارد و سطح فکرش بالاست.»
** ''[[پرسی سایکس]]'' <small>در «هشت سال در ایران»</small>
* «اگر این مملکت حرفی برای گفتن داشته باشد همین فرهنگ آن است.»
** ''[[جلال ستاری]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://anthropology.ir/cultural-history/791.html|عنوان=جلال ستاری|اثر=انسان‌شناسی و فرهنگ}}</ref>
* «هر قوم و ملتی که بتواند مفاهیم و تئوری‌ها را در قالب‌های جدید بفهمد و تجربه کند، آن قوم مدرن است و هر قومی که قالب‌های جدید را نپذیرد و مفاهیم خود را ثابت بداند، آن قوم سنتی است… استبداد در ما، خیلی عمیق است، ما عملاً و تاریخاً در یک بستر استبدادی بار آمده‌ایم. ما نگاهمان به دین، تاریخ و انسان استبدادی است.»
** ''[[عبدالکریم سروش]]'' <small>(۱ ژانویه ۲۰۰۰/ ۲۴ دی ۱۳۷۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7810-00225/دكتر-سروش-هر-قوم-و-ملتي-كه-بتواند-مفاهيم-و-تئوريها-را-در-قالب|عنوان=دكتر سروش: هر قوم و ملتي كه بتواند مفاهيم و تئوريها را در قالب جديد بفهمد و تجربه كند مدرن است|تاریخ= ۲۴ دی ۱۳۷۸ |اثر=ایسنا}}</ref>
* «شما اگر ملایم‌ترین انتقاد را به میانگین ایرانی داشته باشید احتمالاً دوستی آن شخص را از دست می‌دهید. فکر کنم هر کسی این تجربه را در زندگی خود داشته است. عادت کرده‌ایم که همواره از ما تعریف بشود. حتی پدرها و مادرها نیز عموماً فرزندان خود را تأیید می‌کنند تا آنها را تربیت کنند.»
** ''[[محمود سریع‌القلم]] '' <small>(۱۹ فوریه ۲۰۱۳/ ۱ اسفند ۱۳۹۱)</small><ref name="محمود سریع‌القلم">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/303691/نقد-سبک-زندگی-ایرانی|عنوان=نقد سبک زندگی ایرانی|تاریخ= ۱ اسفند ۱۳۹۱|اثر=تابناک}}</ref>
* «ما در دنیا به سه نام معروف هستیم؛ [[ادبیات]]، [[فرش]] و [[خوشنویسی]].»
** ''[[محمد سلحشور]]'' <small>(۴ ژانویه ۲۰۱۷ / ۱۵ دی ۱۳۹۵)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.honaronline.ir/بخش-تجسمی-4/92635-استقبال-از-ورود-تکنولوژی-به-خوشنویسی-در-گفتگو-با-محمد-سلحشور-سیاه-مشق-راه-های-جدیدی|عنوان=استقبال از ورود تکنولوژی به خوشنویسی در گفتگو با محمد سلحشور / سیاه مشق و راه‌های جدیدی|تاریخ=۱۵ دی ۱۳۹۵ |اثر=هنرآنلاین}}</ref>
* «واقعیت اینکه اگر چیزی ارزش مادی چندانی نداشته باشد در سطح عمومی جامعه کمتر به آن توجه می‌شود. در جامعه امروز اهمیت هر چیزی با ارزش مادی و قیمتش تعیین می‌شود. این مسئله خاص حوزه اقتصادی نیست و صحبت از آن حتی به مسائل فرهنگی و مذهبی هم رسیده است. هنر هم از این قاعده مستثنی نیست. این پدیده دوران پست‌مدرن است که هر چیزی یک قیمتی دارد و اگر آن قیمت ناچیز باشد توجهاتی هم که به آن می‌شود اندک است.»
** ''[[علیرضا سمیع آذر]]'' <small>(۱۸ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۸ تیر ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129916|عنوان=گفت‌وگو با علیرضا سمیع‌آذر، هیچوقت هنر اینقدر دغدغه عمومی نبوده|تاریخ=۲۸ تیر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Farsh1.jpg|180px|بی‌قاب|وسط|هیچ]] فرش ایرانی، پیوند هنرمندانهٔ ایرانیان با طبیعت، زندگی، سنّت‌ها و تاریخ است.. | [[خسرو سینایی]]|۱۹۴۱}}
* «'''[[فرش]] ایرانی، پیوند هنرمندانهٔ ایرانیان با [[طبیعت]]، [[زندگی]]، سنّت‌ها و [[تاریخ]] است'''… فرش و اسب طی هزاره‌ها در زندگی ترکمن‌ها حضوری همیشگی داشته‌اند. آنها بر اسب‌های‌شان تاخته‌اند و ذهنیت‌شان را نسبت به جهان و طبیعت و زندگی، به شکلی نمادین در نقوش فرش‌های‌شان بافته‌اند.»
** ''[[خسرو سینایی]]'' <small>(۷ فوریه ۲۰۰۸/ ۱ اسفند ۱۳۸۶)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://article.tebyan.net/62126/خسرو-سینایی-فرش-ایرانی-پیوند-هنرمندانه-ایرانیان-با-تاریخ-است|عنوان=خسرو سینایی: «فرش ایرانی» پیوند هنرمندانه ایرانیان با تاریخ است|تاریخ= ۱ اسفند ۱۳۸۶|اثر=تبیان}}</ref>
* «مشکل اجتماعی ما این است که تاریخِ ما گم شده و از دست رفته، ما نمی‌دانیم پدرانمان چه کرده‌اند...»
** ''[[خسرو سینایی]]'' <small>(۱۶ ژوئیه ۲۰۰۷/ ۲۵ تیر ۱۳۸۶)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8604-14820/خسرو-سينايي-حفظ-تاريخ-و-زمانه-از-دستاوردهاي-سينماي-مستند-است|عنوان=خسرو سينايي: حفظ تاريخ و زمانه از دستاوردهاي سينماي مستند است|تاریخ=۲۵ تیر ۱۳۸۶|اثر=ایسنا}}</ref>
* «خدایا! با که می‌توان گفت که در این مملکت، هرکه محروم‌تر، به ایران و فرهنگ ایران دلبسته‌تر و آنکه از نعمت‌های ایران برخوردارتر، از این هردو گریزنده‌تر.»
** ''[[سید فخرالدین شادمان]]'' <small>(۷ ژوئیه ۱۹۶۵/ ۲۶ تیر ۱۳۴۴)</small><ref>{{یادکرد |نویسنده=سید فخرالدین شادمان |مقاله=سیاست‌نامهٔ ایران |نشریه=خواندنی‌ها|تاریخ=۲۶ تیر ۱۳۴۴}}</ref>
* «طرحِ شهرسازی شهری چون [[اصفهان|اصفهانِ]] دورهٔ [[صفویان|صفوی]]، بدونِ آگاهی از صورتِ مثالین «باغ -بهشت» ی که همواره منبعِ الهامِ هنرِ ایرانی بوده است، نمی‌توانست ریخته شود اصفهان شهر-باغی است که از روی همان بهشتِ خیالینی ساخته شده که ایرانیان صورتِ ذهنی آن را همیشه در خاطرهٔ جمعی خویش حفظ کرده‌اند … فضای شهر در جوّی رؤیایی غوطه می خرود؛ حال و هوایی که از اصفهان " مدینهٔ تمثیلی» می‌سازد.»
** ''[[داریوش شایگان]]'' <small>(۱۹۹۳م/ ۱۳۷۲ش)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.ensani.ir/fa/content/22368/default.aspx|عنوان=جستجوی فضاهای گمشده|تاریخ=۱۳۷۲|اثر=نامهٔ فرهنگ}}</ref>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:داریوش شایگان - daryoush Shaygan.jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] ما ایرانی هستیم و همیشه ایران از قدیم امپراتوری بوده؛ همچنین همیشه بین تمدن‌های بزرگ بوده است، یعنی همواره یک نگاه به آسیای دور داشته و یک نگاه هم به بین‌النهرین و غرب. از این‌رو ایرانی‌ها همیشه بین دو دنیا قرار داشتند و پل ارتباطی بوده‌اند... پس رسالت تاریخی ایرانی‌ها این است که در ارتباط فرهنگ‌ها پیشقدم شوند.| [[داریوش شایگان]]|۱۹۳۵}}
* «'''ما ایرانی هستیم و همیشه ایران از قدیم امپراتوری بوده؛ همچنین همیشه بین تمدن‌های بزرگ بوده است، یعنی همواره یک نگاه به آسیای دور داشته و یک نگاه هم به بین‌النهرین و غرب. از این‌رو ایرانی‌ها همیشه بین دو دنیا قرار داشتند و پل ارتباطی بوده‌اند.''' این عجیب است که امپراتوری‌های ایران همه پل ارتباطی بوده‌اند. مثلاً امپراتوری هخامنشی، از هند هست تا آسیای میانه و یونان و این نقش را امپراتوری‌های دیگر مثل اشکانیان و ساسانیان هم کم و بیش بازی کرده‌اند. '''پس رسالت تاریخی ایرانی‌ها این است که در ارتباط فرهنگ‌ها پیشقدم شوند'''.»{{سخ}} «... ذهنیت ایرانی هنوز که هنوز است اسطوره‌ای است. برای همین هنوز بزرگترین متفکران ما فردوسی، حافظ، مولوی و سعدی‌اند. انگار همه جواب‌ها را قدما داده‌اند و انسان فرزانه امروز، تنها باید آن جواب‌ها را بیابد، پس ما آزادانه فکر نمی‌کنیم و مسئله‌ای طرح نمی‌کنیم…»
** ''[[داریوش شایگان]]'' <small>(۲۲ آوریل ۲۰۱۲/ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۱)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fararu.com/fa/news/111660/داریوش-شایگان-هنوز-اسطوره-ای-فکر-می-کنیم|عنوان=داریوش شایگان: هنوز اسطوره‌ای فکر می‌کنیم|تاریخ=۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۱ |اثر=fararu.com}}</ref>
* «امروز جوانان ایرانی خیلی تفاوتی با جوان‌های سایر نقاط دنیا ندارند. وقتی با آنها صحبت می‌کنید، می‌بینید که دغدغه‌های فکری‌شان وسیع‌تر از مسائل کنونی ایران است.»
** ''[[داریوش شایگان]]'' <small>(۷ فوریه ۲۰۱۴/ ۱۸ بهمن ۱۳۹۲)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fa.rfi.fr/ایران/20140109-«جامعه-ایران-از-روشنفکران-جلو-زده»؛-گفت‌وگو-با-داریوش-شایگان|عنوان= «جامعه ایران از روشنفکران جلو زده»؛ گفت‌وگو با داریوش شایگان|تاریخ= ۷ فوریه ۲۰۱۴/ ۱۸ بهمن ۱۳۹۲|اثر= ار.اف. ای}}</ref>
----
* «[[ریاست‌جمهوری ایران|ریاست جمهوری]] در [[نظام سیاسی ایران|نظام جمهوری اسلامی ایران]]، صرفاً یک جایگاه یا موقعیت سیاسی و محصولی بُرد-و-باخت در بازی حزبی و جناحی نیست … این جایگاه در حقیقت، تجلی‌گاه اصول و آرمان‌ها وارزش‌های مردم مؤمن و نجیب و متدین ماست. این منصب و محراب، نماد مقدسی است که باید همه فضائل اخلاقی و ارزشهای معنوی و صفات عالیه انسانی و کمالات مردم ما را به نمایش بگذارد.»
** ''[[سید مهدی شجاعی]] نامه به [[محمود احمدی‌نژاد]]'' <small>(۹ ژوئن ۲۰۰۹/ ۱۹ خرداد ۱۳۸۸)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=51235|عنوان=نامه تند سیدمهدی شجاعی به احمدی‌نژاد|تاریخ=۱۹ خرداد ۱۳۸۸اثر=تابناک}}</ref>
* «وقتی می‌گوییم ''بازگشت به خویش'' در واقع منظورمان ''بازگشت به فرهنگِ خویش'' است … شاید این طور نتیجه بگیرد که ما ایرانیان باید به خویشتنِ نژادی [آریایی] برگردیم؛ ولی من قطعاً چنین نتیجه‌گیری را رد می‌کنم. اگر به خویشتن نژادی برگردیم، به راسیسم و فاشیسم و جاهلیّتِ قومی-نژادی دچار شده‌ایم و این یک بازگشتِ ارتجاعی است… خویشتنِ پیش از اسلام ما فقط به وسیلهٔ دانشمندان و متخصصین در موزه‌ها و کتابخانه‌ها قابلِ رؤیت و مطالعه است، تودهٔ ما هیچ چیز از آنها یادش نیست. مردم ما هیچ ارتباطی با این سنگ نبشته‌ها و آثار تاریخی پیدا نمی‌کنند و قهرمانان، شخصیّت‌ها، نبوغ‌ها، و افتخارات و اساطیرِ آن دوره در میانِ مردم ما حیات و حرکت و تپش ندارند. مردم ما چیزی از از این گذشتهٔ دور به خاطر نمی‌آورند و علاقه‌ای هم ندارند چیزی دربارهٔ تمدّن‌های پیش از اسلام بیاموزند … در نتیجه برای ما بازگشت به خویشتن نه به مفهوم بازیافتنِ ایرانِ پیش از اسلام، بلکه بازگشت به خویشتنِ فرهنگی اسلامی به ویژه شیعی مان است.»
** ''[[علی شریعتی]]'' <small>(۱۹۶۰م/ ۱۳۴۰ش)</small> <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =شریعتی| نام =علی| پیوند نویسنده =علی شریعتی| عنوان =بازگشت به خویشتن| سال = | ناشر = |مکان = | شابک = | صفحه =ص ۱۱ و ۳۰| پیوند =http://nimeharf.com/books/BazgashtKhish.pdf}}</ref>
* «به تجربه دریافته‌ام که روشنفکرانِ ما، غالباً، فاقدِ «تقوای سیاسی» اند. به اندک خشم و نفرتی، حتّی شخصی، انواعِ تهمت‌ها را به طرفِ مقابل می‌زنند… حقیقتِ امر این است که ما مردمی بسیار عاطفی و هیجانی ایم و همین حالاتِ عاطفیِ خود را «عقل» و «سیاست» نام می‌گذاریم و بعد پشیمان می‌شویم.»
** ''[[محمدرضا شفیعی کدکنی]]''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =محمدرضا| نام =شفیعی کدکنی| پیوند نویسنده =محمدرضا شفیعی کدکنی| عنوان =حالات و مقامات م. امید| جلد = | سال = ۱۳۹۰| ناشر =نشر سخن|مکان =تهران| شابک = | صفحه =مقدمهٔ}}</ref>
* «<small>حقيقت مطلب اين است كه</small> جوانان ایرانی از نظر استعداد در برابر جوانان کشورهای دیگر، هیچ چیز کم ندارند. از نظر شور و شوق هم بسیار فعالند. اما تجربه نشان داده است که همین جوانان اگر احتمالاً پایشان به بیرون از مملکت برسد، دیگر برنمی‌گردند و همان‌جا اقامت می‌کنند.»
** ''[[پرویز شهریاری]]'' <small>(۱۹ دسامبر ۱۹۹۹/ ۲۸ آذر ۱۳۷۸)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7809-00624/پرويز-شهرياري-غول-كنكور-ويران-كننده-دانش-در-مملكت-ماست|عنوان=پرويز شهرياري : غول كنكور، ويران كننده دانش در مملكت ماست|تاریخ=۲۸ آذر ۱۳۷۸|اثر=ایسنا}}</ref>
* «کشوری که قرن‌ها تجربه‌اش را در حوزه معماری صادر کرده، [امروزه] میتواند صادرات فرهنگی داشته باشد، یعنی کالای فرهنگی خود را در شکل‌های مختلف صادر کند… ما ایرانیان ظرفیت داریم که این ثروت غنی فرهنگی معماری را صادر کنیم اما جامعهٔ معماری ایران، ادراک لازم را برای این کار ندارند، چرا؟ چون معماران ایران عموماً غرب‌زده هستند… چه بیاییم معماری سنتی انجام دهیم و چه به سمت معماری غربی برویم، هیچ‌کدام باعث توسعه کشور ما نمی‌شود، چراکه معنا و مفهوم و پایه و اساسی در بطن معماری ندارد. {{سخ}}باید دید چطور می‌شود کهن‌الگوهای معماری باستانی ایران را به قرن بیست‌ویکم آورد و شاید آن‌موقع است که بتوانیم توسعه‌ای معطوف به احیای فرهنگ، معماری و شهرسازی خودمان داشته باشیم… نگاه ما معطوف به فرهنگ معماری غنی خودمان نیست.»
** ''[[بهرام شیردل]]''<ref name="بهرام شیردل" />
* «۲۵ درصد جمعیت جهان مسلمان هستند. چه سهمی از اقتصاد جهان متعلق به مسلمانان است؟ فقط چهار درصد! باقی این حق کجاست و دست کیست؟ اصلاً حق کیست؟ فکر می‌کنم این مردم مثل اکثر مردم مسلمان جهان، حق خود را مطالبه می‌کنند همان‌طور که دیگر گروه‌های جهان حق خود را گرفتند. مسئله اینجاست که این ۲۵ درصد از جمعیت جهان، فقط چهار درصد اقتصاد دنیا را دارند، چطور؟ غرب‌زده‌شان کرده‌اند؛ یعنی مصرف‌گرایی با تأکید بر اقتصاد غرب. مشکل امروز غرب با ایران این است که چرا این بازار بزرگ، مصرف‌گرای غرب نیست اگرچه ذهن ایرانی، ذهنیتی غرب‌زده شده، تمدن خودش را فراموش کرده و ارزشهای تحمیل‌شده غربی را پذیرفته. با واردکردن این باورها در ذهن ما مردم، ما را غرب‌زده کرده‌اند و بدون شناخت و درک آن ارزش‌ها، دنباله‌رو و در طلب ارزشهای غرب هستیم.»
** ''[[بهرام شیردل]]'' <small>(۵ ژوئن ۲۰۱۶/ ۲۹ خرداد ۱۳۹۵)</small><ref name="بهرام شیردل">{{یادکرد وب |نشانی=http://sharghdaily.ir/News/95650/من-لیدر-معماری-ایران-هستم-اما-در-سایه-|عنوان=من لیدر معماری ایران هستم اما در سایه|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۳۹۵|تاریخ بازدید=۱۲-۰۲-۲۰۱۷|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
=== ص، ض ===
* «هرچیزی که ما را با جهان در یک رابطهٔ منطقی قرار دهد، بهتر است [...] ما نیازمند عدالت، امنیت، آزادی، رفاه و امکان خلاقیت هستیم و این پنج عنصر روح خودش را در مردم می‌دمد.»
* «همیشه نباید که الگوها را از غرب بگیریم، ما باید این الگوهای خودمان را از تاریخ بیرون بیاوریم.»
* «ما کشوری هستیم که همواره مورد هجوم و تاخت‌وتاز بیگانگان قرار گرفته‌ایم و همواره مجبور به دفاع از خود بوده‌ایم.[...] به‌هرتقدیر فرهنگ ما هنوز زنده است چون زبان، هویت، تاریخ و دینمان را همچنان داریم و فرهنگ آخرین چیزی است که در این یورش‌ها از بین می‌رود که خوشبختانه هنوز ما آن را حفظ کرده‌ایم.»
** ''[[قطب‌الدین صادقی]]'' <small>(۱۲ مه ۲۰۱۷/ ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/121161/با-این-وعده‌ها-زندگی-مردم-جهنمی-می‌شود|عنوان=با این وعده‌ها زندگی مردم جهنمی می‌شود|تاریخ=۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref> محلی، سنتی، پاپ و… داریم. زمانی که شما تعزیه می‌بینید در حقیقت موسیقی آیینی گوش می‌دهید.»
* «ما معتقدیم موسیقی بخشی از نیاز فرهنگی و هویتی جامعه ایران است. نفی موسیقی درحقیقت نفی مصرف فرهنگی جامعه است که بعید است کسی در کشور اصل موسیقی را نفی کند. ما موسیقی آیینی، مقامی، محلی، سنتی، پاپ و… داریم. زمانی که شما تعزیه می‌بینید در حقیقت موسیقی آیینی گوش می‌دهید.»
** ''[[رضا صالحی امیری]]'' <small>(۲۰ فوریه ۲۰۱۷/ ۲ اسفند ۱۳۹۵)</small> <ref name="صالحی امیری، ۲ اسفند ۱۳۹۵">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/115574/با--اجتهادهاي-سليقه‌اي-و-محلي-مخالفيم|عنوان=با اجتهادهای سلیقه‌ای و محلی مخالفیم|تاریخ=۲ اسفند ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «ما معتقدیم این کشور یک رهبر، یک نظام، یک دولت و یک مجلس دارد و یک قانون حاکم است و با هرگونه اجتهادهای محلی و سلیقه‌ای مخالفیم.»
** ''[[رضا صالحی امیری]]'' <small>(۲۰ فوریه ۲۰۱۷/ ۲ اسفند ۱۳۹۵)</small> <ref name="صالحی امیری، ۲ اسفند ۱۳۹۵" />
* «روحانیّتِ ایران مدّتِ بسیار مدیدی است که از همراهی و تأییدِ حاکمان خودداری می‌ورزد. آنها بدین اصل پایبندند که «اگر عالمان دین را در دربار حاکمان یافتید، بدانید که بد عالمان و بد حاکمانی دارید؛ و اگر حاکمان را در درگاه منازل عالمان یافتید، بدانید که خوب عالمان و خوب حاکمانی دارید». روحانیّت ایران نفوذ زیادی در میان مردم دارد و تا آنجایی که در توانش هست، با ظلم، جور، استبداد و تجاوز حاکمان مبارزه می‌کند.»
** ''[[موسی صدر]]'' <small>(۲۸ ژانویه ۱۹۷۴/ ۸ بهمن ۱۳۵۲)</small><ref name="موسی صدر">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.imam-sadr.com/اندیشه/نمایش-اندیشه/tabid/108/smid/442/ArticleID/4366/Default.aspx|عنوان=از جهان عرب و شیعیان آن تا ایران و مبارزه روحانیت علیه رژیم شاه |تاریخ=|اثر= مؤسسهٔ امام موسی صدر}}</ref>
* «ایران یک کشور بزرگ اسلامی است… همهٔ ملّت ایران برای قداست [[فلسطین]] و جایگاه [[قدس]] اهمیت فوق‌العاده‌ای قائل‌اند…»
** ''[[موسی صدر]]'' <small>(۲۸ ژانویه ۱۹۷۴/ ۸ بهمن ۱۳۵۲)</small><ref name="موسی صدر" />
* «این واقعاً پرسش است که چرا «دهاتی» فحش می‌شود؟ به نظر می‌رسد، همان دیروز که شهری بودن امتیاز شد و دهاتی بودن فحش، امروز به خارج رفتن می‌شود امتیاز و در ایران ماندن می‌شود فحش. با این شرایط، می‌خواهید میراث فرهنگی را راه بیندازید؟! این یک شوخی است.»
** ''[[مجتبی صدریا]]'' <small>(۷ مه ۲۰۱۱/ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰)</small><ref name="مجتبی صدریا">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/9002-17461/دهاتي-بودن-ميراث-ماست-گفت-وگو-با-دكتر-صدريا-به-مناسب-روز-خانواده|عنوان= «دهاتی بودن میراث ماست» گفت‌وگو با دکتر صدریا به‌مناسب روز «خانواده و میراث فرهنگی»|تاریخ=۷ مه ۲۰۱۱/ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰|اثر=ایسنا}}</ref>
* «چرا اینقدر ''حسرت مهاجرت'' زیاد است؟ چرا اینقدر جوانان می‌خواهند کشور را ترک کنند؟ چرا خیلی‌ها آرزوی داشتن پاسپورتی دیگر را دارند؟ … زیرا به آنها گفته‌ایم چیزی که دارید بد است، زیرا وقتی به یک روستا رفتیم، عزت انسانی افراد را در آنجا به‌جا نیاوردیم، زیرا احساس همبستگی نکردیم، زیرا منِ شهری به ده رفتم و نگاه بالا به پایین به مردم آنجا داشتم، زیرا بدترین فحش ما شده است ''دهاتی.'' بنابراین این ما هستیم که ضد فرهنگ را اشاعه داده‌ایم.»
** ''[[مجتبی صدریا]]'' <small>(۷ مه ۲۰۱۱/ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰)</small><ref name="مجتبی صدریا" />
* «در این مملکت، دهاتی میراث من است. مهم نیست چند نسل من در شهر بوده‌اند، ما دهاتی هستیم. انباشت فرهنگی‌ای که یک دهاتی ایجاد می‌کند، آرام‌آرام ولی عمیق است. به همین دلیل، تفکر حفظ این انباشت را دارد و به راحتی آن را رها نمی‌کند، زیرا برایش ارزشمند است.»
** ''[[مجتبی صدریا]]'' <small>(۷ مه ۲۰۱۱/ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰)</small><ref name="مجتبی صدریا" />
* «نباید اگر نگران کشور و عقب‌ماندگی‌ها هستیم، کنار بایستیم و نظاره‌گر باشیم… وقتی که سکوت کنید یعنی از کسی‌که سنگ می‌اندازد، حمایت کرده‌اید.»
** ''[[محسن صفایی فراهانی]]'' <small>(۱۳ مه ۲۰۱۴/ ۵ خرداد ۱۳۹۳)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/35191/دولت-را-با-ثروت-رانتی-تخریب-می-کنند|عنوان=دولت را با ثروت رانتی تخریب می‌کنند|تاریخ= ۵ خرداد ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «وقتی قوم ایرانی [[عرفان]] را به این درجه از اوج و ترقی رساند که در همه شئون زندگی ما مؤثر است و می‌توان دید، افراد وقتی [[حافظ]] یا [[مولانا]] می‌خوانند ایمانشان تقویت می‌شود؛ بنابراین اگر برای مضامین این اشعار موسیقی اجرا شود موسیقی اش نیز عرفانی می‌شود. اما جالب است این سؤال را طرح کنیم که مگر عرفان مگر چه می‌گوید؟ سخن اصلی عرفان این است که: «آنچه بر خود می‌پسندی بر دیگران هم بپسند و آنچه بر خود نمی‌پسندی بر دیگران مپسند» در نتیجه موسیقیدان هم اگر عارف باشد نتیجه کار او دقیقاً همین مسئله می‌شود، یعنی موسیقی که اجرا می‌کند همیشه همین دل مشغولی و دلواپسی را دارد که آیا این موسیقی برای جامعه مفید است یا نه؟! ولی موسیقی دان تاجر پیشه صرفاً در این اندیشه است که چه اهمیتی دارد چه چیز تولید شود، آنچه مهم و در اولویت است این موضوع است که بتوانیم پیشرفت بکنیم و بتوانیم پول بدست بیاوریم، چنان‌که پیداست این فرد صرفاً به دنبال پول دنبال شهرت است وهیچ نگرانی و تعهد دیگری ندارد.»
** ''[[داریوش صفوت]]'' <small>(۲۵ مه ۲۰۱۶/ ۵ خرداد ۱۳۹۵)</small><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/128111|عنوان=فلسفه موسیقی در گفت و گو با داریوش صفوت|تاریخ=۵ خرداد ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
=== ط، ظ ===
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Javad Tabatabai 2.jpg|70px|بی‌قاب|راست]] دانشگاه در ایران وقتی میتواند دانشگاه در معنای درست خود باشد که یک موضوع مهم داشته باشد و آن ''ایران'' است. | [[جواد طباطبایی]]|۱۹۴۵}}
* «ای خداوند قسط و آزادی و ای پرودگار عدالت و آگاهی و ای آفریدگار قلم و اندیشه، بر کویر تفتیده و مزرعه خشکیدهٔ ما بیش از این آب شعور و باران نور ببار و رحمت واسعهٔ خود را از این ملت بزرگ دریغ مدار.» <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://www.isna.ir/news/8104-04185/نامه-ي-كناره-گيري-آيت-الله-طاهري-از-امامت-جمعه-ي-اصفهان|عنوان=نامهٔ کناره‌گیری آیت‌الله طاهری از امامت جمعهٔ اصفهان|تاریخ =۱۷ تیر ۱۳۸۱|ناشر=ایسنا}}</ref>
** ''[[جلال‌الدین طاهری]]'' <small>(۱۷ تیر ۱۳۸۱/ ۸ ژوئیه ۲۰۰۲)</small>
* «اگر نتوانید ''[[w:سوژه|موضوع]]'' خود را مشخص کنید، نخواهید توانست ''علم'' تأسیس کنید. '''دانشگاه ایران وقتی میتواند دانشگاه در معنای درست خود باشد که یک موضوع مهم داشته باشد و آن ایران است.'''» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://javanonline.ir/fa/news/615800/سخنان-خاص-دکتر-سیدجواد-طباطبایی|عنوان= سخنان خاص «دکتر سیدجواد طباطبایی»|تاریخ=۱۷ مهر ۱۳۹۲|اثر=جوان آنلاین}}</ref>
** ''[[سید جواد طباطبایی|جواد طباطبایی]]'' <small>(۹ اکتبر ۲۰۱۳/ ۱۷ مهر ۱۳۹۲)</small>
* «دانشگاه ما نمی‌تواند به‌درستی وظیفه دانشگاه را انجام دهد و به عبارت دیگر دانشگاه ما ادامه دبیرستان است. کلمه دانشگاه هنوز برای ما جا نیفتاده است. درست است که «university» را به دانشگاه ترجمه کرده‌اند ولی این کلمه در زبان‌های لاتینی و اروپایی ۱۵۰۰ سال سابقه تمدنی، فرهنگی و مفهومی دارد. وقتی دانشگاه تهران را تأسیس و لوگوی آن را طراحی کردند به فارسی نوشته شده بود: دانشگاه تهران و «میاسای از آموختن یک زمان» و بالای آن طبق سنت دانشگاه‌های جهان، عنوان دانشگاه را به لاتینی هم نوشته بودند. چون معنای اصلی دانشگاه مدنظر بود، نه دبیرستان. دانشگاه محل دانش نیست بلکه نهادی است که تداوم علم، فرهنگ و تمدن است و نمی‌توان به آن دست زد.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/115974/وضعیت-اسفناک-دانشگاه‌ها-و-علوم-سیاسی|عنوان=وضعیت اسفناک دانشگاه‌ها و علوم سیاسی|تاریخ=۷ اسفند ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[سید جواد طباطبایی|جواد طباطبایی]]'' <small>(۲۳ فوریه ۲۰۱۷/ ۵ اسفند ۱۳۹۵)</small>
* «برای من وحدت سرزمینی ایران همیشه یک اصل غیرقابل بحث بوده است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/153502|عنوان=وحدت سرزمینی ایران اصلی غیرقابل بحث|تاریخ=۲۲ آذر ۱۳۹۲|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[سید جواد طباطبایی|جواد طباطبایی]]'' <small>(۱۳ دسامبر ۲۰۱۳/ ۲۲ آذر ۱۳۹۲)</small>
* «همه‌جای دنیا کار بد، بد است. اما حالا اینجا را نگاه کنید. دزدی و کلاهبرداری میلیاردی از آدم عادی سوپرمن می‌سازد. [[بابک زنجانی]] می‌شود باعرضه و دیگری می‌شود خوش‌اخلاق و مهربان!... فرهنگ پذیرفتن تقصیر و معذرت‌خواهی از آن چیزهایی است که در این مملکت فراموش شده.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/71458/ببخشید|عنوان=ببخشید|تاریخ=۱ شهریور ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[ناهید طباطبایی]]'' <small>(۱۰ اوت ۲۰۱۵/ ۱ شهریور ۱۳۹۴)</small>
=== ع، غ ===
* «ما کشوری به نام ''[[اسرائیل]]'' نمی‌شناسیم و از آن به عنوان ''رژیمِ اشغالگرِ قُدس'' یاد می‌کنیم.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://kermanshah.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=35006|عنوان=به جد با تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها مخالفم|تاریخ=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ |اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[محمدرضا عارف]]'' <small>(۹ مه ۲۰۱۳/ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲)</small>
* «[[سخن]] در جانِ مردمان مشرق‌زمین تأثیری ویژه دارد. گاه پژواک سخنی پرده‌های زمان و مکان را درمی‌نوردد، برای همیشه در تار-و-پود جانِ آنان طنین انداخته و اثر خود را همچنان بر رفتارشان می‌گذارد. آنگاه که بتوان چنین وضعی را شاملِ دیگر ملل شرق دانست، کمترین تردیدی برای پژوهشگر نمی‌ماند که [[ایران|ایرانیان]] باستان را در این باره، بهترین نمونهٔ روح شرق بشمارد؛ روحی که به سخنان حکمت‌آمیز و پندها و مثل‌ها باور دارد.»
* «می‌توانیم بگوییم نخستین حکیمی که شرق او را می‌شناخت، [[زرتشت]] است که به جان و تن، و به دست و زبان، ایرانی است. کتابش ''[[اوستا]]''، مایهٔ افتخار نه تنها ایرانیان که همهٔ ملل شرق است. او توانست طی مدتی نه چندان کوتاه، ملتی پراکنده و نیرو از کف‌داده را پیرامون خود گرد آورد و به سوی زندگی، قدرت و حکومت راه نماید.»
* «[[اردشیر بابکان]] به تیزبینی خود دریافت که پس از تأثیر ویرانگر جنگ‌ها و دشمنی‌ها، برای سامان یافتن از-هم‌گسیختگی ملت و ترمیم پراکندگی‌های مردم، بازگشت به آیین زردشت ضروری است.»
* «بسیار شگفت‌آور است که خلیفه [[عمر بن خطاب]] دربارهٔ [[زردشتیان]] گفته است: «با آنان همچنان رفتار کنید که با اهل کتاب.»، و از آن شگفت‌انگیزتر اینکه پیروان زردشت، کاروانِ تمدن اسلامی را در دوران عباسیان همراهی کردند؛ کاری که تناه از عهدهٔ افراشته‌قامتان سرافراز ساخته بود.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =العاکوب| نام =عیسی علی| پیوند نویسنده = | عنوان =تأثیر پند پارسی بر ادب عرب؛ پژوهشی در ادبیات تطبیقی| ترجمه =عبدالله شریفی خجسته| سال =۱۳۷۴ش/۱۹۹۵م| ناشر =شرکت انتشارات علمی و فرهنگی|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۳۲}}</ref>
** ''[[عیسی علی العاکوب]]'' <small>(۱۹۸۹م/ ۱۳۶۷ش)</small>
* [طنز] «ایرانی‌ها تنها مردم دنیا هستند که یا دارند می‌روند خارج یا دارند فکر می‌کنند بروند خارج یا می‌گویند اگر رفته بودیم خارج چی می‌شد، برخلاف ۹۹درصد مردم خارج که یا دارند می‌آیند ایران یا دارند فکر می‌کنند بیایند ایران یا می‌گویند اگر برویم ایران چی می‌شود؟» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/38328/چگونه-یک-خارجی-در-ایران-باشیم؟|عنوان=چگونه یک خارجی در ایران باشیم؟|تاریخ=۲۲ ژوئن ۲۰۱۴/ ۱۴ تیر ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[پوریا عالمی]]'' <small>(۲۲ ژوئن ۲۰۱۴/ ۱۴ تیر ۱۳۹۳)</small>
* «باید اسلام را از زنگار زدود و اسلام واقعی را که روح برابری و مساوات بر آن حاکم است، در وضع قوانین در نظر گرفت نه این که با دستاویز قرار دادن اسلام، برخی را از حقوق خودشان محروم کرد.»{{سخ}}«آنچه امروز مشکل زنان است، فرهنگ مردسالارانهٔ غالب بر جامعهٔ ایران است، نه مذهب اسلام.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-01006/شيرين-عبادي-در-گفتگو-با-ايسنا-مشكل-امروز-زنان-فرهنگ-مرد-سالارانه|عنوان=شيرين عبادي در گفتگو با ايسنا: مشكل امروز زنان،فرهنگ مرد سالارانه غالب است،نه مذهب اسلام.|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۷۸|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[شیرین عبادی]]'' <small>(۱۲ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۳ بهمن ۱۳۷۸)</small>
* «ملّتِ ایران آگاه شده و ملّتِ ایران نمی‌پذیرد که سواریِ استعمار یا سواریِ صهونیسم باشد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://nasser.bibalex.org/Speeches/browser.aspx?SID=916&lang=ar|عنوان=خطاب الرئیس جمال عبد الناصر فی کلیة الهندسة بجامعة الإسکندریة بمناسبة عید الثورة|تاریخ=۲۷ ژوئیه ۱۹۶۰|اثر=موقع الرئیس جمال عبد الناصر}}</ref>
** ''[[جمال عبدالناصر]]'' <small>(۲۷ ژوئیه ۱۹۶۰/ ۶ مرداد ۱۳۳۹)</small>
* «ایرانی‌ها، و بخصوص [[تهران|تهرانی]]ها، فکر می‌کنند که ایران کنونی ناف دنیاست و تهران، ایران است. این دید درست نیست. نه تنها تهران، ایران نیست بلکه در ماورای این ایران، ایران فرهنگی هست. مرزهای فعلی ایران صد سال دارند. ایرانِ فرهنگی، به آن معنایی که برای ما دارد، مجموعه‌ای است که در طول زمان میتواند بزرگ و کوچک شود. ممکن است جهان ایرانی در یک محیطی باشد که به طور خاص ایرانی نباشد. مثلاً هند در قرن شانزدهم میلادی - قرن ۱۰ هجری- یکی از مراکز بزرگ جهان ایرانی به حساب می‌آید ولی بخشی از ایران نیست.
** ''[[شهریار عدل]]'' <small>(۹ ژوئن ۲۰۱۵/ ۱ تیر ۱۳۹۴)</small><ref name="شهریار عدل" />
* «این موضوع باید روشن شود که ایران در چارچوب مرزهای فعلی یک چیز است و ایران در بُعد فرهنگی، یعنی «جهان ایرانی» و تمدن و استمرارش در تاریخ، یک موضوع دیگر که لزوماً قابل انطباق نیستند. این «جهان ایرانی» لزوماً قابل انطباق با ایران «درون‌مرزی» و «برون‌مرزی» که بُعد سیاسی هم دارد نیست. ایرانِ کنونی یک بخشی از «ایران فرهنگی» است، این امر باید به ایرانی‌های «درون‌مرزی» که عادت ندارند به این مسائل فکر کنند تفهیم شود.»<ref name="شهریار عدل">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/94040100303/جهان-ایرانی-در-گفت-وگو-با-شهریار-عدل|عنوان= «جهان ایرانی» در گفت‌وگو با شهریار عدل|تاریخ=۹ ژوئن ۲۰۱۵/ ۱ تیر ۱۳۹۴|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[شهریار عدل]]'' <small>(۹ ژوئن ۲۰۱۵/ ۱ تیر ۱۳۹۴)</small>
* «ما به‌لحاظ سیاسی و شهروندی در موقعیت درخشانی قرار نداریم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/115869/ثروتمندان-دنبال-دموكراسي-نيستند|عنوان=ثروتمندان دنبال دموكراسي نيستند|تاریخ=۵ اسفند ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[محمد عطریان‌فر]]'' <small>(۲۱ فوریه ۲۰۱۷/ ۳ اسفند ۱۳۹۵)</small>
* «گرچه ما امروزه زیاد شعار جامعه مدنی را مطرح می‌کنیم ولی هنوز مطابق معیارهای آن عمل نمی‌کنیم ما هنور قدرت تحمل یکدیگر را نداریم و هر کس می‌خواهد پا از قانون فراتر نهد و هرچه که مورد قبولش نیست را برهم زند در صورتی که جامعه مدنی جامعه‌ای است که در چارچوب قانون حرکت می‌کند.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7811-00906/رئيس-دفتر-حقوقي-حزب-كارگزاران-دولت-بايد-خدمتگزار-مردم-باشد-نه|عنوان=رئیس دفتر حقوقی حزب کارگزاران: دولت باید خدمتگزار مردم باشد نه حاکم بر مردم|تاریخ= ۲۰ بهمن ۱۳۷۸|اثر=ایستا}}</ref>
** ''[[محمود علیزاده طباطبایی]]'' <small>(۹ فوریه ۲۰۰۰/ ۲۰ بهمن ۱۳۷۸)</small>
* «من یک ایرانی‌ام و این را با هیچ‌چیز عوض نمی‌کنم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/103108/موسیقی،-شجاعت-من-است|عنوان=موسیقی، شجاعت من است|تاریخ=۲۷ شهریور ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[حسین علیزاده]]'' <small>(۱۷ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۲۷ شهریور ۱۳۹۵)</small>
* «ما طوری رفتار می‌کنیم که انگار هیچ گذشته‌ای نداریم. هر روز متولد می‌شویم، هر شب می‌میریم». <ref>{{یادکرد |نشریه=مجلهٔ «گردون» |تاریخ=مهرماه ۱۳۷۴ |شماره=شمارهٔ ۵۱}}</ref>
** ''[[غزاله علیزاده]]'' <small>(سپتامبر ۱۹۵۵/ مهر ۱۳۷۴)</small>
----
* «''بیا تا قدر همدیگر بدانیم/ که تا ناگه ز یکدیگر نمانیم''. باید یک بلندگویی به وسعت ۱/۶۴۸/۰۰۰ کیلومترمربع ایران داشته باشیم و این گفته را به گوش همه برسانیم که ای خانم، آقا، عمر کوتاه است و هنرمندان و نویسندگان، علما و فضلا از بین می‌روند و ما باید به یادشان باشیم. همه‌اش نباید سر قبرها آنها را یادآوری کنیم. امیدوارم گوش شنوایی باشد… این دریغی است که گریبانگیر فرهنگ ما شده است و هنگام سرازیرشدن در قبر به یادشان می‌افتیم و شروع می‌کنیم به مرثیه‌سرایی و بزرگ‌نمایی‌کردن، حیف!» <ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.sharghdaily.ir/News/111139/مثل-پدر-بود | عنوان = مثل پدر بود | تاریخ بازدید = ۹ دی ۱۳۹۵ | ناشر = [[روزنامه شرق]]}}</ref>
** ''[[بهروز غریب‌پور]]'' <small>(۲۹ دسامبر ۲۰۱۶/ ۹ دی ۱۳۹۵)</small>
=== ف، ق ===
* «ایران در منطقه [[خاورمیانه]]، از لحاظ فرهنگی و سیاسی دارای قدرت بزرگی است و در تاریخ هرگونه حمله‌ای که نسبت به این کشور صورت‌گرفته دفع و یا آن را در فرهنگ خود جذب کرده است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/43301/سخنان-غیرعالمانه|عنوان=سخنان غیرعالمانه|تاریخ=۲۷ اوت ۲۰۱۴/ ۱۸ شهریور ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[محمدتقی فاضل میبدی]]'' <small>(۲۷ اوت ۲۰۱۴/ ۱۸ شهریور ۱۳۹۳)</small>
* «آنچه بسیار نیاز داریم … اخلاق و انسانیّت است؛ مؤلفه‌ای که جامعه از کمبود آن رنج می‌برد. دروغگویی، اختلاس، انحراف و همهٔ اینگونه مسایلی که جامعهٔ ما به شدّت گرفتارِ آن است و خُسرانِ عظیمی به همراه دارد، باید مسئولانِ کشور را نگران کند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/41877/قداست-پزشکی؛-نه-به-ثروت‌اندوزی|عنوان=قداست پزشکی؛ نه به ثروت‌اندوزی|تاریخ= ۱ شهریور ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[ایرج فاضل]]'' <small>(۲۳ اوت ۲۰۱۴/ ۱ شهریور ۱۳۹۳)</small>
* «امروزه بسیاری از چیزها در روستا از میان رفته‌اند، به‌ویژه برای جوانان؛ که آرامش و آسایش‌خاطر و روح و روان روستایی را آزرده کرده است. کمابیش بسیاری از آسیب‌های شهری وارد روستا نیز شده است… روستاها به دلیل عدم برخورداری کامل از نظم نمادین مدرن و عدم برخورداری از مراکز اقتصادی- اجتماعی وسیاسی مدرن، بیش از شهرها در میانه راه سنت و مدرنیته قرار گرفته‌اند و تعارض‌های سنّت و مدرنیته در روستاها بیش از شهرها خشونت‌بار و عریان است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://anthropology.ir/article/13935.html|عنوان=روستا و مدرنیته در ایران|تاریخ= |اثر= انسان‌شناسی و فرهنگ}}</ref>
** ''[[نعمت‌الله فاضلی]]'' <small>(ژوئیه ۲۰۱۴/ مرداد ۱۳۹۳)</small>
* «شخصیت والای [[علی بن ابی‌طالب|حضرت علی (ع)]] متن تاریخ و فرهنگ ماست و با یک بازخوانی، یادآوری و قرائت این متن متوجه خواهیم شد در دل فرهنگ خود چه ارزش‌ها و چه ظرفیت‌های غنی داریم که ضمن استناد و جستجو در سطوح آن به اعماق فرهنگ خود دست یافته و می‌توانیم وجود تساهل، تکثر، آزادمنشی، مردم‌گرایی و عقلانیت را در دل فرهنگ ایران و اسلام مشاهده کنیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7810-00046/فضيلت-هاي-آزادمنشي-در-فرهنگ-ايران-گم-شده-است|عنوان=فضیلت‌های آزادمنشی در فرهنگ ایران گم شده است|تاریخ=۷ دی ۱۳۷۸|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[مقصود فراستخواه]]'' <small>(۲۸ دسامبر ۱۹۹۹/ ۷ دی ۱۳۷۸)</small>
* «جوری شده است که شما اگر کار اخلاقی می‌خواهید انجام دهید میگویید که جامعه به من انگ «کودن» بودن را خواهد زد که شما عقلت را به کار نمیگیری و سفاهت به خرج میدهی.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fa.shafaqna.com/news/299999/1395/10/12/گفت-وگوی-شفقنا-با-مقصود-فراستخواه-فردگ/|عنوان=گفت‌وگوی شفقنا با مقصود فراستخواه: فردگرایی ایرانی، خودمدار است/ دین، دل نگرانی نهایی آدمیست/ چرخشی از «دین» به «ایمان»، «عرفان» و «معنویت» دیده می شود|تاریخ= ۱۲ دی ۱۳۹۵ |اثر=شفقنا}}</ref>
** ''[[مقصود فراستخواه]]'' <small>(۱ ژانویه ۲۰۱۷/ ۱۲ دی ۱۳۹۵)</small>
* «ایرانِ رؤیای من شاید اصلاً دیگر وجود نداشته باشد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.nytimes.com/2013/08/11/movies/golshifteh-farahani-continues-to-rebel-in-patience-stone.html?pagewanted=all&_r=0|عنوان=Breaking Free, in Life and on Screen|تاریخ=۹ اوت ۲۰۱۳/ ۱۸ مرداد ۱۳۹۲|اثر= [[نیویورک تایمز]]}}</ref>
** ''[[گلشیفته فراهانی]]'' <small>(۹ اوت ۲۰۱۳/ ۱۸ مرداد ۱۳۹۲)</small>
* «آرزوی من برقراری رونق و آسایش و امنیت در کشور عزیزم است و همیشه برای مملکتم دعا می‌کنم. مملکت مثل مادر است. پیر می‌شود، می‌شکند ولی باز هم مادر است. من آرزو دارم شمال، جنوب، شرق، غرب و خلیج همیشه‌فارس، همیشه با صلابت و برقرار باشد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://farshchian.honar.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=10&pageid=573&newsview=909|عنوان=گوشه‌اي از ملاقات با خالق قاب‌هاي ماندگار|تاریخ= ۲۲ مهر ۱۳۹۱|اثر=فرهنگستان هنر}}</ref>
** ''[[محمود فرشچیان]]''
* «ما چرا و کی چنین شدیم؟ ما مردمانی که دیگر دوست‌داشتن هم‌وطن را از یاد برده‌ایم، ما که خشونت‌های پنهان و ریز در رفتار و گفتار روزمره‌مان ابزاری شده است برای بیرون‌کشیدن گلیم فردی‌مان از اجتماع؛ ما که دروغ را به عنوان مهارتی برای زیستن دوگانه در بیرون و درون خانه می‌آموزیم و به کودکانمان می‌آموزانیم.» <ref>{{یادکرد وب | نشانی =http://www.sharghdaily.ir/News/111034/نامه-سرگشاده-فرهادي--به-رئيس‌جمهور| عنوان =نامه سرگشاده فرهادی به رئیس‌جمهور|| تاریخ = ۸ دی ۱۳۹۵| ناشر =روزنامه شرق}}</ref>
** ''[[اصغر فرهادی]]'' <small>(۲۸ دسامبر ۲۰۱۶/ ۸ دی ۱۳۹۵)</small>
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 220
| image1 = Carpet_bazzar.JPG
| alt1 = Colored dice with white background
| caption1 = «ایرانِ فرهنگی» سرزمینی است که در آن، نمودهای فرهنگی ایرانی مانند ادبیات، آداب، رسوم، تاریخ، زبان و … نمایان است. نمی‌توان هیچ پایهٔ اشتراکی بهتری از فرهنگ برای مردمان این سرزمین پهناور جست.
| image2 = Persian_women.jpg
| alt2 = Colored dice with white background
| caption2 = فرهنگ را هم باید در گسترده‌ترین معنای آن در نظر گرفت و بر هیچ‌یک از شاخصه‌های آن مثل زبان یا مذهب یا آدابی خاص تأکید نگذاشت. زیرا اگر بر هر یک از این شاخصه‌ها تأکید بگذاریم، مجبور می‌شویم گروهی را کنار بگذاریم. {{سخ}}<center> ~[[داریوش فرهود]] </center>
}}
* «میهن ما ایران، به گواهی تاریخ، در طول شش هزار سال گذشته، با فراز و فرودهایی، همیشه به عنوان یک کانون اثرگذار فرهنگی در منطقه و حتی جهان مطرح بوده است. ایرانیان طعم تلخ تجزیه سرزمین وسیع خود را تا ابد، در خاطره تاریخی خود نگه خواهند داشت و در طول دویست سال گذشته سرزمینهای زیادی از ایران گرفته شده اما اکنون در دورانی زندگی می‌کنیم که توجه به ایران فرهنگی و توجه به تاریخ و هویت آن بیش از گذشته احساس می‌شود.» <ref name="داریوش فرهود، ۲۸ فروردین ۱۳۹۵">{{یادکرد وب |نشانی=http://iranianstudies.org/fa/3814-2/|عنوان=گفت و گو با دکتر داریوش فرهود دربارهٔ مجموعه ده جلدی ایران فرهنگی|تاریخ=۲۸ فروردین ۱۳۹۵|اثر=مرکز مطالعات ایرانی لندن}}</ref>
** ''[[داریوش فرهود]]'' <small>(۳ آوریل ۲۰۱۶/ ۲۸ فروردین ۱۳۹۵)</small>
* «'''ایرانِ فرهنگی سرزمینی است که در آن مظاهر فرهنگی ایران اعم از ادبیات، آداب، رسوم، تاریخ، زبان و … حضور دارد. به نظر من نمی‌توان هیچ پایه اشتراکی بهتری از فرهنگ برای مردمان این سرزمین پهناور جست. فرهنگ را هم باید در گسترده‌ترین معنای آن در نظر گرفت و بر هیچ‌یک از شاخصه‌های آن مثل زبان یا مذهب یا آدابی خاص تأکید نگذاشت. زیرا اگر بر هر یک از این شاخصه‌ها تأکید بگذاریم، مجبور می‌شویم گروهی را کنار بگذاریم.'''»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://iranianstudies.org/fa/ایران-فرهنگی-در-گفت-و-گو-با-دكتر-داريوش/|عنوان=ایران فرهنگی در گفت و گو با دکتر داریوش فرهود|تاریخ=۸ اکتبر ۲۰۱۳/ ۱۶ مهر ۱۳۹۲|اثر=آکادمی مطالعات ایرانی لندن}}</ref>
** ''[[داریوش فرهود]]'' <small>(۸ اکتبر ۲۰۱۳/ ۱۶ مهر ۱۳۹۲)</small>
* «[[حرم امام رضا|گنبد و بارگاه امام رضا علیه السلام]] در ایران است و ما ایرانی‌ها همگی کبوترهای آستان ایشان هستیم. نه اینکه ارادتمان به سایر ائمه تحت الشعاع باشد اما به هر حال کبوتر حرم امام رضا هستیم و ایشان که صدایمان می‌زنند پر می‌زنیم… این اتفاق از همان بچگی در ما بوده و مثل خون در رگهایمان جاری است. طوری که حتی اسم ایشان ما را منقلب می‌کند و این افتخاری است برای ما که کبوتر آستان ایشان هستیم.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940421001066|عنوان=حضور هنرمندان در خیریه نمادی برای افزایش مشارکت مردم است/ افتخار ما این است که کبوتر آستان امام رضا (ع) هستیم|تاریخ=۲۲ تیر ۱۳۹۴|اثر=خبرگزاری فارس}}</ref>
** ''[[مازیار فلاحی]]'' <small>(۳۰ ژوئن ۲۰۱۵/ ۲۲ تیر ۱۳۹۴)</small>
* «مشکل ما در از میان رفتن اخلاق سنتی و دینی پیشین، زیر فشار موج خردکنندهٔ ساختارهای سرمایه‌داری مهارگسیختهٔ نولیبرال و پولی و اقتصاد رانتی و فساد درونی آن است که به هیچ‌کس و هیچ چیز رحم نمی‌کند. امروز این رویکرد، نه فقط می‌خواهد از شکل‌گیری یک دولت رفاه و خدمتگزار به مردم جلوگیری کند و یا دستاوردهای انقلاب در این زمینه را از کار بیاندازد، بلکه بر آن است برای این کار بدان گرایش دارد که تاریخ را هم تعریف کند، مصدق و ملی شدن نفت را ''مصیبت'' جلوه دهد، خصوصی شدن همه چیز را تبلیغ کند، همه مردم و همه پدیده‌ها را به «کالا» تبدیل کند و البته برای این کار نیاز به آن هست که مردم نیز گرایش‌های طبیعی خود را به کمک به دیگران، به دلسوزی، به همبستگی، کنار بگذارند، دین و ایمان و انسانیت خود را فراموش کنند و جای آنها را به تمایلات ناشی از همین روند کالایی شدن / کردن بدهند.»
* «موضوع ''ندانستن'' نیست، بلکه «مسخ» و «تخریب اخلاقی» مردم است که گرایش‌های سودجویی، دلالی، رانت خواری، دلالی، نخبه پروری، قهرمان‌پرستی، فردگرایی و بی‌توجهی به خیر جمعی و برعکس تمرکز بر سود و تجاری کردن و بهره بردن از همه چیز آنها را هر روز تشدید می‌کند.»
* «جامعهٔ اما امروز بیش و پیش از هر چیز به اخلاق و عقلانیت نیاز دارد، اما نه «ظاهر» اخلاقی و «ظاهر» عقلانی، بلکه آنچه همه می‌دانند واقعاً اخلاق و عقلانیت است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fa.shafaqna.com/news/329192/1395/11/27/جامعه-امروز-ما-بیش-از-هر-چیز-به-اخلاق-و-ع/|عنوان=جامعه امروز ما بیش از هر چیز به اخلاق و عقلانیت نیاز دارد؛ گفت وگو با ناصر فکوهی: اتفاقاتی نظیر پلاسکو میتواند همه را در دریایی از سردرگمی و بی‌اخلاقی غرق کند|تاریخ= ۲۷ بهمن ۱۳۹۵|اثر=شفقنا}}</ref>
** ''[[ناصر فکوهی]]'' <small>(۲ فوریه ۲۰۱۷/ ۲۷ بهمن ۱۳۹۵)</small>
* «هیچ صنعت و تجارتی در کشور را نمی‌توان سراغ داشت که عملاً بتواند با صنایع بزرگ و سنگین دنیا رقابت کند هرگاه صنایع بزرگ ما مانند فولاد عملاً توانست با صنعت بولر رقابت کند، می‌توانیم ادعا کنیم ما هم صاحب اقتدار هستیم.»
* «یک فکر جدید و ایده‌ای نو برای رفتار اجتماعی و یک سیاست جدید بنیان بگذاریم و از دولتمردان بخواهیم در این جهت حرکت کنند تا مملکت به اعتلای خودش برسد.»
* «[[نفت]] خام گنجینه ارزشمندی است که ما آن را براحتی تقدیم جوامع غربی می‌کنیم و آنان با تولید فرآورده‌های مختلف صنعتی نفت خودمان را با چند برابر قیمت به خودمان به فروش می‌رسانند.»
* «دانشجویان متفکر ما گنجینه‌های ارزشمندی حساب می‌آیند که ما غافل از آن هستیم. ما این گنجینه را داریم، اما نمی‌دانیم با آنچه کار و چطور از آن استفاده کنیم در نتیجه با ندانم‌کاری‌های خودمان این ثروت را از بین می‌بریم و جلوی رشد استعدادهای آنان را می‌گیریم.»
** ''[[حبیب‌الله فیروزآبادی]]'' <span style="color:#a1a1a1;">مصاحبه با روزنامهٔ ''جام‌جم''؛ چاپ ۴ اوت ۲۰۱۳ / ۱۳ مرداد ۱۳۹۲ </span><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/1144882604046545326|عنوان=زندگی آرمانی با علم کیمیاگری|تاریخ=۱ تیر ۱۳۹۲|اثر=روزنامهٔ جام‌جم}}</ref>
* «به همبستگی ملّی اعتقاد دارم و فکر می‌کنم در مقابل هجمه‌ای که از کشورهای مختلف متوجه ماست، همه قومیت‌ها باید با هم باشیم، صبوری به خرج دهیم و به همدیگر و به مسئولان کمک کنیم.»
* «آرزویم برای ایرانی‌ها در همه جای جهان این است که با هم متحد شوند، برای هم خوب بخواهند، مقابل هم نایستند، موضع‌گیری همراه با خودزنی نداشته باشند و آن‌قدر کنار هم محکم بایستند که هیچ‌کس نتواند تهدیدی برای ایران شود. همین‌طور ایران با بعد صلح‌آمیز چهره‌اش خودش را معرفی کند تا خود ایرانی‌ها هم این نمایش را آن‌قدر خوب ببینند که در متن وجودشان مهربانی راستین استوار شود و به‌عنوان یک کشور خواهان صلح، مهربان و هنرپرور به رسمیت شناخته شویم. چون قدمت هنر در کشورمان عجیب‌وغریب است.»
* «به همبستگی ملّی اعتقاد دارم و فکر می‌کنم در مقابل هجمه‌ای که از کشورهای مختلف متوجه ماست، همه قومیت‌ها باید با هم باشیم، صبوری به خرج دهیم و به همدیگر و به مسئولان کمک کنیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/119049/از-جايي-كه-ايستاده‌ام-راضي-نيستم|عنوان=از جایی که ایستاده‌ام راضی نیستم|تاریخ=۲۹ فروردین ۱۳۹۶|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[علی قمصری]]'' در مصاحبه با ''[[شرق (روزنامه)|شرق]]''؛ چاپ ۲۹ فروردین ۱۳۹۶/ ۱۸ آوریل ۲۰۱۷
=== ک، گ ===
* «ملت آنچه را می‌بیند از چشم کسانی می‌بیند که در رأس امور هستند.» <ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://archive.ical.ir/files/debate/ip/01/01-409.pdf| عنوان =مشروح مذاکرات > مجلس شورای اسلامی > دوره یک > جلسه چهارصد و نه| تاریخ =۲۸ دی ۱۳۶۱| ناشر = [[مجلس ایران|مجلس شورای اسلامی]]، دوره ۱ جلسه ۴۰۹}}</ref>
** ''[[سید احمد کاشانی|احمد مصطفوی کاشانی]]'' <small>(۱۸ ژانویه ۱۹۸۳/ ۲۸ دی ۱۳۶۱)</small>
* «<small>مطمئن هستم</small> عشق مردم ایران به موسیقی، یک عشق جهان‌شمول است و کسی نیست موسیقی ایران را که آمیخته با صوت تلاوت آیات قرآن و ضرباهنگ مراسم‌های مذهبی بوده، دوست نداشته باشد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/103106/روز-بازگشت-«شجریان»،-روز-جشن-ایران-است|عنوان=روز بازگشت «شجریان»، روز جشن ایران است|تاریخ=۲۷ شهریور ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[هوشنگ کامکار]]'' <small>(۱۷ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۲۷ شهریور ۱۳۹۵)</small>
* «ما باید سعی کنیم ایران را با وضعیت و سابقهٔ تمدنی خود ایران مقایسه کنیم، یعنی وضعیت خودمان را با سابقهٔ غنی تمدنی خودمان مقایسه کنیم و ببینیم چه چیزهایی به دست آورده‌ایم و چه چیزهایی را از دست داده‌ایم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7912-02613/دكتر-جميله-كديور-در-همايش-روز-جهاني-زن-زماني-كه-اروپا-در-بربريت|عنوان=دكتر جميله كديور در همايش روز جهاني زن: زماني كه اروپا در بربريت كامل به سر مي‌برد، زنان و دختران مسلمان ايراني قادر به تحصيل بودند|تاریخ=۱۹ اسفند ۱۳۷۹|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[جمیله کدیور]]'' <small>(۹ مارس ۲۰۰۱ /۱۹ اسفند ۱۳۷۹)</small>
* «شاه هر کاری بخواهد میتواند انجام دهد. سخنش قانون است. این ضرب‌المثل که: «قانونِ مادها و پارس‌ها تغییرناپذیر است.» صرفاً سخنان قدیمی زایدی دربارهٔ حکومت خودسرانه بوده است. شاه همهٔ وزیران را منصوب می‌کند و میتواند وزراء، صاحب منصبان، مأموران و قاضیان را برکنار کند. زندگی و مرگ همهٔ افرادِ خانوادهٔ شاه در دستِ اوست و هیچ‌کدام از مأموران لشکری و کشوری که در خدمتِ شاه‌اند، از این قانون مستثناء نیستند. افرادی که موردِ بی مهری واقع شده‌اند و یا معدوم می‌شوند، اموالشان به شاه می‌رسد و حقِّ سلب حیات در هر حال فقط در اختیار اوست. امّا وی میتواند این حق را به کارگزاران یا نایبان خود واگذار کند … سه قوهٔ حکومت، یعنی مقنّنه، قضائیه و مجریه در وجودِ او متمرکز است و هیچ گونه قید و الزامی نمی‌تواند بر شاه تحمیل کرد. تنها رعایتِ صوری آدابِ مذهبِ ملّی بر او واجب است. وی محور زندگی عمومی در کشور است.» <ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی =کرزن|نام =جرج|پیوند نویسنده =جرج کرزن| فصل = | عنوان =Persia and the Persian Question| ترجمه عنوان =ایران و مسئله ایران| نشانی =https://archive.org/details/bub_gb_IuxtAAAAMAAJ| جلد =۱| تاریخ = | سال = | سال اصلی =۱۸۹۲| ناشر =Longmans, Green & co.| مکان =لندن| زبان =en| شابک = | صفحه =۴۳۳}}</ref>
** ''[[جرج کرزن]]'' <small>(۱۸۹۲م/۱۲۷۱ش)</small>
* «نسل جوانی که ما اکنون در ایران شاهد آن هستیم یک نسل استثنایی با قابلیت‌های باور نکردنی برای به کرسی نشاندن حرف و سخن خود است. نسلی که هر دری را به رویش ببندند از دری دیگر وارد می‌شود. تیغ تحمیل و سانسور بر آن کارایی ندارد و طبیعی است هنری که از ذهن این نسل زاییده می‌شود هم هنری خاص باشد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.bbc.com/persian/arts/2012/11/121108_l41_theatre_hakak_antigone.shtml|عنوان=آنتیگونه، چاوشی اخوان و انتخابات آمریکا؛ گفتگو با محمود کریمی حکاک|تاریخ=۱۰ نوامبر ۲۰۱۲/ ۲۰ آبان ۱۳۹۱|اثر=[[بی‌بی‌سی|بی‌بی‌سی فارسی]]}}</ref>
** ''[[محمود کریمی حکاک]]'' <small>(۱۰ نوامبر ۲۰۱۲/ ۲۰ آبان ۱۳۹۱)</small>
* «ایران متعلق به تمام تیره‌های ایرانی است و از هر تیره و تبار که باشیم و در هر جای این سرزمین بامی (درخشان) که می‌زییم، همه ایرانی هستیم. کُردان، آذریان، لُران، خوزیان، بلوچان، گیلکان، تات ها و ده‌ها تیره و تبار دیگر که در ایران می‌زیند، همه ایرانی‌اند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/154449|عنوان=میرجلال الدین کزازی: ایران از آنِ همه ایرانیان است|تاریخ=۳ بهمن ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[میر جلال‌الدین کزازی]]'' (۲۱ ژانویه ۲۰۱۷/ ۳ بهمن ۱۳۹۵)
* «هر زمان دشمنان تاخته‌اند اخگرهای فرو نهفته در خوی و منش ما ایرانیان بیش از پیش پرشرار افروخته شده است. ما در خاکستر نمانده‌ایم مانند بسیاری از مردمان و کشورهای جهان که از پهنه تاریخ زدوده شده‌اند. من ایران را به ققنوس تشبیه کرده‌ام؛ چرا که چندین بار ایران از درون خاکستر خود برخاسته است و همچنان پرشور جهان را افروخته است.»
** ''[[میرجلال الدین کزازی]]''، بدون منبع
* «امروز یکی از گرفتاری‌های ایران، بلکه بدترین گرفتاری او، پراکندگی ایرانیان است. مردمی که دارای سرزمینی مشترک می‌باشند و در حیطهٔ یک دولت زندگی می‌کنند، نباید به فرقه‌های رقیب تقسیم شوند. ایرانِ امروز به این بدبختی گرفتار است و اگر این حال دیر پاید، خدا می‌داند ایرانیان چه مشت سختی را از دست روزگار خواهند خورد.» <ref>{{یادکرد |نویسنده=احمد کسروی |مقاله=اسلام و ایران |نشریه=پیمان، سال بیستم|تاریخ= ۱ فوریه ۱۹۳۴/ ۱۲ بهمن ۱۳۱۲ |دوره=|صفحه=۲۷۷و۳۸۰}}</ref>
** ''[[احمد کسروی]]'' <small>(۱ فوریه ۱۹۳۴/ ۱۲ بهمن ۱۳۱۲)</small>
* «تمامِ ایرانیانی که اندکی آگاهی دارند، از عقب ماندگی کشور - به ویژه افول ایران از یک امپراتوری بزرگ و قدرتمند به دولتی ضعیف و کوچک - نگران شده‌اند. ریشهٔ انحطاط در کجاست؟ در اوایل قرن، روشنفکران می‌توانستند ادعا کنند که مقصّرِ اصلی، مستبدینی بودند که نفعی پنهانی در بی سوادی و جهلِ مردمِ کشور داشتند. امّا در حقیقت بیست سال پس از حکومت مشروطه ما نمی‌توانیم همان پاسخ را بدهیم. اکنون می‌دانیم که تقصیر اصلی نه بر گردنِ فرمانروایان بلکه فرمانبرداران است. آری، علّتِ اصلی توسعه نیافتگی در ایران و شاید در بیشتر کشورهای شرقی، تفرقه و اختلاف میانِ توده هاست.»<ref>{{یادکرد |نویسنده=احمد کسروی |مقاله=علل اصلی عقب ماندگی |نشریه=روزنامهٔ پرچم |تاریخ= ۷ اردیبهشت ۱۳۲۱}}</ref>
** ''[[احمد کسروی]]'' <small>(۲۷ آوریل ۱۹۴۲/ ۷ اردیبهشت ۱۳۲۱)</small>
* «مردم (ایران) زنده هستند و فقط زندگی نمی‌کنند. هر طعم کوچک آزادی برای آنها هزاران بار شیرین تر است. من به آنها احترام می‌گذارم، به ویژه به زنان. زنان ایرانی بسیار قدرتمند و شجاع هستند.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://usatoday30.usatoday.com/life/movies/news/2011-02-05-circumstance_N.htm|عنوان=In 'Circumstance,' a sexual awakening in Iran|تاریخ= ۲ مه ۲۰۱۱|اثر= USA TODAY}}</ref>
** ''[[مریم کشاورز]]'' <small>(۲ مه ۲۰۱۱/ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۰)</small>
* «تمدن کهن و عمیق ایران بسیار برایم قابل احترام است. دلم می‌خواهد از این تمدن شکوهمند هم دیدن کنم. می‌دانم ایران کشوری زیبا و رؤیایی است و عمیقاً لحظه‌شماری می‌کنم تا به کشور شما بیایم و علاوه بر اجرای موسیقی، از نقاط مختلف کشورتان هم بازدید کنم.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/33730/منتظر-چراغ-سبز-ایران-هستم|عنوان=منتظر چراغ سبز ایران هستم|تاریخ=۷ مه ۲۰۱۴/ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[ریچارد کلایدرمن]]'' <small>(۷ مه ۲۰۱۴/ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۳)</small>
* «با دیدن چهرهٔ مدرن ایران [در ۱۹۷۶م/ ۱۳۵۴ش] بیش از هر چیز دریافتم که چه نیروی آفریننده‌ای در آنجا نهفته است. کار شگفت‌آوری در حال انجام بود: تعادل میانِ شرق و غرب، و (هماهنگی) میان سنّت و روند مدرنیته و در کل (فرایند) جهانی شدن. هرچند آن روزها چندان اسمی از واژه جهانی شدن به میان نمی‌آمد، ولی فرایند مدرن شدن مسئله تمام کشورهاست؛ اینکه چگونه با حفظ سنت‌ها و تاریخ خود، همزمان بخشی از شبکه اینترنت جهانی باشیم. دوست دارم به گذشته برگردم. ایرانی‌ها فوق‌العاده‌اند و فرهنگ ایرانی شگفت‌انگیز است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://www.theatlantic.com/international/archive/2013/10/traveling-to-iran-with-andy-warhol/280893/|عنوان=Traveling to Iran With Andy Warhol|تاریخ=۲۸ اکتبر ۲۰۱۳|اثر= The Atlantic Monthly Group}}</ref>
** ''[[باب کولاچلو]]'' <small>(۲۸ اکتبر ۲۰۱۳/ ۶ آبان ۱۳۹۲)</small>
* «ما تافتهٔ جدابافته از جهان نیستیم.» <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://www.sharghdaily.ir/News/120853/تلاش-سیستماتیک-برای-خانه‌نشین‌کردن-زنان|عنوان=تلاش سیستماتیک برای خانه‌نشین‌کردن زنان|تاریخ =۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۶|ناشر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[الهه کولایی]] '' <span style="color:#a1a1a1;"> «در مصاحبه با ''[[شرق (روزنامه)|روزنامهٔ شرق]]''»؛ چاپ ۹ مه ۲۰۱۷/ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۶</span>
* «من در خیلی قلب‌ها خانه‌ای دارم. هیچ وقت آواره نمی‌شوم. بی سرپناه نمی‌مانم. این همه قلب، این همه خون، این همه تپش. این همه عشق، این همه تنهایی واین همه مردم. این مردم نازنین.»
** ''[[رضا کیانیان]] ''، <small>[[w:این مردم نازنین|این مردم نازنین (۲۰۰۹م/ ۱۳۸۸ش)]]</small>
----
* «[[بیابان‌های ایران|کویرِ لوت]]، کسی را که یک بار دچار افسونش شود، دیگر رها نخواهد کرد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.irandeserts.com/content/درگاه_کویر/موضوع_كویر/کویرنوردان_ایران/دکتر_آلفونس_گابریل.htm|عنوان=دکتر آلفونس گابریل|تاریخ= |اثر=irandeserts.com}}</ref>
** ''[[آلفونس گابریل]]'' <small>(۱۹۳۵م/ ۱۳۱۳ش)</small>
* «ایرانیان خود را در کشورشان و کشور را در خودشان دوست دارد…» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/report/209041/خاورشناسي-ايران-سرزمين-جاويدان-نامید-روایتگر-کشوری-چون-سنگ-خارا-ماندگار|عنوان=خاورشناسی که ایران را سرزمین جاویدان نامید/ روایتگر کشوری که چون سنگ‌خارا ماندگار است|تاریخ=۳۰ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۲۱ مهر ۱۳۹۳|اثر=ایبنا}}</ref>
** ''[[آرتور دو گوبینو]]'' <small>(۳۰ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۲۱ مهر ۱۳۹۳)</small>
* «کشورهایی که در دوره‌های گوناگون به ایران حمله کردند حتّی اگر بر ایران چیره می‌شدند، به جای این که تمدن خود را در مردم ایران نفوذ دهند، تمدن ایرانی در آنها نفوذ می‌کرد به همین دلیل در بیشتر کشورهای دنیا خصوصیات ایرانی رخنه کرد. ایران همیشه روی پای خود ایستاد و تمدن و فرهنگ خود را به دیگر اقوام شناساند و این نشانه فرهنگ و تمدن غنی ایرانی است که حتی در قوم فاتح هم اثر می‌گذاشت.»
** ''[[آرتور دو گوبینو]]''<small>«مکاتبات تاریخ ایرانیان» و «سه سال در ایران»</small>
=== ل ===
* «متأسفانه جامعهٔ ما به سمت-و-سوی بدی در حال حرکت است؛ همهٔ روابط قطع شده، مردم نسبت به هم بی‌اعتنا شده‌اند، اگر کسی بمیرد ایرادی ندارد، مهم این است که ما زنده‌ایم! بمب توی خانه همسایه بیفتد، باز هم اشکالی ندارد خانه من که سالم است و …!» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2557171803577838190|عنوان=مافیا، بازیگران را خانه‌نشین کرده است|تاریخ=۴ مهر ۱۳۹۵ |اثر=روزنامهٔ جام‌جم}}</ref>
** ''[[غلامحسین لطفی]]'' (۲۵ سپتامبر ۲۰۱۵/ ۴ مهر ۱۳۹۵)
* «پارس، پرسیس یا فارس، به سخن دقیقتر، کشور یا ملّتی نیست، بلکه نام ایالتی است در کرانهٔ شمالی خلیجی به همین نام. ایرانیان هیج گاه این نام را به تمامی مملکت اطلاق نکردند؛ ولی زبان خود را بدین نام می‌خوانند زیرا که گویش محلی فارس، زبان اصلی فرهنگی و سیاسی کشور شد- همین گونه که گویش توسکانی زبان ایتالیایی، گویش کاستیلیایی زبان اسپانیایی و گویش مناطق مجاور لندن زبان انگلیسی گردید. نامی که خود ایرانی‌ها برای کشورشان همیشه به کار برده‌اند، و در سال ۱۳۱۴ شمسی (۱۹۳۵ میلادی) به بقیه جهان نیز تحمیل کردند، ایران است. این نام از واژهٔ قدیمی آریانم، حالت جمع مِلکی به معنای «سرزمین آریاها» مشتق شده است و قدمت آن به مهاجرت‌های نخست اقوام هندو-آریایی می‌رسد.» <ref name="برنارد لوئیس">{{یادکرد کتاب| نام خانوادگی =برنارد| نام =لوئیس| پیوند نویسنده =برنارد لوئیس| عنوان =The Middle East: A Brief History of the Last 2,000 Years| ترجمه عنوان =خاورمیانه: دو هزار سال تاریخ از ظهور مسیحیت تا امرو| ترجمه = [[حسن کامشاد]]| تاریخ =| سال = | ماه = | سال اصلی =۱۹۹۶| ناشر = نشر نی| مکان =تهران| زبان =fa| شابک =9643126471| صفحه =}}</ref>
** ''[[برنارد لوئیس]]'' <small>(۱۹۹۶م/ ۱۳۷۵ش)</small>
=== م ===
* «ملّت ایران از آغاز دارای چنان شخصیتی بود که فتح اسکندر نتوانست بر عوامل سازندهٔ آن و نیز بر مهارت و توانایی که ایرانیان در زمینهٔ دگرگونی و فراگیری عوامل خارجی داشتند، لطمه وارد سازد. باید گفت که اگر تمدن یونان وسیله‌ای برای گسترش اندیشه‌ها و آموزهای آیین مسیح که ریشهٔ سامی دارد به‌شمار می‌رود، فرهنگ ایرانی نیز عامل گسترش شکوفایی بین‌المللی دین اسلام (که ریشهٔ آن نیز سامی است) می‌باشد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/189/html/189-31.htm|عنوان=ارزش فرهنگی آثار اندیشمندان ایرانی قرون وسطی، در شکوفایی تمدن غرب |تاریخ= |سال=۱۳۵۷|ماه=تیر و مرداد|اثر=هنر و مردم|ناشر=ichodoc.ir|صفحه= ۳۱-۳۷}}</ref>
** ''[[لویی ماسینیون]]''
* «به نظر من وطن هر انسانی درون دلش است.»
* «حضور داشتن در یک کشور به معنای داشتن آدرسی در آنجا نیست، بلکه به این معناست که شما چقدر با آن محیط پیوند عاطفی و فرهنگی دارید.»
* «من نمی‌توانم فکر کنم که حتماً غذای ایرانی خوردن و در خیابان‌های ایران راه رفتن دال بر ایرانی بودن یک فرد باشد. من به عنوان یک ایرانی هر جای دنیا که باشم پیوند عاطفی و فرهنگی با کشورم دارم و همواره در پی شناخت عمیق و دقیق این فرهنگ هستم، همین موجب می‌شود هر جای دنیا هم که باشم با فرهنگ ایرانی زندگی کنم.»
* «ایران را باید فراتر از مرزهای جغرافیایی‌اش نگریست. به نظر من ایران در واقع یک کشور نیست؛ بلکه یک نماد، یک فرهنگ و یک اخلاق است.»
* «من عاشق این ملک و فرهنگ اصیل ایرانی هستم، اما ناراحت می‌شوم از اینکه ما هنوز نتوانسته‌ایم فرهنگ از هر نظر غنی ایرانی را به دنیا نشان دهیم.»
** ''[[حمید متبسم]]'' <span style="color:#a1a1a1;">مصاحبه با روزنامهٔ ''جام‌جم''؛ چاپ ۱۳ اوت ۲۰۱۳ / ۲۲ مرداد ۱۳۹۲ </span><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/1155932731936246748|عنوان=فرهنگ و موسیقی مثل نان و هواست|تاریخ=۲۲ مرداد ۱۳۹۲|اثر=روزنامهٔ جام‌جم}}</ref>
* «جامعهٔ ما آدم‌ها را در قدوقواره خود نمی‌شناسد؛ یا آنها را مطلقاً نادیده می‌گیرد یا بیش از حد آنها را بزرگ می‌کند.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/15608/آدم‌ها-را--در-قد-و-قواره-خودشان-ببینیم|عنوان=آدم‌ها را در قد و قواره خودشان ببینیم|تاریخ= ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۳/ ۲۷ تیر ۱۳۹۲|اثر=[[روزنامه شرق]]}}</ref>
** ''[[جواد مجابی]]'' <small>(۱۸ ژوئیه ۲۰۱۳/ ۲۷ تیر ۱۳۹۲)</small>
* «ما در مرحله‌ای هستیم که دیگر آنچه در این ۶ دههٔ گذشته به ما گفته شده کفاف زندگی مسلمانی ما را در این دنیای مدرن نمی‌دهد. آنها دیگر کافی نیست؛ چه طالقانی گفته باشد، چه طباطبائی گفته باشد، چه رهبر فقید انقلاب گفته باشد یا هر کس در هر کجای جهان اسلام گفته باشد آنها دیگر کافی نیست.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iran-emrooz.net/index.php/think/more/52573/|عنوان=اسلام به عنوان یک دین دچار بحران است|تاریخ=۲۰ شهریور ۱۳۹۳|اثر=ایران امروز}}</ref>
** ''[[محمد مجتهد شبستری]]'' <small>(۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۲۰ شهریور ۱۳۹۳)</small>
* «دانشجو در ایران کم داریم چون جویندگی نیست.... آنچه که در ایران فاجعه است، این است که ما ''دانشجو'' در هیچ رشته‌ای نیستیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/154576|عنوان=مجتهدی: عطش خوانش متون فلسفی در ایران واقعی نیست|تاریخ=۶ بهمن ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[کریم مجتهدی]]'' <small>(۲۵ ژانویه ۲۰۱۷/ ۶ بهمن ۱۳۹۵)</small>
* «<small>متأسفانه،</small> همه مسائل ما آمیخته به مسائل سیاسی شده است؛ از مدیران فرهنگی گرفته تا خود هنرمندان، همه در این خطکشیها قرار گرفته‌اند. آدم‌ها سر جای خودشان نیستند. مدیران فرهنگی ما با وجود احترامی که به شخصیت آنها می‌گذارم، فاقد توانایی هستند و به باور من، جایگاهی را غصب کرده‌اند و غصب این موقعیت، در واقع فرصت گرفتن از یک کشور و نسلی است که ممکن است به بیراهه برود.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/112764/در-کشور-ما-فرصتسوزیها-به-شکل-وحشتناکی-رخ-می‌دهد|عنوان=در کشور ما فرصتسوزیها به شکل وحشتناکی رخ می‌دهد|تاریخ= ۱۶ مرداد ۱۳۸۹|اثر=تابناک}}</ref>
** ''[[مجید مجیدی]]'' <small>(۷ اوت ۲۰۱۲/ ۱۶ مرداد ۱۳۸۹)</small>
* «از منظر تاریخی یکی از علل و عوامل توسعه‌نیافتگی در جامعه ایران ابهام در ساختارهایی چون تحزب، تعاون، جامعه‌پذیری و نحوه به‌کارگیری قدرت توسط امانتداران است که نقشه راه و مسیر روشنی پیش روی شهروندان نگذاشته است و به همین سبب پیشینیان از ابزارهای موصوف در توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی استفاده مناسب نکرده‌اند و پسینیان نیز به‌مثابه مارگزیده از تجربه‌های نو هراسیده‌اند و راهی دگر رفته‌اند. یکی از رگه‌های آسیب‌شناختی مزبور، فقدان همگرایی در افکار و اندیشه‌هاست. ما عادت داریم برای رسیدن به توسعه به هر میزان که ممکن است، نظریه‌پردازی کنیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/43172/اصولگرایی-و-اصلاح‌طلبی|عنوان= اصولگرایی و اصلاح‌طلبی|تاریخ=۸ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۱۷ شهریور ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[جهانبخش محبی‌نیا]]'' <small>(۸ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۱۷ شهریور ۱۳۹۳)</small>
* «پس از پیروزی انقلاب به عنوان ملتی مستقل در دنیا شناخته شدیم. در این سالها استقلال، توانایی و روی پای خود ایستادن را تمرین کردیم و با ادامه آن روز عزت و سربلندی ما فرا خواهد رسید و این مهم آسان به دست نمی‌آید.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7911-02893/محجوب-در-گفت-وگو-با-ايسنا-نمي-توانيم-در-عرصه-فرهنگي-مستقل-از|عنوان=محجوب در گفت‌وگو با ایسنا:نمی‌توانیم در عرصه فرهنگی مستقل از دنیا زندگی کنیم|تاریخ=۲۳ بهمن ۱۳۷۹|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[علیرضا محجوب]]'' <small>(۱۱ فوریه ۲۰۰۱/ ۲۳ بهمن ۱۳۷۹)</small>
* «ما داریم فقط آثار غربی را مصرف می‌کنیم. وقتی دانشجوی ایرانی سخن می‌گوید سخنش معتبر نیست. چون ایرانی است! من به این بیماری گره‌گوری می‌گویم!گویا هر گره‌گوری در غرب چیزی بگوید برای ما معتبر است و اگر کسی با نام ایرانی حرفی بزند و ادعایی داشته باشد سخنش اعتباری ندارد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/167012|عنوان=گفت‌وگوی با حسن محدثی؛ مبتلا به بیماری گره‌گوری در ترجمه آثار علوم اجتماعی هستیم|تاریخ= ۳ خرداد ۱۳۹۶ |اثر=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[حسن محدثی]]'' <small>(۲۴ مه ۲۰۱۷/ ۳ خرداد ۱۳۹۶)</small>
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:القبة الخضراء (Cropped & Edtied).jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] [[پرونده:Prime Minister Narendra Modi with President of Iran Hassan Rouhani (Cropped).jpg|120px|بی‌قاب|راست]]{{سخ}}اگر [[دین]]/[[دانش]] در [[آسمان|ثریا]] باشد، مردانی از سرزمین فارس به آن دست خواهند یافت.| [[محمد|محمّد بن عبدالله]]|۵۷۰-۶۳۲}}
* «'''اگر [[دین]] در [[آسمان|ثریا]] باشد، مردانی از سرزمین فارس به آن دست خواهند یافت.'''» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =نیشابوری| نام = مسلم بن حجاج| پیوند نویسنده =مسلم بن حجاج نیشابوری| عنوان = صحیح مسلم| سال =۲۰۰۷|ناشر=دار المعرفة|مکان =بیروت| شابک =9953446881| صفحه =۱۱۱۶| پیوند = http://www.marefah.com/صحيح-مسلم-مجلد-واحد/الحديث-الشريف-وعلومه/قائمة-المنشورات}}</ref>
** ''[[محمد بن عبدالله|محمّد بن عبدالله]]''
* «ما ایرانیان در دوره‌های مختلف اغلب با انقطاع و گسل‌های عمیق فرهنگی روبه‌رو شده‌ایم. این مسئله و این شیوه نگاه دراندیشه اغلب ما جای گرفته و رد پایش به بخش‌های دیگر زندگی‌مان هم رسیده است. هم‌اکنون هم همین‌طور است. ما به دنبال تکمیل یکدیگر نیستیم! به جای آنکه از تجربیات هم استفاده کنیم خواهان نادیده گرفتن و رد کردن همدیگر هستیم. البته این مسئله به امروز و دیروز تعلق ندارد و از دوره صفویه به بعد است که شاهد چنین برخوردهایی هستیم. از همان زمان صفویه دیگر برخورد صحیحی با اهالی فکر و روشنفکران انجام نشد. حتی اگر به مطالعه تاریخ گذشته بپردازید متوجه خواهید شد که حتی با پزشکان هم برخورد صحیحی نشده حالا چه برسد با نویسندگان و شاعران! اغلب این افراد ناچار به مهاجرت به کشور هند شدند تا از شرایط بهتری برخوردار شوند. این گسل‌های فرهنگی در دوره‌های مختلف فرهنگی باز هم تکرار شده‌اند که نتیجه آن حتی متوجه داستان‌نویسی امروز هم شده است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/127981|عنوان=گفت‌وگوی با محمد محمدعلی، نویسندگان ما آرمان خود را گم کرده‌اند|تاریخ=۳ خرداد ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف اسلامی}}</ref>
** ''[[محمد محمدعلی]]'' <small>(۲۶ مه ۲۰۱۶/ ۳ خرداد ۱۳۹۵)</small>
* «جامعهٔ ایرانی جامعه‌ای است که بدون گذار از دوره کودکی، بزرگ، پیر و فرسوده می‌شود. ایرانیان دوره مدرن (البته به‌دور از استثناها) بدون اینکه کودکی را دریافته باشند، به بزرگ‌سالی قدم نهاده‌اند. ایرانی‌ها به لحاظ شخصیتی، کودکی را خوب درنیافته‌اند و به لحاظ اجتماعی هم جامعهٔ بی‌کودکی هستند. در کنار افراد بی‌کودکی، ما خانواده بی‌کودکی و مدرسه بی‌کودکی هم داریم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/104452/بازگشت-به-فرهنگ-کودکی|عنوان=بازگشت به فرهنگ کودکی|تاریخ=۱۲ مهر ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[محمدهادی محمدی]]'' <small>(۳ اکتبر ۲۰۱۶/ ۱۲ مهر ۱۳۹۵)</small>
* «احیای نام [[کوروش]] و یا هر شخصیت دیگری نمی‌تواند منجر به ارتقای جایگاه [[ایران]] [ ِ امروز] شود. اصولاً جایگاه کشورها را وضعیت تاریخی آنان نمی‌سازد، بلکه توانایی‌های علمی، فنی و اقتصادی امروزین آنان می‌سازد.»
* «جایگاه کشورها بر اساس نیازمندی‌های دیگران به آن کشور و نیز تأثیر سازنده و مفیدی که در جهان امروز دارد، سنجیده می‌شود.»
* «کشوری که کالایی فکری یا مادی برای عرضه به دنیای امروز نداشته باشد و صرفاً ''گیرندهٔ همه چیز'' باشد، کمترین جایگاهی در جهان نخواهد داشت، حتی اگر هزاران کوروش واقعی با همان توصف‌های تخیلی داشته باشد.»
* «برای شناخت گذشته‌های دور هیچ شخصیت یا واقعه‌ای اولویت ندارد و همگی از جایگاهی یکسان برخوردار هستند.»
* «به شناخت [[کوروش]] همانقدر نیازمندیم که به شناخت تمامی دیگر شخصیت‌های تاریخی.»
* «شناخت [[تاریخ]] میتواند ما را به «درس‌های تاریخی» و «تجربه تاریخی» رهنمون سازد. اما خیال‌پردازی نه تنها ما را از شناخت دور می‌کند که موجب آسیب‌های بیشتر و تکرار رویدادهای ناگوار گذشته می‌شود.»
* «ملتی که [[تاریخ]] خود را آنچنان که بوده است، بشناسد و از آن درس بگیرد، چشم‌اندازی روشن در پیش رو دارد. اما ملتی که به تاریخ نه آنچنان که بوده، بلکه آنچنان که دوست دارد بوده باشد، نگاه کند؛ محکوم به روزگار و سرنوشتی تیره و تار و تکرار چرخه‌ای عبث از وقایع ناگوار و رنج‌های بیشمار است.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://tarikhirani.ir/fa/files/15/bodyView/157|عنوان=مرادی غیاث‌آبادی در گفت‌وگو با تاریخ ایرانی: کوروش برای برخی یک ابزار است|تاریخ=۴ اردیبهشت ۱۳۹۰|اثر=تاریخ ایرانی}}</ref>
** ''[[رضا مرادی غیاث‌آبادی]]'' <small>(۳۱ دسامبر ۲۰۱۲/ ۱۱ دی ۱۳۹۳)</small>
* «ایران درطول تاریخ کشوری چند قومی، چند لهجه‌ای، چند زبانی و چند دینی بوده است. در کل تاریخ ایران ما هیچوقت نمی‌توانیم سراغ بگیریم که یک دین به تنهایی توانسته باشد همه ایران رابه خودجلب کند، یا ما نمی‌توانیم مثال بیاوریم که همه مردم ایران به یک زبان سخن بگویند. این نشان دهنده فرهنگی است که حاصل ترکیب رنگ‌ها متفاوت است، که باعث تبادل فرهنگی بین خرده فرهنگ‌های متفاوت درچهارچوب کلی فرهنگ ایرانی شده است واین خودیکی از علل باروری و خلاقیت فرهنگ ایرانی دررابطه بین خرده فرهنگ‌ها باهم است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://dataanalyzer.ir/index.php/مصاحبه/166-مرگ-ميليونها-نفر-در-هولوكاست-انكارشدني-نيست|عنوان=مرگ میلیون‌ها نفر در هولوکاست انکارشدنی نیست|تاریخ=۱۱ سپتامبر ۲۰۱۳/ ۲ مهر ۱۳۹۲|اثر=dataanalyzer.ir}}</ref>
** ''[[سیامک مره صدق]]'' <small>(۱۱ سپتامبر ۲۰۱۳/ ۲ مهر ۱۳۹۲)</small>
* «ایرانیان همه از نسل انوشیروان و پرویز نیستند، وانگهی آن دولت از دست برفت و به دولتِ گذشته بالیدن، درست به استخوان پوسیده نازیدن است؛ و کسی که افتخار کند به اینکه من از [[w:فارسی‌زبانان|مردم فارس هستم]] و انوشیروان هم فارس بوده است به کسی که بگوید من از جنس آدمی هستم و انوشیروان هم بنی آدم بوده، برابر می‌باشد.»<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =جمال‌زاده| نام =محمدعلی| پیوند نویسنده =محمدعلی جمال‌زاده| عنوان =خلقیّات ما ایرانیان| سال =آوریل ۱۹۶۶/ فروردین ۱۳۴۵| ناشر =کتابفروشی فروغی|مکان =تهران| صفحه =۱۵۷}}</ref>
** ''[[علی بن حسین مسعودی]] در «مروج‌الذهب»''
* «ایرانی بودن با همهٔ مصیبت‌ها به زبان فارسی‌اش می‌ارزد. من در یادداشت‌هایم آرزوی زبانی را می‌کنم که وقتی از کوه صحبت می‌کند به سختی کوه باشد و وقتی از جان یا روح… از سَبُکی به دست نتواند آمد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://nashreney.com/en/node/9915|عنوان=شکاریم یک سر همه پیش‌مرگ|قالب= |اثر=نشر نی}}</ref>
** ''[[شاهرخ مسکوب]]''
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:جمشید_مشایخی_-_Jamshid_Mashayekhi.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] ملّتِ ایران، ملّتِ با فرهنگی است و در فرهنگ هیچ کشوری به اندازه ما دربارهٔ انسانیّت حرف زده نشده است. اگرهر کشوری یک اسطوره دارد، ما هزاران اسطوره داریم و من در زندگی ام ابتدا از پهلوانان آموخته‌ام و سپس از اساتید.| [[جمشید مشایخی]]|۱۹۳۴}}
* «'''ملّتِ ایران، ملّتِ با فرهنگی است و در فرهنگ هیچ کشوری به اندازه ما دربارهٔ انسانیّت حرف زده نشده است. اگرهر کشوری یک اسطوره دارد، ما هزاران اسطوره داریم و من در زندگی ام ابتدا از پهلوانان آموخته‌ام و سپس از اساتید.'''» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://fararu.com/fa/news/180345/انتقاد-جمشيد-مشایخی-از-رضا-عطاران|عنوان=انتقاد جمشید مشایخی از رضا عطاران |تاریخ=۲۷ بهمن ۱۳۹۲|اثر=fararu.com}}</ref>
** ''[[جمشید مشایخی]]'' <small>(۱۶ فوریه ۲۰۱۴/ ۲۷ بهمن ۱۳۹۲)</small>
* «هویت» را نمی‌توان با یک سطحی‌نگری به «جغرافیا» تعمیم و ربط داد؛ چون من ایرانی‌ام، پس دارای هویت ایرانی هستم. این سطحی‌ترین شکل صورت‌بندی و طرح مسئله از «هویت» است. همه اینها به‌شکلی از «ناسیونالیسم» می‌رسد، و «ناسیونالیسم» هم دستِآخر به «فاشیسم» منتهی می‌شود. من انسانی هستم که در این دنیا، در ارتباط با انسان‌های دیگر چیزهایی می‌آموزم، چیزهایی را در خودم و دیگران نفی می‌کنم، و در این فرایند «هویت» من شکل می‌گیرد؛ بنابراین در یک «رفت‌وبرگشت»، در تماس با «دیگری»، در دریافت از «دیگری» و هدایت «دیگری» - به‌شکل متقابل- «هویت» شکل می‌گیرد؛ بنابراین شیوه‌ای را که ناشی از ملی‌گراییِ فاقد تفکر است، و «هویت» را در ارتباط با «ملیت»، «جغرافیا» و «اقلیم» قابل‌طرح می‌داند، بسیار سطحی می‌دانم و با آن مخالفم…{{سخ}} «هویت» برخلاف آنچه در ایران در ارتباط با این واژه به یک مُد تبدیل شده، فاقد هرگونه «الزام» در ارتباط با مفهوم «ملیت» است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cgie.org.ir/fa/news/129745|عنوان=گفت‌وگو با علیرضا مشایخی؛ چندفرهنگ‌گرایی راهِ آینده «موسیقی تفکر»|تاریخ=۲۳ تیر ۱۳۹۵|اثر=مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی}}</ref>
** ''[[علیرضا مشایخی]]'' <small>(۱۳ ژوئیه ۲۰۱۶/ ۲۳ تیر ۱۳۹۵)</small>
* «در تاریخِ حیاتِ ملّت‌ها نادراً روزهای درخشان و پُرمسئولیت و افتخار و موفّقیّت پیدا میی شود. ایّامِ عادی و گذران برای همهٔ ملل یکسان است، ولی آن ملّتی که خوب و شرافتمندانه وظیفه اش را در برابر وطن، پرچم و تاریخِ مملکت ادا کند بیشتر از دیگران قدرتِ اخلاقی و عظمتِ روحی از خود نشان داده است.» <ref>{{یادکرد |نویسنده= |مقاله= |نشریه=روزنامهٔ اطلاعات |تاریخ=۳۰ خرداد ۱۳۳۰}}</ref>
** ''[[محمد مصدق|محمّد مصدّق]]'' (۸ ژوئن ۱۹۵۱/ ۳۰ خرداد ۱۳۳۰)
* «ملّی کردنِ صنایع در هر مملکت، ناشی از حقِّ حاکمیّتِ ملّت است.»{{سخ}} «ملت ایران از ملی شدن نفت خود یک هدف عمده دارد و آن این است که دیگران در امور داخلی ما دخالت نکنند.» <ref>{{یادکرد |نشریه=روزنامهٔ اطلاعات |تاریخ=۱۷/۱/۱۳۳۰}}</ref>
** ''[[محمد مصدق]]'' <small>(۷ آوریل ۱۹۵۱/ ۱۷ فروردین ۱۳۳۰)</small>
* «من نه به مال عقیده دارم نه به مقام و هدف من در [[زندگی]] یکی است و آن استقلال و عظمت کشور است که به خاطر همین هدف زنده‌ام و کمال سربلندی است که در این راه از بین بروم.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =بزرگمهر| نام =جلیل| پیوند نویسنده = | عنوان = مصدق در محکمه نظامی| ترجمه = | جلد =ج۲| سال =۱۳۶۳| ناشر = نشر تاریخ ایران|مکان =تهران| شابک = | صفحه =ص۷۷۶ تا ۷۷۷}}</ref>
** ''[[محمد مصدق]]''
* «ما ایرانیان ملتی باهوش و فرهنگ‌دوست هستیم و این به معنای انجماد و تصلب ما بر نقاط ضعف فرهنگی‌مان نیست، بلکه برعکس به معنای آن است که فرهنگ را که ریشه در فکر و تعقل و همراه و همگام با تمدن است را پذیرا هستیم و آنرا موهبتی گران‌قدر و عطیه‌ای گرانسنگ می‌دانیم و به‌همین دلیل گفتگوی تمدن‌ها را امری مَیمون و مُبارک تلّقی می‌کنیم زیرا آن را اساسی‌ترین و کاراترین عامل در بوجود آمدن فرهنگی جهانی که مقتبس از همه فرهنگ‌هاست و نقاط قوت همه فرهنگ‌ها را در خود جای داده است و نقاط ضعف هیچ فرهنگی در آن جایی ندارد، می‌دانیم.» <ref>{{یادکرد وب | نشانی =http://archive.ical.ir/files/debate/ip/06/06-112.pdf| عنوان=مشروح مذاکرات > مجلس شورای اسلامی > دوره شش > جلسه یکصد و دوازده| تاریخ =۹ خرداد ۱۳۸۰| ناشر = [[مجلس ایران|مجلس شورای اسلامی]]، دوره ۶ جلسه ۱۱۲}}</ref>
** ''[[اکرم مصوری‌منش]]'' <small>(۳۰ مه ۲۰۰۱/ ۹ خرداد ۱۳۸۰)</small>
* «ایران یکی از معدود کشورهایی است که سابقه گفتگوی ادیان در آن به چندین هزار سال پیش می‌رسد و این در دنیا بی‌نظیر است..» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://alef.ir/vdciyvap.t1avp2bcct.html?3wml|عنوان=موریس معتمد: یک یهودی واقعی فجایع غزه را در فکرش هم نمی‌پروراند|تاریخ=۱ ژانویه ۲۰۰۹/ ۲۵ دی ۱۳۸۷|اثر=alef.ir}}</ref>
** ''[[موریس معتمد]]'' <small>(۱ ژانویه ۲۰۰۹/ ۲۵ دی ۱۳۸۷)</small>
* «<small>خوشبختانه</small> میل به مشارکت در جامعه ما خیلی بالاست؛ یعنی با وجود صدمات بسیار زیادی که جامعه ما در دوره‌های متمادی دیده است، میل مشارکت همچنان در آن وجود دارد. این شاید یک ویژگی ما ایرانی‌ها باشد. ما ایرانی‌ها با یک سلام‌وعلیک به دوست چندین‌وچندساله هم تبدیل می‌شویم و از هر فرصتی برای پیوستن به هم و تعامل استفاده می‌کنیم؛ نمونه‌اش هم در مناسبت‌ها و جشن‌هاست. حالا شبکه‌های مجازی هم به این روحیه ما اضافه شده است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/88833/امید،-ناامیدی،-عقلانیت-و-دوباره-امید|عنوان=امید، ناامیدی، عقلانیت و دوباره امید|تاریخ=۱ فروردین ۱۳۹۵|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[سعید معیدفر]]'' <small>(۲۰ مارس ۲۰۱۶/ ۱ فروردین ۱۳۹۵)</small>
{{نقل قول۲|left|اصولاً ایرانیِ خوب و پاک‌نهاد، در هرجای دنیا، همان ذاتِ همیشگی خود را دارد… جامعهٔ ایرانی، مردم صبور و مهربان و باگذشت هستند.| [[معین (خواننده)|معین]]|۱۹۵۱}}
* «'''اصولاً ایرانی خوب و پاک نهاد، در هرجای دنیا، همان ذات همیشگی خود را دارد… جامعهٔ ایرانی، مردم صبور و مهربان و باگذشت هستند'''.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.javanan.com/1313|عنوان=معین خواننده محبوب و عاشقانه خوان شهر فرشته‌ها|تاریخ=اوت ۲۰۱۲/ مرداد ۱۳۹۱|اثر=جوانان}}</ref>
** ''[[معین (خواننده)]]'' <small>(اوت ۲۰۱۲/ مرداد ۱۳۹۱)</small>
* «جامعهٔ ما و جهان امروز نیازمند روحیهٔ و وجدانی دینی، حماسی و شورآفرین است، از این رو آن تصاویر زیبایی، خداجویی، دین‌باوری، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی که در شاهنامه ترسیم شده است، اکنون نیز محرک و زندگانی‌ساز است؛ به‌ویژه آنکه جهان غارت‌شده و ستمدیده نباید بیش از این در افسون دیو سیاه استعمار گرفتار آید. اینک در تهاجم گستردهٔ فرهنگ استعماری که با آهنگ نفی میراث‌های ارزندهٔ علمی و فرهنگی جهان سوم را کرده است و یا به تجزیهٔ عناصر مقاوم فرهنگ دینی و ملی و ایجاد تقابل‌های کاذب دست زده و پیرایه‌ها بر سخن و نام-و-نشان پیشینیان بادین و غیرتمند بسته است، لازم است که گذشتهٔ واقعی، پندآموز و تاریخ‌ساز خویش را بازشناسیم و دین، زبان، فرهنگ و ملیت خود را به عنوان مجموعه‌ای به‌هم‌پیوسته برای ارتقای معنوی انسان و بیداری روحیه و انگیزهٔ ستم‌ستیزی جامعه علیه استعمار و استکبار سیاسی و فرهنگی عملی سازیم.»
** ''[[مصطفی معین]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small>
* «فرهنگ ایرانی در برخوردی هوشمندانه و آگاهانه، آغوشِ به روی مکتب رهایی‌بخش اسلام گشوده است، و روح عدالت‌طلبی و ستم‌ستیزیِ جامعهٔ ایرانی است که توانست گوهر اصلی اسلام ناب را از خزف [[w:خلافت امویان|خلافت جاهلی]] جدا کند.» <ref name="مصطفی معین، ۲ ژانویه ۱۹۹۱">{{یادکرد کتاب |عنوان =نمیرم از این پس که من زنده‌ام(مجموعه مقالات کنگرهٔ جهانی بزرگداشت فردوسی| سال =زمستان ۱۳۷۴| ناشر =انتشارات دانشگاه تهران |مکان =تهران| شابک =9640336920| صفحه =۵-۱۰}}</ref>
** ''[[مصطفی معین]]'' <small>(۲ ژانویه ۱۹۹۱/ ۱۲ دی ۱۳۶۹)</small>
* «وقتی از کشورمان بیرون می‌رویم، هرچقدر هم که آدم مهمی باشیم، دست‌دوم هستیم. ریشه‌مان آنجا نیست.»
* «نمی‌توانی کنار رود راین [[w:دشتی (آواز)|دشتی]] بخوانی، اما اینجا همیشه موسیقی در آدم جاری است چون چیزهای فراوانی هست که این انگیزه را می‌دهد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/118540/هزینه-زیادی-دادم،-اما-می‌ارزید|عنوان=هزینه زیادی دادم، اما می‌ارزید|تاریخ=۲۳ فروردین ۱۳۹۶|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[پری ملکی]]'' ''[[روزنامهٔ شرق]]؛ چاپ «۱۲ آوریل ۲۰۱۷/ ۲۳ فروردین ۱۳۹۶»''
* «من از نظام بین‌الملل می‌خواهم از دنیا می‌خواهم که یک فکری برای این ملت بدبخت بکنند. چرا سکوت می‌کنند؟ چرا مصالح اقتصادی و مسائل لاس زدن با این حکومت را رها نمی‌کنند. خب فکر نمی‌کنند که این حکومت هر روزی که میماند سرکار، خسران و زیان برای این ملت هست.»{{سخ}} «منامیدوارم که هر چه زودتر مردم ایران موفق بشوند نظام دلخواه خودشان را که یک نظام دموکراتیک و آزادی‌خواه که به حقوق مردم احترام می‌گذارد را روی کار بیاورند.»
** ''[[محمد ملکی]]'' <small>(۶ اوت ۲۰۱۶/ ۱۶ مرداد ۱۳۹۵)</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://farsi.alarabiya.net/fa/iran/2016/08/06/دکتر-ملکى-به-العربیه-اعدام-هاى-دسته-جمعى-کردها-جنایت-علیه-بشریت-است.html|عنوان=دکتر ملکی به "العربیه": اعدام‌های دسته‌جمعی کردها " جنایت علیه بشریت" است|تاریخ=۶ اوت ۲۰۱۶|اثر=العربیه}}</ref>
* «گفت‌وگو به همهٔ ما چه در خانه و مدرسه، و چه در دانشگاه و یا هرجای دیگری، کمک می‌کند. مردم ایران که هم افتخار اسلامی و هم ایرانی بودن را دارند، باید قدر این تمدن عظیم را بیش از این بدانند. {{سخ}} «ایرانیان دارای پشتوانه‌های فرهنگی هستند ولی این امر، نباید مانع پیشرفت امروز و فکر کردن و اندیشیدن در گذشته گردد، چرا که گذشته صرفاً برای توجه کردن است نه توقف کردن. انسان همانند گذر از شک و قرار گرفتن در یک محیط یقین، باید اندیشه و فکر خود را معطوف زمان حال و آینده ساخته و از تجربه‌های گذشته بهره گیرد.» {{سخ}} «گمان اینکه کارهای ما فاقد عیب است، مهمترین عیب کار ما بوده و باید بپذیریم که درکارهایمان نقص و کاستی وجود دارد.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/7912-00084/سيد-عطاء-الله-مهاجراني-گذشته-براي-توجه-كردن-است-نه-توقف-كردن|عنوان=سيد عطاء الله مهاجراني : گذشته براي توجه كردن است ، نه توقف كردن|تاریخ= ۱۹ فوریه ۲۰۰۱|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[عطاءالله مهاجرانی]]'' (۱۹ فوریه ۲۰۰۱/ ۱ اسفند ۱۳۷۹)
* «[[کردستان]] در میانهٔ قلمرو ایرانِ فرهنگی و دنیای [[عرب]]ی و ترکی قرار دارد و در طول تاریخ تا به امروز، دروازه فرهنگ آریایی و ایرانی در قلمرو [[عراق]]، [[شام]] و [[ترکیه|آناتولی]] بوده است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/45820/«کوبانی»-و-مسوولیت-ایران-و-ایرانی|عنوان=«کوبانی» و مسوولیت ایران و ایرانی|تاریخ=۲۲ مهر ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[کاظم موسوی بجنوردی]]''
* «من دغدغه دارم که این روزها در سرزمینی زندگی می‌کنم که در آن دویدن سهم کسانی است که نمی‌رسند و رسیدن حق کسانی است که نمی‌دوند.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://omidfardadk.wordpress.com/2011/07/20/daghdaghe-hay-mi-hosein-mosavi/|عنوان=در حافظه تاریخ / میرحسین/ من دغدغه دارم که این روزها در سرزمینی زندگی می‌کنم که در آن دویدن سهم کسانی است که نمی‌رسند و رسیدن حق کسانی است که نمی‌دوند !|تاریخ=۱۲ ژوئن ۲۰۰۹|اثر=امید فردا}}</ref>
** ''[[میرحسین موسوی]]'' <small>(۱۲ ژوئن ۲۰۰۹/ ۲۲ خرداد ۱۳۸۸)</small>
* «هیچ کلمه‌ای که دوستی و برادری میان مردم را تحت تأثیر قرار دهد به بازسازی هویت و وحدت ملی ما نمی‌انجامد.»
** ''[[میرحسین موسوی]]''، <small>بیانیهٔ شمارهٔ ۱۳، به تاریخ ۶ مهر ۱۳۸۸.</small>
* «ما اساساً قومی هستیم که سخت به وطن خود چسبیده‌ایم و از مهاجرت و تغییر منزل و رفتن به ممالک اغیار و اقامت‌کردن در غربت هراس داریم… ما بیشتر دوست داریم در جایی بیتوته کنیم که [[خاطره]] داشته باشیم. «خاطره»؛ این رکن بزرگی در روان آدمی است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/133976/ما-در-جهانِ-بحران‌زا-زندگی-می‌کنیم|عنوان=ما در جهانِ بحران‌زا زندگی می‌کنیم|تاریخ=۲۹ خرداد ۱۳۹۶|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[داریوش مهرجویی]]'' <small>(۱۹ ژوئن ۲۰۱۷/ ۲۹ خرداد ۱۳۹۶)</small>
=== ن ===
* «دولت‌ها ممکن است به دلایل مختلفی با یکدیگر ستیزه‌جویی کنند؛ ولی ملت‌ها (در هر کجای جهان که باشند)، خواست‌شان یکی است، به باور من، هنر و ورزش میتواند پلی باشد برای نزدیک‌ترکردن روابط بین دو ملت بدون اینکه وارد ماجراهای سیاسی دو دولت شویم.»
* «به باور من با توجه به تمدن غنی و گسترده‌ای که ایران دارد، توصیف ایران برای آمریکایی‌ها دشوار نیست.»
** ''[[فیروز نادری]]''<span style="color:#a1a1a1;">(۱۳ آوریل ۲۰۱۷/ ۲۴ فروردین ۱۳۹۶)</span> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/118651/هنر،-مرزی-نمی‌شناسد-و-با-همه-ارتباط-برقرار-می‌کند|عنوان=هنر، مرزی نمی‌شناسد و با همه ارتباط برقرار می‌کند|تاریخ=۲۴ فروردین ۱۳۹۶|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
* «[[شهر]] در معنای ایرانی-اسلامی دارای ویژگی‌های خاص خود است. نه فقط زیبایی‌شناسی و کارکرد ویژه خود را دارد بلکه در مسائل دیگر همچون چگونگی تعامل با طبیعت نیز دارای نگرش مخصوصی است. طبیعت در این شهر و در این معماری حضور دارد بادگیرها، سرداب‌ها، اورسی‌ها، آفتاب‌نشین‌ها، … شهر ایرانی-اسلامی یک مسجد، یک معبد بزرگ است مملو از معنویت، امنیت و عشق. شهر در این معنا محل دیدن، بوئیدن، نفس کشیدن، لذت بردن، زندگی کردن، گفتگو کردن، اجتماع کردن و متعالی شدن است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://iranianstudies.org/fa/تصویر-شهر-در-سیمای-هنر-شهر-ایرانی-اسلام/|عنوان=تصویر شهر در سیمای هنر: شهر ایرانی-اسلامی مملو از معنویت، امنیت و عشق است|تاریخ= ۲۵ مرداد ۱۳۹۱|اثر= آکادمی مطالعات ایرانی لند}}</ref>
** ''[[بهمن نامور مطلق]]'' <span style="color:#a1a1a1;">(۱۵ اوت ۲۰۱۲/ ۲۵ مرداد ۱۳۹۱) </span>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Iranian Majlis.jpg|200px|بی‌قاب|وسط|هیچ]] ملّت ایران و جهانیان باید بدانند در [[قانون اساسی ایران|قانون اساسی جمهوری اسلامی]]، هیچ قدرت فراقانونی و هیچ اختیار فوقِ قانون اساسی وجود ندارد. همهٔ مقام‌ها و نهادها برپایهٔ قانون اساسی و در پیوست آن تعریف می‌شوند و همگی در برابر ملت و یا نمایندگان آن پاسخگو هستند.| [[بهزاد نبوی]]|۱۹۴۱}}
* «'''ملت ایران و جهانیان باید بدانند در [[قانون اساسی ایران|قانون اساسی جمهوری اسلامی]] هیچ قدرت فراقانونی و هیچ اختیار فوق قانون اساسی وجود ندارد. کلیه مقام‌ها و نهادها بر اساس قانون اساسی و در ذیل آن تعریف می‌شوند و همگی در مقابل ملت و یا نمایندگان آن پاسخگو هستند.'''»
* «وظایف و اختیارات کلیه مقامات و مسئولان جمهوری اسلامی، در قانون اساسی احصا شده و این اختیارات سقف و حداکثر اختیارات هر مقام و مسوولیت است. [[رهبری معظم ایران|رهبری]] نیز از این قاعده مستثنی نیست. وظایف و اختیارات ایشان در اصول مختلف قانون اساسی به روشنی مشخص و در اصل ۱۱۰ دقیقاً احصا شده است، که در میان آنها علی‌القاعده و در صورت پذیرش جمهوریت نظام، صدور فرمان همه‌پرسی و امضای حکم ریاست جمهوری از وظایف رهبری خواهد بود…»
* «مشکل امروز ما نه قانون اساسی و ساختار حقوقی قدرت، که تفاسیر اقتدارگرایانه و استبداد‌خواهانه از آن قانون است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8302-08121/مشروح-نطق-استعفا-بهزاد-نبوي-62-ساله-مسلمان-و-ايراني-هستم|عنوان=/مشروح نطق استعفا/ بهزاد نبوی: 62 ساله، مسلمان و ایرانی هستم|تاریخ=۱ اردیبهشت ۱۳۸۳|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[بهزاد نبوی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۲۰ آوریل ۲۰۰۴/ ۱ اردیبهشت ۱۳۸۳) </span>
* «من حقیقتاً به پویایی و ظرفیّتِ عظیمِ فکری و معرفتی جوانان ایران اعتماد دارم. آنان با درایت و نشاطی که در هیچ‌یک از نسل‌های گذشته سابقه نداشته است، اقدام به دگرگونی و ساختنِ جامعه‌ای در خورِ نامِ ایران کرده‌اند.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =هرمیداس باوند| نام =داوود| پیوند نویسنده =داوود هرمیداس باوند| عنوان =جامعهٔ مدنی، دوّم خرداد و خاتمی| سال =۱۳۷۹| ناشر =نشر فرزان|مکان =تهران}}</ref>
** ''[[احسان نراقی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۲۰۰۰م/۱۳۷۹ش) </span>
* «ما ایرانی‌ها لازم داریم کاری کنیم در مورد این اسم بدی که ایران پس از انقلاب در کرده… باید همدیگر را تشویق کنیم. متأسفانه رسمی داریم که همدیگر را می‌کوبیم. به نظر من انتقاد کردن خیلی سالم است ولی سرکوب بی‌ربط همدیگر به نظرم بیجاست و سازنده نیست. باید متوجه باشیم که ما به حمایت همدیگر احتیاج داریم. با وجود اینکه آدم‌های متفاوتی خواهیم بود از نظر سیاسی و غیره ولی هر چه باشد همه ایرانی هستیم و تا جایی که می‌توانیم باید اسم و فرهنگ خود را حفظ کنیم و جلو برویم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://asre-nou.net/php/view_print_version.php?objnr=9244|عنوان=شیرین نشاط: زنان را به عنوان قربانی نشان نمی‌دهم|تاریخ=۲۰ فروردین ۱۳۸۹|اثر=عصر نو}}</ref>
**<span style="color:#a1a1a1;"> (۹ آوریل ۲۰۱۰/ ۲۰ فروردین ۱۳۸۹)</span>
* «من قبل از هر چیز یک ایرانی هستم و به یک حالتی سنتی هستم. اسلام جزء فرهنگ من بوده، اسلام بخشی از کودکی من بوده است، من به کسی اجازه نمی‌دهم که آن را از من بدزد. این چیزی است که من به آن افتخار می‌کنم. آن طوری که بزرگ شده‌ام و خاطرات خوبی هم دارم. من نمی‌توانم طاقت بیاورم که یک دفعه چون که مسلمان هستم به من فحش بدهند یا این را یک چیز منفی بدانند.»
* «هر جنبشی که برای پیدا کردن دمکراسی تلاش کند، ما باید از آن حمایت کنیم. برای اینکه اینجا دیگر مسئله ایدئولوژی سیاسی نیست. مسئله این است که همه انسان‌ها باید در زندگی دمکراسی داشته باشند.»
* «چیزی که من بیشتر از همه دوست دارم این است که من ایرانی هستم و ایرانی هم مانده‌ام. من نمی‌خواهم که این از بین برود.»
* «ما ایرانی‌ها در زندگی خود نمی‌توانیم مسئله سیاست، دین و خشونت را از مسایل شخصی و روزمره خود جدا کنیم.»
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Viennale talk (2), Shirin Neshat(Cropped).jpg|80px|بی‌قاب|راست|هیچ]] آن چیزی که من خیلی دوست دارم، [[ایمان|ایمان داشتن]] به چیزی است… ایمان در زندگی خیلی به آدم کمک می‌کند. برای عده‌ای [[دین|مذهب]] است، برای بعضی‌ها [[فلسفه]]؛ ولی ما آدم‌هایی هستیم گم شده و همیشه دنبال یک نوع اعتقاداتی هستیم که در سختی‌ها، در تلاشی که در [[زندگی]] می‌کنیم، به ما کمک کند.| [[شیرین نشاط]]|۱۹۵۷}}
* «'''آن چیزی که من خیلی دوست دارم، ایمان داشتن به چیزی است… ایمان در زندگی خیلی به آدم کمک می‌کند. برای عده‌ای مذهب است، برای بعضی‌ها فلسفه؛ ولی ما آدم‌هایی هستیم گم شده و همیشه دنبال یک نوع اعتقاداتی هستیم که در سختی‌ها، در تلاشی که در زندگی می‌کنیم، به ما کمک کند.'''»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran/2010/07/100730_l13_hard_talk_shirin_neshat.shtml|عنوان=شیرین نشاط: سیاسی نبوده‌ام، اما جنبش سبز اتفاق متفاوتی است|تاریخ=۳۰ ژوئیه ۲۰۱۰|اثر= [[بی‌بی‌سی]]}}</ref>
** <span style="color:#a1a1a1;">(۳۰ ژوئیه ۲۰۱۰/ ۸ مرداد ۱۳۸۹)</span>
* «ایرانیان داخل و خارج از کشور به شدت آسیب دیده‌اند، دچار تفرقه شده‌اند. به آنها اتحاد و دموکراسی را نشان بدهید. نشان بدهید که ما علیرغم طبقات اجتماعی و مذاهبی که داریم، خواه مسلمان، خواه مسیحی و خواه یهود، همه ایرانی هستیم. یک تصویر جدید از کشور ارائه بدهید که بتواند الگویی برای صلح و دموکراسی و عدالت باشد.»<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=پیام شیرین نشاط به روحانی در اجلاس داووس|نشانی=http://www.radiofarda.com/a/f9_davos2014_crystal_awards_shirin_neshat_message_rowhani/25239968.html|تاریخ=۲۳ ژانویه ۲۰۱۴/ ۳ بهمن ۱۳۹۲|اثر=رادیو فرد}}</ref>
** ''[[شیرین نشاط]]'' <span style="color:#a1a1a1;">(۲۳ ژانویه ۲۰۱۴/ ۳ بهمن ۱۳۹۲)</span>
* «ایرانی دلش برای ایران می‌تپد، به سرفرازی ایران می‌بالد، در غم و شادی هم میهنانش شریک است.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/news/915137|عنوان=قدردانی نهاوندیان از ایرانیان مقیم خارج|تاریخ=۶ اوت ۲۰۱۵/ ۲۸ مرداد ۱۳۹۴|اثر=دنیای اقتصاد}}</ref>
** ''[[محمد نهاوندیان]]'' <span style="color:#a1a1a1;">(۶ اوت ۲۰۱۵/ ۲۸ مرداد ۱۳۹۴)</span>
* «می‌توان گفت بهترین هدیه [[محمد بن عبدالله|پیامبر اسلام (ص)]] به ایران [[اسلام]]ی همین فرزند ایشان است که تنها معصومی است که در ایران از خاندان پیامبر دفن شده‌اند.»<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/43115/هدیه-پیامبر(ص)-به-ایران|عنوان=هدیه پیامبر (ص) به ایران|تاریخ=۱۶ شهریور ۱۳۹۳|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
** ''[[محمدرضا نوراللهیان]]'' <span style="color:#a1a1a1;">(۷ سپتامبر ۲۰۱۴/ ۱۶ شهریور ۱۳۹۳)</span>
* «آنچه در این کشور همهٔ زیبایی‌های زمینی را کامل کرده و مانندِ آن در هیچ جایی از جهان وجود ندارد، تنها آسمانِ آبی ایران است. رنگِ آسمانِ ایران هرگز فراموش نمی‌شود و هر بیننده‌ای را در رؤیا فرو می‌برد. این رنگِ آبی در حدِّ کمال است و تا کسی آن را ندیده باشد، از همهٔ رنگ‌های آبی استنباطِ دیگری دارد.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =هرمان| نام =نوردن| پیوند نویسنده = | عنوان =Under Persian Skies: A Record of Travel by the Old Caravan Routes of Western Persia | سال = ۱۹۲۵/ ۱۳۰۴| ناشر = |مکان =فیلادلفیا| صفحه =}}</ref>
** ''هرمان نوردن'' <span style="color:#a1a1a1;">در سفر ۱۹۲۴ به ایران </span>
* «دین‌فروشی سر تا پای جامعه را دربر گرفته… بعد از انقلاب اسلامی دین را تبدیل به یک امتیاز کردند و این امتیاز شروع شد به خرید و فروش، و این خرید و فروش ابعاد وحشتناکی پیدا کرد و همه شروع کردند به نقش بازی کردن.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.radiofarda.com/a/f4_Islamic_system_religious_lies_Iran/2124512.html|عنوان=محمدرضا نیکفر: دین فروشی سر تا پای جامعه را دربر گرفته|تاریخ=۲۰ مرداد ۱۳۸۹|اثر=رادیو فردا}}</ref>
** ''[[محمدرضا نیکفر]]'' <span style="color:#a1a1a1;">(۲۹ ژوئیه ۲۰۱۰/ ۲۰ مرداد ۱۳۸۹)</span>
* «برای رسیدن به آرمان‌های اساسی ایران در گسترهٔ جهانی، باید در فرهنگ‌سازی پیرامون ادبیات گفتاری و کرداری خود آگاهانه عمل کنیم.»
** <span style="color:#a1a1a1;"> (۱۷ مه ۲۰۰۷/ ۹ خرداد ۱۳۸۶)</span>
* «ایرانیان در فرهنگِ کهنِ خود، پیوسته پاسدارِ [[محیط زیست]] بوده‌اند و چهار عنصر آب، هوا، خاک و آتش را آلوده نمی‌کردند، به فکر محیط زیست ایران باشیم. {{سخ}}ایرانیانِ آزاداندیش همواره در پی کسب [[دانش]] و [[کار]] و [[تلاش]] بودند و از بیکاری و کاهلی دوری می‌کردند. {{سخ}}ایرانیان می‌دانستند که توانایی در [[دانایی]] است، پس به دنبال اعتیاد، فساد، بی‌بند-و-باری و دریوزگی نبوده‌اند، با توجه به اینکه اکنون درسدِ قابل توجهی از ایرانیان با سوادند و به ابزار دانش آراسته شده‌اند، باید از نو فرهنگ‌سازی کرد. {{سخ}}ایرانیان پیوسته از هوش سرشاری برخوردار بوده‌اند و بیگمان [[محمد|پیامبر بزرگوار اسلام]] نیز از این داده خدایی آگاه بوده‌که فرمودند: «دانش اگر در ثریا هم باشد، مردانی از سرزمین پارس بر آن دست خواهند یافت»، پس گوهرِ گرانبهای دانش و فرهنگ و تمدنِ دیرینه خود را با خردمندی نگهداری کنیم و آن را به دستِ نسلِ آینده بسپاریم. {{سخ}}نشانِ [[شیر و خورشید]] یکی از کهن‌ترین نمادهای ملی ایرانیان است، نگهداری این نماد در گذر هزاره‌ها نشانه ارزشِ آن نزد نیاکانمان بوده است. یادگارهای بدست آمده از دو نماد خورشید و شیر، هر کدام جداگانه به‌اندازه‌ای برجسته است که بیگمان از ارزشِ ویژه این دو نماد در فرهنگ و باورهای گذشته ایران سخن می‌گوید.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.kniknam.com/content/دومین-سخنرانی-پیش-از-دستور-نماینده-زرتشتیان-ایران|عنوان=دومین سخنرانی پیش از دستور نماینده زرتشتیان ایران|تاریخ=۹ خرداد ۱۳۸۶|اثر=kniknam.com}}</ref>
** ''[[کوروش نیکنام]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۱۷ مه ۲۰۰۷/ ۹ خرداد ۱۳۸۶)</span>
=== و ===
* «در دوران بعد از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب]]، معمولاً ما کلمهٔ ''[[اسلام]]'' را ''تسلیم در برابر خداوند'' و کلمهٔ ''[[مسجد]]'' را هم ''مکانی برای ثنای خدا'' تعریف کردیم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13910225000165|عنوان=تذکر آئین‌نامه‌ای نماینده مسیحیان و پاسخ رئیس|تاریخ=۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۱|اثر=خبرگزاری فارس}}</ref>
** ''[[گئورک وارطان]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۱۴ مه ۲۰۱۴/ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۱) </span>
* «مشکل بزرگی که در جامعهٔ ما وجود دارد این است که در جامعه ساختاری مدنی وجود ندارد تا تشکل‌ها و گروه‌های سیاسی فعال باشند؛ این که تنها جهت‌گیری‌های منابع رسمی به گوش برسد، یک معضل است، بهترین کار این است که اجازهٔ اظهار نظر به سازمان‌ها و گروه‌های سیاسی نیز داده شود.»
* «ایران تا زمانی که نتواند با [[آمریکا]] به توافق برسد، مشکلات بسیاری خواهد داشت.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8301-06849/پرويز-ورجاوند-دنياي-غرب-به-دنبال-توسعه-ي-پايدار-در-عراق-نيست|عنوان=پرويز ورجاوند: دنياي غرب به دنبال توسعه‌ي پايدار در عراق نيست|تاریخ= |تاریخ بازدید=۱۸-۰۲-۲۰۱۷|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[پرویز ورجاوند]]''<span style="color:#a1a1a1;"> (۱۶ آوریل ۲۰۰۴/ ۲۸ فروردین ۱۳۸۳) </span>
=== ه ===
* «آنچه مدنظر فقه اسلامی و احکام حیات‌بخش آن است، حفظ حرمت و کرامت انسان‌هاست؛ یعنی حرمت و احترام به شخصیت انسان‌ها باید تحت هر شرایطی حفظ شود و هرگونه شکستن این حرمت گناه کبیره است.»
* «انتقام‌جویی و شکستن حرمت انسان‌ها از اهداف کیفر نیست.»
* «هنوز با مقاصد والای اسلامی در رابطه با زندان و زندانی فاصله داریم.» <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8301-03613/رييس-قوه-قضاييه-در-بازديد-از-دو-اندرزگاه-زندان-اوين-هنوز-با|عنوان=رييس قوه قضاييه در بازديد از دو اندرزگاه زندان اوين: هنوز با مقاصد والاي اسلامي در رابطه با زندان و زنداني فاصله داريم نسبت به بلاتكليفي برخي زندانيان مسووليم|تاریخ=۱۹ فروردین ۱۳۸۳|اثر=ایسنا}}</ref>
** ''[[محمود هاشمی شاهرودی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۷ آوریل ۲۰۰۴/ ۱۹ فروردین ۱۳۸۳)</span>
* «جامعهٔ ما، جامعهٔ مدنی ناقص، نارس و نیم‌پخته‌ای است. جامعهٔ ما خصوصیّاتِ دورانِ گُذار را دارد. یعنی بعضی از خصوصیّاتِ سنتّی خودش را قویاً حفظ کرده و برخی نیز اجباراً در روندِ دگرگونی قرار گرفته و در برخی زمینه‌ها شاید به صورت مبالغه‌آمیز و بدون اینکه جایگاهی داشته باشد، رشد کرده است.» <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =هرمیداس باوند| نام =داوود| پیوند نویسنده =داوود هرمیداس باوند| عنوان =جامعهٔ مدنی، دوّم خرداد و خاتمی| سال =۱۳۷۹| ناشر =نشر فرزان|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۹}}</ref>
** ''[[داوود هرمیداس باوند]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۲۰۰م/۱۳۷۹ش) </span>
* «بر ایرانی روا نیست از چیزی که انجام دادنش زشت و غیرمجاز باشد سخن براند و در نظر آنها هیچ چیز شرم انگیزتر از [[دروغ]] گفتن نیست، پس از دروغ؛ قرض گرفتن هم نزدِ آنانا به‌غایت زشت و مکروه است و برای این زشتی علّتی که بیان می‌کنند این است که می‌گویند :آدمِ مقروض گاهی مجبور می‌شود دروغ بگوید.»
** ''[[هرودوت]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (سده ۵ پ. م) </span> <ref name="خلقیّات ما ایرانیان" />
* «من همیشه در ایران زندگی کرده‌ام… من عاشق ایرانم و تا زنده‌ام در اینجا نفس می‌کشم.»
** ''[[پرواز همای]]'' <span style="color:#a1a1a1;">(۱۵ آوریل ۲۰۱۸/ ۲۶ فروردین ۱۳۹۴) </span><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.sharghdaily.ir/News/60280/با-چشمانم-می‌خوانم-نه-با-زبانم|عنوان=با چشمانم می‌خوانم نه با زبانم|تاریخ=۲۶ فروردین ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ شرق}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Jalaluddin Homaei.png|150px|بی‌قاب|چپ]]بزرگترین خدمت به ملّت ایران و فرهنگ ایرانی، احیای آثار مهمِ گذشتگان است.{{سخ}}ملتی که آثار قدیم خود را در طاقِ نِسیان بیندازد مَثَلش مَثَلِ مرد کاملی است که همهٔ تجارب و دانسته‌های گذشتهٔ خود را فراموش کند، چنین مردی اگر صدسال عمر کرده باشد هنوز کودک نادان است.| [[جلال‌الدین همایی]]|۱۹۰۰-۱۹۸۰}}
* «تاریخ علمی و ادبی هر ملتی همچون سلسله‌ای است به‌هم‌پیوسته که اگر حلقه‌ای از آن مفقود شد پیوند این سلسه و در حقیقت رشتهٔ حیات معنوی و فرهنگی که کارنامهٔ افتخارات و سرمایهٔ بقاء و رشد ملّی است از هم گسیخته و پایهٔ کاخ مدنیّت آن قوم متزلزل و منهدم می‌شود. زیبان‌ها و خلل‌های بیشمار که از گسسستن این رابطه به پایه و دستگاه وحدت و سعادت یک ملّت می‌رسد جبرانش به هیچ وجه میسر نخواهد بود.»
* «آثار و نتایج زیان‌بشخ بی‌حد و حصر که از فقدان آثار علمی و ادبی برای ملل و اقوام عالم اتفاق می‌افتد، هزار بار از حلقه‌های مفقوده در فرضیات طبیعی محسوس‌تر و آشکارتر است.»
* «اگر کتب و مؤلفات فارسی در اثر تهاجمات و تعدیات اقوام بیگانه و به واسطهٔ اختلافات سیاسی و مذهبی خانمان‌برانداز داخلی و ضعف تشکیلات اجتماعی و طرز حکومت‌های متغلّب و تغییر و تبدیل سریع دولت‌های مخالف یکدیگر و بی‌اعتنایی و لاابالی‌گری گذشتگان در حفظ آثار نفیس ملّی از میان نرفته و لا اقل یک‌دهم از آن همه آثار در دست بود، اکنون ایرانیان از حیث دانش و فرهنگ در ردیف ثروتمندترین ملل متمدن جهان بودند.»
* «بیشتر بدبختی‌ها و سیه‌روزی‌های ما نتیجهٔ مستقیم انقلابات و حوادث سیاسی و علل و اسباب دیگر داخلی و خارجی است که منتهی به انقطاع رشتهٔ تمدن و فرهنگ ملّی و منجر به فقدان آثار و اسناد و مدارک علمی و ادبی قدیم ما گردید.»
* «احیای هر اثری از آثار علمی و ادبی قدیم در حُکمِ یافتن حلقهٔ مفقوده‌ای است که شیرازهٔ ادبیات و سلسلهٔ حیات معنوی و فرهنگی ما را بهم پیوند می‌دهد، هم راه تحقیق و تتبُع در آثار فرهنگی و به دست آوردن مسیر تحوّلات ادبی و مدنی و فحص و بحث در لعت و دستور و معنای و بیان زبان را هموار می‌سازد، و هم طریق ابتکار و میزان و مقیاس برای تشخیص و تمییز دادن ابتکار از تکرار به دست می‌دهد.»
* «'''بزرگترین خدمت به ملّت ایران و فرهنگ ایرانی، احیای آثار مهمِ گذشتگان است.'''»
* «'''ملتی که آثار قدیم خود را در طاقِ نِسیان بیندازد مَثَلش مَثَلِ مرد کاملی است که همهٔ تجارب و دانسته‌های گذشتهٔ خود را فراموش کند، چنین مردی اگر صدسال عمر کرده باشد هنوز کودک نادان است.'''»
** ''[[جلال‌الدین همایی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۱۹۴۶م/ ۱۳۲۵ش ) </span> <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =کاشانی| نام =محمود بن علی| پیوند نویسنده =عزالدین محمود کاشانی| عنوان =مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه | سال =۱۳۹۴| ناشر =انتشارات سخن|مکان =تهران| شابک =۹۷۸۹۶۴۳۷۲۷۷۳۴| صفحه =۳}}</ref>
=== ی ===
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Emblem of Iran (red).svg|80px|بی‌قاب|وسط|هیچ]] [[پرونده:Iranian Islamic Republic referendum, March 1979 (Cropped).jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] [[پرونده:Ebrahim Yazdi portrait.jpg|100px|بی‌قاب|راست]] هرگاه ''جمهوریت'' به معنای واقعی کلمه تحقق یابد و مردم تعیین‌کنندهٔ سرنوشت خود باشند، چون ۹۷ درصد مردم ایران مسلمان هستند، قطعاً خواه ناخواه در تصمیمات خود باورهای دینی خود را منعکس خواهند کرد.<br />
[[w:همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران|۱۲ فروردین ۵۸]] برای اولین بار بود که در تاریخ کشور ماهیت نظام با همه‌پرسی تعیین می‌شد.| [[ابراهیم یزدی]]|۱۹۳۱}}
* «''جمهوریت'' یعنی حاکمیت اراده مردم و ''اسلامیت'' نیز به این معنی است که جمهوریتی که متکی به مردم باشد نمی‌تواند فاقد ویژگی‌های فرهنگی و باورهای دینی مردم باشد، لذا در ایران که اسلام ۱۴۰۰ سال در آن سابقه دارد در هر شرایطی که جمهوریت به معنای واقعی تحقق پیدا کند قطعاً مردم با دین و باورهای خود شرکت می‌کنند و اسلامیت نظام محفوظ خواهد ماند.»
* «دسته‌ای به نام دین، جمهوریت را انکار می‌کنند و قیمومیت یک گروه اجتماعی را بر مردم محقق می‌کنند در نظر این افراد آزادی واژه‌ای زشت است و در اسلام دمکراسی وجود ندارد.»
* «'''هرگاه جمهوریت به معنای واقعی کلمه تحقق یابد و مردم تعیین‌کنندهٔ سرنوشت خود باشند چون ۹۷ درصد مردم ایران مسلمان هستند قطعاً خواه ناخواه در تصمیمات خود باورهای دینی خود را منعکس خواهند کرد.'''»
* «۱۲ فروردین ۵۸ برای اولین بار بود که در تاریخ کشور ماهیت نظام با همه‌پرسی تعیین می‌شد.»
** ''[[ابراهیم یزدی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۳۱ مارس ۲۰۰۴/ ۱۲ فروردین ۱۳۸۳) </span><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.isna.ir/news/8301-00913/ابراهيم-يزدي-جمهوريت-متكي-بر-آراء-مردم-نمي-تواند-فاقد-باورها|عنوان=ابراهیم یزدی: جمهوریت متکی بر آراء مردم، نمی‌تواند فاقد باورها و اعتقادات دینی مردم باشد|تاریخ= ۱۲ فروردین ۱۳۸۳|اثر=ایسنا}}</ref>
* «نخستین دیدارم از ایران در اوائل انقلاب و به هنگام [[w:همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران|همه‌پرسی برای نظام جمهوری اسلامی]] بود. آن حماسه و حضور مردم ایران مرا به شدت تحت تأثیر قرار داد و معتقدم پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] سر آغاز بیداری اسلامی در [[جهان اسلام]] بود.»
** ''[[عبدالرحمان یوسفی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۱۸ ژانویه ۲۰۰۱/ ۲۹ دی ۱۳۷۹) </span> <ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.leader.ir/fa/content/2069/ديدار-آقاي-عبدالرحمن-يوسفي-نخست-وزير-مغرب-با-معظم-له | عنوان = دیدار آقای عبدالرحمن یوسفی نخست وزیر مغرب با معظم‌له | تاریخ = ۲۹ دی ۱۳۷۹ | ناشر = leader.ir}}</ref>
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Farsi-nastaliq.svg|80px|بی‌قاب|وسط|هیچ]] وقتی می‌خواهیم فرهنگ خود را بشناسیم و حفظ کنیم..وقتی موجودیت فکری و منش ایرانی برای ما اهمیت دارد، گمان نمی‌کنم این مقصود جز به مدد [[زبان فارسی]] میسر باشد. | [[غلامحسین یوسفی]]|۱۹۲۸-۱۹۹۰}}
* «[[زبان فارسی]] بال و پرِ اندیشه و روح ماست، دریغ است آشفته‌حال و ناتوان باشد.»
* «'''وقتی می‌خواهیم فرهنگ خود را بشناسیم و حفظ کنیم'''، مسحور و مقهور فرهنگ‌های قادر زمان نشویم، '''وقتی موجودیت فکری و منش ایرانی برای ما اهمیت دارد، گمان نمی‌کنم این مقصود جز به مدد زبان فارسی میسر باشد'''… زبان فارسی یکی از استوارهای رشته‌های پیوند قومی ما در طیِّ قرن‌ها بوده است و هنوز تواند بود. میان ایرانیان از آذربایجانی و خراسانی و کُرد و لُر و مازندرانی و گیلک و خوزستانی و زابلی و ترکمن و بلوچ و ارمنی و دیگران، یک وسیله بیش از هرچیز هم‌فکری و همدلی و همگامی پدید تواند آورد و آن بیگمان زبان فارسی است.»
* «ایران در همهٔ فراز و نشیب‌های تاریخ، به چنگ‌آویز آیین و فرهنگ و زبان خویش پایدار و استوار مانده است. بیگمان به همین سبب امروز نیز باید در برخورد با مسائل دنیای جدید به تحکیم این بنیان دیرپای و محکمِ شخصیّت ملّی و فکری خود هرچه بیشتر بپردازد.»
** ''[[غلامحسین یوسفی]]'' <span style="color:#a1a1a1;"> (۱۹۷۵م /۱۳۵۴ش)</span> <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =یوسفی| نام =غلامحسین| پیوند نویسنده =غلامحسین یوسفی| عنوان =یادداشت‌ها؛ مجموعه مقالات (مقالهٔ «پاسداری از زبان فارسی»)| سال =تابستان ۱۳۷۰| ناشر =انتشارات سخن|مکان =تهران}}</ref>
== شعرها ==
<small>برخی برگزیده‌های [[ادبیات فارسی]] نیز در این صفحه جای گرفته، هرچند دقیقاً به ایران اشاره نداشته باشند.</small>
=== الف ===
{{شعر}}
{{ب|سیر ما، سازندهٔ تاریخ ماست|سیر تاریخی کجا از ما جداست}}
{{ب|پس اگر با شوق و آگاهی رویم|راه تاریخی خود کوته کنیم}}
{{م| ''[[امیرحسین آریان‌پور]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.ettelaat.com/etiran/?p=142539|عنوان=نه شکوفه‌ای، نه برگی|تاریخ=۲۸ مرداد ۱۳۹۴|اثر=روزنامهٔ اطلاعات}}</ref>}}
{{شعر}}
<center>'''مهر وطن'''<center>
[[پرونده:Ahmad_Akhgar_(Cropped_&_Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|تا مهر وطن در دلم انگیخته دارم|خون دلم از دیده به رخ ریخته دارم}}
{{ب|مو حافظ سر هست و قشون حافظ کشور|دل را به قشون وطن آویخته دارم}}
{{ب|در راه دفاع وطن پاک شب و روز|بر روی عدو تیغ بر آهیته دارم}}
{{ب|این آب و گِلم ارث ز اجداد رمیده است|خون دل خود با گلشن آمیخته دارم}}
{{ب|تا ریخته تاریخ وطن کلک مورّخ|آب رخ دشمن به زمین ریخته دارم}}
{{ب|هرچند که بگسیخته شیرازهٔ اوّل|بس فخر به این رشتهٔ بگسیخته دارم}}
{{ب|هرگز نرسد دست طلب دامن مطلوب|تا طفل دل از مدرسه بگریخته دارم}}
{{ب|''اخگر'' نکند شِکوه ز بیگانه و از خویش|با دست خود این خاک بر سه ریخته دارم}}
{{م|''[[احمد اخگر]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =اول|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۱۹۴}}</ref>
}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Akhavan Ghahreman Navid Ghodsi (Crpped and Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''تو را ای کهن بوم و بر دوسَت دارم'''<center>
{{ب|ز پوچِ جهان هیچ اگر دوست دارم| تو را ای کهن بوم و بر دوسَت دارم}}
{{ب|ترا، ای کهن پیر جاوید برنا|ترا دوست دارم، اگر دوست دارم}}
{{ب|ترا، ای گرانمایه، دیرینه ایران|ترا ای گرامی گهر دوست دارم}}
{{ب|ترا، ای کهن زاد بوم بزرگان|بزرگ آفرین نامور دوست دارم}}
{{ب|هنروار اندیشه ات رخشد و من|هم اندیشه‌ات، هم هنر دوست دارم}}
{{ب|هم ارمزد و هم ایزدانت پرستم|هم آن فره و فروهر دوست دارم}}
{{ب|بجان پاک پیغمبر باستانت|که پیری است روشن نگر دوست دارم}}
{{ب|گرانمایه زردشت را من فزونتر|ز هر پیر و پیغامبر دوست دارم}}
{{ب|سه نیکش بهین رهنمای جهان ست|مفیدی چنین مختصر دوست دارم}}
{{ب|همه کشتزارانت، از دیم و فاراب|همه دشت و در، جوی و جر دوست دارم}}
{{ب|کویرت چو دریا و کوهت چو جنگل|همه بوم و بر، خشک و تر دوست دارم}}
{{ب|شهیدان جانباز و فرزانه‌ات را|که بودند فخر بشر دوست دارم}}
{{ب|به لطف نسیم سحر روحشان را|چنانچون ز آهن جگر دوست دارم}}
{{ب|هم افکار پرشورشان را، که اعصار|از آن گشته زیر و زبر دوست دارم}}
{{ب|هم آثارشان را، چه پند و چه پیغام|و گر چند، سطری خبر دوست دارم}}
{{ب|همه شاعران تو و آثارشان را|بپاکی نسیم سحر دوست دارم}}
{{ب|ز [[فردوسی]]، آن کاخ افسانه کافراخت|در آفاق فخر و ظفر دوست دارم}}
{{ب|ز [[عمر خیان|خیام]]، خشم و خروشی که جاوید|کند در دل و جان اثر دوست دارم}}
{{ب|ز [[عطار نیشابوری|عطار]]، آن سوز و سودای پر درد|که انگیزد از جان شرر دوست دارم}}
{{ب|وز آن شیفته [[شمس تبریزی|شمس]]، شور و شراری|که جان را کند شعله‌ور دوست دارم}}
{{ب|ز [[سعدی]] و از [[حافظ]] و از [[نظامی]]|همه شور و شعر و سمر دوست دارم}}
{{ب|خوشا [[رشت]] و [[گرگان]] و [[مازندران]]ت|که شان همچو بحر خزر دوست دارم}}
{{ب|خوشا حوزه شرب [[کارون]] و [[اهواز]]| که شیرینترینش از شکر دوست دارم}}
{{ب|[[آذربایجان|فری آذر آبادگان]] بزرگت|من آن پیشگام خطر دوست دارم}}
{{ب|[[اصفهان|صفاهان]] نصف جهان، ترا من|فزونتر ز نصف دگر دوست دارم}}
{{ب|خوشا خطه نخبه زای [[خراسان]]|ز جان و دل آن پهنه ور دوست دارم}}
{{ب|زهی شهر [[شیراز]] جنت طرازت|من آن مهد ذوق و هنر دوست دارم}}
{{ب|بر و بوم کرد و بلوچ ترا چون|درخت نجابت ثمر دوست دارم}}
{{ب|خوشا طرف [[کرمان]] و مرز جنوبت|که شان خشک و تر، بحر و بر دوست دارم}}
{{ب|چو دیروز افسانه، فردای رویات|بجان این یک و آن دگر دوست دارم}}
{{ب|هم افسانه ات را، که خوشتر ز طفلان|برویاندم بال و پر دوست دارم}}
{{ب|هم آفاق رویائیت را؛ که جاوید|در آفاق رؤیا سفر دوست دارم}}
{{ب|چو رؤیا و افسانه، دیروز و فردات|بجای خود این هر دو سر دوست دارم}}
{{ب|تو در اوج بودی، به معنا و صورت|من آن اوج قدر و خطر دوست دارم}}
{{ب|دگر باره برشو به اوج معانی|که این تازه رنگ و صور دوست دارم}}
{{ب|نه شرقی، نه غربی، نه تازی شدن را|برای تو، ای بوم و بر دوست دارم}}
{{م|جهان تا جهانست، پیروز باشی}}
{{م|برومند و بیدار و بهروز باشی}}
{{م|''[[مهدی اخوان ثالث]]'' <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مهدی| نام =اخوان ثالث| پیوند نویسنده =مهدی اخوان ثالث| عنوان =ترا ای کُهن بوم و بَر دوست دارم| سال =۱۳۷۵| ناشر =انتشارات مروارید|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۲۲۴}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب|بیا یادِ [[شهید|شهیدان]] زنده داریم|که خونشان رازِ سرخِ سرنوشت است}}
{{ب|بنازم من شهیدانِ وطن را|که نامِ سرخشان تاج بهشت است}}
{{م|''[[مهدی اخوان ثالث]]'' <small>(کوتاه شده)</small> ''[[مهدی اخوان ثالث]]، «شهیدان زنده‌اند» <small>اردیبهشت ۱۳۶۲</small>''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مهدی| نام =اخوان ثالث| پیوند نویسنده =مهدی اخوان ثالث|عنوان =ترا ای کُهن بوم و بَر دوست دارم| سال =۱۳۷۵| ناشر =انتشارات مروارید|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۲۶۶}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Mahmoud_Afshar_and_Hassan_Taqizadeh_-_1960s_(Cropped).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''کعبهٔ وطن'''</center>
{{ب|مراست قبله‌ام ایران و هر کجا گذرم|به کعبهٔ وطن خویشتن بود نظرم}}
{{ب|به سوی ایران هر جا روم نماز کنم|که نیست جز وطن خویش قبلهٔ دگرم}}
{{ب|«نه بخت و دولت آنم که با تو بنشینم|نه صبر و طاقت و آن هم که از تو درگذرم»}}
{{ب|وجود حاضر و غایب منم که در بومت|دلم مقیم بود، گرچه دائم السفرم}}
{{ب|«به رغم فلسفیان بشنو این دقیقه ز من|که غایبی تو و هرگز نرفتی از نظرم»}}
{{ب|غباری از غم تو بر دلم نشسته که من|علاج آن نتتوانم کنم به چشم نرم}}
{{ب|ستارگان را بینم نه خیمه‌شب‌بازی|چو شب به خیمهٔ آن آسمان فرانگرام}}
{{ب|به لعبتان فلک ناظرم، ولی صد شکر|که سعد و نحس از آنان نمی‌کند اثرم!}}
{{ب|«به هر نظر بت ما جلوه می‌کند، لیکن|کس این کرشمه نبیند که من همی‌نگرم»}}
{{ب|تو جلوه بینی و مشّاطه را نمی‌بینی|تو صحنه بینی و من پشت پرده را نگرم.»}}
{{م| ''[[محمود افشار یزدی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =اول|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۱۲}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب|ما که از قید وطن بیگانه‌ایم|چون نگه نور دو چشمیم و یکیم}}
{{ب|از حجاز و چین و ایرانیم ما|شبنم یک صبح خندانیم ما}}
{{م| ''[[اقبال لاهوری|محمد اقبال لاهوری]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/iqbal/asrar-khodi/sh5/|عنوان=در بیان اینکه خودی از عشق و محبت استحکام می‌پذیرد|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ب، پ ===
{{شعر}}
<center>'''پیام ایران'''</center>
[[پرونده:Mohammad-Taqi Bahar-Original (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|به‌هوش باش که ایران تو را پیام دهد|ترا پیام به صد عز و احترام دهد}}
{{ب|نسیم صبح که بر سرزمین ما گذرد|ز خاک پاک نیاکان، ترا سلام دهد}}
{{ب|وز استخوان نیاکانت برگذشته بود|دم بهار که ازگل به گل پیام دهد}}
{{ب|به کارنامهٔ پیشینیان نگر، بد و خوب| که تلخ کامیت آرد پدید و کام دهد}}
{{ب|ز درس حکمت و آداب رفتگان مگسل|که این گسستگیت خواری مدام دهد}}
{{ب|نگویمت که به ستخوان خاک‌خورده بناز|عظام بالیه کی رتبت عصام دهد}}
{{ب|به‌علم خویش بکن تکیه و به عزم درست|که علم و عزم، ترا عزت و مقام دهد}}
{{ب|ولی ز سنت دیرین متاب رخ زیراک|به ملک، سنت دیرینه احتشام دهد}}
{{ب|ز درس پارسی و تازی احتراز مکن|که این دو قوت ملی علی‌الدوام دهد}}
{{ب|شعائر پدران و معارف اجداد|حیات و قدرت اقوام را قوام دهد}}
{{ب|مباش غره به تقلید غربیان، که به شرق|اگر دهد، هنر شرقی احترام دهد}}
{{ب|تو شرقیئی و به شرق اندرون کمالاتی است|ولی چه سودکه غربت فریب تام دهد}}
{{ب|به‌هر صفت که برآیی برآی و شرقی باش|گرنه دیو به صد قسمت انقسام دهد}}
{{ب|دو چشم مام وطن ز آفتاب و مه سوی ماست|وزین دو دیده به ما کسوت و طعام دهد}}
{{ب|ز چشم مام وطن خون چکد بر این آفاق|که سرخی شفقش جلوه صبح و شام دهد}}
{{م|''[[محمدتقی بهار]]''<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh102/| عنوان = پیام ایران| ناشر =گنجور}}</ref>}}
{{شعر}}
{{ب|هند و ایران برادران همند|زبدهٔ نسل آریا و جمند}}
{{ب|آن‌یکی شیر وآن‌دگر خورشید|نزد مردم به راستی علمند}}
{{ب|پارس شیر است و هند خورشید است|پشت بر پشت پاسدار همند}}
{{م| ''[[محمدتقی بهار]]، «هند و ایران» ''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh85/|عنوان=هند و ایران|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{شعر}}
{{ب|ای دریغا عرصهٔ پاک [[خراسان]] کز شرف|هست ایران چهر و او خال رخ زیبای او}}
{{پایان شعر}}
{{م| ''[[محمدتقی بهار]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/bahar/divanb/ghasideb/sh28/|عنوان=قصیدهٔ ۲۸|اثر=گنجور}}</ref>}}
<center>'''من این ویران‌سرا را دوست دارم'''</center>
<center> سروده در پی [[w:اشغال ایران در جنگ جهانی دوم|اشغال ایران در جنگ جهانی دوم (۱۹۴۱)]] </center>
{{شعر}}
[[پرونده:Hoseyn Pejman Bakhtiyari (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|اگر ایران به جز ویران‌سرا نیست|من این ویران‌سرا را دوست دارم}}
{{ب|اگر تاریخِ ما افسانه‌رنگ است|من این افسانه‌ها را دوست دارم}}
{{ب|نوایِ نایِ ما گر جان‌گداز است|من این نای و نوا را دوست دارم}}
{{ب|اگر آب و هوایَش دل‌نشین نیست|من این آب و هوا را دوست دارم}}
{{ب|به شوقِ خارِ صحراهایِ خشکَش|من این فرسوده‌پا را دوست دارم}}
{{ب|من این دل‌کش زمین را خواهم از جان|من این روشن‌سما را دوست دارم}}
{{ب|اگر بر من ز ایرانی رود زور،|من این زورآزما را دوست دارم}}
{{ب|اگر آلوده‌دامانید، اگر پاک|من ای مردم، شما را دوست دارم}}
{{م|''[[حسین پژمان بختیاری]]''}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Poordavood c (Cropped).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|اگر از خاک سرخسیم و اگر از اهواز|گر ز گیلان و عراقیم و اگر از شیراز}}
{{ب|اگر از حدِّ بلوچیم و اگر از ققفاز|جمله هستیم در این خاک شریک و انباز}}
{{م|همه را بهره یکی باشد در سود و زیان}}
{{ب|مرغ دلباختگانیم، وطن لانهٔ ماست|آهوی یک چمن و ایران کاشانهٔ ماست}}
{{ب|پور یک مام و وطن مادر فرزانهٔ ماست|همه فرزند و یکی باب و وطن خانهٔ ماست}}
{{م|جمله پروردهٔ یک دایه و سیر از یک خوان}}
{{ب|نام این مُلک بخارا نَبوَد، ایران است|جای آسایش و آرامگه شیران است}}
{{ب|خاک وی برتر از زهره و کیوان است|خور استقلالش بر چرخ برین رخشان است}}
{{م|این نه مصر است و نه هند است و نه هم ترکستان}}
{{ب|جور و بیداد فراوان دید این مُلک|ستم و کینهٔ اسکندر دون دید این ملک}}
{{ب|دشت و هامون ز عرب غرقه به خون دین این ملک|ظلم و چنگیز ز اندازه برون دید این ملک}}
{{م|گنبد و کاخش ز آسیب نلرزید ارکان}}
{{ب|ما به فرمان و به حکم سیه‌ات تن ندهیم|رخته در خانهٔ خود دیون و هریمن ندهیم}}
{{ب|غول بی‌سیرت، در معبد، مسکن ندهیم|جغد ویرانه گرین راه به گلشن ندهیم}}
{{م|روستایی نگزینیم به جای شاهان}}
{{م| ''[[ابراهیم پورداوود]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =دوم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۸۲۸}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ت، ث ===
=== ج، چ ===
=== ح، خ ===
[[پرونده:Hossein Hazin Borujerdi- 1958 (Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''پردهٔ راز'''</center>
{{شعر}}
{{ب|کینهٔ مخلوق را شعار نکردم|آینهٔ دل تیره از غبار نکردم}}
{{ب|گل شد از بهر بزم عارف و عامی|خار نگشتم، ولی فکار نکردم}}
{{ب|گاه خوشی شمع جمع بزم حریفان|موقع اندوه هم فرار نکردم}}
{{ب|پردهٔ راز مرا خدا ندریده است|راز کسی را من آشکار نکردم}}
{{ب|خودسری و غفلت و شرارت من کو|نفس دنی را اگر مهار نکردم}}
{{ب|زهدفروشی نکردم و نکنم هم|دام فراهم پی شکار نکردم}}
{{ب|شکر که ایرانی نجیب اصیلم|ذم نیاکان خود شعار نکردم}}
{{ب|همچو ''حزین'' دل به آشنا بسپردم|در ره بیگانه جان نثار نکردم}}
{{م|''[[حسین حزین بروجردی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =دوم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۱۱۱۵}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== د، ذ ===
{{شعر}}
<center>'''سرود جوانان وطن'''<center>
[[پرونده:Yahya-Dolat-Abadi (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{م|ای جوانان وطن نوبت آزادی ماست}}
{{م|روز عیش و طرب و خرّمی و شادی ماست}}
{{ب|وطن از حلقهٔ زنجیر ستم شد آزاد|رفت اندر غل و زنجیر تن استبداد}}
{{ب|کند شد بارگه جور و جفا را بنیاد|خاک ظلمتکدهٔ ظلم و ستم رفت به باد}}
{{ب|آن ستم‌ها که کشیدید بیارید به یاد|وز ستمگر نگذارید در این خاک نژاد}}
{{م|ای جوانان وطن نوبت آزادی ماست}}
{{م|روز عیش و طرب و خرّمی و شادی ماست}}
{{ب|وطن و خانهٔ ما خطّهٔ ایران باشد|خاک ایران همه چون روضهٔ رضوان باشد}}
{{ب|تا که در پیکر باغیرت ما جان باشد|خانهٔ خود نگذاریم که ویران باشد}}
{{ب|یا که اوضاع وطن بی‌سر-و-سامان باشد|گر فقیریم خدا یار فقیران باشد}}
{{م|ای جوانان وطن نوبت آزادی ماست}}
{{م|روز عیش و طرب و خرّمی و شادی ماست}}
{{ب|دامن خاک وطن دادفشان باید کرد|وطن پیر دگرباره جوان باید کرد}}
{{ب|زندگی در کنف امن و امان باید کرد|کار در راه وطن با سر و جان باید کرد}}
{{ب|خون خود در ره این خاک روان باید کرد|آنچه باید بمانیم همان باید کرد}}
{{م|ای جوانان وطن نوبت آزادی ماست}}
{{م|روز عیش و طرب و خرّمی و شادی ماست}}
{{ب|گرگ در گلّه شبان‌وار نخواهیم گذاشت|دزد در قافله‌سالار نخواهیم گذاشت}}
{{ب|راهزن سرور و سردار نخواهیم گذاشت|رایت خویش نگونسار نخواهیم گذاشت}}
{{ب|ملک بی‌لشکر جرّار نخواهیم گذاشت|وطن خویش چنین خوار نخواهیم گذاشت}}
{{م|ای جوانان وطن نوبت آزادی ماست}}
{{م|روز عیش و طرب و خرّمی و شادی ماست}}
{{م|''[[یحیی دولت‌آبادی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =ششم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۹۶۳}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ر، ز، ژ ===
{{شعر}}
[[پرونده:Rudaky dushanbe (Cropped) (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|تا جهان بُوَد از سَرِ مردم فَراز|کس نَبوَد از رازِ دانش بی‌نیاز}}
{{ب|مردمان بِخرَد اندر هر زمان|راز دانش را به هر گونه زبان}}
{{ب|گرد کردند و گرامی داشتند|تا به سنگ اندر همی بنگاشتند}}
{{ب|دانش اندر دل چراغ روشن است|وز همه بد بر تن تو جوشن است}}
{{م|''[[رودکی]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/roodaki/masnaviha/kalila-sand/sh13/|عنوان=بخش ۱۳|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== س، ش ===
<center>'''بنی آدم اعضای یکدیگرند'''</center>
{{شعر}}
{{ب|بنی آدم اعضای یکدیگرند|که در آفرینش ز یک گوهرند}}
{{ب|چو عضوی به درد آورد روزگار|دگر عضوها را نماند قرار}}
{{ب|تو کز محنت دیگران بی‌غمی|نشاید که نامت نهند آدمی}}
{{م|''[[سعدی]] در گلستان''<ref> {{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab1/sh10/|عنوان=حکایت شمارهٔ ۱۰|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Turan Shahriari Bahrami (Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''ایران'''<center>
{{ب|ایران به چشمِ جان، دلِ گرمِ تویی|هستند دیگران همگی جسم، و جان تویی}}
{{ب|گهوارهٔ تمدن و فرهنگی و هنر|خورشیدِ گرمتاب فلک آستان تویی}}
{{ب|در کوره راهِ تیرهٔ تارخ باستان|در گوشِ ما حماسه‌گر داستان تویی}}
{{ب|فرهنگ دیرپای جهان وام‌دار توست|بر فرقِ آن شکوهِ درخشان، عیان تویی}}
{{ب|از روزگارِ رفته و دوران باستان|در گوشِ ما حماسه‌گرِ داستان تویی}}
{{ب|یکجا ستبر و سخت چو پولادِ آب‌دار|یکجا لطیف و نرم‌تر از پرنیان تویی}}
{{ب|با آن که ضربه‌های توان‌سوز دیده‌ای|در پیشِ سیل حادثه کوهِ گران تویی}}
{{ب|آثار توست تا به ابد زیبِ موزه‌ها|مأوای قومِ باهنر آریان تویی}}
{{ب|هرگه به کاروانِ تمدن نظر کنیم|چندین هزاره، پیشرو کاروان تویی}}
{{ب|آیین مهر زادهٔ دامانِ پاکِ توست|محرابِ عشق و معبد پیر مُغان تویی}}
{{ب|شکرِ میِ مغانه بود از سبوی تو|مستی‌فزای ساغر دُردی‌کشان تویی}}
{{ب|تو خاستگاهِ عشقی و مهری و شور و نور|تابان‌ترین ستاره به هفت آسمان تویی}}
{{ب|بر هرچه بنگرم همه گردند گرد تو|در این نظام شمسی ما، کهکشان تویی}}
{{ب|تا باختر فروغ تو تابیده قرن‌ها|روشنگرِ سیپده‌دم خاوران تویی…}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
<center> * * *<center>
{{ب|مام‌وطن به عشق تو سوگند می‌خورم|والاترین حماسه و جانِ جهان تویی}}
{{م|''[[توران شهریاری]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =هشتم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۱۱}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ص، ض ===
{{شعر}}
[[پرونده:Ebrahim Safaei (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''ایران منی!'''<center>
{{ب|ای وطن! ای که تو میراث منی|زادگاه منی و باغ و گلستان منی}}
{{ب|دیده بر خاک دلاویز تو دارم شب و روز|که در آفاق جهان اختر تابان منی}}
{{ب|پدرانم همه در دامن تو رفته به خواب|قبله‌گاه من و محبوب جوانان منی}}
{{ب|خاک و سنگ تو به چشم همه درُّ و گُهَر است|که امید من و گنجینهٔ شایان منی}}
{{ب|ای بسا خون عزیزان که به راه تو بریخت|شعلهٔ عشق دلاویز فروزان منی}}
{{ب|مهد اندیشه و شعر و ادب و ذوق و هنر|بارگاه خرد و دانش و عرفان منی}}
{{ب|سرزمینی که چو فردوسی طوسی پرورد|کشور حافظ و سعدی سخندان من}}
{{ب|قرن‌ها لطمه ز امواج حوادث دیدی|لیک چون مادر دلسوز، نگهبان منی}}
{{ب|نشود لحظه‌ای از یاد تو غافل دل من|که به گیتی سبب فخر فراوان منی}}
{{ب|آنکه بدخواه تو باشد نفسی زنده مباد|که عزیز من و جان من و جانان منی}}
{{ب|تویی ای خاک گرامی، وطن و میهن من|بهتر از این نتوان گفت که:ایران منی!}}
{{م|''[[ابراهیم صفایی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =چهارم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۲۳۱۷}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ط، ظ ===
=== ع، غ ===
{{شعر}}
{{ب|ملک ایران چو شد میسر ما| ملک توران شود مسخر ما}}
{{ب|آفتاب سریر اقبالم|می‌رسد بر سپهر، افسر ما}}
{{م|''[[عباس یکم]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/146/html/146-2.htm|عنوان=شاهان سخن‌پرداز ایران|تاریخ=آذر و دی ۱۳۵۳|اثر=هنر و مردم}}</ref>}}
=== ف، ق ===
{{شعر}}
[[پرونده:نگاره فردوسی (Cropped and Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|خرد بهتر از هر چه ایزد بداد|ستایش خرد را به از راه داد}}
{{ب|خرد رهنمای و خرد دلگشای|خرد دست گیرد به هر دو سرای}}
{{ب|ازو شادمانی و ازویت غمی‌ست|و زویت فزونی و ازویت کمی‌ست}}
{{ب|خرد چشم جانست چون بنگری|تو بی‌چشم شادان جهان نسپری}}
{{ب|تویی کردهٔ کردگار جهان|ببینی همی آشکار و نهان}}
{{ب|به گفتار دانندگان راه جوی|به گیتی بپوی و به هر کس بگوی}}
{{ب|ز هر دانشی چون سخن بشنوی|از آموختن یک زمان نغنوی}}
{{م|''[[فردوسی]] در [[شاهنامه]] ''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/ferdousi/shahname/aghaz/sh2/|عنوان=بخش ۲ - ستایش خرد|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ک، گ ===
=== ل ===
=== م ===
{{شعر}}
<center>'''دیار من'''<center>
[[پرونده:Sarwar Mohasses (Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center><small>این شعر به مناسبت ترک گیلان به مقصد تهران، هنگام تودیع از شاگردان خود
(در پایان ریاست نه‌سالهٔ دبیرستان فروغ رشت در دفتر خود انشاد نمود
و در سالن فروغ با حضور ئریس فرهنگ وغیره، بتاریخ ۲ دی ۱۳۲۸ش پس از سخنرانی قرائت نمود.</small><center>
{{ب|چو کردگار مددکار و یادگار من است|فروغ کار من از لطف کردگار من است}}
{{ب|گر اعتبار کسان مکنت است و مال و منال|کمال و دانش و فرهنگ اعتبار من است}}
{{ب|دیار غرب ز خورشید شرق نورانی است|دیار علم درخشنده از دیار من است}}
{{ب|مراست کشور ایران به سان جان عزیز|به ویژه خطهٔ گیلان که لاله‌زار من است}}
{{ب|چگونه ترک کنم سرزمین گیلان را|که زادگاه من و این و هم تبار من است}}
{{ب|خاک پاک تو سوگند ای دیار عزیز|که نام تو شرف و عزّ و افتخار من است}}
{{ب|اگر به صورت ظاهر فتاده تفرقه‌ای|همیشه نقشهٔ تو در بر و کنار من است}}
{{ب|به صفحهٔ دلِ من نقشهٔ وطن نقش است|چرا که نقش وطن دلبر و نگار من است}}
{{ب|خداست حافظِ ایران و مردمِ ایران|به‌ویژه خسرو خوبان که شهریار من است}}
{{ب|فروغ مهر ادب جلوهٔ جمال زن است|که صبح درخشان به شام تار من است}}
{{ب|امید هست که دیدارها شود تجدید|چو این امید به قلب امیدوار من است}}
{{ب|پیام ''سرور مهکامه'' دوستان این است|''فروغ'' علم در این شهر، یادگار من است}}
{{م|''[[سرور محصص]]'' <ref name="زنان سخنور">{{یادکرد کتاب|| نام خانوادگی =مشیر سلیمی| نام =علی‌اکبر| فصل=حیران| عنوان =زنان سخنور| جلد =دوم| سال =سال ۱۹۵۶م| ناشر =مؤسسهٔ مطبوعاتی علمی| مکان =تهران| زبان =fa| صفحه =ص ۲۸۲}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Shams ul-Molook Mosaheb (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''پرستش'''<center>
<center>[[جنگ ایران و عراق|سروده به هنگام جنگ ایران و عراق]]<center>
{{ب|من این مُلک فرزانگان و دلیران|من این موطن و مرقد نرّه شیران}}
{{ب|من این خاک پاک گرامی نیاکان|زمین اهورایی این ملک ایران}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{ب|عیارش بود سرمهٔ چشم روشن|بود خار او به ز هر گل به گلشن}}
{{ب|بود نام او برتنم حرز و جوشن|برد یاد تو تا به عیّوش توسن}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{ب|پرستشگه من بود خاک کویش|بود قبلهٔ من به طرف و به سویش}}
{{ب|دم روح قدسی ز انفاس و بویش|به از کوثر و سلسبیل آب جویش}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{ب|نماز بود حمد و تسبیح نامش|کنم سجده بر خاک درگاه و گاهش}}
{{ب|بود قاب قوسین من طرف بامش|بود منعکس هر دو عالم به جامش}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{ب|مر ایران مرا هست هم جان و جانان|بود عشق و معشوق مُلک ایران}}
{{ب|نباشم که خصمش چنین کرده ویران|بمیرم که ویران شده ملک ساسان}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{ب|به راهش اگر سر دهم سرفرازم|چه حاصل ز سر گر به پایش نبازم}}
{{ب|به یادش بود نغمهٔ چنگ و سازم|به یادش بود هر سرودی که سازم}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{ب|بمانی نو جاوید ای خاک ایران|بود پرتوافکن به تو فرّ یزدان}}
{{ب|نماند ز خصمت نشانی به دوران|تو بر جسن ما جانی و جان جانان}}
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{م|''[[شمس‌الملوک مصاحب]]''<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =چهارم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۳۲۰}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
<center>'''رهاورد فارس'''<center>
{{ب|زهی کاخ جمشید کیوان طراز|که گردونش با چرخ همبر نهاد}}
{{ب|فری تختگاه فلک یادگار|که بنگاه بر چرخ اخضر نهاد}}
{{ب|عجب نیست گر خاکساری چو من|سر عجز بر خاک این در نهاد}}
{{ب|بر این آستان سر زروی نیاز|بسی همچو خاقان و قیصر نهاد}}
{{ب|زخاقان و قیصر شگفتی مدار|که گردون بر این آستان سر نهاد}}
{{ب|چو تاجیست ایران که کیهان خداش|ابر تارک هفت کشور نهاد}}
{{ب|نگر تا که آن مرد خاور شناس|چه خوش گوهری زیب دفتر نهاد}}
{{ب|که با کعبه ایرانی پاکزاد|مر این بارگه را برابر نهاد}}
{{ب|تو ای پاک ایرانی از بهر حج|فدایت ره و رسم دیگر نهاد}}
{{ب|نپندارم از کعبهٔ مرودشت|یکی گام باید فراتر نهاد}}
{{ب|بر این خطهٔ پاک مینو سرشت|پرستشگهی نغز داور نهاد}}
{{ب|من و بوسه بر خاک این بارگاه|ندانم ترا چیست اندر نهاد}}
{{ب|بدل اندرم مهر ایران خدای|ز بنیاد با شیر مادر نهاد}}
{{م|''[[زین‌العابدین مؤتمن]]''<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =چهارم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۴۱۶}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Rumi Vignette by User Chyah.jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|هست سلطان آنکه سلطانی کند|با رعیّت حکم انسانی کند}}
{{ب|هرکه او عادل بود سرور بود|همره او خواجهٔ قنبر بود}}
{{ب|عدل باشد کار انسان ای پسر|نی کزو باشد جهانی در ضرر}}
{{ب|عدل کن ای تو غریب این جهان|پیشتر ز آنکه برندت بی‌نشان}}
{{ب|عدل کن چون پنج روزت مهلت است|گر کنی عدل آن کمال حکت است}}
{{ب|عدل کن با شهسوار روح و تن|تا شود ملک جهان او را وطن}}
{{ب|عدل کن تا کفر بگریزد ز تو|مالک دوزخ بیاویزد ز تو}}
{{ب|عدل کن باری مشو مغرور جاه|تا شوی در هر دوعالم پادشاه}}
{{ب|عدل کن مثل نبیّ المرسلین|تا که باشی همنشین حور عین}}
{{ب|عدل کن کین عدل تاج و ملک تست|جای شاهان جهان در فلک تست}}
{{ب|عدل کن تا تاج ماند بر سرت|جام آزادی دهند از کوثرت}}
{{ب|عدل کن تا شاه مصر جان شوی|همچو یوسف باز باکنعان شوی}}
{{ب|عدل کن تا تو سلیمانی کنی|همچو اسکندر تو سلطانی کنی}}
{{ب|عدل کن تا کشتی نوحت دهند|همچو ابراهیم مفتوحت دهند}}
{{ب|عدل کن تا مصطفی خم خواندت|مرتضی در پیش خود بنشاندت}}
{{ب|عدل کن تا من خلیفه دانمت|عاقبت نیکو صحیفه دانمت}}
{{ب|عدل کن تا عدل بینی از خدا|رو بعدل اولیا کن التجا}}
{{ب|عدل کن گر ذوق داری حور عین|ایستاده خودبعدلت این زمین}}
{{ب|عدل کن تا پاسبان دین شوی|شادگردی گر تو عدل آئین شوی}}
{{ب|عدل کن تا بر جهان سروری|ورنه در ملک جهانی بی سری}}
{{ب|عدل کن تا شاه ترکستان شوی|والی ملک همه ایران شوی}}
{{ب|عدل کن تا ملک آبادان شود|روح پیغمبر ز تو شادان شود}}
{{ب|عدل کن تا راه یابی پیش حقّ|رو بدان از مظهر من این سبق}}
{{ب|عدل کن در عدل کام دل ستان|تا دمد در جنّتت صد بوستان}}
{{م| ''[[مولوی|جلال‌الدین مولوی]] در [[مثنوی معنوی]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/attar/ma/sh68/|عنوان=تمثیل در عدل کسری و ثمرۀ آن خصال، و ظلم آوری و نتیجۀ |اثر=گنجور}}</ref>}}
{{شعر}}
[[پرونده:Mohammad Hashem Mirza Afsar (Vignette).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>''' جامهٔ وطنی'''</center>
{{ب|از مادر وطن بشنیدم که می‌سرود|این پند جان‌فزا که بِه از دُرُّ و گوهر است}}
{{ب|آن تن یافت که زیب و فر از جامهٔ وطن|در چشم من تنی است که با جان برابر است}}
{{م|''[[محمدهاشم میرزا افسر]]'' <ref>>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=پارسا تویسرکانی|نام= عبدالرحمان|پیوند نویسنده=عبدالرحمان پارسا تویسرکانی|عنوان =دیوان شیخ الرئیس افسر|سال =چاپ دوم ۱۳۶۲|ناشر=نشر پارت، سلسله نشریات «ما»}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ن ===
<center>'''نکوهش مکن چرخ نیلوفری را'''</center>
{{شعر}}
<center>[[پرونده:Hujat Khorassan.gif|100px|بی‌قاب|وسط]]</center>
{{ب|نکوهش مکن چرخ نیلوفری را|برون کن ز سر باد و خیره‌سری را}}
{{ب|چو تو خود کنی اختر خویش را بد|مدار از فلک چشم نیک‌اختری را}}
{{ب|درخت تو گر بار دانش بگیرد|به زیر آوری چرخ نیلوفری را}}
{{ب|من آنم که در پای خوگان (خوکان) نریزم|مر این قیمتی در لفظ دری را}}
{{م|''[[ناصرخسرو]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/naserkhosro/divann/ghaside-naser/sh6/|عنوان=قصیدهٔ شمارهٔ ۶|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب|همه عالم تن است و ایران دِل|نیست گوینده زین قیاس خَجِل}}
{{ب|چونکه ایران، دل زمین باشد|دل ز تن بِه بُوَد، یقین باشد}}
{{م| ''[[نظامی عروضی]] در «هفت پیکر»'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/nezami/5ganj/7peykar/sh5/|عنوان=بخش ۵ - دعای پادشاه سعید علاء الدین کرپ ارسلان|اثر=گنجور}}</ref>}}
=== و ===
=== ه ===
=== ی ===
{{شعر}}
<center>'''وطن من'''<center>
{{ب|از شوق سخن بوسه زند بر دهن من|چون نام وطن می‌گذرد بر سخن من}}
{{ب|در گو نبش چو شهیدان تنم از هم|گر نام وطن نقش بود بر کفن من}}
{{ب|من سر به کفم، تا به کف خصم بلرزد|شمشیر از این حربهٔ بنیادکنِ من}}
{{ب|تا نگذرد از کشته یمن، راه نیابد|بر میهن من، دشمن چون اهرمن من}}
{{ب|چون تیر، که با آن همه نیزی ننشیند|بر پیکر من، تا ندرد پیرهن من}}
{{م|''[[حیدر یغما]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =دوازدهم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۷۷۴}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
<center>'''فرزندان ایران'''<center>
{{ب|ما گل‌های خندانیم|فرزندان ایرانیم}}
{{ب|ایران پاک خود را|مانند جان می‌دانیم}}
{{ب|ما باید دانا باشیم|هشیار و بینا باشیم}}
{{ب|از بهر حفظ ایران|باید توانا باشیم}}
{{ب|آباد باشی ای ایران|آزاد باشی ای ایران}}
{{ب|از ما فرزندان خود|دلشاد باشی ای ایران}}
{{م|''[[عباس یمینی شریف]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.koodakan.org/poem/poemk/po20.htm|عنوان= فرزندان ايران|اثر=koodakan.org/}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
== سرودها ==
<center>'''[[w:ایران جوان (سرود)|ایران جوان (۱۹۰۸)]]'''</center>
<center><small> [[پرونده:Salam-e shah 1906.ogg|بی‌قاب|وسط]]</small></center>
{{شعر}}
{{ب|نام جاوید وطن |صبح امید وطن}}
{{ب| جلوه کن در آسمان|همچو مهر جاودان}}
{{ب|وطن ای هستی من|شور و سرمستی من}}
{{ب|جلوه کن در آسمان|همچو مهر جاودان}}
{{ب|بشنو سوز سخنم|که هم‌آواز تو منم}}
{{ب|همهٔ جان و تنم|وطنم وطنم وطنم وطنم}}
{{ب| همه با یک نام و نشان|به تفاوت هر رنگ و زبان}}
{{ب|همه شاد و خوش و نغمه‌زنان|ز صلابت ایران جوان}}
{{م|''[[بیژن ترقی]]''}}
{{پایان شعر}}
<center>'''[[w:ای ایران|ای ایران]]'''</center>
<center>سرود [[دولت موقت ایران|دولت موقت انقلاب ایران (۱۹۷۹–۱۹۸۰)]]</center>
<center><small> [[پرونده:EY IRAN gholamHossein banan Version - 1958.ogg|بی‌قاب|وسط]]</small></center>
{{شعر}}
{{ب|ای ایران ای مرز پرگُهر| ای خاکت سرچشمهٔ هنر}}
{{ب| دور از تو اندیشهٔ بَدان| پاینده مانی تو جاودان}}
{{ب| ای دشمن ار تو سنگ خاره‌ای من آهنم| جان من فدای خاک پاک میهنم}}
{{ب| مهر تو چون، شد پیشه‌ام| دور از تو نیست اندیشه‌ام}}
{{ب| در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما| پاینده باد خاک ایران ما}}
{{ب| سنگ کوهت درّ و گوهر است| خاک دشتت بهتر از زر است}}
{{ب| مهرت از دل کِی برون کنم| بَرگو بی مهرِ تو چون کنم}}
{{ب| تا گردش جهان و دور آسمان به‌پاست| نورِ ایزدی همیشه رهنمای ماست}}
{{ب| مهر تو چون، شد پیشه‌ام| دور از تو نیست اندیشه‌ام}}
{{ب| در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما| پاینده باد خاک ایران ما}}
{{ب| ایران ای خرّم بهشت من| روشن از تو سرنوشت من}}
{{ب| گر آتش بارد به پیکرم| جز مهرت در دل نپرورم}}
{{ب| از آب و خاک و مهرِ تو سرشته شد گِلم| مهر اگر برون رود گلی شود دلم}}
{{ب| مهر تو چون، شد پیشه‌ام| دور از تو نیست اندیشه‌ام}}
{{ب| در راه تو کِی ارزشی دارد این جان ما| پاینده باد خاک ایران ما}}
{{م| ''[[w:حسین گل‌گلاب|حسین گل‌گلاب]]''}}
{{پایان شعر}}
<center>'''[[w:پاینده بادا ایران|پاینده بادا ایران]]'''</center>
<center><small>[[w:سرود ملی ایران|سرود ملّی ایران (۱۹۸۰–۱۹۹۰)]]</small></center>
<center><small> [[پرونده:Payandeh Bada Iran.ogg|بی‌قاب|وسط]]</small></center>
{{شعر}}
{{ب|شُد جمهوری اسلامی به پا|که هم دین دهد هم دنیا به ما|}}
{{ب|از انقلاب ایران دِگر|کاخ ستم گشته زیر و زِبَر}}
{{ب|تصویر آیندهٔ ما،|نقش مراد ماست |}}
{{ب|نیروی پایندهٔ ما،|ایمان و اتحاد ماست|}}
{{ب|یاریگر ما دست خداست|ما را در این نبرد او رهنماست|}}
{{م|در سایهٔ قرآن جاودان}}
{{م|پاینده بادا ایران}}
{{ب|آزادی چو گل‌ها در خاک ما|شکفته شد از خون پاک ما|}}
{{ب|ایران فرستد با این سرود|رزمندگان وطن را درود|}}
{{ب|آیین جمهوری ما|پشت و پناه ماست |}}
{{ب|سود سلحشوری ما|آزادی و رفاه ماست |}}
{{ب|شام سیاه سختی گذشت|خورشید بخت ما تابنده گشت|}}
{{م|در سایهٔ قرآن جاودان}}
{{م|پاینده بادا ایران }}
{{م|''[[ابوالقاسم حالت]]'' </small><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=150301&musicID=113971| عنوان = سرود ملی قدیمی| ناشر = تبیان}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
<center>'''مهر خاوران'''</center>
<center><small>[[w:سرود ملی ایران|سرود ملّی ایران (از ۱۹۹۰)]]</small></center>
<center><small> [[پرونده:Sorud-e Mellí-e Yomhurí-e Eslamí-e Irán (Philharmonic Orchestra).ogg|بی‌قاب|وسط]]</small></center>
{{م|سَر زَد از اُفُق}}
{{م|مِهرِ خاوران}}
{{م|فروغِ دیدهٔ حق باوران}}
{{م|بهمن! فَرِّ ایمانِ ماست}}
{{م|پیامت ای امام!}}
{{م|استقلال، آزادی}}
{{م|نقشِ جانِ ماست}}
{{م|شهیدان پیچیده در گوش زمانْ، فریادتان}}
{{م|پاینده، مانی و جاودان}}
{{م|جمهوری اسلامی ایران}}
{{م|''[[w:ساعد باقری|ساعد باقری]]'' }}
{{پایان شعر}}
== نوشتارهای وابسته ==
{{جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر
|نویسنده= ایران
|ویکی‌واژه=ایران
|ویکی‌نسک= no
|ویکی‌گفتاورد=no
|ویکی‌نبشته= ایران
|ویکی‌انبار= Category:Iran
|ویکی‌گزارش=رده:ایران
|ویکی‌گونه=no
}}
* ''[[:رده:اهالی ایران]]''
* [[اقتصاد ایران]]
* [[انقلاب مشروطه ایران]]
* [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]
* [[بیابان‌های ایران]]
* [[تاریخ ایران]]
* [[دولت شاهنشاهی ایران]]
* [[زبان فارسی]]
* [[زنان در ایران]]
* [[سینمای ایران]]
* [[صنعت نفت ایران]]
* [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]
* [[کتاب در ایران]]
* [[مجلس ایران]]
* [[مرزهای ایران]]
* [[نظام سیاسی ایران]]
* [[نوروز]]
* [[ورزش در ایران]]
== منابع و پانویس ==
<div style="height: 450px;width; 75%; overflow: auto; padding: 4px;text-align:right; solid 2px;" title="braglist - zum scrollen"; >
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}
</div>
{{کشورهای آسیا}}
[[رده:ایران|*]]
[[رده:آسیا]]
[[رده:کشورها]]
| |||