ویکی‌گفتاورد

ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
خط ۹۱۷:
 
== شعرها ==
=== الف ===
{{multiple image
| align = left
| direction = vertical
| header =
| width = 200
| image1 = Iran BMNG.png
| alt1 = Colored dice with white background
| caption1 =
| image2 = Persepolis The Persian Soldiers.jpg
| alt2 = Colored dice with white background
| caption2 = ز پوچِ جهان هیچ اگر دوست دارم/ تو را ای کهن بوم و بر دوسَت دارم.
| image3 = Tachar_Persepolis_Iran.JPG
| alt3 = Colored dice with white background
| caption3 =
| image4 = Ranks_(2867344264).jpg
| alt4 = Colored dice with white background
| caption4 = ترا، ای گرانمایه، دیرینه ایران/ ترا ای گرامی گهر دوست دارم/{{سخ}} ترا، ای کهن زاد-بومِ بزرگان/ بزرگ‌آفرینِ نامور دوست دارم
| image5 = Sheikh Safi al-Din Tomb- Ardebil - Azarbaijan Province of Persia - 2009.jpg
| alt5 = Colored dice with white background
| caption5 = تو در اوج بودی، به معنا و صورت/ من آن اوج قدر و خطر دوست دارم//دگر باره برشو به اوج معانی/که این تازه رنگ و صور دوست دارم.
<center>~ [[مهدی اخوان ثالث]] </center>
}}
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Mohammad-Taqi Bahar-Original.jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] به‌‌هوش باش که ایران ترا پیام دهد/{{سخ}}ترا پیام به صد عِزُّ و احترام دهد//{{سخ}}نسیمِ صبح که بر سرزمین ما گذرد/{{سخ}}ز خاکِ پاکِ نیاکان‌، ترا سلام دهد//{{سخ}}به کارنامهٔ پیشینیان نگر، بد و خوب/{{سخ}}که تلخ‌کامیت آرد پدید و کام دهد| [[محمدتقی بهار]]|۱۸۸۶-۱۹۵۱}}
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Poordavood c.jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] اگر از خاک سرخسیم و اگر از اهواز/{{سخ}}گر ز گیلان و عراقیم و اگر از شیراز//{{سخ}}اگر از حدِّ بلوچیم و اگر از ققفاز/{{سخ}}جمله هستیم در این خاک شریک و انباز//{{سخ}}همه را بهره یکی باشد در سود و زیان. | [[ابراهیم پورداوود]]|۱۸۸۶-۱۹۶۸}}
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Rudaky dushanbe (Cropped).jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]تا جهان بُود از سرِ مردم فَراز/{{سخ}}کس نَبوُد از راز دانش بی‌نیاز//{{سخ}}مردمان بخرد اندر هر زمان/{{سخ}}راز دانش را به هر گونه زبان//{{سخ}}گرد کردند و گرامی داشتند/{{سخ}}تا به سنگ اندر همی بنگاشتند//{{سخ}}دانش اندر دل چراغ روشن‌ست/{{سخ}}وز همه بد بر تن تو جوشن‌ست.| [[رودکی]]|۸۵۸-۹۴۱}}
 
* «'''تا جهان بود از سر مردم فراز/کس نبود از راز دانش بی‌نیاز//مردمان بخرد اندر هر زمان/راز دانش را به هر گونه زبان//گرد کردند و گرامی داشتند/تا به سنگ اندر همی بنگاشتند//دانش اندر دل چراغ روشنست/وز همه بد بر تن تو جوشنست.'''»
** ''[[رودکی]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/roodaki/masnaviha/kalila-sand/sh13/|عنوان=بخش ۱۳اثر=گنجور}}</ref>
{{شعر}}
<center>'''مهر وطن'''<center>
[[پرونده:Ahmad_Akhgar_(Cropped_&_Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|تا مهر وطن در دلم انگیخته دارم|خون دلم از دیده به رخ ریخته دارم}}
{{ب|مو حافظ سر هست و قشون حافظ کشور|دل را به قشون وطن آویخته دارم}}
سطر ۹۵۹ ⟵ ۹۳۳:
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Akhavan Ghahreman Navid Ghodsi (Crpped and Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''تو را ای کهن بوم و بر دوسَت دارم'''<center>
{{ب|'''ز پوچِ جهان هیچ اگر دوست دارم'''| '''تو را ای کهن بوم و بر دوسَت دارم'''}}
{{ب|ترا، ای کهن پیر جاوید برنا|ترا دوست دارم، اگر دوست دارم}}
{{ب|'''ترا، ای گرانمایه، دیرینه ایران'''|'''ترا ای گرامی گهر دوست دارم'''}}
{{ب|'''ترا، ای کهن زاد بوم بزرگان'''|'''بزرگ آفرین نامور دوست دارم'''}}
{{ب|هنروار اندیشه ات رخشد و من|هم اندیشه‌ات، هم هنر دوست دارم}}
{{ب|هم ارمزد و هم ایزدانت پرستم|هم آن فره و فروهر دوست دارم}}
سطر ۹۹۳ ⟵ ۹۶۸:
{{ب|هم آفاق رویائیت را؛ که جاوید|در آفاق رؤیا سفر دوست دارم}}
{{ب|چو رؤیا و افسانه، دیروز و فردات|بجای خود این هر دو سر دوست دارم}}
{{ب|'''تو در اوج بودی، به معنا و صورت'''|'''من آن اوج قدر و خطر دوست دارم'''}}
{{ب|'''دگر باره برشو به اوج معانی|که این تازه رنگ و صور دوست دارم'''}}
{{ب|نه شرقی، نه غربی، نه تازی شدن را|برای تو، ای بوم و بر دوست دارم}}
{{م|جهان تا جهانست، پیروز باشی}}
سطر ۱٬۰۰۰ ⟵ ۹۷۵:
{{م|''[[مهدی اخوان ثالث]]'' <ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مهدی| نام =اخوان ثالث| پیوند نویسنده =مهدی اخوان ثالث| عنوان =ترا ای کُهن بوم و بَر دوست دارم| سال =۱۳۷۵| ناشر =انتشارات مروارید|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۲۲۴}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
* «بیا یادِ [[شهید|شهیدان]] زنده داریم/که خونشان رازِ سرخِ سرنوشت است// بنازم من شهیدانِ وطن را/که نامِ سرخشان تاج بهشت است.»
{{ب|بیا یادِ [[شهید|شهیدان]] زنده داریم|که خونشان رازِ سرخِ سرنوشت است}}
** <small>(کوتاه شده)</small> ''[[مهدی اخوان ثالث]]، «شهیدان زنده‌اند» <small>اردیبهشت ۱۳۶۲</small>''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مهدی| نام =اخوان ثالث| پیوند نویسنده =مهدی اخوان ثالث|عنوان =ترا ای کُهن بوم و بَر دوست دارم| سال =۱۳۷۵| ناشر =انتشارات مروارید|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۲۶۶}}</ref>
{{ب|بنازم من شهیدانِ وطن را|که نامِ سرخشان تاج بهشت است}}
* «ای دریغا عرصهٔ پاک [[خراسان]] کز شرف/ هست ایران چهر و او خال رخ زیبای او»
{{م|''[[مهدی اخوان ثالث]]'' <small>(کوتاه شده)</small> ''[[مهدی اخوان ثالث]]، «شهیدان زنده‌اند» <small>اردیبهشت ۱۳۶۲</small>''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =مهدی| نام =اخوان ثالث| پیوند نویسنده =مهدی اخوان ثالث|عنوان =ترا ای کُهن بوم و بَر دوست دارم| سال =۱۳۷۵| ناشر =انتشارات مروارید|مکان =تهران| شابک = | صفحه =۲۶۶}}</ref>}}
** ''[[محمدتقی بهار]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/bahar/divanb/ghasideb/sh28/|عنوان=قصیدهٔ ۲۸|اثر=گنجور}}</ref>
{{پایان شعر}}
* «مراست قبله‌ام ایران و هر کجا گذرم/به کعبهٔ وطن خویشتن بود نظرم//به سوی ایران هر جا روم نماز کنم/که نیست جز وطن خویش قبلهٔ دگرم//«نه بخت و دولت آنم که با تو بنشینم/نه صبر و طاقت و آن هم که از تو درگذرم»//وجود حاضر و غایب منم که در بومت/دلم مقیم بود، گرچه دائم السفرم//«به رغم فلسفیان بشنو این دقیقه ز من/که غایبی تو و هرگز نرفتی از نظرم»//غباری از غم تو بر دلم نشسته که من/علاج آن نتتوانم کنم به چشم نرم//ستارگان را بینم نه خیمه‌شب‌بازی/چو شب به خیمهٔ آن آسمان فرانگرام//به لعبتان فلک ناظرم، ولی صد شکر/که سعد و نحس از آنان نمی‌کند اثرم!//«به هر نظر بت ما جلوه می‌کند، لیکن/کس این کرشمه نبیند که من همی‌نگرم»//تو جلوه بینی و مشّاطه را نمی‌بینی/تو صحنه بینی و من پشت پرده را نگرم.»
{{شعر}}
** ''[[محمود افشار یزدی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =اول|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۱۲}}</ref>
[[پرونده:Mahmoud_Afshar_and_Hassan_Taqizadeh_-_1960s_(Cropped).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''کعبهٔ وطن'''</center>
{{ب|مراست قبله‌ام ایران و هر کجا گذرم|به کعبهٔ وطن خویشتن بود نظرم}}
{{ب|به سوی ایران هر جا روم نماز کنم|که نیست جز وطن خویش قبلهٔ دگرم}}
{{ب|«نه بخت و دولت آنم که با تو بنشینم|نه صبر و طاقت و آن هم که از تو درگذرم»}}
{{ب|وجود حاضر و غایب منم که در بومت|دلم مقیم بود، گرچه دائم السفرم}}
{{ب|«به رغم فلسفیان بشنو این دقیقه ز من|که غایبی تو و هرگز نرفتی از نظرم»}}
{{ب|غباری از غم تو بر دلم نشسته که من|علاج آن نتتوانم کنم به چشم نرم}}
{{ب|ستارگان را بینم نه خیمه‌شب‌بازی|چو شب به خیمهٔ آن آسمان فرانگرام}}
{{ب|به لعبتان فلک ناظرم، ولی صد شکر|که سعد و نحس از آنان نمی‌کند اثرم!}}
{{ب|«به هر نظر بت ما جلوه می‌کند، لیکن|کس این کرشمه نبیند که من همی‌نگرم»}}
{{ب|تو جلوه بینی و مشّاطه را نمی‌بینی|تو صحنه بینی و من پشت پرده را نگرم.»}}
{{م| ''[[محمود افشار یزدی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =اول|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۱۲}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
=== ب، پ ===
<center>'''پیام ایران'''</center>
{{شعر}}
<center>'''پیام ایران'''</center>
{{ب|'''به‌هوش باش که ایران تو را پیام دهد'''|'''ترا پیام به صد عز و احترام دهد'''}}
[[پرونده:Mohammad-Taqi Bahar-Original (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|'''نسیم صبح که بر سرزمین ما گذرد'''|'''ز خاک پاک نیاکان‌، ترا سلام دهد'''}}
{{ب|به‌هوش باش که ایران تو را پیام دهد|ترا پیام به صد عز و احترام دهد}}
{{ب|نسیم صبح که بر سرزمین ما گذرد|ز خاک پاک نیاکان‌، ترا سلام دهد}}
{{ب|وز استخوان نیاکانت برگذشته بود|دم بهار که ازگل به گل پیام دهد}}
{{ب|...'''به کارنامهٔ پیشینیان نگر، بد و خوب'''|''' که تلخ کامیت آرد پدید و کام دهد'''}}
{{ب|ز درس حکمت و آداب رفتگان مگسل|که این گسستگیت خواری مدام دهد}}
{{ب|نگویمت که به ستخوان خاک‌خورده بناز|عظام بالیه کی رتبت عصام دهد}}
سطر ۱٬۰۲۵ ⟵ ۱٬۰۱۶:
{{ب|ز چشم مام وطن خون چکد بر این آفاق|که سرخی شفقش جلوه صبح و شام دهد}}
{{م|''[[محمدتقی بهار]]''<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh102/| عنوان = پیام ایران| ناشر =گنجور}}</ref>}}
{{شعر}}
* «هند و ایران برادران همند/زبدهٔ نسل آریا و جمند//آن‌یکی شیر وآن‌دگر خورشید/نزد مردم به راستی علمند//پارس شیر است و هند خورشید است/پشت بر پشت پاسدار همند.»
{{ب|هند و ایران برادران همند|زبدهٔ نسل آریا و جمند}}
** ''[[محمدتقی بهار]]، «هند و ایران» ''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh85/|عنوان=هند و ایران|اثر=گنجور}}</ref>
{{ب|آن‌یکی شیر وآن‌دگر خورشید|نزد مردم به راستی علمند}}
{{ب|پارس شیر است و هند خورشید است|پشت بر پشت پاسدار همند}}
{{م| ''[[محمدتقی بهار]]، «هند و ایران» ''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh85/|عنوان=هند و ایران|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{شعر}}
{{ب|ای دریغا عرصهٔ پاک [[خراسان]] کز شرف|هست ایران چهر و او خال رخ زیبای او}}
{{پایان شعر}}
{{م| ''[[محمدتقی بهار]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/bahar/divanb/ghasideb/sh28/|عنوان=قصیدهٔ ۲۸|اثر=گنجور}}</ref>}}
<center>'''من این ویران‌سرا را دوست دارم'''</center>
<center> سروده در پی [[w:اشغال ایران در جنگ جهانی دوم|اشغال ایران در جنگ جهانی دوم (۱۹۴۱)]] </center>
{{شعر}}
[[پرونده:Hoseyn Pejman Bakhtiyari (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|اگر ایران به جز ویران‌سرا نیست|من این ویران‌سرا را دوست دارم}}
{{ب|اگر تاریخِ ما افسانه‌رنگ است|من این افسانه‌ها را دوست دارم}}
سطر ۱٬۰۳۸ ⟵ ۱٬۰۳۷:
{{ب|اگر بر من ز ایرانی رود زور،|من این زورآزما را دوست دارم}}
{{ب|اگر آلوده‌دامانید، اگر پاک|من ای مردم، شما را دوست دارم}}
{{بم| | ''[[حسین پژمان بختیاری]]''}}
{{پایان شعر}}
 
<center>'''بخشی از یک مخمّس '''</center>
<center> سرودهٔ [[ابراهیم پورداوود|ابراهیم پورداوود (۱۸۸۶ - ۱۹۶۸)]]</center>
{{شعر}}
[[پرونده:Poordavood c (Cropped).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|'''اگر از خاک سرخسیم و اگر از اهواز'''|'''گر ز گیلان و عراقیم و اگر از شیراز'''}}
{{ب|'''اگر از حدِّخاک بلوچیمسرخسیم و اگر از ققفاز'''اهواز|'''جملهگر هستیمز درگیلان اینو خاک شریکعراقیم و انباز'''اگر از شیراز}}
{{ب|اگر از حدِّ بلوچیم و اگر از ققفاز|جمله هستیم در این خاک شریک و انباز}}
{{م|'''همه را بهره یکی باشد در سود و زیان'''}}
{{م|همه را بهره یکی باشد در سود و زیان}}
{{ب|مرغ دلباختگانیم، وطن لانهٔ ماست|آهوی یک چمن و ایران کاشانهٔ ماست}}
{{ب|پور یک مام و وطن مادر فرزانهٔ ماست|همه فرزند و یکی باب و وطن خانهٔ ماست}}
سطر ۱٬۰۵۸ ⟵ ۱٬۰۵۵:
{{ب|ما به فرمان و به حکم سیه‌ات تن ندهیم|رخته در خانهٔ خود دیون و هریمن ندهیم}}
{{ب|غول بی‌سیرت، در معبد، مسکن ندهیم|جغد ویرانه گرین راه به گلشن ندهیم}}
{{م|روستایی نگزینیم به جای شاهان}}
{{م| ''[[ابراهیم پورداوود]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =دوم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۸۲۸}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ت، ث ===
 
=== ج، چ ===
=== ح، خ ===
[[پرونده:Hossein Hazin Borujerdi- 1958 (Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''پردهٔ راز'''</center>
{{شعر}}
سطر ۱٬۰۷۳ ⟵ ۱٬۰۷۴:
{{م|''[[حسین حزین بروجردی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =دوم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۱۱۱۵}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:Portrait of Saadi.jpg|100px|بی‌قاب|چپ|هیچ]] بنی آدم اعضای یکدیگرند/{{سخ}}که در آفرینش ز یک گوهرند//{{سخ}}چو عضوی به درد آورد روزگار/{{سخ}}دگر عضوها را نماند قرار//{{سخ}}تو کز محنت دیگران بی غمی/{{سخ}}نشاید که نامت نهند آدمی| [[سعدی]]|۱۲۱۰-۱۲۹۱}}
 
=== د، ذ ===
=== ر، ز، ژ ===
{{شعر}}
[[پرونده:Rudaky dushanbe (Cropped) (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|تا جهان بُوَد از سَرِ مردم فَراز|کس نَبوَد از رازِ دانش بی‌نیاز}}
{{ب|مردمان بِخرَد اندر هر زمان|راز دانش را به هر گونه زبان}}
{{ب|گرد کردند و گرامی داشتند|تا به سنگ اندر همی بنگاشتند}}
{{ب|دانش اندر دل چراغ روشن است|وز همه بد بر تن تو جوشن است}}
{{م|''[[رودکی]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/roodaki/masnaviha/kalila-sand/sh13/|عنوان=بخش ۱۳|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
=== س، ش ===
[[پرونده:Portrait of Saadi.jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''بنی آدم اعضای یکدیگرند'''</center>
{{شعر}}
{{ب|'''بنی آدم اعضای یکدیگرند'''|'''که در آفرینش ز یک گوهرند'''}}
{{ب|'''چو عضوی به درد آورد روزگار'''|'''دگر عضوها را نماند قرار'''}}
{{ب|'''تو کز محنت دیگران بی‌غمی'''|'''نشاید که نامت نهند آدمی'''}}
{{م|''[[سعدی]] در گلستان''<ref> {{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab1/sh10/|عنوان=حکایت شمارهٔ ۱۰|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
[[پرونده:Turan Shahriari Bahrami (Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''ایران'''<center>
{{ب|ایران به چشمِ جان، دلِ گرمِ تویی|هستند دیگران همگی جسم، و جان تویی}}
سطر ۱٬۱۰۴ ⟵ ۱٬۱۱۸:
{{م|''[[توران شهریاری]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =هشتم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۱۱}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
=== ص، ض ===
{{شعر}}
[[پرونده:Ebrahim Safaei (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''ایران منی!'''<center>
{{ب|ای وطن! ای که تو میراث منی|زادگاه منی و باغ و گلستان منی}}
سطر ۱٬۱۱۹ ⟵ ۱٬۱۳۵:
{{م|''[[ابراهیم صفایی]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =چهارم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۲۳۱۷}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
{{نقل قول۲|left| [[پرونده:نگاره فردوسی.jpg|80px|بی‌قاب|چپ|هیچ]]خرد رهنمای و خرد دلگشای/{{سخ}} خرد دست گیرد به هر دو سرای//{{سخ}} به گفتار دانندگان راه جوی/{{سخ}} به گیتی بپوی و به هر کس بگوی//| [[فردوسی]]|۹۴۰–۱۰۲۰}}
=== ط، ظ ===
* «خرد بهتر از هر چه ایزد بدا/ستایش خرد را به از راه داد// '''خرد رهنمای و خرد دلگشای/خرد دست گیرد به هر دو سرای'''// ازو شادمانی و ازویت غمی‌ست/و زویت فزونی و ازویت کمی‌ست// خرد چشم جانست چون بنگری/تو بی‌چشم شادان جهان نسپری// تویی کردهٔ کردگار جهان/ببینی همی آشکار و نهان// '''به گفتار دانندگان راه جوی/به گیتی بپوی و به هر کس بگوی'''// ز هر دانشی چون سخن بشنوی/از آموختن یک زمان نغنوی.»
=== ع، غ ===
** <small>(گزیده‌شده)</small> ''[[فردوسی]]، [[شاهنامه]] «ستایش خِرَد» ''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/ferdousi/shahname/aghaz/sh2/|عنوان=بخش ۲ - ستایش خرد|اثر=گنجور}}</ref>
=== ف، ق ===
{{شعر}}
[[پرونده:نگاره فردوسی (Cropped and Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
{{ب|خرد بهتر از هر چه ایزد بداد|ستایش خرد را به از راه داد}}
{{ب|خرد رهنمای و خرد دلگشای|خرد دست گیرد به هر دو سرای}}
{{ب|ازو شادمانی و ازویت غمی‌ست|و زویت فزونی و ازویت کمی‌ست}}
{{ب|خرد چشم جانست چون بنگری|تو بی‌چشم شادان جهان نسپری}}
{{ب|تویی کردهٔ کردگار جهان|ببینی همی آشکار و نهان}}
{{ب|به گفتار دانندگان راه جوی|به گیتی بپوی و به هر کس بگوی}}
{{ب|ز هر دانشی چون سخن بشنوی|از آموختن یک زمان نغنوی}}
{{م|''[[فردوسی]] در [[شاهنامه]] ''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/ferdousi/shahname/aghaz/sh2/|عنوان=بخش ۲ - ستایش خرد|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
=== ک، گ ===
=== ل ===
=== م ===
{{شعر}}
<center>'''دیار من'''<center>
[[پرونده:Sarwar Mohasses (Edited).png|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center><small>این شعر به مناسبت ترک گیلان به مقصد تهران، هنگام تودیع از شاگردان خود
(در پایان ریاست نه‌سالهٔ دبیرستان فروغ رشت در دفتر خود انشاد نمود
سطر ۱٬۱۴۵ ⟵ ۱٬۱۷۶:
 
{{شعر}}
[[پرونده:Shams ul-Molook Mosaheb (Edited).jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
<center>'''پرستش'''<center>
<center>[[جنگ ایران و عراق|سروده به هنگام جنگ ایران و عراق]]<center>
سطر ۱٬۱۷۵ ⟵ ۱٬۲۰۷:
{{م|من این بوم و کاشانه را می‌پرستم}}
{{م|من ایران، من این خانه را می‌پرستم}}
{{م|''[[شمس‌الملوک مصاحب|شمس مصاحب]]''<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =چهارم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۳۲۰}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
سطر ۱٬۱۹۴ ⟵ ۱٬۲۲۶:
{{م|''[[زین‌العابدین مؤتمن]]''<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =چهارم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۳۴۱۶}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{نقل قول۲|left|[[پرونده:Mevlana Statue, Buca.jpg|150px|بی‌قاب|چپ]]هست سلطان آنکه سلطانی کند/{{سخ}}با رعیّت حکم انسانی کند//{{سخ}}عدل کن با شهسوار روح و تن/{{سخ}}تا شود ملک جهان او را وطن//{{سخ}}عدل کن تا شاه ترکستان شوی/{{سخ}}والی ملک همه ایران شوی.| [[مولوی|جلال‌الدین مولوی]]|۱۲۰۷ - ۱۲۷۳ م}}
[[پرونده:Rumi Vignette by User Chyah.jpg|100px|بی‌قاب|وسط]]
* «'''هست سلطان آنکه سلطانی کند/ با رعیّت حکم انسانی کند'''//هرکه او عادل بود سرور بود/همره او خواجهٔ قنبر بود//عدل باشد کار انسان ای پسر/نی کزو باشد جهانی در ضرر//عدل کن ای تو غریب این جهان/پیشتر ز آنکه برندت بی‌نشان//عدل کن چون پنج روزت مهلت است/گر کنی عدل آن کمال حکت است//'''عدل کن با شهسوار روح و تن/تا شود ملک جهان او را وطن'''//عدل کن تا کفر بگریزد ز تو/مالک دوزخ بیاویزد ز تو//عدل کن باری مشو مغرور جاه/تا شوی در هر دوعالم پادشاه//عدل کن مثل نبیّ المرسلین/تا که باشی همنشین حور عین//عدل کن کین عدل تاج و ملک تست/جای شاهان جهان در فلک تست//عدل کن تا تاج ماند بر سرت/جام آزادی دهند از کوثرت//عدل کن تا شاه مصر جان شوی/همچو یوسف باز باکنعان شوی//عدل کن تا تو سلیمانی کنی/همچو اسکندر تو سلطانی کنی//عدل کن تا کشتی نوحت دهند/همچو ابراهیم مفتوحت دهند//عدل کن تا مصطفی خم خواندت/مرتضی در پیش خود بنشاندت//عدل کن تا من خلیفه دانمت/عاقبت نیکو صحیفه دانمت//عدل کن تا عدل بینی از خدا/رو بعدل اولیا کن التجا//عدل کن گر ذوق داری حور عین/ایستاده خودبعدلت این زمین//عدل کن تا پاسبان دین شوی/شادگردی گر تو عدل آئین شوی//عدل کن تا بر جهان سروری/ورنه در ملک جهانی بی سری//'''عدل کن تا شاه ترکستان شوی/والی ملک همه ایران شوی'''//عدل کن تا ملک آبادان شود/روح پیغمبر ز تو شادان شود//عدل کن تا راه یابی پیش حقّ/رو بدان از مظهر من این سبق//عدل کن در عدل کام دل ستان/تا دمد در جنّتت صد بوستان.»
{{ب|هست سلطان آنکه سلطانی کند|با رعیّت حکم انسانی کند}}
** ''[[مولوی|جلال‌الدین مولوی]]'' <small>در مثنوی: «تمثیل در عدل کسری و ثمرۀ آن خصال، و ظلم آوری و نتیجۀ آن»</small> <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/attar/ma/sh68/|عنوان=تمثیل در عدل کسری و ثمرۀ آن خصال، و ظلم آوری و نتیجۀ |اثر=گنجور}}</ref>
{{ب|هرکه او عادل بود سرور بود|همره او خواجهٔ قنبر بود}}
{{ب|عدل باشد کار انسان ای پسر|نی کزو باشد جهانی در ضرر}}
{{ب|عدل کن ای تو غریب این جهان|پیشتر ز آنکه برندت بی‌نشان}}
{{ب|عدل کن چون پنج روزت مهلت است|گر کنی عدل آن کمال حکت است}}
{{ب|عدل کن با شهسوار روح و تن|تا شود ملک جهان او را وطن}}
{{ب|عدل کن تا کفر بگریزد ز تو|مالک دوزخ بیاویزد ز تو}}
{{ب|عدل کن باری مشو مغرور جاه|تا شوی در هر دوعالم پادشاه}}
{{ب|عدل کن مثل نبیّ المرسلین|تا که باشی همنشین حور عین}}
{{ب|عدل کن کین عدل تاج و ملک تست|جای شاهان جهان در فلک تست}}
{{ب|عدل کن تا تاج ماند بر سرت|جام آزادی دهند از کوثرت}}
{{ب|عدل کن تا شاه مصر جان شوی|همچو یوسف باز باکنعان شوی}}
{{ب|عدل کن تا تو سلیمانی کنی|همچو اسکندر تو سلطانی کنی}}
{{ب|عدل کن تا کشتی نوحت دهند|همچو ابراهیم مفتوحت دهند}}
{{ب|عدل کن تا مصطفی خم خواندت|مرتضی در پیش خود بنشاندت}}
{{ب|عدل کن تا من خلیفه دانمت|عاقبت نیکو صحیفه دانمت}}
{{ب|عدل کن تا عدل بینی از خدا|رو بعدل اولیا کن التجا}}
{{ب|عدل کن گر ذوق داری حور عین|ایستاده خودبعدلت این زمین}}
{{ب|عدل کن تا پاسبان دین شوی|شادگردی گر تو عدل آئین شوی}}
{{ب|عدل کن تا بر جهان سروری|ورنه در ملک جهانی بی سری}}
{{ب|عدل کن تا شاه ترکستان شوی|والی ملک همه ایران شوی}}
{{ب|عدل کن تا ملک آبادان شود|روح پیغمبر ز تو شادان شود}}
{{ب|عدل کن تا راه یابی پیش حقّ|رو بدان از مظهر من این سبق}}
{{ب|عدل کن در عدل کام دل ستان|تا دمد در جنّتت صد بوستان}}
{{م| ''[[مولوی|جلال‌الدین مولوی]] در [[مثنوی معنوی]]'' <ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/attar/ma/sh68/|عنوان=تمثیل در عدل کسری و ثمرۀ آن خصال، و ظلم آوری و نتیجۀ |اثر=گنجور}}</ref>}}
 
=== ن ===
<center>'''نکوهش مکن چرخ نیلوفری را'''</center>
{{شعر}}
سطر ۱٬۲۰۲ ⟵ ۱٬۲۶۰:
{{ب|نکوهش مکن چرخ نیلوفری را|برون کن ز سر باد و خیره‌سری را}}
{{ب|چو تو خود کنی اختر خویش را بد|مدار از فلک چشم نیک‌اختری را}}
{{ب|'''درخت تو گر بار دانش بگیرد'''|'''به زیر آوری چرخ نیلوفری را'''}}
{{ب|من آنم که در پای خوگان (خوکان) نریزم|مر این قیمتی در لفظ دری را}}
{{م|''[[ناصرخسرو]]''<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://ganjoor.net/naserkhosro/divann/ghaside-naser/sh6/|عنوان=قصیدهٔ شمارهٔ ۶|اثر=گنجور}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
=== و ===
=== ه ===
=== ی ===
{{شعر}}
<center>'''وطن من'''<center>
سطر ۱٬۲۱۵ ⟵ ۱٬۲۷۷:
{{م|''[[حیدر یغما]]'' <ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=برقعی|نام= محمدباقر|پیوند نویسنده=w:سید محمدباقر برقعی|عنوان =سخنوران نامی معاصر ایران|جلد =دوازدهم|سال =چاپ ۱۳۷۳|ناشر=نشر خرم|شابک =۹۷۸۹۶۴۹۹۷۲۴۰۴| صفحه =ص۷۷۴}}</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
{{شعر}}
<center>'''فرزندان ایران'''<center>
برگرفته از «https://fa.wikiquote.org/wiki/ایران»