شطح: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۳۷
در تصوف، شطح (جمع:شطاحات یا شطحیّات) سخنی است که به هنگام وَجد گفته میشود که ممکن است ویژگیهای حیرتانگیزانه داشته باشد.
درباره
- «در نظر صوفیان، شطح عبارت از کلمات و سخنانی است که در حالت سکر و بیخورده و غلبات شور و وجد و مستی و جذبه بر زبان بعضی ازین طایفه میرفته است… غلبهٔ وجد و سکر در صوفی به جایی میرسد که وی نمیتواند از اظهار آنچه بر او نمایانده میشود، خویشتنداری کند. فشاری که صوفی اندرون خود احساس میکند، او را ناگزیر به افشای راز میسازد. حاصل این افشاگری شطح است و این شطح شر است؛ شری که صوفی از آن ناگزیر است.»
- «شطحیات صوفیان چون معمولاً از درک و فهم ظاهربینان و عوام بالاتر بوده، و به ظاهر علاقه و پیوندی با جنبهٔ ظاهری دین نداشت، و گاهی هم مخالف ظواهر دین بود، از نظر فقها و عوام کفر و زندقه به حساب میرفت و موجب شکنجه و آزاد و احیاناً قتل گویندگان شطح میشد؛ چنانکه حسین منصور حلاج، صوفیِ وحدت الوجودیِ معروف، به خاطر ایراد شطحیاتی چون انا الحق به پای دار رفت و فاجعهای فراموشناشدنی در تاریخ تصوف و عرفان ملل اسلامی به جا گذاشت. سخنان او بهترین و کاملترین نمونهٔ شطح است.»
- سید مخدوم رهین، مقدمهنوشته بر حسنات العارفین[۱]
منابع
- ↑ داراشکوه، محمد. حسنات العارفین. تهران: مؤسسهٔ تحقیقات و انتشارات ویسمن، ۱۳۵۲ش/ ۱۹۷۳م. ص۱۶.