ضرب‌المثل‌های مازندرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

| align = left

| direction = vertical

| width = 250

| image1 = Homeless New York 2008.jpeg

| alt1 = Colored dice with white background

| image2 = Girl in New York.png

| alt2 = Colored dice with white background

| image3 = Brehm's Life of animals - a complete natural history for popular home instruction and for the use of schools. Mammalia (1896) (20419785911).jpg

| alt3 = Colored dice with white background

 

=== آ ===

** معادل: آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است

** معادل:مرگ یک بار شیون یک بار

* آخر ماسّه بشنّیه ''و یا'' ماست ره پَلی هدا

** آخر ماست را ریخت

* آدم عجول یا چاه کفنه یا چلّو

** انسانی که در کارهایش رفتار عجولانه داشته باشد به مقصد نمی‌رسد

* '''آش که جا دکرد بوئه همه ور انگوس زنّنه'''

** '''آش آماده اگر در ظرفی ریخته شود ازهمه طرف به آن انگشت می‌زنند'''

** خرس را روز برفی می‌کشند، شکار می‌کنند.

** انجام هرکاری تابع زمان و مکان است.

* اش ره باتنه ته ره خانه چپون هاکنن، برمه کرده که نوه دراغ بوهه.

** خرس را گفتند: تو را می‌خواهند چوپان کنند، گریه می‌کرد نکند دروغ باشد.

* امساله میچکا خانه پارساله میچکا ره جیک جیک یاد بَده

** بچه گنجشک امساله می‌خواهد به گنجشک بزرگ‌تر از خودش آواز خواندن یاد بدهد

** جغد ما لب نداشت.

** معادل: باس ما خار داشت؟

* بابل گدا، آمل ره ضرره.

** حتی کمک به گدای بابلی، به ضرر اقتصاد آمل است.

** هنوز به بابل نرسیده شلوارت را بیرو نیاور!

* باجا باجا ره بد دارنه زن‌پِر هر دِتا ره

** باجناغ از باجناغ بدش می‌آید و پدر زن از هر دو

** با پای شسته روی درخت می‌رود ولی با پای نشسته به لحاف می‌رود.

** آن هنگام که لازم است، کار مناسب را انجام نمی‌دهد.

* بنه بخرده آدم دار ره وِجِنه

** آدم زمین‌خورده درخت را از ریشه می‌کند

** کنایه از آدم ولخرجی که توی خوشی هاش (فصل بهار) به یاد وقت سختی هاش (فصل پاییز و کار بر روی زمین کشاورزی) نیست

* بوتمی خرس کدخدائه، نَؤنِسمی خرس خی خدائه

* بورده بَپِره بَگُوزیه!

** کنایه از این که کسی ادعای کاری را می‌کند اما قادر به انجام کار نیست/

* بینج په ورمز ئو خرنه

** کنار برنج علف هم آب می‌خورد. ''(البته در اصل ورمز حشره‌ای موذی در شالیزار است)''

** استعداد دارد و امکانات نه.

 

* باغبون وره چپون تره

* باکله پج نمک سو دارنه

* بگردسه کینگ خور دارنه هنیشته کینگ هنر دارنه

* بشتی بجر لوه بیه

 

== پ ==

** تو که بگویی دسته گل، همه می‌گویند درست است

** خانم‌هایی که از شوهرانشان می‌خواهند احترام آنها را داشته باشند تا دیگران هم از شوهرانشان تبعیت کنند

* تی شی شال بوهه، ته آرد گوآل بوهه

** همسرت که شغال باشد، آردت در کیسهٔ پشمینه است.

<!-- * چایی دله دار دره مهمان قد بلند ان

** روی چایی ساقه اش قرار گرفته مهمان قد بلند می‌آید. -->

** چپا (برنج کوچک‌تر از نیم‌دانه، یک‌چهارم دانه) را نمی‌توانی پاک کنی.

** کاری که می‌کنی ارزش هدر رفتن وقتت را ندارد.

** چوپان که دزد باشد، نمی‌توانی جلوی گرگ را بگیری.

** وقتی دوستان خیانت می‌کنند، چه انتظاری از دشمنان است؟

* دمّال‌دکت آدم پیاز جا پلا خرنه

** آدم عقب‌افتاده با پیاز، پلو می‌خورد

** می‌خواهی روستا را بدزدی، باید با کدخدا هماهنگ کنی

 

== ر ==

* رَندی بن مس‌ئه.

** کار از کار گذشته؛ دیر شده.

 

== ز ==

** به زور می‌رود و با گریه و زاری برمی‌گردد

** دل شخص نمی‌خواهد از حالت فعلیش تکان بخورد

 

== س ==

<!-- * سگ سر او نشند ته دست گند موک زنده

** روی سگ آب نریز دستت [[زگیل]] می‌زند -->

* سره که طلا دنیه، مار کرگ سالاره

** توی خونه‌ای که خروس نباشه، مرغ سالاره

** گازگرفتگی سگ خوب می‌شود؛ ولی چشم زخم انسان خوب نمی‌شود

* سنگینی به زمینه

* سنگ گِلِ بِن حیفه

** حتی سنگ هم زیر گِل باشد، حیف است.

** مرگ برای هرکسی عذاب آور است.

* سنگ شه سنگ رج دارنه، گسفن شه دیما

 

== ش ==

* شال شکار شونی شیر تفنگ همراه دار.

** آمادگی برای شرایط پیش بینی نشده

* شالِ بوتنه: «ته گواه کیه؟» بوته: «مه دِم»

** شغالی که ماهی بخورد، به وسط دریا می‌پرد.

* شال که چشته بخرده، دریوکنار رِ چش اینگنّه.

* شالِ دس، گو بتیم بسپرسی؟

** معادل: گوشت رو به گربه سپردی؟

* شاه شاخ دار بخاسته لیسک هم راه دکته ''و یا'' شاخ-به-شاخ بیّه، لِسِک هم شاخ دربیارده

** شاه خواستار حیوان شاخ دار شد حلزون هم به عنوان شاخ دار به راه افتاد

* شاه که سیره خانه چکنه زیردستون وشنائی بمیرن.

** شاه که سیر باشد می‌خواهد چکند که زیردستها گرسنه‌اند.

* شو بی وقتی نونه جارو بزوئن فرشته ملائکه ره از شه سره بیرون کاندی

** شب بی موقع نباید جارو بزنی چون فرشته و ملائکه را از خانه خود بیرون می‌کنی

* شو سیو، گو سیو

** شب سیاه و گاو سیاه.

* شه موس ره بـِل یخ ئو

** باسنت را در یخ فرو کن.

** از جای دیگر که عصبی هستی، بر سر دیگری تخلیه نکن.

* شال، پوسه کلا ره گیر بیارده

 

== ع ==

** عروس رقص بلد نیست می‌گوید زمین پستی و بلندی دارد و هموار نیست

** زمانی که به کار می‌رود که فرد مُصر بهانه‌های بی‌موردی می‌آورد.

 

== ک ==

** کار را گاو نر انجام می‌دهد، بچه گربه خسته است.

* کارد هرچی هم تِج بائه، شه دسته ره نـَورینده

** چاقو هرچقدر هم تیز باشد، دستهٔ خودش را نمی‌برد

** معادل: فامیل گوشت رو بخوره، استخونش رو نمی‌اندازه

* کاتی ره ونه پله-پله یور بوردِن

** از نردبان باید پله-پله بالا رفت

** پله‌های ترقی را باید آهسته و پیوسته طی نمود

* کچیک خی وراز وونه، کچیک رو هراز وونه

** سرشت و استعداد افراد متفاوت است.

 

== گ ==

<!-- * گرم تندیر سره دپوشی ته وشته حادثه پیش آنه

* گت آغوز بی‌دله هسته.

** کنایه از فردی با ظاهر برومند و باطن بی‌عرضه

* گتِ موس، گتِ شلوار خانه

** باسن بزرگ نیازمند شلوار بزرگ است

** گدا خر خرید

** کنایه از کسی که داشته‌هایش را به رخ دیگران می‌کشد.

* گوزنگو گی‌کش خانه

** شخص پر افاده برای کار کوچکش عمله طلب می‌کند.

* گناه وَگ دانّهُ و کَوِز.

** فقط قورباغه و لاک پشت گناه دارند. (مظلومند)

** به عنوان پاسخ منفی به «فلانی گناه داره» گفته میشه.

 

== م ==

* ماهی دِریو دله، جفتی چنِ؟

** ماهی در دریا جفتی چند؟ (در توصیف برخی معاملات می‌آید).

** اگر کسی بخواهد جنسی را ندیده بخرد یا به کسی بفر وشد، طرف، این مثل را به کار می‌برد که: چگونه می‌شود ماهی صید نشده را قیمت گذاشت؟

* ملّا ماست بخارده

** شیخ ماست خورد

* ملّا ره مِفت گیر بیارده، بامشی‌کاته وسّه دعا کانده

** شیخ رو مفت گیر بیاورد، برای بچه‌ها گربه‌ها هم تقاضای دعا می‌کند

* ملّا موس واری صافه

** مانند ماتحت شیخ تمیز است

 

== ن ==

* نا کاشنه، نا مِردال کانده.

** تکلیف دیگران را مشخص نکرده و آن‌ها را دو دل می‌گذارد

** یک کلمه می‌گوید نمی‌توانم و جانش راحت است

<!-- * نمک ره نشند بنه به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا هسته

** نمک را زمین نریز به خاطر این که آب چشم حضرت زهرا است -->

 

== و ==

* وَشنا ره خورش نِوَنه خوره بالش نِوَنه

** آدم گرسنه اهمیتی به خورشت غذا نمی‌دهد آدم خواب آلود بهانه بالشت نمی‌گیرد.

* وشنا کرک شو دون خو وینه

** مرغ گرسنه شب خواب غذا را می‌بیند.

* وک کـَوِز ره کول هایته.

** قورباغه لاکپشت را به دوش گرفته.

== ه ==

* هچکی ناته یاقوب؛ ته کتار ره.

* هر کی زرده ریشه ته خیشه؟

** معادل با: هر کی ریش داره، بابائه؟

== منابع ==

* [http://www.parpirar.org/2008-09-15-09-38-14/2008-09-15-09-40-44/169-2009-02-02-13-40-03.html پارپیرار]

 

[[رده:ضرب‌المثل‌ها|مازندرانی]]