لقمان حکیم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{بدون منبع}}
'''[[W:لقمان حکیم|لقمان]]''' غلام سیاهی بود که در سرزمین سودان چشم به جهان گشود. در برخی کتب از جمله [[قرآن]] و [[گلستان سعدی]]، او را حکیم دانسته‌اند.
'''[[W:لقمان|لقمان]]'''
* «شر با شر خاموش نمی‌شود، چنان‌که آتش با آتش، بلکه شر را خیر فرومی‌نشاند و آتش را آب.»
* «اگر سخن چون نقره است، خاموشی چون زر پربهاست.»
 
== اندرزهای ارزشمند لقمان به فرزندش ==
۱-# فرزندم هیچ‌کس و هیچ چیز را با خداوند شریک مکن!
# با پدر و مادرت بهترین رفتار را داشته باش!
 
# بدان که هیچ چیز از خداوند پنهان نمی‌ماند!
۲- با پدر و مادرت بهترین رفتار را داشته باش!
# نماز را آنگونه که شایسته است بپادار!
 
# اندرز و نصیحت دیگران را فراموش مکن!
۳- بدان که هیچ چیز از خداوند پنهان نمی‌ماند!
# در مقابل پیش آمدها شکیبا باش!
 
# از مردم روی مگردان و با آنها بی اعتنا مباش!
۴- نماز را آنگونه که شایسته است بپادار!
# با غرور و تکبر با دیگران رفتار مکن!
 
# در راه رفتن میانه رو باش!
۵- اندرز و نصیحت دیگران را فراموش مکن!
# بر سر دیگران فریاد مکش و آرام سخن بگو!
 
# از طریق اسماء و صفات خداوند او را بخوبی بشناس!
۶- در مقابل پیش آمدها شکیبا باش!
# به آنچه دیگران را اندرز می‌دهی خود پیشتر عمل کن!
 
# سخن به اندازه بگو!
۷- از مردم روی مگردان و با آنها بی اعتنا مباش!
# حق دیگران را به خوبی اداء کن!
 
# راز و اسرارت را نزد خود نگاه دار!
۸- با غرور و تکبر با دیگران رفتار مکن!
# به هنگام سختی دوست را آزمایش کن!
 
# با سود و زیان دوست را امتحان کن!
۹- در راه رفتن میانه رو باش!
# با بدان و جاهلان همنشینی مکن!
 
# با اندیشمندان و عالمان همراه باش!
۱۰- بر سر دیگران فریاد مکش و آرام سخن بگو!
# در کسب و کار نیک جدّی باش!
 
# بر کوتاه فکران و ضعیفان اعتماد مکن!
۱۱- از طریق اسماء و صفات خداوند او را بخوبی بشناس!
# با عاقلان ایماندار مدام مشورت کن!
 
# سخن سنجیدهٔ همراه با دلیل را بیان کن!
۱۲- به آنچه دیگران را اندرز می‌دهی خود پیشتر عمل کن!
# روزهای جوانی را غنیمت بدان!
 
# هم مرد دنیا و هم مرد آخرت باش!
۱۳- سخن به اندازه بگو!
# یاران و آشنایان را احترام کن!
 
# با دوست و دشمن خوش‌اخلاق باش!
۱۴- حق دیگران را به خوبی اداء کن!
# وجود پدر و مادر را غنیمت بشمار!
 
# معلم و استاد را همچون پدر و مادر دوست بدار!
۱۵- راز و اسرارت را نزد خود نگاه دار!
# کمتر از درآمدی که داری خرج کن!
 
# در همهٔ امور میانه رو باش!
۱۶- به هنگام سختی دوست را آزمایش کن!
# گذشت و جوانمردی را پیشه کن!
 
# هر چه که می‌توانی با مهمان مهربان باش!
۱۷- با سود و زیان دوست را امتحان کن!
# در مجالس و معابر چشم و زبان را از گناه باز دار!
 
# بهداشت و نظافت را هیچگاه فراموش مکن!
۱۸- با بدان و جاهلان همنشینی مکن!
# هیچگاه دوستان و هم کیشان خود را ترک مکن!
 
# فرزندانت را دانش و دینداری بیاموز!
۱۹- با اندیشمندان و عالمان همراه باش!
# سوارکاری و تیراندازی و … را فراگیر!
 
# در هر کاری از دست و پای راست آغاز کن!
۲۰- در کسب و کار نیک جدّی باش!
# با هر کس به اندازهٔ درک او سخن بگو!
 
# به هنگام سخن متین و آرام باش!
۲۱- بر کوتاه فکران و ضعیفان اعتماد مکن!
# به کم گفتن و کم خوردن و کم خوابیدن خود را عادت بده!
 
# آنچه را که برای خود نمی‌پسندی برای دیگران مپسند!
۲۲- با عاقلان ایماندار مدام مشورت کن!
# هر کاری را با آگاهی و استادی انجام بده!
 
# نا آموخته استادی مکن!
۲۳- سخن سنجیدهٔ همراه با دلیل را بیان کن!
# با ضعیفان و کودکان سرّ خود را در میان نگذار!
 
# چشم به راه کمک و یاری دیگران مباش!
۲۴- روزهای جوانی را غنیمت بدان!
# از بدان انتظار مردانگی و نیکی نداشته باش!
 
# هیچ کاری را پیش از اندیشه و تدبر انجام مده!
۲۵- هم مرد دنیا و هم مرد آخرت باش!
# کار ناکره را کرده خود مدان!
 
# کار امروز را به فردا مینداز!
۲۶- یاران و آشنایان را احترام کن!
# با بزرگتر از خود مزاح مکن!
 
# با بزرگان سخن طولانی مگو!
۲۷- با دوست و دشمن خوش‌اخلاق باش!
# کاری مکن که جاهلان با تو جرأت گستاخی پیدا کنند!
 
# محتاجان را از مال خود محروم مگردان!
۲۸- وجود پدر و مادر را غنیمت بشمار!
# دعوا و دشمنی گذشته را دوباره زنده مکن!
 
# کار خوب دیگران را کار خود نشان مده!
۲۹- معلم و استاد را همچون پدر و مادر دوست بدار!
# مال و ثروت خود را به دوست و دشمن نشان مده!
 
# با خویشاوندان قطع خویشاوندی مکن!
۳۰- کمتر از درآمدی که داری خرج کن!
# هیچگاه پاکان و پرهیزکاران را غیبت مکن!
 
# خودخواه و متکبر مباش!
۳۱- در همهٔ امور میانه رو باش!
# در حضور ایستادگان منشین!
 
# در حضور دیگران دندان پاک مکن!
۳۲- گذشت و جوانمردی را پیشه کن!
# با صدای بلند آب دهان و بینی را پاک مکن!
 
# به هنگاه خمیازه دست بر دهان خویش بگذار!
۳۳- هر چه که می‌توانی با مهمان مهربان باش!
# حالت خستگی را در حضور دیگران ظاهر مکن!
 
۳۴-# در مجالس وانگشت معابر چشم و زبان را از گناهدر بازبینی دارمینداز!
# کلام جدی را با مزاح آمیخته مکن!
 
# هیچ‌کس را پیش دیگران خجل و رسوا مکن!
۳۵- بهداشت و نظافت را هیچگاه فراموش مکن!
# با چشم و ابرو با دیگران سخن مگو!
 
۳۶-# هیچگاهسخن دوستانگفته و هم کیشان خودشده را ترکتکرار مکن!
# از شوخی و مزاح خود کمتر کن!
 
# از خود و خویشاوندان نزد دیگران تعریف مکن!
۳۷- فرزندانت را دانش و دینداری بیاموز!
# از پوشیدن لباس و آرایش زنان پرهیز کن!
 
# از خواسته‌های نابجای زن و فرزندان پیروی مکن!
۳۸- سوارکاری و تیراندازی و … را فراگیر!
# حرمت هر کس را در حد خود نگاه دار!
 
۳۹-# در هربد کاری ازبا دستاقوام و پایدوستان راستهمکاری آغاز کنمکن!
# از مردگان به نیکی یاد کن!
 
# از حضومت و جنگ‌افروزی جدّاً پرهیز کن!
۴۰- با هر کس به اندازهٔ درک او سخن بگو!
# با چشم احترام به کار دیگران نگاه کن!
 
# نان خود را بر سفرهٔ دیگران مخور!
۴۱- به هنگام سخن متین و آرام باش!
# در هیچ کاری شتاب مکن!
 
# برای جمع‌آوری بیش از حد مال و ثروت حرص مخور!
۴۲- به کم گفتن و کم خوردن و کم خوابیدن خود را عادت بده!
# به هنگاه خشم شکیبا باش و سخن سنجیده بگو!
 
# از پیش دیگران غذا و میوه بر مدار!
۴۳- آنچه را که برای خود نمی‌پسندی برای دیگران مپسند!
# در راه رفتن از بزرگان پیشی مگیر!
 
# سخن و کلام دیگران را قطع مکن!
۴۴- هر کاری را با آگاهی و استادی انجام بده!
# به هنگام راه رفتن جز به ضرورت چپ و راست خود را نگاه مکن!
 
# در حضور مهمان بر کسی خشم مگیر!
۴۵- نا آموخته استادی مکن!
# مهمان را به هیچ کاری دستور مده!
 
# با دیوانه و مست سخن مگو!
۴۶- با ضعیفان و کودکان سرّ خود را در میان نگذار!
# برای کسب سود و دوری از زیان آبروی خود را مریز!
 
# در کار دیگران کنجکاوی و جاسوسی مکن!
۴۷- چشم به راه کمک و یاری دیگران مباش!
# در اصلاح میان مردم هیچ‌گاه کوتاهی مکن!
 
# ادب و تواضع را هیچ‌گاه فراموش مکن!
۴۸- از بدان انتظار مردانگی و نیکی نداشته باش!
# با خداوند صادق و با مردم با انصاف باش!
 
# بر آرزوها و خواسته‌های خود غالب باش!
۴۹- هیچ کاری را پیش از اندیشه و تدبر انجام مده!
# خدمتکاری بزرگان و همکاری با مستمندان را فراموش مکن!
 
# با بزرگان با ادب و با کودکان مهربان باش!
۵۰- کار ناکره را کرده خود مدان!
# با دشمنان مدارا کن و در مقابل جاهلان خاموش باش!
 
# در مال و مقام دیگران طمع مکن!
۵۱- کار امروز را به فردا مینداز!
# از رفت و آمد و مال و مرام و مسلک خویش کمتر بگو!
 
# بجز خداوند هیچ‌کس و هیچ چیز را فرمانروا و فریادرس خویش مشمار!
۵۲- با بزرگتر از خود مزاح مکن!
# عمر و روزی با حساب و کتاب است، پس مترس و طمع مکن!
 
# عمر را برای عمل و عبادت و پاکی و پرهیزکاری غنیمت بدان!
۵۳- با بزرگان سخن طولانی مگو!
# اگر بهشت را می‌طلبی از فساد و ستم و گردن کشی پرهیز کن!
 
# سرچشمهٔ زشتی‌ها را دنیا پرستی و مستی و نادانی بدان!
۵۴- کاری مکن که جاهلان با تو جرأت گستاخی پیدا کنند!
# بجز در حق و راستی بندگان خدا را بندگی و فرمانبری مکن!
 
۵۵-# محتاجانخود را ازبا مالستم خودسلاطین محرومشریک مگردان!
# دنیای دیگر را به دست فراموشی مسپار!<ref>عبدالعزیز سلیمی</ref>
 
۵۶- دعوا و دشمنی گذشته را دوباره زنده مکن!
 
۵۷- کار خوب دیگران را کار خود نشان مده!
 
۵۸- مال و ثروت خود را به دوست و دشمن نشان مده!
 
۵۹- با خویشاوندان قطع خویشاوندی مکن!
 
۶۰- هیچگاه پاکان و پرهیزکاران را غیبت مکن!
 
۶۱- خودخواه و متکبر مباش!
 
۶۲- در حضور ایستادگان منشین!
 
۶۳- در حضور دیگران دندان پاک مکن!
 
۶۴- با صدای بلند آب دهان و بینی را پاک مکن!
 
۶۵- به هنگاه خمیازه دست بر دهان خویش بگذار!
 
۶۶- حالت خستگی را در حضور دیگران ظاهر مکن!
 
۶۷- در مجالس انگشت در بینی مینداز!
 
۶۸- کلام جدی را با مزاح آمیخته مکن!
 
۶۹- هیچ‌کس را پیش دیگران خجل و رسوا مکن!
 
۷۰- با چشم و ابرو با دیگران سخن مگو!
 
۷۱- سخن گفته شده را تکرار مکن!
 
۷۲- از شوخی و مزاح خود کمتر کن!
 
۷۳- از خود و خویشاوندان نزد دیگران تعریف مکن!
 
۷۴- از پوشیدن لباس و آرایش زنان پرهیز کن!
 
۷۵- از خواسته‌های نابجای زن و فرزندان پیروی مکن!
 
۷۶- حرمت هر کس را در حد خود نگاه دار!
 
۷۷- در بد کاری با اقوام و دوستان همکاری مکن!
 
۷۸- از مردگان به نیکی یاد کن!
 
۷۹- از حضومت و جنگ‌افروزی جدّاً پرهیز کن!
 
۸۰- با چشم احترام به کار دیگران نگاه کن!
 
۸۱- نان خود را بر سفرهٔ دیگران مخور!
 
۸۲- در هیچ کاری شتاب مکن!
 
۸۳- برای جمع‌آوری بیش از حد مال و ثروت حرص مخور!
 
۸۴- به هنگاه خشم شکیبا باش و سخن سنجیده بگو!
 
۸۵- از پیش دیگران غذا و میوه بر مدار!
 
۸۶- در راه رفتن از بزرگان پیشی مگیر!
 
۸۷- سخن و کلام دیگران را قطع مکن!
 
۸۸- به هنگام راه رفتن جز به ضرورت چپ و راست خود را نگاه مکن!
 
۸۹- در حضور مهمان بر کسی خشم مگیر!
 
۹۰- مهمان را به هیچ کاری دستور مده!
 
۹۱- با دیوانه و مست سخن مگو!
 
۹۲- برای کسب سود و دوری از زیان آبروی خود را مریز!
 
۹۳- در کار دیگران کنجکاوی و جاسوسی مکن!
 
۹۴- در اصلاح میان مردم هیچ‌گاه کوتاهی مکن!
 
۹۵- ادب و تواضع را هیچ‌گاه فراموش مکن!
 
۹۶- با خداوند صادق و با مردم با انصاف باش!
 
۹۷- بر آرزوها و خواسته‌های خود غالب باش!
 
۹۸- خدمتکاری بزرگان و همکاری با مستمندان را فراموش مکن!
 
۹۹- با بزرگان با ادب و با کودکان مهربان باش!
 
۱۰۰- با دشمنان مدارا کن و در مقابل جاهلان خاموش باش!
 
۱۰۱- در مال و مقام دیگران طمع مکن!
 
۱۰۲- از رفت و آمد و مال و مرام و مسلک خویش کمتر بگو!
 
۱۰۳- بجز خداوند هیچ‌کس و هیچ چیز را فرمانروا و فریادرس خویش مشمار!
 
۱۰۴- عمر و روزی با حساب و کتاب است، پس مترس و طمع مکن!
 
۱۰۵- عمر را برای عمل و عبادت و پاکی و پرهیزکاری غنیمت بدان!
 
۱۰۶- اگر بهشت را می‌طلبی از فساد و ستم و گردن کشی پرهیز کن!
 
۱۰۷- سرچشمهٔ زشتی‌ها را دنیا پرستی و مستی و نادانی بدان!
 
۱۰۸- بجز در حق و راستی بندگان خدا را بندگی و فرمانبری مکن!
 
۱۰۹- خود را با ستم سلاطین شریک مگردان!
 
۱۱۰- دنیای دیگر را به دست فراموشی مسپار!<ref>عبدالعزیز سلیمی</ref>
 
== منسوب ==
سطر ۲۳۵ ⟵ ۱۲۶:
* [http://www.dostan.net/view.asp?id=50084454521100015 لقمان حکیم کیست؟]
* [http://www.dostan.net/view.asp?id=50000356894100015 اندرزی از لقمان حکیم به پسرش]
{{ویکی‌پدیا}}
 
{{ویکی‌پدیا}}
 
{{ناتمام}}
[[رده:مضرب مثل‌ها]]