خلافت فاطمیان

فاطمیان (برپایی: ۹۰۹م – براندازی: ۱۱۷۱م) خلافتی شیعهٔ اسماعیلی بود که منطقهٔ بزرگی از شمال آفریقا، از دریای سرخ در شرق تا اقیانوس اطلس در غرب را دربرمی‌گرفت.

گفتاوردها

• «عبدالله مهدی خود را از اعقاب پیامبر از طریق فاطمه می‌دانست و به همین سبب خاندان او را فاطمی خواندند. سه خلیفهٔ اول فاطمی فقط بر شمال آفریقا (مغرب) فرمان راندند، ولی چهارمی مُعّز در ۹۶۹م مصر را فتح کرد و شهر قاهره را برای پایتختی خود بنا نهاد. برای نخستین بار در خاورمیانه دودمانی نیرومند و مستقل زمام امور را به دست می‌گرفت که نه تنها حاکمیت تشریفاتی عباسیان را به رسمیت نمی‌شناخت، بلکه خلافت خاص خود را در برابر آن‌ها برمی‌افراشت و پیشوایی عباسیان بر همهٔ جهان اسلام را نمی‌پذیرفت و حتی بنیان نظری خلافت اهل سنت را منکر می‌شد.
  فاطمیان افزون بر اقدامات سیاسی، نظامی و مذهبی، سیاست اقتصادی ماهرانه‌ای هم در پیش گرفتند که هدف آن تغییر مسیر راه تجاری شرق از خلیج فارس به بحر احمر و در عین حال تقویت مصر و تضعیف عراق بود.»
  • برنارد لوئیس