علی‌شیر نوایی

شاعر و سیاستمدار ازبک‌تبار دورهٔ تیموریان

امیر نظام‌الدّین علی‌شیر نوایی (۹ فوریه ۱۴۴۱، هرات - ۳ ژانویه ۱۵۰۱، هرات) مشاور و وزیر اشراف‌زادهٔ تیموری نزد سلطان حسین بایقرا، هنرمند خوش‌نویس، نوازنده، تذهیب‌کار، صوفی، نیکوکار، زندگی‌نامه‌نویس، مترجم، زبان‌شناس و شاعر فارسی-جغتایی‌زبان خراسانی بود.

گفتاوردها

ویرایش

سروده‌ها

ویرایش

رباعیات

ویرایش
شب تا به سحر همی کنم زاری‌ها      در شدت تنهایی و بیماری‌ها
از هجر فکندیم به دشواری‌ها      ای یار کجا شد آن همه یاری‌ها
* * *
جانم بدو لعل جان‌فزای تو فدا      روح به نفسیم عطرسای تو فدا
آشفته دلم به عشوه‌های تو فدا      فرسوده تنم به خاک پای تو فدا
* * *
رفتی و به چشمم از تو تابست هنوز      چشمم ز خیال تو پرآبست هنوز
تن ز آتش عشق تو کباب هنوز      بازآ که دل از غمت خرابست هنوز
* * *
آیین طلب، ز خودپسندان مطلب      وین شیوه، جز از نیازمندان مطلب
بی‌نقش ز اهل زهد چندان مطلب      وین نقش ز غیر نقشبندان مطلب
* * *
چشمت که طریق سحر ازو یافت رواج      از بابل و کشمیر همی گیرد باج
عیار صفت ربوده، گاه تاراج      از تن‌ها سر، چنانک از سرها تاج[۱]

منابع

ویرایش
  1. امیرعلی‌شیر نوایی، «فانی». به کوشش محمدیعقوب واحدی جوزجانی. کابل: انجمن تاریخ، حمل ۱۳۴۶.