حاتم قادری

حاتم قادری (۱۳۳۵ ) پژوهشگر و استاد دانشگاه ایرانی.

گفتاوردها

• «درک انقلاب، فردی نیست بلکه باید در جامعه‌شناسی معرفت شکل بگیرد. در واقع درک از انقلاب مشروطه باید در کلیت اجتماع شکل بگیرد. »
• «همراه با انقلاب مشروطه نقطه ثقل درونی جامعه ما در حال جابه‌جایی و ازدست‌رفتن بود. به گمانم ما جزو جوامعی هستیم که امکان درک گام‌به‌گام و از آن خودکردن مفاهیم را نداشته و نداریم. اگر تاکید می‌کنم شعارهای مشروطه باید ازآنِ خودمان شود، منظورم تک‌تک شعارها نیست. به هر صورت ما به‌تدریج متوجه شدیم که نقطه‌ثقل عدالت در جامعه، مورد نیاز ماست. حال در صدر مشروطه عدالت به یک شکل تعبیر می‌شد و امروز به‌گونه‌ای دیگر. »
• «قصد ندارم بگویم انقلاب بدون درد و با یک زایمان ساده صورت می‌گیرد. اما این زایمان می‌تواند به دوصورت رخ دهد: ممکن است به‌دلایلی، مفاهیم و مناسباتی جدید در جامعه شکل بگیرد که تولید خود آن جامعه باشد؛ اما در عین‌حال نیز ممکن است مفاهیم در جای دیگری شکل گرفته و به استحکامی نیز دست یافته باشد و آنگاه جامعه دیگری را متلاطم کند. این دردها متفاوت است. »
• «همراه با انقلاب مشروطه، شعارهایی که وارد حوزه عمومی شد، عمدتا نه‌تنها برخاسته از نیازهای بومی ما نبود، بلکه تولید مردم نیز به حساب نمی‌آمد. البته نه به‌این‌معنا که انقلاب مشروطه، غربی بود بلکه خلأهایی وجود داشت که رو آمد. به‌عنوان مثال مفهومی نظیر عدالت وجود دارد که با مفهوم سنتی آن متفاوت است و ما نیز حسی از آن را کسب کردیم اما ابعاد و لوازم آن را درنیافتیم. در نتیجه، شعارها نه تنها زمینه و زیست واقعی کسانی نبود که در مشروطه فعال شدند، بلکه این شعارها زیست نسبتی دست‌اندرکاران هم نبود. افرادی از حواشی به انقلاب پیوستند که از شعارها بسیار دور بودند. در واقع، ما انقلاب مشروطه را تحت فشارهای خارجی، فروپاشی داخلی و وضعیت مدرنیته و... تجربه کردیم. »