بهمن فرزانه

بهمن فرزانه (۱۳۱۷–۱۷ بهمن ۱۳۹۲) نویسنده و مترجم ایرانی بود.

چرکنویس

پدرم شب‌ها به من درس انگلیسی می‌داد و من هم به قاسم درس می‌دادم. قاسم می‌گفت: برای من، فارسی، همان خواندن و نوشتن کافی است، ولی دلم می‌خواهد انگلیسی خوب یاد بگیرم.

پنج شش سال بعد که استر ویلیامز مشهور شده بود، دوتایی به سینما البرز رفتیم و فیلم «دوشس آیداهو» را دیدیم. روز بعد او پرسید:

- این هم شد اسم؟ ولله من که چیزی سردرنیاوردم. در این فیلم همیشه "روز" بود از "آهو " هم خبری نبود. پس چرا اسم آن را گذاشته بودند: " دوش آمد آهو"؟

و من برایش شرح می‌دادم که " دوش " نبود و دوشس بود و " آهو " هم نبود، آیداهو بود. دوشس یک لقب اشرافی است. مثل شاهزاده خانم‌های ما و آیداهو هم ایالتی ست در آمریکا.

---

کتاب ربکا به صورت پاورقی در روزنامه چاپ می‌شد؛ و ما هر روز در انتظار روزنامه پشت در می‌ایستادیم و قبل از این که روزنامه به دست بزرگ‌ترها بیفتد من با صدای بلند ربکا را می‌خواندم و او در سکوت گوش می‌کرد و بعد می‌گفت: چه مهیج است. این خانم دانورس چه بدجنس است. حتماً یک بلایی سر این‌ها می‌آورد.

سواد فارسی اش هنوز چندان خوب نبود تا بتواند بخواندش. در همان ایام بود که «دوشس آیداهو» را «دوش آمد آهو» خوانده بود.

به اواخر کتاب رسیده بودیم که گفت من دیگر طاقت ندارم، باید ببینیم آخرش چه می‌شود. فردا می‌روم به کتابفروشی «مبسو» و انگلیسی آن را می‌خرم.

- لزومی ندارد بخری، پدرم آن را دارد.

بعد از گرفتن تصدیق ششم ابتدایی و شاگرد اول شدن در شمیرانات، پدرم برایم یک لغتنامه خرید، و قاسم به کمک آن ربکا را به انگلیسی خواند و هر روز موقعی که روزنامه می‌خواندم، او آن قسمت را برایم تعریف می‌کرد و بعد لبخند شیطنت آمیزی می‌زد و می‌گفت:

- می‌خواهی آخرش را بگویم؟

و به همین صورت بود که کتاب خواندن هم به سینما رفتن اضافه شد. گاهی به کتاب خودآموز انگلیسی من نگاهی می‌انداخت و با بی اعتنایی می‌گفت:

- من نمی‌فهمم شما چطور این چیزها را می‌فهمید؟ مضارع، ماضی، ماضی بعید، قید؟

مکثی می‌کرد و بادی به غبغب می‌انداخت:

- هفته آینده فیلم ربکا را نشان می‌دهند. چه بی انصاف هستند، هنوز پاورقی تمام نشده، فیلم را نمایش می‌دهند و همه آخر آن را می‌فهمند. البته من که آخرش را می‌دانم. خانم دانورس که …

- اگر بگویی خفه ات می‌کنم.

دربارهٔ او

• «او بهترین سال‌های عمرش را در رم سپری کرد و بسیاری از نویسندگان ایتالیا همچون گراتزیا دلدا و آلبا دسس پدس و… را به علاقه مندان ایرانی معرفی کرد.»
  • آنجلو میکله پیه مونتزه، ۱۳۹۳